Ο (γεννημένος σαν σήμερα το 1938) Ζαν Ρολέν είναι ένας εν πολλοίς άγνωστος σκηνοθέτης στο ευρύ κοινό και αν το όνομά του δεν μνημονεύεται ανάμεσα σ’ εκείνα των μεγάλων δημιουργών του σινεμά τρόμου, αυτό οφείλεται κυρίως στην αμηχανία (κοινού και κριτικών) ως προς την προσέγγιση, την ταξινόμηση και την κατηγοριοποίηση των ταινιών του, αλλά και της ίδιας της σχιζοφρενικής σχεδόν φιλμογραφίας του Γάλλου σκηνοθέτη, που αναγκάστηκε για βιοποριστικούς λόγους (και για να χρηματοδοτεί τα πιο προσωπικά του projects) να καταφύγει με διάφορα ψευδώνυμα στην σκληρή και πιο softcore πορνογραφία.
Αυτός ο έκδηλος ερωτισμός, όμως, άρρηκτα συνυφασμένος με τον θάνατο και τον τρόμο, όπως αποτυπώνεται στις είκοσι περίπου (ελλείψει καλύτερου όρου ας τις ονομάσουμε) πιο «προσωπικές» ταινίες που γύρισε σε διάστημα τεσσάρων δεκαετιών, από το 1967 με τον «Βιασμό του Βρυκόλακα», που προκάλεσε σάλο στο Παρίσι κι απειλές για τη σωματική ακεραιότητα του σκηνοθέτη, μέχρι το θάνατό του το 2009, καθιστά το έργο του Ρολέν τόσο σαγηνευτικό και ιδιαίτερο, έναν πραγματικά cult θησαυρό γεμάτο από (μικρά ή μεγαλύτερα) κινηματογραφικά διαμάντια, τα οποία περιμένουν την ανακάλυψη.
Το «Fascination», ή αλλιώς «Διαβολική Γοητεία» (όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά), αποτελεί όχι μόνο την ίσως πιο γνωστή δουλειά του σκηνοθέτη, αλλά κι ένα κομβικό σημείο στη φιλμογραφία του Ρολέν, καθώς γεφυρώνει όλα τα ειδοποιά στοιχεία που ενέπνευσαν το σκοτεινό του όραμα: την εμμονή του με τον βαμπιρικό μύθο και την ακόρεστη λαγνεία για το αίμα, όπως αυτή διαμορφώθηκε από την πρώτη «βαμπιρική» τετραλογία που τον έκανε διάσημο (ή μάλλον, διαβόητο), τη λυρική και απόκοσμη ατμόσφαιρα που αποπνέει έναν πεισιθάνατο ερωτισμό φλερτάροντας διαρκώς με το επέκεινα, τους μακάβρια ποιητικούς διαλόγους, αλλά και μια ηδονοβλεπτική αποτύπωση της γυναικείας σεξουαλικότητας, η οποία όμως μετατρέπεται σε χειραφετική επαναστατική πράξη, καθώς κυριαρχεί πάνω στα άβουλα και αδύναμα (τελικά) αρσενικά.
Τοποθετημένο στην αρχή του προηγούμενου αιώνα, μια εποχή παρακμής, κατά την οποία προσφιλής πρακτική της αριστοκρατίας ήταν να πίνει αίμα ταύρου ως θεραπεία για την αναιμία, το «Fascination» ανοίγει με την σκηνή ενός αιματοβαμμένου σφαγείου, στο οποίο οι κυρίες της καλής κοινωνίας νοτίζουν τα χείλη τους και δοκιμάζουν αυτό το μακάβριο και ζωοποιό ελιξίριο. Η βαμπιρική βάση της ιστορίας έχει ήδη τεθεί, όσο η δράση μεταφέρεται στην ιστορία ενός ληστή, ο οποίος δραπετεύει από τη συμμορία του μαζί με τα κλοπιμαία και καταφεύγει κυνηγημένος από αυτή σε έναν φαινομενικά ερημικό μεσαιωνικό πύργο. Εκεί θα ανακαλύψει τις δύο μοναδικές του κατοίκους, την Εύα και την Ελίζαμπεθ, δύο σεξουαλικά φορτισμένες και αχόρταγες οικονόμους, οι οποίες ατάραχες από την απειλή του όπλου του θα τον αποπλανήσουν (φυσικά) με τα θέλγητρά τους και θα τον πείσουν να παραμείνει στον πύργο μέχρι την άφιξη της ιδιοκτήτριας του πύργου και της εκλεκτής παρέας της, η οποία θα αποκαλυφθεί πως είναι μια ομάδα γυναικών εθισμένων στο ,ανθρώπινο αυτή φορά, αίμα.
Το «Fascination» ήρθε σε μια εποχή που ο Ρολέν είχε γνωρίσει μια σπάνια για το έργο του εμπορική επιτυχία την αμέσως προηγούμενη χρονιά με τα πλημμυρισμένα στο αίμα και το gore “Σταφύλια του Θανάτου» κι ενώ είχε γυρίσει με ψευδώνυμο στο μεσοδιάστημα έξι (!) ερωτικές ταινίες. Τα γυρίσματα κράτησαν μόνο δύο εβδομάδες, με το αναμενόμενα πενιχρό budget στο οποίο ο σκηνοθέτης είχε συνηθίσει και χωρίς ολοκληρωμένο σενάριο, παρά μόνο το διήγημα “Un Verre de Sang" («Ενα Ποτήρι Αίμα») και το ερωτικό περιοδικό «Fascination» ως πηγές έμπνευσης, τις οποίες μετουσίωσε σε κάτι ολότελα προσωπικό και πιστό στο δικό του ιδιοσυγκρασιακό όραμα, καθώς αψήφησε τελικά τις εντολές του παραγωγού του «για ένα τολμηρό hardcore πορνό χωρίς στοιχεία του φανταστικού».
