Την επόμενη Κυριακή ο Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο θα κερδίσει εκτός συγκλονιστικού απροόπτου το πρώτο του Οσκαρ Σκηνοθεσίας για τη «Μορφή του Νερού», στην πρώτη του μάλιστα υποψηφιότητα, καθώς το 2007 η Ακαδημία δεν είχε θεωρήσει την (αναμφίβολα εξωπραγματική) δουλειά του στον «Λαβύρινθο του Πάνα» αρκετή για να τον συμπεριλάβει στην πεντάδα της κατηγορίας. Αυτό θα είναι το (μέχρι στιγμής, ελπίζουμε σε περισσότερα) συμβολικό αποκορύφωμα της καριέρας του Μεξικανού σκηνοθέτη, που σε όλη τη φιλμογραφία του δεν έκρυψε ποτέ την αγάπη του για τα παραμύθια, για τα τέρατα, για τον τρόμο, μα πάνω απ’ όλα για την ίδια την αγάπη.
Ολα τα παραπάνω είναι ορατά κι ανιχνεύσιμα στην πρώτη κιόλας ταινία του, το «Cronos» του 1993, το οποίο, όπως κάθε σκηνοθετικό ντεμπούτο ενός μετέπειτα μεγάλου δημιουργού, όχι μόνο περιέχει εν σπέρματι όλα τα στοιχεία που κάνουν ξεχωριστό το όραμά του, αλλά αποτελεί per se μια σπουδαία δημιουργία. To «Cronos» ήταν το πρώτο όνειρο ζωής για τον Ντελ Τόρο και για να το πραγματοποιήσει κατέφυγε στον προσωπικό δανεισμό, ενώ το κόστος παραγωγής του ανήλθε στα 2 εκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας το την πιο ακριβή μεξικανική παραγωγή της εποχής. Οι δυσκολίες στην παραγωγή, μάλιστα, ειδικά στον τομέα των ειδικών εφέ τον οδήγησαν στη δημιουργία της δικής του εταιρίας ειδικών εφέ με τον (υπέροχο) τίτλο Νεκροπία, η επιτυχία της ταινίας παγκοσίως, ωστόσο, τα 8 βραβεία Αριέλ στο Μεξικό και οι διακρίσεις στις Κάννες και σε πολλά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο, ήταν το καλύτερο διαβατήριο για να περάσει ο 28χρονος τότε σκηνοθέτης στο πάντα διψασμένο για νέα ταλέντα Χόλιγουντ.
Διαβάστε ακόμη: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο
Δικαιώνοντας απόλυτα τον εύγλωττο τίτλο του, το «Cronos» είναι μια ταινία για τον Χρόνο. Αυτόν που από την εναρκτήρια σκηνή της ταινίας κιόλας προσπαθεί να δαμάσει ο Αλχημιστής Ουμπέρτο Ογκανέλι το 1537, κυνηγημένος στη Βερακρούζ του Μεξικό από την Ιερά Εξέταση. Το μυστικό για την πολυπόθητη κατάκτηση της αθανασίας θα είναι τελικά μια χρυσή συσκευή με την ονομασία Cronos κι όταν το 1937, τέσσερις αιώνες μετά, ανακαλυφθεί το σώμα του ετοιμοθάνατου αλχημιστή, τρυπημένο από την πτώση ενός τοίχου στην καρδιά και με το αλλόκοτο χρώμα «του μάρμαρου στο σεληνόφως», τα τελευταία λόγια του Ογκανέλι θα είναι το σιβυλλικό Suo tempore, (υπο)δηλώνοντας το τίμημα του χρόνου.
Η συσκευή δεν θα βρεθεί ποτέ ανάμεσα στα υπάρχοντά του αλχημιστή του και η ταινία θα κάνει άλλο ένα χρονικό άλμα στη σύγχρονη εποχή, όπου ο ηλικιωμένος αντικέρ Χεσούς Γκρις θα ανακαλύψει στη βάση του αγαλματιδίου ενός Αρχαγγέλου μια μυστηριώδη χρυσή συσκευή που μοιάζει με σκαραβαίο, χωρίς να γνωρίζει τίποτα, ούτε για την προέλευσή της, ούτε για τις ιδιότητες της, ούτε για το γεγονός ότι αποτελεί το αντικείμενο του πόθου και της λυσσαλέας αναζήτησης του Ντε Λα Γκάρδια, ενός πλούσιου και βαριά άρρωστου επιχειρηματία που θα κάνει τα πάντα για να την αποκτήσει. Οταν ο Χεσούς κατά λάθος την ενεργοποιήσει, αυτός και η μικρή και λιγομίλητη εγγονή του θα ανακαλύψουν κι αυτοί τις μαγικές κι εφιαλτικές της ιδιότητες, αφού ο Γκρις, εκτός από μια εντυπωσιακή κι ανεξήγητη αναζωογόνηση, θα αποκτήσει και μια ακόρεστη επιθυμία για ανθρώπινο αίμα.
Για τον Ντελ Τόρο τα συναισθήματα είναι πάντα τόσο πληθωρικά που δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια. Μόνο με τις οργιαστικές, εξωφρενικές και πανέμορφες εικόνες που γεννά η φαντασία του.
