Αν πρέπει να χαρακτηρίσεις με μια λέξη το 2011 για το ελληνικό σινεμά, αυτή θα είναι… σχιζοφρενικό! Από τη μία πλευρά, οι ταινίες ελλήνων δημιουργών συνέχισαν να σημειώνουν επιτυχίες, κυρίως κριτικής ή φεστιβαλικής αναγνώρισης, στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Από την άλλη πλευρά, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, κύριος χρηματοδότης της ελληνικής παραγωγής, πέρασε ολόκληρο το έτος ως ανενεργός οργανισμός, προσπαθώντας να βάλει σε τάξη το χάος. Οσο κάποιες ταινίες επιβάλλουν τη σταθερότητα του ελληνικού προφίλ στο εξωτερικό, με παραγωγές να παίρνουν μέρος και να διακρίνονται στα μεγάλα διεθνή φεστιβάλ, ταυτόχρονα μέσα στα σύνορα της Ελλάδας συνεχίζεται η τοπική παράδοση της εμπορικής φαρσοκωμωδίας, ακόμα και με σίκουελς, για τη «Λούφα και Παραλλαγή» και τη «Νήσο». Ωστόσο το κοινό μοιάζει πια να έχει ωριμότερη κρίση, μια και, για παράδειγμα, οι «Πόντιοι» του Ομηρου Ευστρατιάδη δεν επανέλαβαν, ευτυχώς, την επιτυχία της περσινής, δεύτερης «Ρόδας Τσάντας και Κοπάνας». Αντίθετα, ο πειραματισμός της Village να υποστηρίξει ένα ελληνικό εμπορικό δράμα, με το «Τανγκό των Χριστουγέννων», έκανε αρκετά σταθερό box office ώστε να σταθεί με αξιοπρέπεια, αλλά όχι τόσο θεαματικό ώστε ν’ αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση. Τα εισιτήρια σημείωσαν στο σύνολό τους πτώση, η οποία μεταφράστηκε κατ’ αναλογία και στις εμπορικές και στις καλλιτεχνικές ταινίες.
Wasted Youth
Οι ελληνικές ταινίες που προβλήθηκαν στις αίθουσες το 2011 ήταν:
Ρόδα, Τσάντα και Κοπάνα του Ομηρου Ευστρατιάδη (6/1) / Απνοια του Αρη Μπαφαλούκα (13/1) / 45 Τετραγωνικά του Στράτου Τζίτζη (20/1) / Το Πέταγμα του Κύκνου του Νίκου Τζήμα (20/1) / Το Ετερον Ημισυ του Βαγγέλη Σεϊτανίδη (3/2) / Η Υπογραφή του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου (3/2) / Εγώ, ο Γιαννούλης Χαλεπάς της Στέλλας Αρκέντη (17/2) / Χορεύοντας στον Πάγο του Σταύρου Ιωάννου (17/2) / Biloba της Σοφίας Παπαχρήστου (24/2) / Κανένας του Χρήστου Νικολέρη (3/3) / Οι Ιππείς της Πύλου του Νίκου Καλογερόπουλου (10/3) / Μια Φορά κι ένα...Μωρό του Νίκου Ζαπατίνα (17/3) / Wasted Youth του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου (17/3) / Απ' τα Κόκαλα Βγαλμένα του Σωτήρη Γκορίτσα (31/3) / Κόκκινος Ουρανός της Λάγιας Γιούργου (7/4) / Πεθαίνοντας για την Αλήθεια του Νίκου Μεγγρέλη (7/4) / Τρίτη του Νίκου Κορνήλιου (28/4) / Τι Μέσα, Τι Εξω του Βαγγέλη Ρήγα (16/6) / Dos: Μια Ιστορία Αγάπης από την Ανάποδη του Στάθη Αθανασίου (1/9) / Οι Νύμφες του Hindu Kush της Ανέτας Παπαθανασίου (8/9) / Το Μωρό Μου Φτάνει των Αλέξη Πόνσε, Βιβής Ζωγράφου (15/9) / Το Γάλα του Γιώργου Σιούγα (29/9) / Νικόστρατος: Ενα Ξεχωριστό Καλοκαίρι του Ολιβιέ Ορλέ (29/9) / Αμνηστία του Μπουγιάρ Αλιμάνι (29/9) / Πόντιοι, New Generation του Ομηρου Ευστρατιάδη (13/10) / Καναρίνι μου Γλυκό του Ρόι Σερ(20/10) / Το Σχέδιο Σωτηρία της