Το αποτέλεσμα ήταν (και παραμένει) μια από τις πιο αιθέριες και λυρικές δουλειές του σκηνοθέτη, ένα έργο που ξεπερνά τους περιορισμούς του λεγόμενου Eurotrash 70’s τρόμου και χρησιμοποιεί τις συμβάσεις του είδους για να εξυψωθεί σε κάτι σαφώς πιο γοητευτικά αταξινόμητο. Αξιοποιώντας το αποκομμένο σκηνικό του μεσαιωνικού πύργου ως ένα πεδίο στο οποίο μπορεί να ξεδιπλώσει τη διαστροφή της ανθρώπινης φύσης, ο Ρολέν στήνει έναν μακάβριο χορό γύρω από την υπερχειλή σεξουαλικότητα και το θάνατο, στον οποίο παίζει με τις ηδονοβλεπτικές διαθέσεις του θεατή. Όλες οι σκηνές θυμίζουν «προεόρτια» ταινίας πορνό, όμως η κορύφωση δεν επέρχεται με την ωμή και γλαφυρή αναπαράσταση της σεξουαλικής πράξης (χωρίς να λείπουν φυσικά το γυμνό και το σεξ), αλλά με μια οργασμική σχεδόν απεικόνιση του θανάτου.
Μέσα σ’ αυτό το (αυστηρά για ενήλικες) υπνωτικό και φετιχιστικό σύμπαν, κυρίαρχη μορφή είναι η μούσα του σκηνοθέτη, Μπριζίτ Λαχέ, στη δεύτερη συνεργασία της μαζί του. Η μέχρι τότε πρωταγωνίστρια ερωτικών ταινιών αποτελεί την ιδανική προσωποποίηση αυτής της οριακής σύζευξης ερωτισμού και θανάτου, ειδικά στη σκηνή (ίσως την πιο χαρακτηριστική ολόκληρης της φιλμογραφίας του σκηνοθέτη) κατά την οποία, ενώ έχει μόλις κάνει σεξ, ξεκληρίζει με ένα δρεπάνι ολόκληρη τη συμμορία του ληστή που έχει περικυκλώσει το κάστρο.
Οι διενέξεις του σκηνοθέτη με τους παραγωγούς και τους διανομείς οδήγησαν την ταινία στην εμπορική αποτυχία και ο Ρολέν συνέχισε τη μοναχική και sui generis πορεία του, μοιρασμένος ανάμεσα στην πορνοβιομηχανία και στα πιο ιδιαίτερα προσωπικά του στοιχήματα, το όνομά του, όμως, απέκτησε με τα χρόνια τις cult διαστάσεις που του αξίζουν και σήμερα θεωρείται ένας υποτιμημένος και πολυσχιδής ποιητής του τρόμου με μια πραγματικά «Διαβολική Γοητεία».
Περισσότερες «Ταινίες της Κυριακής»
- «Cronos» του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο
- «Wings» του Γουίλιαμ Γουέλμαν
- «Nights and Weekends» των Γκρέτα Γκέργουιγκ και Τζο Σουάνμπεργκ
- «Απαγορευμένα Παιχνίδια» του Ρενέ Κλεμάν
- «Morvern Callar» της Λιν Ράμσεϊ
- «To Σημάδι του Σταυρού» του Σεσίλ Μπ. ΝτεΜιλ
- «Night of the Lepus» του Γουίλιαμ Φ. Κλάξτον
- «Φωτιά... Πυροσβέστες» του Μίλος Φόρμαν
- «Multiple Maniacs» του Τζον Γουότερς
- «Kaili Blues» του Μπι Γκαν
- «Weekend» του Ζαν-Λικ Γκοντάρ
- «Peppermint Frappé» του Κάρλος Σάουρα
- «Maborosi» του Χιροκάζου Κόρε - Εντα
- «Goodbye, Columbus» του Λάρι Πιρς
- «Sweet Smell of Success» του Αλεξάντερ Μακέντρικ
- «World on a Wire» του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ
- «Κes» του Κεν Λόουτς
- «Ο Ωραίος Σέργιος» του Κλοντ Σαμπρόλ
- «Watership Down» του Μάρτιν Ρόζεν
- «Walden» του Γιόνας Μέκας
- «Love Streams» του Τζον Κασσαβέτη
- «Sólo con Tu Pareja» του Αλφόνσο Κουαρόν
- «Μαχαίρι στο Κεφάλι» του Ράινχαρτ Χάουφ
- «How Green Was My Valley» του Τζον Φορντ
- «Paris is Burning» της Τζένι Λίβινγκστον
- «Ο Ξένος» του Λουκίνο Βισκόντι
- «Sisters» του Μπράιαν Ντε Πάλμα (1972)
- «Le Bonheur» της Ανιές Βαρντά (1965)
- «Σημάδια Ζωής» του Βέρνερ Χέρτσογκ (1968)
- «Γροθιές στην Τσέπη» του Μάρκο Μπελόκιo (1965)
- «Memories of Murder» του Μπονγκ Τζουν-χο (2003)
- «Αγρια Αγόρια» του Μπερτράν Μαντικό (2017)
- «Η Αριστερόχειρη Γυναίκα» του Πέτερ Χάντκε (1978)
- «Peau d'Âne» του Ζακ Ντεμί (1970)
