Με σημαντικό έργο στον χώρο του ντοκιμαντέρ, ήδη και κυρίως από την πρώτη γνωριμία μας μαζί της, στο καινοτόμο «Ο Αγώνας των Τυφλών» του 1977, η Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού επιστρέφει, λίγα χρόνια μετά τη βιογραφία της Αγίας Φιλοθέης, σ' ένα ακόμα θρησκευτικής θεματολογίας έργο, αυτή τη φορά το πορτρέτο των αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου και τη σημασία τους όχι μόνο για τον «φωτισμό», όπως λέει ο τίτλος, τη γραμματοσύνη (την Κυριλλική γραφή) και τη διδασκαλία της Ορθοδοξίας στους σλαβικούς λαούς, αλλά και στην εξέλιξη του θρησκευτικού και πολιτικού προφίλ της σύγχρονης Ευρώπης.
Τα πράγματα ξεκινούν καλά, με τη σύνδεση της ιστορίας του Κυρίλλου και του Μεθοδίου με την αντίσταση κατά των Ναζί και τη σύγχρονη εποχή. Θα ήταν ωραίο μια τέτοια βιογραφία να ιδωθεί με μια προσέγγιση που να μην περιορίζεται στους Χριστιανούς Ορθόδοξους θεατές, ούτε καν στους θρησκευόμενους θεατές, αλλά σε όσους μπορούν να διακρίνουν τον μίτο της ανθρώπινης Ιστορίας, τις σχέσεις αιτιότητας στην πορεία μας, τα στοιχεία που την επηρέασαν, τους ανθρώπους που της έδωσαν ή της άλλαξαν κατεύθυνση - όπως ήταν και ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος.
Η δημιουργός, ωστόσο, επιλέγει την αισθητική και τη μουσική που μεμιάς παραπέμπουν σε θρησκευτικό ανάγνωσμα. Και λέμε ανάγνωσμα γιατί η μισή ταινία είναι voice over, με την καθηλωτική, μεν, φωνή και του Κώστα Καστανά, αλλά με ένα βάρος περιγραφικό ασήκωτο. Η άλλη μισή είναι δραματοποιημένη αφήγηση, με ηθοποιούς που επίσης αποδίδουν βαρυσήμαντα, με σοβαροφάνεια, μην αφήνοντας την ιστορία ν' ανασάνει, ή και, κόντρα στα 1200 χρόνια της, ν' αποκτήσει μια φρεσκάδα, μια σύγχρονη ματιά.
Επιπλέον και παρότι πολυταξιδεμένο το γύρισμα, η δράση επαφίεται συχνά σε cgi που δείχνει τις ραφές του, μη πειστικό, χτίζοντας, μαζί με το voice over και τις άκαμπτες ερμηνείες, ένα φιλμ ερμητικά κλειστό, για δυο άνδρες φωτισμένους κι ανοιχτόμυαλους. Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος ήταν ατρόμητοι επαναστάτες, αλλά το φιλμ ως και το φινάλε του, με το κήρυγμα Χριστιανικής αγάπης, περιορίζει τη θεματολογία του, σχετικά με την πίστη, τη δικαιοσύνη, την ταυτότητα, σ' ένα Ορθόδοξο κοινό κι όχι σ' ένα ευρύτερο που θα μπορούσε και να κερδίσει από τη διδασκαλία και την ιστορία τους, ωστόσο η ταινία έχει εκπαιδευτικό ενδιαφέρον για τους θεατές που θα το αγκαλιάσουν.