Μία αγνή κοινότητα μακριά από τα συνήθη άγχη του δυτικού πολιτισμού. Ένας κόσμος σε αρμονία με την φύση και όλο τον μυστικισμό της. Μία γυναίκα που, με τα λόγια της και τις αφηγήσεις της, ζωντανεύει μια γλώσσα πλούσια σε περιεχόμενο και εικόνες. Και μπροστά σε όλα αυτά, ένας εξωτερικός παρατηρητής που μαγεύεται από αυτό το ζωντανό παραμύθι αλλά και μια δημιουργός που ουσιαστικά μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη, ως κινηματογραφική καρτ-ποστάλ, την οικογενειακή και την εθνική της κληρονομιά.
Διαβάστε ακόμη: 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Πού Είσαι Σινγκάλ;» είναι η ταινία που σπάει κόκκαλα
«Το μαγικό δάσος της Κάισα» έχει ακριβώς αυτή την οικεία αίσθηση του παραμυθιού, την δυναμική μιας συναισθηματικά φορτισμένης αφήγησης και την οικουμενική διάσταση της ταραχώδους ιστορίας ενός έθνους, που είδε τις δομές του και τις ειρηνικές διαθέσεις του να γκρεμίζονται από τις πολεμικές συγκρούσεις. Οι Σκολτ Σάμι, ημι-νομαδική φυλή της Λαπωνίας, η οποία βιοποριζόταν εδώ και αιώνες από την εκτροφή ταράνδων και τα ψάρια από τις άπειρες τοπικές λίμνες, είδε τον τρόπο ζωής της να καταστρέφεται όταν βρέθηκε στο επίκεντρο της σύγκρουσης ανάμεσα σε Φιλανδία και Ρωσία κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Σήμερα, η φυλή αριθμεί μόλις μερικές εκατοντάδες μέλη, παγιδευμένα ανάμεσα στο παρόν και το πλούσιο λαογραφικό παρελθόν τους, με έναν τρόπο ζωής ξεκάθαρα διαφορετικό από τις συνήθεις φόρμες του γνωστού δυτικού κόσμου.
Ως μέσο για την γνωριμία με τον πολιτισμό των Σάμι, η σκηνοθέτιδα Κάτια Γκάουριλοφ χρησιμοποιεί εικόνες και λόγια από το αρχείο του Ελβετού συγγραφέα Ρομπέρ Κροτέ, ο οποίος – κατά τα λεγόμενά του – ύστερα από ένα κυριολεκτικά ονειρικό κάλεσμα, αναζήτησε και βρήκε τελικά αυτή τη μυθική φυλή των ονείρων του, ζώντας στη συνέχεια μαζί της για αρκετά χρόνια. Οι αφηγήσεις του από εκείνη την εποχή (στην πορεία ο Κροτέ εξέδωσε μια συλλογή αφηγημάτων με τίτλο «Το μαγικό δάσος» συγκεντρώνοντας όλα τα τοπικά παραμύθια), καθώς και τα πλάνα και οι φωτογραφίες που τράβηξε ο συνεργάτης του Ισπανός φωτογράφος Ενρίκε Μέντεθ από το 1950 έως χονδρικά το 1970, μεταφέρουν με θαυμασμό την ματιά του ανθρώπου που ανακαλύπτει απρόσμενα κάτι ξεχωριστό και μοναδικό, με όλη την γοητεία, την μαγεία και, ενδεχομένως, την αφέλεια που θα ένιωθε κι ένα μικρό παιδί μπροστά στην αφήγηση ενός παραμυθιού.
Διαβάστε ακόμη: 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Exile» του Ρίτι Παν μετατρέπει την Ιστορία σε ένα οπτικοακουστικό ποίημα
Και πώς θα μπορούσε να γίνει άλλωστε αλλιώς στο επίκεντρο της αφήγησης υπάρχει η γιαγιά της σκηνοθέτιδος Καΐσα Γκάουριλοφ, μία ακαταμάχητη αφηγήτρια που μιλάει σχεδόν συνέχεια με ποιητικές μεταφορές (στην πλειοψηφία των αφηγήσεων ακούγεται όντως η φωνή της ίδιας, παιχνιδιάρικη, ζωντανή και γεμάτη ενέργεια), συνδυάζοντας με ενθουσιασμό τις εικόνες της φύσης με την ίδια τη λαχτάρα για ζωή. Ειδικά η αφήγηση μιας παραδοσιακής ιστορίας για την δημιουργία του Βόρειου Σέλαος (με την συνοδεία κατά κύριο λόγο ασπρόμαυρου animation, που θυμίζει περισσότερο κινούμενη ζωγραφιά) περιέχει όλη αυτή τη ζεστασιά που θα ανέμενε κανείς από ένα αρχέγονο παραμύθι, μαζί με όλη την σκληρότητα, την βία και τον θάνατο που, παραδόξως, δε θα συναντούσε ποτέ κανείς στην καθημερινή ζωή των Σκολτ.
