Ο Τσάρλι Σίσκελ, ο Νεοϋορκέζος παραγωγός ντοκιμαντέρ σαν το «Bowling for Columbine» και υποψήφιος για Οσκαρ ο ίδιος για το «Finding Vivian Maier» το 2013, περνά κάποιες μέρες σ' ένα σπίτι σε κάποιο απομονωμένο, γραφικό χωριό της Γαλλίας, με ιδιαίτερη παρέα. Εκεί ζει - ζούσε, μέχρι λίγο καιρό αφότου ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα - ο Γουίλιαμ Πάουελ, 60άρης δάσκαλος, μαζί με τη γυναίκα του. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που, δεκαετίες νωρίτερα, το 1970, στην τρυφερή ηλικία των 19 χρόνων, έγραψε και εξέδωσε ένα βιβλίο που έμενε να μείνει κλασικό για όλους τους λάθος λόγους, τον «Τσελεμεντέ του Αναρχικού» («The Anarchist Cookbook»), το βιβλίο που κηρύσσει τη βίαιη απόρριψη της εξουσίας και εξηγεί αναλυτικά πώς κατασκευάζονται, με εύκολα μέσα, βόμβες και άλλα όπλα. Το βιβλίο που, μέσα στις δεκαετίες, αναφέρεται τακτικά ως μέρος του «οπλοστασίου» ανθρώπων από τους δολοφόνους στις σχολικές σφαγές στα αμερικανικά σχολεία, ως τους σημερινούς τρομοκράτες. Κι όμως, μοιάζει σαν ο Γουίλιαμ Πάουελ να κάνει για πρώτη φορά τη σύνδεση.
Διαβάστε ακόμη: 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «μαγικό δάσος της Καΐσα» αφηγείται ένα παραμύθι βασισμένο στην Ιστορία
Το ντοκιμαντέρ του Σίσκελ είναι λαϊκίστικο και, ταυτόχρονα, συναρπαστικό, όπως συνηθίζουν να είναι τα λαϊκίστικα media. Ο Σίσκελ δεν παρακολουθεί αμέτοχος, ζητά πραγματικά από τον άνθρωπο που έχει μπροστά στην οθόνη του μια απολογία. Και, ταυτόχρονα, αναδεικνύει κάτι πολύ μεγαλύτερο από οποιονδήποτε... τσελεμεντέ. Το ντοκιμαντέρ φροντίζει να τοποθετήσει τον Γουίλιαμ Πάουελ στο σωστό ιστορικό του πλαίσιο. Χρησιμοποιώντας αρχειακό υλικό και τις αναμνήσεις του πρωταγωνιστή του, περιγράφει την Αμερική του '70, έναν τόπο συγκρούσεων, όπου οι ειρηνικές διαμαρτυρίες εναντίον μιας ανεξέλεγκτης κυβέρνησης όδευαν να δώσουν τη θέση τους σε ξεσπάσματα βίας.
Ο Πάουελ, παιδί εύπορης οικογένειας αλλά «άτακτο» (οι ψυχαναλυτικές αναφορές του Πάουελ στον τραμπουκισμό του στα ιδιωτικά σχολεία όπου μαθήτευσε μοιάζουν με αμήχανες δικαιολογίες), βρέθηκε μέσα σ' αυτή την πολιτική και κοινωνική θύελλα, μελέτησε μόνος του στη βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης, κυρίως στρατιωτική βιβλιογραφία, έγραψε το βιβλίο κι έκλεισε τη συμφωνία με τον ριζοσπαστικό εκδότη του. Ηταν χαρούμενος. Ηθελε πολύ να γίνει συγγραφέας.
Στη διάρκεια του ντοκιμαντέρ, όπου ο ίδιος ο Γουίλιαμ Πάουελ με τη ζεστή φωνή του, διαβάζει αποσπάσματα από το θεωρητικό κομμάτι του βιβλίου του, τον βλέπουμε να μαγειρεύει - όχι βόμβες, αλλά ένα χορτοφαγικό πιάτο - και τον ακούμε να μιλάει διστακτικά, προσεκτικά, για μια στάμπα που μόνος του σχεδίασε και τον σημάδεψε, αυτόν και τους δικούς του ανθρώπους, για όλη του τη ζωή. Δηλώνει ότι δεν έχει, ο ίδιος, το βιβλίο, ότι δεν το ξαναδιάβασε απ' όταν το έγραψε, ότι δεν διέπραξε καμία βίαιη πράξη στη ζωή του, ότι οι άνθρωποι φέρουν την ευθύνη των αναγνωσμάτων τους και των ενεργειών τους. Και σ' όλη τη διάρκεια μοιάζει εξαιρετικά αμήχανος για τη σχέση του μ' εκείνον τον νεαρό, των 19 χρόνων, που μετέφερε τη γενικευμένη οργή του στη γραφομηχανή του.