Λουκίας Ρικάκη (20/10) / Λούφα και Παραλλαγή: Σειρήνες στη Στεριά του Νίκου Περάκη (27/10) / Αλπεις του Γιώργου Λάνθιμου (27/10) / Η Ανταρσία της Κόκκινης Μαρίας του Κώστα Ζάπα (3/11) / Σαπίλα, Ξεφτίλα και Τεκίλα των Νίκου Ζερβού και Γιώργου Παρασκευόπουλου (24/11) / Ο Ξεναγός του Ζαχαρία Μαυροειδή (24/11) / Tungsten του Γιώργου Γεωργόπουλου (24/11) / Θετικές Ιστορίες (24/11) / Το Τανγκό των Χριστουγέννων του Νίκου Κουτελιδάκη (1/12) / Νήσος 2: Το Κυνήγι του Χαμένου Θησαυρού του Αντώνη Αγγελόπουλου (22/12)
Στο 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας Conn-x έκαναν την πρεμιέρα τους οι εξής ταινίες: «Ο Αννίβας Προ των Πυλών» της Ελισάβετ Χρονοπούλου, «4ever» του Γιώργου Πυρπασόπουλου, «Τρεις Μέρες Ευτυχίας» του Δημήτρη Αθανίτη, «Δεμένη Κόκκινη Κλωστή» του Κώστα Χαραλάμπους, «Κωλόπαιδα» του Στέλιου Καμμίτση, «Fish n' Chips» του Ηλία Δημητρίου
Στο 52ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έκαναν την πρεμιέρα τους οι εξής ταινίες: «J.A.C.E.» του Μενέλαου Καραμαγγιώλη, «Παράδεισος» του Παναγιώτη Φαφούτη, «Αδικος Κόσμος» του Φίλιππου Τσίτου, «Η Πόλη των Παιδιών» του Κώστα Γκικαπέππα, «Magic Hour» του Κώστα Καπάκα, «Man at Sea» του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, «Σούπερ Δημήτριος» του Γιώργου Παπαϊωάννου, «Αφροδίτη στην Αυλή» του Τηλέμαχου Αλεξίου, «Σωτηρία» του Ιάσονα Τζαβέλλα, «F.L.S.» του Θάνου Τσαβλή, «Το Κορίτσι με τα Μεγάλα Μάτια» του Αλέξη Τσάφα.
Αντώνης Καφετζόπουλος, Φράνσις ΜακΝτόρμαντ
Οι Διεθνείς
Στο εξωτερικό μοιάζει να έχουμε αρχίσει να θεωρούμαστε ανερχόμενη κινηματογραφία, όπως παλαιότερα το Ιράν, ή η Κορέα, ή η Ρουμανία. Η χρονιά ξεκίνησε με τον «Κυνόδοντα» του Γιώργου Λάνθιμου να διεκδικεί το Οσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Συνεχίστηκε με το «Wasted Youth» των Αργύρη Παπαδημητρόπουλου και Γιαν Φόγκελ ν’ αποτελεί το επίσημο άνοιγμα του Φεστιβάλ του Ρότερνταμ. Οι «Αλπεις» του Γιώργου Λάνθιμου έκαναν πρεμιέρα στη Βενετία και ο ίδιος με τον Ευθύμη Φιλίππου τιμήθηκαν με το Βραβείο Σεναρίου. Ο «Αδικος Κόσμος» του Φίλιππου Τσίτου διαγωνίζεται στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν και κερδίζει το Βραβείο Σκηνοθεσίας και το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας για τον Αντώνη Καφετζόπουλο. Επιπλέον, η «Αμνηστία» του Μπουγιάρ Αλιμάνι συμμετέχει επίσημα στο Φεστιβάλ Βερολίνου (στο τμήμα Forum), o Kωνσταντίνος Γιάνναρης συμμετέχει στο Panorama Special του Βερολίνου με το «Man at Sea», το «J.A.C.E.» του Μενέλαου Καραμαγγιώλη στο Φεστιβάλ του Τόκιο, η «Πρώτη Υλη» του Χρήστου Καρακέπελη κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Καρλόβι Βάρι και το «Attenberg» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη φτάνει μέχρι την τελική τριάδα για τα Ευρωπαϊκά Βραβεία LUX, ενώ αποτελεί την επίσημη υποψηφιότητα της Ελλάδας για το ξενόγλωσσο Οσκαρ. Κι αυτά είναι μόνο μέρος του συνόλου!
