Flix

37 μέρες μέχρι τα Χριστούγεννα

Αίθουσες

Οδηγός Αιθουσών
Is it Greek to you?

Άποψη

Οι Ταινίες της Κυριακής: «Sólo con Tu Pareja» του Αλφόνσο Κουαρόν (1991)

στα 10

Κάθε Κυριακή, το Flix επιλέγει μια σπάνια, ξεχασμένη, παραγνωρισμένη, έτοιμη να ανακαλυφθεί ξανά ταινία ως το ιδανικό sunday movie. Σήμερα, το ντεμπούτο του Αλφόνσο Κουαρόν, γεμάτο ψήγματα από το κινηματογραφικό σύμπαν που οδήγησε στο θρίαμβο του «Ρόμα».

Τάσος Χατζηευφραιμίδης
Οι Ταινίες της Κυριακής: «Sólo con Tu Pareja» του Αλφόνσο Κουαρόν (1991)

Μετά τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Σκηνοθεσίας και το βραβείο του Σωματείου Αμερικανών Σκηνοθετών, όλα δείχνουν πως σε λίγες μέρες ο Αλφόνσο Κουαρόν θα κερδίσει το δεύτερο Oσκαρ Σκηνοθεσίας της καριέρας του. Κι αν το «Ρόμα» είναι η πιο προσωπική ταινία στη φιλμογραφία του Μεξικανού σκηνοθέτη, μια ελεγειακή ματιά στα παιδικά του χρόνια και στις γυναίκες που τον μεγάλωσαν, η αλήθεια είναι πως ήδη από το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, το «Solo Con Tu Pareja» από το μακρινό πλέον 1991, o Κουαρόν προσπάθησε να δώσει τα πρώτα δείγματα του μετέπειτα (κι αδιαλείπτως έκτοτε) ιδιαίτερου οράματος και του ανεξάντλητου οπτικού του λεξιλογίου, ακόμα και μέσα στο πλαίσιο μιας mainstream ερωτικής κωμωδίας.

Γυρισμένο σε μιά εποχή που η μάστιγα του AIDS ήταν ακόμα θέμα ταμπού παγκοσμίως, πόσο μάλλον για τις πιο συντηρητικές κοινωνίες, όπως η μεξικανική, το «Solo Con Tu Pareja», δανείστηκε τον τίτλο του από μια κυβερνητική καμπάνια για την πρόληψη του ιού, η οποία προέτρεπε τη χρήση του προφυλακτικού ή το σεξ «μόνο με το ταίρι σου», όπως είναι η ακριβής ελληνική μετάφραση.

Ο πρωταγωνιστής της ταινίας, όμως, Τομάς Τομάς, κειμενογράφος σε μια διαφημιστική εταιρεία, κάθε άλλο παρά προσεκτικός, πιστός ή μονογαμικός είναι, αφού αλλάζει χωρίς προφύλαξη τις γυναίκες σαν τα πουκάμισα, ένας Δον Ζουάν της διπλανής πόρτας, που θα λάβει, ωστόσο, ένα γερό μάθημα, όταν μια νοσοκόμα κι ευκαιριακή κατάκτησή του θα αλλάξει επίτηδες τα αποτελέσματα στις εξετάσεις αίματος του Τομάς για να τον εκδικηθεί και θα τον βγάλει θετικό. Κι επειδή καμία «συμφορά» δεν έρχεται μόνη, ο Τομάς θα ερωτευτεί την ίδια ακριβώς περίοδο για πρώτη φορά στη ζωή του τη νέα του γειτόνισα, μια αεροσυνοδό, η οποία ζει τις δικές της ερωτικές αναταράξεις.

Solo Con Tu Pareja

Αυτό που στα χέρια ενός άλλου σκηνοθέτη θα ήταν μια ανώδυνη (ή ενδεχομένως προσβλητική) κι εσωτερικής κατανάλωσης σεξοκωμωδία του συρμού μετατρέπεται χάρη στις σκηνοθετικές ικανότητες του Κουαρόν, αλλά και στο σενάριο που συνυπογράφει με τον αδερφό του Κάρλος, μια μελέτη στα σεξουαλικά ήθη της μέσης και ανώτερης μεξικανικής κοινωνίας σε μια μεταβατική μάλιστα περίοδο εκμοντερνισμού των συντηρητικών δομών της. Ίσως δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι ο Κουαρόν προτίμησε να το κάνει αυτό με ένα συμβατικό και παρηκμασμένο είδος, αποδομώντας εκ των έσω τους σημειολογικούς του κώδικες. Σε όλη τη μετέπειτα καριέρα του θα άλλαζε τους όρους του εμπορικού σινεμά εμφυσώντας σε αυτό τη δική του οπτική.