Για αυτό και όταν το ντοκιμαντέρ φτάνει αναπόφευκτα στη στιγμή της καταστροφής, η θλίψη για την απώλεια αυτού του μέχρι πρόσφατα ανόθευτου κόσμου είναι γνήσια και αντανακλαστική. Ο συναισθηματισμός δεν φαντάζει κατευθυνόμενος, ούτε υπερβολικός, καθώς η αφήγηση της Γκάουριλοφ είναι σίγουρα προσωπική αλλά δείχνει να μας αφορά (και όντως μας αφορά) όλους.
Στην ουσία, το «Το μαγικό δάσος της Κάισα» είναι ταυτόχρονα ένα φορτισμένο πορτρέτο, η κατάθεση μιας λαογραφικής κληρονομιάς και η ανάγκη μιας δημιουργού να κάνει γνωστό στον κόσμο την ύπαρξη και την ιστορία του λαού της, ούτε λίγο ούτε πολύ όπως και ο Κροτέ αρκετές δεκαετίες νωρίτερα, υπό τελείως διαφορετικές όμως συνθήκες. Ίσως κάποιες στιγμές η Γκάουριλοφ να παρασύρεται από την εξωραϊστική ματιά του εξωτερικού παρατηρητή (κυρίως λόγω της φύσης του υλικού) όμως οι προθέσεις της είναι πάντα έντιμες και απόλυτα καίριες. Η φωνή της γιαγιάς της παραμένει ακόμα ζωντανή. Το μόνο που χρειάζεται είναι απλά να την ακούσει ο υπόλοιπος κόσμος.
Το «Mαγικό Δάσος της Καΐσα» προβάλλεται σε επανάληψη την Πέμπτη, 9 Μαρτίου 2017 στις 15:15 στην αίθουσα Σταύρος Τορνές.
Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 3 ως τις 12 Μαρτίου 2017. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
Διαβάστε ακόμη
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Πού Είσαι Σινγκάλ;» είναι η ταινία που σπάει κόκκαλα
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «The Extra Mile», για όποιον δεν θυμάται ότι σημασία δεν έχει η Ιθάκη
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Exile» του Ρίτι Παν μετατρέπει την Ιστορία σε ένα οπτικοακουστικό ποίημα
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Θέλουμε ακόμα περισσότερες «Ιστορίες που (δεν) είπε το σινεμά μας»!
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «I am not your negro», ούτε τότε, ούτε τώρα!
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «78/52» - Nerds όλου του κόσμου ενωθείτε!
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Στο «The Challenge» το ντοκιμαντέρ συναντά τη video art σε μια χαμηλή πτήση υψηλής αισθητικής
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Τower» είναι ένα αριστούργημα ικανό να ανοίξει το διάλογο για το Gun Control στην Αμερική
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Στο «Shadow World», όπου «οι πολιτικοί είναι σαν τις πόρνες, μόνο πιο ακριβοί»
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Bugs» ανοίγει την όρεξη για αλήθειες, όχι για φαγητό
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Αουστερλιτς» αποκαλύπτει τον τουρίστα που κρύβουμε απέναντι στη φρίκη
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Cinema Novo» πάλλεται στο ρυθμό του βραζιλιάνικου νέου κύματος
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Πλαστική Κίνα», πλαστικά όνειρα
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Safari» για γερά στομάχια κάτω από τον ήλιο
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τελετή Εναρξης, ολέ, ολέ, ολέ
- Ενα ντοκιμαντέρ μας συστήνει τον «Αλλο Ανθρωπο» (ελπίζοντας ότι τον κρύβουμε κι εμείς μέσα μας)
- Ενα παιδί - θαύμα στο ρινγκ της ζωής στο «The Wonder Kid» του Γιώργου Παντελεάκη
- 20 ταινίες που περιμένουμε να δούμε στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κοιτάζει τον κόσμο «με το Βλέμμα του Τζον Μπέρτζερ»
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Carte blanche στον Δημήτρη Εϊπίδη
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του προγράμματος
- Food vs. Food: Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έχει νέα, νοστιμότατη ενότητα
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συστήνει τον Βιτάλι Μάνσκι, μια μαχητική φωνή από τη Ρωσία
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έρχεται μετά μουσικής - και σινεμά
- Ας μιλήσουμε για ντοκιμαντέρ! Μια πρώτη γεύση από το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποκτά διαγωνιστικό τμήμα για νέους δημιουργούς