Το «Anarchist Cookbook» κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή σε 2.000.000 αντίτυπα σ' όλο τον κόσμο, είναι διαθέσιμο online, αλλά ο Πάουελ ισχυρίζεται πως πρώτη φορά, μιλώντας με τον Σίσκελ στο ντοκιμαντέρ, διακρίνει μια σύνδεση ανάμεσα στο βιβλίο του και, για παράδειγμα, τη σφαγή του Κόλουμπαϊν, ή της Ορόρα: είναι ένας άνθρωπος οπωσδήποτε καλλιεργημένος, τόσο που να μην είναι ξεκάθαρο αν είναι ανόητος, ενοχικός, εξαιρετικά κυνικός, ή απλώς τραγικά ανεύθυνος. Σίγουρα ανεύθυνος ήταν ο 19χρονος εαυτός του, όπως όλοι οι 19χρονοι στον κόσμο: χαρακτηρίζει το βιβλίο του ως «δείγμα υπερβολικής ρητορείας, ένα απόλυτο σκουπίδι.» Αλλά ποτέ δεν έκανε κάποια απόπειρα να το αποσύρει. Αντίθετα, αποσύρθηκε ο ίδιος, όσο μπορούσε, από το βλέμμα του κόσμου.
Μέσα από μια εξαντλητική, ωστόσο, πρόκληση του Σίσκελ προς τον Πάουελ ν' αναλάβει κάποια ευθύνη, εκείνο που διατυπώνεται στο ντοκιμαντέρ είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον. Είναι ο στοχασμός, σήμερα ακόμα περισσότερο από παλιότερα, για την ευθύνη του δημόσιου λόγου: αρκεί ένα επιπόλαιο κείμενο, τυπωμένο ή ανεβασμένο online κι ένας ανόητος αναγνώστης, για μια μικρή η μεγάλη καταστροφή. Τα γραπτά μένουν και κάποιος φέρει την ευθύνη τους. Αν και όχι απαραίτητα ένας οργισμένος 19χρονος στην Αμερική του '70.
Το «American Anarchist» προβάλλεται σε επανάληψη την Παρασκευή, 10 Μαρτίου 2017 στις 23:00 στο Ολύμπιον.
Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 3 ως τις 12 Μαρτίου 2017. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
Διαβάστε ακόμη
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «μαγικό δάσος της Καΐσα» αφηγείται ένα παραμύθι βασισμένο στην Ιστορία
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Πού Είσαι Σινγκάλ;» είναι η ταινία που σπάει κόκκαλα
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «The Extra Mile», για όποιον δεν θυμάται ότι σημασία δεν έχει η Ιθάκη
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Exile» του Ρίτι Παν μετατρέπει την Ιστορία σε ένα οπτικοακουστικό ποίημα
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Θέλουμε ακόμα περισσότερες «Ιστορίες που (δεν) είπε το σινεμά μας»!
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «I am not your negro», ούτε τότε, ούτε τώρα!
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «78/52» - Nerds όλου του κόσμου ενωθείτε!
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Στο «The Challenge» το ντοκιμαντέρ συναντά τη video art σε μια χαμηλή πτήση υψηλής αισθητικής
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Τower» είναι ένα αριστούργημα ικανό να ανοίξει το διάλογο για το Gun Control στην Αμερική
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Στο «Shadow World», όπου «οι πολιτικοί είναι σαν τις πόρνες, μόνο πιο ακριβοί»
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Bugs» ανοίγει την όρεξη για αλήθειες, όχι για φαγητό
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Αουστερλιτς» αποκαλύπτει τον τουρίστα που κρύβουμε απέναντι στη φρίκη
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Cinema Novo» πάλλεται στο ρυθμό του βραζιλιάνικου νέου κύματος
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Πλαστική Κίνα», πλαστικά όνειρα
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Safari» για γερά στομάχια κάτω από τον ήλιο
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τελετή Εναρξης, ολέ, ολέ, ολέ
- Ενα ντοκιμαντέρ μας συστήνει τον «Αλλο Ανθρωπο» (ελπίζοντας ότι τον κρύβουμε κι εμείς μέσα μας)
- Ενα παιδί - θαύμα στο ρινγκ της ζωής στο «The Wonder Kid» του Γιώργου Παντελεάκη
- 20 ταινίες που περιμένουμε να δούμε στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κοιτάζει τον κόσμο «με το Βλέμμα του Τζον Μπέρτζερ»
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Carte blanche στον Δημήτρη Εϊπίδη
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του προγράμματος
- Food vs. Food: Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έχει νέα, νοστιμότατη ενότητα
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συστήνει τον Βιτάλι Μάνσκι, μια μαχητική φωνή από τη Ρωσία
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έρχεται μετά μουσικής - και σινεμά
- Ας μιλήσουμε για ντοκιμαντέρ! Μια πρώτη γεύση από το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποκτά διαγωνιστικό τμήμα για νέους δημιουργούς