Ολα όσα προηγήθηκαν δεν αποτελούν παρά το πρώτο μέρος της ταινίας, τη συνέχεια της οποίας δεν αποκαλύπτουμε για να μη χαθεί για όσους δεν την έχουν δει η μαγεία της πρώτης επαφής με το παρθενικό έργο του Ντελ Τόρο, ο οποίος στήνει ένα σκοτεινό παραμύθι με την ίδια αγάπη και την ίδια θαυμαστή εικονοποιεία που διατρέχει το σύνολο της φιλμογραφίας του. Σ’ αυτή την πρωτότυπη επανάγνωση του βαμπιρικού μύθου, τα τέρατα είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι, οι δύο ηλικωμένοι πρωταγωνιστές: ο Χεσούς Γκρις (όνομα που στα ελληνικά μεταφράζεται σε Γκρι Ιησούς και ταιριάζει απόλυτα τόσο στην εξέλιξη του χαρακτήρα, όσο και στο χρώμα που αποκτά σταδιακά το δέρμα του), ο οποίος στη δύση της ζωής του ανακαλύπτει μέσα από μια απρόσμενη δεύτερη νιότη ότι ο χρόνος μπορεί να διασταλεί και πάλι απεριόριστα, με τίμημα όμως τον απανθρωπισμό του, και ο Ντε Λα Γκάρδια, που βλέπει το χρόνο να συστέλλεται με γεωμετρική πρόοδο, όσο πλησιάζει στο τέλος.
Αμείλικτος και αδιάφορος ταυτόχρονα, ο χρόνος κάνει αισθητή την παρουσία του σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, οπτικά και ηχητικά, από τα γρανάζια της συσκευής μέχρι την κομβικής σημασίας σκηνή της πρωτοχρονιάτικης δεξίωσης (ένα χρονικό σημείο που ούτως ή άλλως υποδηλώνει συμβολικά το πέρασμα σε μια άλλη εποχή) και μέχρι την τελική μονομαχία ανάμεσα στον Γκρις και τον Aνχελ Ντε Λα Γκάρδια (ο ηθοποιός-φετιχ του Ντελ Τόρο, Ρον Πέρλμαν, στην πρώτη από τις πολλές μετέπειτα συνεργασία τους), τον αδέξιο ανιψιό του σατανικού επιχειρηματία που έχει αναλάβει άθελά του να αποσπάσει με κάθε θυσία τη συσκευή για λογαριασμό του θείου του, η οποία γίνεται μπροστά σε ένα ρολόι. Η βιολογική συνθήκη και η θνητότητα είναι αναπόδραστα συνυφασμένες με την ανθρώπινη κατάστασης, ωστόσο, κι αυτό είναι το επώδυνο μάθημα που θα μάθει ο Χεσούς Γκρις, ο οποίος ως μακρινός απόγονος του πολύ πιο διάσημου συνονόματου θα περάσει στο επέκεινα και θα επιστρέψει για να φθαρεί σταδιακά στο χρώμα του επωνύμου του, τελικά όμως αυτός ο περιορισμένος (φευ) χρόνος είναι ό,τι δίνει αξία στη ζωή.
Διαβάστε ακόμη: Οι 10 καλύτερες ταινίες τρόμου κατά τον Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο
Αντίβαρο στο σκοτάδι αυτής της παραβολής για το πεπερασμένο της ανθρώπινης ύπαρξης, τι άλλο, η αγάπη, όπως αυτή θα εκδηλωθεί στο πρόσωπο της μικρής εγγονής του Χεσούς προς τον παπού της. Η Aurora (Αυγή στα ελληνικά, ο συμβολισμός και πάλι προφανής) είναι αυτή που θα τον αγκαλιάσει, θα στολίσει το φέρετρό του με κουκλάκια (στην πιο συγκινητική σκηνή της ταινίας) και θα είναι μαζί του μέχρι το (κάθε είδους) τέλος. Εκδηλώνοντας μάλιστα για πρώτη φορά την αγάπη του για τους σιωπηλούς χαρακτήρες, όπως αυτή κορυφώθηκε φέτος με την Σάλι Χόκινς στη Μορφή του Νερού, ο Ντελ Τόρο θα αφήσει εσκεμμένα την Aurora βωβή σε όλη τη διάρκεια της ταινίας με εξαίρεση μιας μόνο λέξης στο πιο καίριο (και σπαρακτικό) σημείο. Γιατί για τον Ντελ Τόρο τα συναισθήματα είναι πάντα τόσο πληθωρικά που δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια. Μόνο με τις οργιαστικές, εξωφρενικές και πανέμορφες εικόνες που γεννά η φαντασία του.
Oπως κάθε πρωτόλειο, έτσι και το «Cronos», δεν είναι αψεγάδιαστο, η ισορροπία ανάμεσα στο λυρικό και στο γκροτέσκο (που τόσο μαεστρικά πέτυχε ο σκηνοθέτης σε μετέπειτα δημιουργίες του) χάνεται σε κάποια σημεία, ενώ οι επιρροές του αυστηρού καθολικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο μεγάλωσε ο Ντελ Τόρο (σύμφωνα με δηλώσεις του ίδιου η γιαγιά του τού έκανε δύο φορές εξορκισμό, όταν ήταν μικρός!) είναι εμφανείς σ’ αυτή την αντιφατική λαχτάρα κι αποστροφή για την αιώνια ζωή. Από την άλλη πλευρά, όμως, είναι ένα έργο συναισθηματικά γενναιόδωρο, ένα πρώτο δείγμα της ανεξάντλητης φαντασίας ενός γεννημένου παραμυθά και πάνω απ’ όλα μια ακρογωνιαία προσθήκη στη φιλμογραφία ενός μεγάλου σκηνοθέτη.
Tags: Sunday Movies
