Nα το δηλώσουμε από την αρχή: θεωρούμε τον Κρίστοφερ Νόλαν έναν από τους μεγαλύτερους auteurs της γενιάς μας. Υποκλινόμαστε στο τεράστιο ταλέντο και το πάντα τιτάνιο όραμα του, την ασυμβίβαση φιλοδοξία και την ενδελεχή μελέτη που επενδύει για να πετύχει το κάθε του πρότζεκτ. Θα τον ακολουθούμε σε κάθε του «Inception», μέχρι την άκρη του «Interstellar» κινηματογραφικού μας γαλαξία. Και τον αγαπάμε, γιατί τόσο ως επικός σκηνοθέτης, αλλά κι ως χολιγουντιανός παίκτης με εξουσία, απέδειξε και συνεχώς αποδεικνύει ότι αγαπάει το σινεμά. Οχι μόνο όταν κρατάει την κάμερα. Αλλά κι όταν πρέπει να βάλει πλάτες, να το στηρίξει, επιχειρηματικά.
Η ψηφοφορία των αναγνωστών: Εσύ ψήφισες για την καλύτερη ταινία του 2020;
Ομως το 2020 δεν ήταν η χρονιά του. Ξεκίνησε με μεγάλες υποσχέσεις κι ακόμα μεγαλύτερες προσδοκίες. Καλλιτεχνικά, το «Tenet» θα ήταν το απόλυτο αριστούργημά του, που θα έσπαγε όλα τα όρια του σινεμά όπως το ξέραμε. Εμπορικά, ήταν βέβαιο, θα ήταν το blockbuster έπος που θα έσπαγε όλα τα ρεκόρ στα ταμεία.
Στην εκπνοή του 2019, οι πρώτες εικόνες σε συνδυασμό με τις ελάχιστες πληροφορίες για την ταινία (ο Νόλαν κρατούσε υπόθεση και τις λεπτομέρειες της πλοκής ως επτασφράγιστο μυστικό) έχτιζαν έναν κινηματογραφικό μύθο που δεν είχε προηγούμενο.
Οι διασκεδαστικές συνεντεύξεις των πρωταγωνιστών, που, για ακόμα μία φορά, δεν είχαν καταλάβει ακριβώς τι γύριζαν, ενίσχυαν τη σινεφίλ ανυπομονησία εκατομμυρίων φανς ανά τον κόσμο: τι είχε και πάλι σκαρφιστεί το δαιμόνιο μυαλό του δημιουργού; Πώς θα ανατίναζε το δικό μας;
Κανείς όμως δεν μπορούσε να προβλέψει τι κουβαλούσε μαζί του το 2020. Ούτε καν η ευφάνταστη, ευρηματική, σκοτεινή φαντασία του Νόλαν. Η πανδημία, το lockdown, το κλείσιμο των αιθουσών ανέτρεψαν όλα τα μεγάλα σχέδια του δημιουργού και του στούντιο της Warner για τη μαζική, θριαμβευτική έξοδο της ταινίας. Το (αξιέπαινο) πείσμα και η επιμονή του Νόλαν να αποτελέσει το «Tenet» την πρώτη ταινία που θα στηρίξει το σινεμά (συμβολικά) και τα σινεμά (κυριολεκτικά, οικονομικά), έπεσαν στο κενό.
Πάντως, από τον Μάιο του 2020 αυτή ήταν η θέση: «Tenet», όπως μάννα εξ ουρανού για την «ανάσταση» της κινηματογραφικής αίθουσας Το 15 Ιουλίου της προγραμματισμένες πρεμιέρας παρέμενε αμετακίνητο, όσο οι υπόλοιπες ταινίες υπέκυπταν, μία μία, στο βάρος της αβεβαιότητας του παγκόσμιου lockdown.
Στις 13 Ιουνίου, ένα μήνα πριν την έξοδο, η Warnet υποκύπτει: μεταφέρει την ημερομηνία κυκλοφορίας του «Tenet» στις αίθουσες δυο βδομάδες αργότερα, για τις 31 Ιουλίου
Στις 26 Ιουνίου, η ταινία μετατίθεται ξανά. Καθώς ο αριθμός των κρουσμάτων του κορονοϊού στις Η.Π.Α. δεν σημείωνε μείωση αλλά μάλλον αύξηση, η ημερομηνία εξόδου του μεταφέρεται για τις 12 Αυγούστου.