Box Office
Τα εισιτήρια στις ελληνικές αίθουσες είχαν φέτος μια πτώση που ερμηνεύεται εύκολα από το άδειο πορτοφόλι και την κακή διάθεση του θεατή. Ο πολυκινηματογράφος Ster στον Αγ. Ελευθέριο έκλεισε επ’ αόριστον, άνοιξε όμως μια νέα, καλλιτεχνικότερου προφίλ αίθουσα στο Gazarte, στο Γκάζι, ενώ οι εναλλακτικές προβολές του Exile Room εκπαίδευσαν και πάλι το Αθηναϊκό κοινό. Παρακάτω το εισπρακτικό Top 10 των φετινών ελληνικών ταινιών μέχρι σήμερα. Να σημειωθεί, βέβαια, ότι το «Τανγκό των Χριστουγέννων» προβάλλεται ακόμα κανονικά στις αίθουσες, ενώ η «Νήσος 2» μόλις ξεκίνησε την καριέρα της, οπότε ο αριθμός εισιτηρίων αυτών των δύο ταινιών είναι προσωρινός.
«Μια Φορά κι Ενα Μωρό», έξοδος 17.03, εισιτήρια 181.384
«Το Τανγκό των Χριστουγέννων», έξοδος 01.12, εισιτήρια 165.606
«Λούφα και Παραλλαγή: Σειρήνες στη Στεριά», έξοδος 27.10, εισιτήρια 154.893
«Ρόδα Τσάντα και Κοπάνα», έξοδος 06.01, εισιτήρια 122.742
«Το Ετερον Ημισυ», έξοδος 03.02, εισιτήρια 103.419
«Νήσος 2», έξοδος 22.12, εισιτήρια 84.622 (το πρώτο 5ήμερο)
«Πόντιοι: New Generation», έξοδος 13.10, εισιτήρια 26.061
«Το Πέταγμα του Κύκνου», έξοδος 20.01, εισιτήρια 25.362
«Οι Ιππείς της Πύλου», έξοδος 10.03, εισιτήρια 14.737
«Απ’τα Κόκαλα Βγαλμένα», έξοδος 31.03, εισιτήρια 12.204
Γρηγόρης Καραντινάκης, Γιώργος Παπαλιός
Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου: Restart;
To Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου μπήκε στο 2011 με φόρα. Δηλαδή με τη ψήφιση του νέου κινηματογραφικού νόμου και την προβλεπόμενη σε αυτόν αλλαγή της λειτουργείας του. Μόνο που τα πράγματα κινήθηκαν αργά... Ο διορισμός του νέου διοικητικού του συμβουλίου έγινε τον Μάρτιο (Πρόεδρος: Γιώργος Παπαλιός, Αντιπρόεδρος: Τατιάνα Καραπαναγιώτη, Μέλη: Ιρις Ζαχμανίδου, Ελίζ Ζαλαντό, Χριστίνα Κάλλας, Χένινγκ Κάμρε, Αντώνης Κοτζιάς) ενώ η αναζήτηση Γενικού Διευθυντή κατέληξε στον διορισμό του Γρηγόρη Καραντινάκη τον Ιούλιο. Ολόκληρο το 2011 δεν λειτούργησε κανένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα στο ΕΚΚ, ενώ η προτεραιότητα του Γενικού Διευθυντή ήταν η εξόφληση των χρεών του Κέντρου προς παραγωγούς, σκηνοθέτες και προμηθευτές που μέχρι το τέλος του 2011 καλύφθηκαν στο 80%. Τον Δεκέμβριο του 2011, σε συνέντευξη Τύπου, ανακοινώθηκε πως από το 2012 και αν τηρηθούν οι υποσχέσεις του Υπουργείου, θα ανοίξουν τα χρηματοδοτικά προγράμματα για νέες ταινίες.