Το «Solo Con Tu Pareja» δεν απεκδύεται ποτέ τις φαρσικές του καταβολές. Οι καταστάσεις είναι οριακές, οι συμπτώσεις εξωφρενικές και όλοι οι ήρωες φλερτάρουν απροκάλυπτα με την υστερία. Από αυτή την οπτική γωνία, το «Love in The Time of Hysteria», ο αγγλικός τίτλος με τον οποίο η ταινία κυκλοφόρησε διεθνώς, παραπέμποντας εμμέσως πλην σαφώς στο αριστούργημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ίσως την περιγράφει καλύτερα. Υπάρχει επίσης κάτι πρόδηλα αλμοδοβαρικό στον τρόπο που ο Κουαρόν προσπαθεί να παντρέψει το ακραίο και το κωμικό με την υποδόρια τραγικότητα της έλλειψης επαφής κι επικοινωνίας.

Solo Con Tu Pareja

Αυτό που στα χέρια ενός άλλου σκηνοθέτη θα ήταν μια ανώδυνη (ή ενδεχομένως προσβλητική) κι εσωτερικής κατανάλωσης σεξοκωμωδία του συρμού μετατρέπεται χάρη στις σκηνοθετικές ικανότητες του Κουαρόν, αλλά και στο σενάριο που συνυπογράφει με τον αδερφό του Κάρλος, μια μελέτη στα σεξουαλικά ήθη της μέσης και ανώτερης μεξικανικής κοινωνίας σε μια μεταβατική μάλιστα περίοδο εκμοντερνισμού των συντηρητικών δομών της.

Solo Con Tu Pareja

Αυτό που κάνει, ωστόσο, την διαφορά και οδήγησε άλλωστε στην όχι μόνο εμπορική, αλλά και καλλιτεχνική επιτυχία της ταινίας και στη μετάβαση του Κουαρόν στο Χόλιγουντ, δεν είναι τόσο τα ευφυολογήματα και τα λογοπαίγνια με τα οποία διανθίζονται οι ανάλαφρες στιχομυθίες, αλλά ο οπτικός πλούτος της σκηνοθετικής ματιάς του Κουαρόν, η πλανοθεσία του οποίου ξεπερνά το απλοϊκό στυλιζάρισμα και προσδίδει υφή κι επίπεδα ανάγνωσης. Στην πρώτη του συνεργασία του Μεξικάνου σκηνοθέτη με τον (μετέπειτα) θρυλικό Εμανουέλ Λουμπέσκι στη διεύθυνση φωτογραφίας, το σκοτάδι με το φως συνθέτουν κάδρα τα οποία αντικατοπτρίζουν τα συναισθηματικά τοπία των ηρώων είτε μέσα στους κλειστούς τοίχους των διαμερισμάτων είτε στα πανοραμικά πλάνα της Πόλης του Μεξικού.

Το 2001 και σαφώς πιο ώριμος σκηνοθετικά, ο Κουαρόν θα επέστρεφε μετά από μια δεκαετία και δύο χολιγουντανες ταινίες (την πανέμορφη Μικρή Πριγκίπισσα και την υποτιμημένη κι εκμοντερνισμένη εκδοχή του «Μεγάλες Προσδοκίες» του Καρόλου Ντίκενς) στην πατρίδα του για να ανατάμει εκ νέου τα σεξουαλικά της ήθη με το «Θέλω και τη Μαμά Σου», συμβάλλοντας τα μέγιστα στην αειφόρο ακμή του μεξικανικού σινεμά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Οσα ακολούθησαν θα γίνονταν κινηματογραφική (και οσκαρική) ιστορία, ο «Απι(α)στος Θωμάς», ωστόσο, (με αυτόν τον απίστευτο τίτλο κυκλοφόρησε το «Solo Con Tu Pareja» στα ελληνικά σε dvd το 2007 (!)), είναι το θεωρητικά υποδεέστερο πρωτόλειο με το οποίο ξεκίνησαν όλα.

Κι έχει αναμφίβολο ενδιαφέρον μία αντιπαραβολή της καριέρας του Κουαρόν μ’ εκείνη του φετινού «ανταγωνιστή» και συνυποψηφίου του Γιώργου Λάνθιμου, αφού κι ο τελευταίος προσπάθησε με το «Ο Καλύτερος Μου Φίλος», την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, να μεταδώσει ψήγματα του οράματός του σε ένα υλικό που σαφώς δεν ανταποκρινόταν στις ικανότητές του. Ισως, όμως, είναι νομοτελειακό οι μεγάλοι σκηνοθέτες να βρίσκουν τελικά τον τρόπο.


Περισσότερες «Ταινίες της Κυριακής»

Solo Con Tu Pareja