Ταυτόχρονα, άλλα αναμενόνα blockbusters παίρνουν το δρόμο για τις πλατφόρμες, προσπαθώντας να περισσώσουν ό,τι μπορούν. Ομως, ο Νόλαν δίνει συνεντεύξεις και το τονίζει: το «Tenet» πρέπει να το δεις σε μεγάλη οθόνη, το «Tenet» είναι συνώνυμο του σινεμά.«Πιστεύω ότι, περισσότερο κι από όλες τις ταινίες μου, αυτή είναι που έχει σχεδιαστεί ξεκάθαρα για την κινηματογραφική αίθουσα, για την μεγάλη οθόνη, για την εμπειρία να τη δει κανείς με κοινό.»
Στις 20 Ιουλίου, τα νέα είναι ακόμα πιο άσχημα: Η έξοδος του «Tenet» του Κρίστοφερ Νόλαν στις αίθουσες αναβάλλεται μέχρι νεοτέρας. Η Warner έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά. Μετά από πολλαπλές αναβολές, η ταινία φεύγει εντελώς από τον προγραμματισμό της Warner Bros για την Αμερική. «Δεν μπορούμε να χειριστούμε την ταινία με τους παραδοσιακούς τρόπους προγραμματισμού και διανομής» ανακοινώνουν.
Ο Νόλαν επιμένει. Στηρίζει. Συγκινητικά και, σχεδόν, αυτοκαταστροφικά. Εκείνος πιέζει το στούντιο να μην εγκαταλείψει την έξοδο της ταινίας στις αίθουσες. Παρόλο που μπορεί να χάσουν χρήματα, καθώς δε θα έχουν την αναγκαία για blockbuster μαζική προσέλευση του κοινού από τις πρώτες μέρες, εβδομάδες. O Nόλαν επιμένει, αγνοώντας τη χασούρα. Θέλει το «Tenet» να είναι η πρώτη μεγάλη ταινία στούντιο που θα ανοίξει τα σινεμά, να είναι η πρώτη ταινία που θα εμπιστευτεί την αίθουσα και θα στηρίξει τους αιθουσάρχες. Και θέλει να το κάνει αμέσως μετά το τέλος της απαγόρευσης και μόλις επιτραπεί το άνοιγμα κι ετοιμαστεί η κινηματογραφική αγορά.
Ειρωνικά, όπως οι ανατροπές της ταινίας, όπως οι κανόνες της που θέλουν το χρόνο να κινείται ορθά κι ανάποδα, το «Tenet» βγαίνει πρώτα στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο και μετά στην Αμερική.
Η έξοδός της σε περιορισμένο κύκλωμα στα τέλη Αυγούστου και με τον αμερικανικό λαό ακόμα διστακτικό να τρέξει στις αίθουσες, σαμποτάρει φυσικά κάθε ελπίδα για blockbuster επιτυχία. Την πρώτη της εβδομάδα, η ταινία καταφέρνει να κερδίσει γύρω στα 20 εκατομμύρια δολάρια στο εγχώριο box office, με τα συνολικά έσοδα παγκοσμίως να μην ξεπερνούν τα 146 εκατομμύρια δολάρια. Μετά από αυτό, και για πολύ καιρό, η Warner αποφεύγει να δημοσιοποιεί τα νούμερα των εισπράξεων της ταινίας.
Ο ίδιος ο Νόλαν όμως δηλώνει ευχαριστημένος: τουλάχιστον, βγήκε στις αίθουσες.
Μέχρι που έρχεται το ακόμα μεγαλύτερο χτύπημα: οι κριτικές. Η ταινία δεν ενθουσιάζει. Οι κριτικοί διχάζονται, ο απλός κόσμος μπερδεύεται και ξενερώνει. Αυτή τη φορά, η κινηματογραφική σπαζοκεφαλιά του Νόλαν δεν φέρνει χτυποκάρδι, αδρεναλίνη, περιέργεια. Φαίνεται φορμαλιστική, επιτηδευμένη και σοβαροφανής. Συνοδευόμενη δε από όλη αυτή την οδύσσειά της μέχρι να τη δούμε, κάνει τους θεατές να ξεστομίζουν: πολύ κακό για το τίποτα;
Γράψαμε στο Flix: Οσο οι τίτλοι τέλους πέφτουν και το μυαλό προσπαθεί να ευθυγραμμιστεί με όσα εντυπωσίασαν το βλέμμα, η καρδιά πάει στο «Tenet» – στην αρχή. Και ζητά απάντηση. Είναι οι μεγάλες ιδέες, αυτομάτως, μεγάλο σινεμά; Διαβάστε ολόκληρη την κριτική μας εδώ.