Μιχάλης Κακογιάννης
Αποχαιρετήσαμε...
…τον Θανάση Βέγγο, τον Μιχάλη Κακογιάννη, τον Πάυλο Τάσιο, τον Ντίνο Κατσουρίδη, τον Λυκούργο Καλλέργη, τη Λουκία Ρικάκη.
Σύλλας Τζουμέρκας, Ζωζώ Σαπουντζάκη
Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου
Στο δεύτερο χρόνο λειτουργίας της, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου έχασε το προφίλ του ρούκη και άρχισε να θεωρείται θεσμός. Η απονομή των 2ων Βραβείων της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου έφερε ως αναμφισβήτητο νικητή τον Γιάννη Οικονομίδη και την ταινία του «Μαχαιροβγάλτης». Η απόφασή της, ωστόσο, ότι ο «Μαχαιροβγάλτης» είναι η καλύτερη ελληνική ταινία της χρονιάς, αλλά το «Attenberg» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη η πιο αρμόζουσα να εκπροσωπήσει την Ελλάδα για το Οσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας προκάλεσε απορία και αποδοκιμασία. Διαβάστε τα πάντα για τη φετινή απονομή των Βραβείων της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου εδώ. Η κύρια διοργάνωση της Ακαδημίας φέτος ήταν η ημερίδα που διοργάνωσε στις 28 Μαΐου, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, με θέμα «Ψηφιακές Εμπειρίες και Προοπτικές», με σκοπό να φέρει την ελληνική κινηματογραφική κοινότητα πιο κοντά στο ψηφιακό μέλλον. Οι ομιλητές ήταν ενδιαφέροντες, η συμμετοχή ικανοποιητική και το όλο εγχείρημα εξαιρετικά ευχάριστο – θα ήταν ακόμα καλύτερα αν δεν ήταν το μοναδικό μέσα στη χρονιά. Λίγο πριν τελειώσει ο χρόνος, στις 29 Νοεμβρίου, η σκηνοθέτης Κατερίνα Ευαγγελάκου διαδέχτηκε τον Τάσο Μπουλμέτη ως πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Τα αποτελέσματα της δικής της θητείας θα μας καλωσορίσουν το 2012.
Πίστομα
Το μέγεθος μετράει
Αυτό δήλωσαν με δυνατή φωνή οι φετινοί μικρομηκάδες που χάρισαν στην ελληνική ταινία μικρού μήκους λίγη από την λάμψη της άνθισης του ελληνικού κινηματογράφου. Tον Γιώργο Ζώη και τη διεθνή διαδρομή του «Casus Belli» που συνεχίστηκε με την ίδια ένταση και φέτος, μετά την πρώτη προβολή του στο περσινό Διεθνές Φεστιβάλ Βενετίας, ακολούθησαν και οι Eυρής Παπανικόλας με το «Just A Perfect Day» (επίσημη συμμετοχή Φεστιβάλ Λοκάρνο), ο Στάυρος Λιόκαλος με το «RF» (επίσημη συμμετοχή Φεστιβάλ Μονπελιέ), η Ρηνιώ Δραγασάκη με το «O Μπαμπάς μου, ο Λένιν και ο Φρέντυ» (επίσημη συμμετοχή Φεστιβάλ Μονπελιέ και Κλερμόν Φεράν) ενώ στο Φεστιβάλ της Δράμας το μεγάλο βραβείο παρέλαβε ο Γιώργος Φουρτούνης με το «Πίστομα».
Is it Greek to you?