Από τότε πέρασαν 3 μήνες. Το 2020 τελειώνει με μία πικρή επίγευση στο στόμα.
Ομως ένα είναι βέβαιο: ακόμα κι αν το «Τenet» δεν κέρδισε τα στοιχήματα που φιλόδοξα έθεσε ο δημιουργός του, ο Κρίστοφερ Νόλαν αποδείχθηκε για ακόμα μία φορά άξιος. Οταν, αρχές Δεκεμβρίου, η Warner ταράζει συθέμελα την κινηματογραφική βιομηχανία ανακοινώνοντας πως αποφάσισε να κυκλοφορήσει στην Αμερική όλες τις ταινίες του 2021 ταυτόχρονα στους κινηματογράφους και στην διαδικτυακή πλατφόρμα του HBO Max, ο Νόλαν κατακεραυνώνει το στούντιο με το οποίο συνεργάζεται πιστά εδώ και χρόνια - χωρίς δισταγμό.
«Ηταν μια πολύ, πολύ, βρώμικη κίνηση.» Ετσι, αδιαπραγμάτευτα, σχολίασε το πόσο απαξιωτικά αντιμετώπισαν τους σκηνοθέτες, τους πρωταγωνιστές και όλους όσους δούλεψαν στις ταινίες του στούντιο. «Το 2021 το στούντιο έχει να παρουσάζει τα πρότζεκτς μερικών από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του κόσμου, μερικών από τους μεγαλύτερους σταρς. Ολοι δούλεψαν επί χρόνια για αυτές τις ταινίες, ταινίες που βρίσκονται πολύ κοντά στην καρδιά τους και αξίζουν να παιχτούν στη μεγάλη οθόνη. Αξίζουν να παιχτούν εκεί έξω για όσο περισσότερο κόσμο γίνεται, και αντ’ αυτού θυσιάζονται στην διαδικτυακή πλατφόρμα. Μια απόφαση που πάρθηκε, χωρίς να το έχουν συζητήσει με κανέναν.»
Κανένα 2020 δε θα επηρεάσει λοιπόν τη γνώμη μας για τον μεγάλο δημιουργό της γενιάς μας.
Η σβούρα συνεχίζει να γυρίζει!
Περισσότερα Best of 2020
- Best of 2020: Η χρονιά που είδε τον Χοακίν Φίνιξ να ξεγυμνώνεται
- Best of 2020: Οι ταινίες της χρονιάς σε σκίτσα
- Best of 2020: Τα τρέιλερ που σημάδεψαν την χρονιά
- Best of 2020: Τα καλύτερα τραγούδια της χρονιάς
- Best of 2020: Η οριστική (κατα)πτωση του ωραίου Τζόνι
- Best of 2020: Ο μονόλογος της χρονιάς
- Best of 2020: Quibi, ή κάθε πλατφόρμα δεν είναι χρυσός!
- Best of 2020: Η οριστική (κατα)πτωση του ωραίου Τζόνι
- Best of 2020: H χρονιά που το καλό θριάμβευσε εναντίον του κακού Ντόναλντ Τραμπ
- Best of 2020: Η χρονιά που το box office της κίνας ξεπέρασε αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής
- Worst of 2020: (Οχι άλλο) Ειδικό Πρόγραμμα ενίσχυσης του ελληνικού σινεμά λόγω της πανδημίας
- Best (worst) of 2020: H Χρυσή Αρκτος και η σύλληψη του Μoχάμαντ Ρασούλοφ
- Best of 2020: Η χρονιά σε σενάριο και σκηνοθεσία του Ντέιβιντ Λιντς
- Best of 2020: H τρανς κοινότητα και ο θηλυκός Βόλντεμορτ
- Best of 2020: Oταν οι μαρκίζες των σινεμά προσπάθησαν να μάς δώσουν κουράγιο
- Best of 2020: 23 Ιανουαρίου, η πρώτη φορά που γράψαμε τη λέξη κορονοϊός