Δεν είναι μόνο οι ελληνικές ταινίες που διεκδικούν χώρο, χρόνο και αναγνώριση στο εξωτερικό. Είναι και τα μεγάλα ξένα φεστιβάλ που, σε μια χρονιά που η Ελλάδα δείχνει το θλιβερό της πρόσωπο, προσπαθούν με φιλοτιμία κι ενδιαφέρον να γνωρίσουν το σινεμά της χώρας και να αναδείξουν τον ελληνικό χαρακτήρα μέσα από την τέχνη του. Πρώτος πήρε αυτήν την απόφαση ο Κάρελ Οχ, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ του Καρλόβι Βάρι. Στη συνέχεια, αφιερώματα στον ελληνικό κινηματογράφο (με ποικιλία προφίλ, από το σινεμά της κρίσης μέχρι τη γνωριμία με τον «Δράκο» του Κακογιάννη), διοργανώθηκαν στη Βοστόνη, στο Noordelijk Film Festival της Ολλανδίας, στη Νέα Υόρκη, στο Μόντρεαλ, στο Σικάγο, σε τέσσερις μεγάλες πόλεις της Αυστραλίας (Μπρισμπέιν, Μελβούρνη, Σίδνεϊ και Αδελαΐδα) και, φυσικά, στο θεσμοθετημένο πια Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στο Λος Αντζελες.
Mustafa's Sweet Dreams
Και μετά;
Το 2011 κλείνει με καλά νέα: με την συμμετοχή του «L» του Μπάμπη Μακρίδη στο Φεστιβάλ του Σάντανς, με τα νέα πρότζεκτ των Αργύρη Παπαδημητρόπουλου και Αθηνάς Τσαγγάρη να συμμετέχουν στο τμήμα συμπαραγωγών του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ, με την πρώτη μεγάλου μήκους του Εκτορα Λυγίζου «Το Παιδί Τρώει το Φαγητό του Πουλιού» να προβάλλεται ως work in progress στο ίδιο φεστιβάλ, με το «Mustafa's Sweet Dreams» του Αγγελου Αμπάζογλου να συμμετέχουν στο 14plus πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Βερολίνου, με τον «Παράδεισο» του Παναγιώτη Φαφούτη, τα «Κωλόπαιδα» του Στέλιου Καμμίτση και τον Αδικο Κόσμο του Φίλιππου Τσίτου να ανοίγουν κινηματογραφικά τη χρονιά στις αίθουσες, με νέες ελληνικές ταινίες να έχουν ολοκληρώσει τα γυρίσματα τους (ανάμεσα τους και το «Δεσμά Αίματος» του Νίκου Παναγιωτόπουλου), με άλλες να γυρίζονται ( όπως για παράδειγμα «Η Αλλη Θάλασσα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου) ή να ξεκινουν γυρίσματα σε πολύ λίγο, οι περισσότερες από νέους δημιουργούς που επιμένουν στην «ανεξάρτητη» πρωτοβουλία. Και με μια ελπίδα: να γίνει επιτέλους σαφές πως το ελληνικό σινεμά παραμένει η καλύτερη εικόνα της Ελλάδας που είχαμε τα τελευταία χρόνια, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό!
Διαβάστε ακόμη:
- Best of 2011: τα λόγια τα μεγάλα που 'χουν πει!
- Best of 2011: Οι Αντρες της Χρονιάς
- Best of 2011: Τα 10 πράγματα που μάθαμε για το μέλλον από τις φετινές ταινίες
- Best of 2011: Αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία...
- Best of 2011: Παλιοχαρακτήρες
- Best of 2011: Οι Γυναίκες της Χρονιάς
- Best of 2011: To Soundtrack
- Best of 2011: Οι Καλύτερες Αφίσες της χρονιάς
- Best of 2011: Ωραία Φάγαμε, Ωραία Ηπιαμε…
- Best of 2011: Breakthroughs
- Βest of 2011: Ξύπνησε το ζώο μέσα μας!
- Best of 2011: Τα look της χρονιάς
- Best of 2011: Δεν αντέχω να κοιτάω...
- Best of 2011: Δέκα και να καίνε
- Best of 2011: Σκέτη απογοήτευση!
- Βest of 2011: Αστέρια στο βούρκο
- Best of 2011: Ψηφίστε την καλύτερη ταινία της χρονιάς!
Tags: best of 2011, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΙΝΕΜΑ
