Αρχές δεκαετίας του '90. Σ' ένα υπόγειο στο Βύρωνα ξεκίνησε κάτι μαγικό - αρχικά στη νυχτερινή συχνότητα του ΗΧΩ Fm και μετά αυτοδύναμο και αυτόφωτο: στους 102.4 μπορούσες να ακούσεις τζαζ! Σε όλες της τις εκφάνσεις και σε όλες της τις παραλλαγές. Με αρχηγό την αυθεντία του είδους, τον Κώστα Γιαννουλόπουλο (ο οποίος έφυγε δυστυχώς πολύ νωρίς από τη ζωή) και ομάδα μερικούς από τους πιο παθιασμένους με το είδος μαθητές του (Ιλάν Σολομών, Λεωνίδα Αντωνόπουλο, Σταύρο Μούτσελο, Σάκη Τσιτομενέα, Ζακ Σαμουήλ, Βασίλη Σταματίου, Αννα Κουβαρά, Σπύρο Κατσιγιάννη, Ελενα Γαβρεσέα, και τον επίσης αδικοχαμένο Κώστα Γεωργίου), ο Jazz FM πρόσφερε εκλεκτή ψυχαγωγία, διαφορετικά ακούσματα από ό,τι άλλο υπήρχε στο ελληνικό ραδιόφωνο και πάνω από όλα παιδεία. Γιατί όσοι καθόντουσαν πίσω από τα μικρόφωνά του ήταν διαβασμένοι, ήταν γνώστες, ήταν τρελαμένοι, ήταν... τζαζ.
Το ντοκιμαντέρ «Diamonds in the Night Sky» του Μελέτη Μοίρα, μέσα από αφηγήσεις αρκετών (όχι όλων) από τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς του σταθμού, δημοσιογράφους και μουσικοκριτικούς (όπως οι Γιώργος Βουδικλάρης και Γιώργος Χαρωνίτης), μουσικούς της τζαζ στην Ελλάδα (ανάμεσά τους, οι Σάκης Παπαδημητρίου, Γιώργος Κοντραφούρης, Ντέιβιντ Λιντς), λάτρεις της τζαζ όπως ο συγγραφέας Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης, αλλά κι υπεύθυνους της τότε δισκογραφικής παραγωγής (όπως η Γεωργία Αλεβιζάκη κι ο Αλκης Βαφιάς) επιχειρεί να συστήσει στους νεότερους και να θυμίσει στους παλιότερους τι σήμαινε ο Jazz Fm στην ελληνική ραδιοφωνία και στην ελληνική μουσική σκηνή γενικότερα.
Διαβάστε επίσης: «Marianne & Leonard: Words of Love»: Η μεγάλη σκιά του Λέοναρντ Κοέν
Ο Μελέτης Μοίρας (ένας από τους πιο πιτσιρικάδες τότε παραγωγούς, που πρόλαβε το σταθμό λίγο πριν κλείσει) συγκεντρώνει όλες αυτές τις ηλεκτρισμένες αφηγήσεις, ντύνει με αρχειακό υλικό εκπομπών, άρθρων, αποκομμάτων και παίζει με το είδος επιστρατεύοντας τον Μάκη Μαλαφέκα να διαβάζει αποσπάσματα από το βιβλίο του «Miles Davis - Εκτός Κλίμακας» που ντύνουν τα πιο λυρικά ιντερλούδια.
Το αποτέλεσμα σε κάνει να θέλεις να χωθείς σε δισκάδικα και καπνισμένα υπόγεια - να ακούσεις, να μελετήσεις, να χαθείς σε σολαρίσματα. Οσα μαθαίνεις σε ξεσηκώνουν, σε συγκινούν - νοσταλγείς το ραδιόφωνο τις εποχές που δεν είχε ακόμα ηττηθεί από την κατάρα των playlist και είχε άποψη, φωνή, ιδιαιτερότητα, λόγο. Το μόνο που λείπει; Η ίδια η τζαζ. Δυστυχώς, λόγω δικαιωμάτων, οι τζαζ μουσικές που θα έπρεπε να κατακλύζουν το λόγο, να ντύνουν τις εικόνες και να απογειώνουν το συναίσθημα δεν υπάρχουν στο ποσοστό και στην ισορροπία που θα τις θέλαμε.
Ομως υπάρχει κάτι που ακούγεται ρυθμικά: η μεγάλη καρδιά ενός αυθεντικού μουσικόφιλου που χτυπά δυνατά. Θα ακούγαμε όποια ιστορία θα ήθελε να μας αφηγηθεί ο Μοίρας, αλλά πάνω από όλα θα ακούγαμε όποιο κομμάτι θα ήθελε να μας παίξει από τη δισκοθήκη του, με τυφλή εμπιστοσύνη.
Διαβάστε όσα ο ίδιος είπε στο Flix για το «Diamonds in the Night Sky»:
Για όσους δεν ξέρουν, πες μας τη δική σου σχέση με τον Jazz FM - πρόλαβες τα 2-3 τελευταία του χρόνια;
Nαι, ήμουν ο πιο μικρός ηλικιακά μουσικός παράγωγος του σταθμού για τα τελευταία δυο του χρόνια. Ολοι όσοι αποτελούν τη βασική παρέα που βλέπετε στο ντοκιμαντέρ αποτελούν και τους βασικούς πυλώνες της μουσικής παιδείας μου. Βασικά με σέρνανε στα δισκάδικα και στα βιβλιοπωλεία. Τους το οφείλω.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία για ένα τέτοιο ντοκιμαντέρ; Πόσο απλό ήταν να συγκεντρώσεις όλους τους παλιούς για να σου μιλήσουν;
Δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο - απλά μου πήρε χρόνο να τους συντονίσω. Η όλη διαδικασία μου πήρε κοντά 10 μήνες. Η μεγαλύτερη πρόκληση και δυσκολία ήταν το υλικό που τελικά συγκεντρώθηκε. Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα πως μου έχουν μιλήσει 15 άτομα, κι εγώ ήθελα να συνεχίσω και με άλλους! Αλλά μετά σκέφτηκα «που πάω; πώς θα το μαζέψω όλο αυτό;» Καταλαβαίνεις τι σημάνει 15 άτομα, με καθαρό λόγο από 30-45 λεπτά ο καθένας; Ετσι σταμάτησα τις συνεντεύξεις, άλλα όχι τα γυρίσματα - είχα να τραβήξω λάιβ, b-roll υλικό. Ολοκλήρωσα τα γυρίσματα μέσα Ιανουαρίου, κι αφού είχα καταθέσει το rough cut στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Με συνεπήρε όμως ακριβώς αυτό - το ταξίδι και το πάθος να το τελειοποιήσω (τουλάχιστον στο δικό μου μυαλό) Το γεγονός πως έτρεχα μέσα σε όλα για να κινηματογραφήσω 3 δευτερόλεπτα από μια ανατολή ηλίου που χρειαζόμουν.
Είχες και προσωπικό αρχείο; Πόσο δύσκολο να βρεις όλο αυτό το υλικό (και να σε εμπιστευτούν με το δικό τους και οι υπόλοιποι);
Το προσωπικό άρχειο , ήταν ελάχιστο έως ανύπαρκτο. Το ψάξιμο του υλικού όμως ήταν ένα άλλο παράλληλο όμορφο ταξίδι με τα γυρίσματα. Δεν μπορούσα να φανταστώ την ενέργεια και την χαρα της ανακάλυψης που μου έδινε κάθε φορά η ανεύρεση ενός φακέλου ή μιας κασέτας ή μιας αφίσας που είχε σχέση με τον σταθμό. Ξεχάστηκε 4-5 μέρες μέσα στην Μουσική Βιβλιοθήκη της Λιλιαν Βουδούρη … απίστευτα πράγματα! Παρόλο το χιούμορ που κάνω στην ταινία, νομίζω πως -γενικά- με εμπιστεύονται εύκολα οι άνθρωποι.
Πώς επέλεξες τη φόρμα του ντοκιμαντέρ; Ανάμεσα στα talking heads, ιντερλούδια, η λυρική ανάγνωση του Μάκη Μαλαφέκα...
Από την αρχή ήθελα το ντοκιμαντέρ να ξεφύγει από μια απλή καταγραφή. Ηθελα τον κορμό του να αναστατώνει ένα στοιχείο αυτοσχεδιασμού - όπως και η ίδια η τζαζ. Επίσης ήθελα να συνδυάσω ελληνική τζαζ & ελληνική λογοτεχνία, ήθελα να του δώσω ένα πιο ποιητικό στοιχείο. Οταν διάβασα το βιβλίο του Μάκη Μαλαφέκα «Miles Davis - Εκτός Κλίμακας», κατάλαβα αμέσως πως ήταν αυτό ακριβώς που ήθελα. Οταν δε συναντηθήκαμε κιόλας με τον Μάκη, σιγουρεύτηκα 100%. Είναι ένας υπέροχος άνθρωπος, Μου ζήτησε να τα απαγγείλει ο ίδιος και πώς μπορούσα να του χαλάσω το χατίρι - κανείς δεν μπορούσε να το αποδώσει καλύτερα από τον ίδιο τον δημιουργό.
Τι σημαίνει τζαζ για σένα; Σου λείπει ο Jazz FM, πιστεύεις ότι μπορεί το ντοκιμαντέρ να εμπνεύσει τη γέννηση ενός νέου σταθμού;
Τζαζ για μένα σημαίνει μαγεία … λευκή. Θυμάμαι πόσο είχα «λυγίσει» την πρώτη φορά που άκουσα την Billie Holiday, τον John Coltrane. Ημουν σε κατάσταση σοκ. Κατάλαβα ότι αυτή ήταν η μουσική μου και δε θα σταματήσει ποτέ να είναι η μουσική μου. Μόνο για τις ανάγκες του μαγαζιού (σ.σ. ο Μελέτης είναι ο ιδιοκτήτης του «La Soiree De Votanique») ακούω κι άλλες μουσικές. Στο σπίτι μου ακούω μόνο τζαζ. Για αυτό και φυσικά και μου λείπει ο Jazz Fm, αυτός είναι κι ο λόγος που έκανα το ντοκιμαντέρ. Μακάρι να ξεσηκώσει ανθρώπους που θέλουν να επενδύσουν σε κάτι τέτοιο. Το λέει κάποια στιγμή ο Γιώργος Χαρωνίτης: «τώρα θα έπρεπε να είχαμε και τον σταθμό και το περιοδικό (Jazz & Τζαζ ). Σήμερα, που η ελληνική σκηνή τζαζ έχει μεγαλώσει τόσο πολύ!»
Πιστεύεις πράγματι ότι «Η μουσική είναι ο μοναδικός σου φίλος μέχρι το τέλος»;
Θα σου πω στο τέλος.
Το Flix βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και θα σας μεταφέρει όλα όσα θα συμβαίνουν εντός και εκτός των σκοτεινών αιθουσών του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Περισσότερα για το 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης:
- 21 ΦΝΘ | Το «Isis, Tomorrow» είναι η ταινία τρόμου του 21ου αιώνα
- 21 ΦΝΘ | «Νορμάλ» είναι τα κορίτσια να παίζουν με κούκλες και τ' αγόρια πόλεμο
- 21 ΦΝΘ | «The City and the City»: O Σύλλας Τζουμέρκας και ο Χρήστος Πασσαλής ετοιμάζονται ν' αναβιώσουν τη μνήμη της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης
- 21ο ΦΝΚ | «California Dreaming»: Ο Φαμπρίτσιο Μαλτέζε εξηγεί στο Flix πώς το ντοκιμαντέρ του είναι γουέστερν
- 21ο ΦΝΚ | Το «Ιρβινγκ Παρκ» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη είναι ένα sitcom για αφέντες και σκλάβους
- 21ο ΦΝΘ | Ο Λούι Ψυχογιός εξηγεί στο Flix πώς το σινεμά μπορεί να σώσει τον κόσμο
- 21 ΦΝΘ | Ο «Λεμεμπέλ» έντυσε την αντίσταση στον Πινοσέτ με φωτιά, αίμα και παγιέτες
- 21 ΦΝΘ | Ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος μιλά στο Flix. 20 χρόνια μετά, επιστροφή στον Ηρακλή, τον Αχελώο, τη Μεσοχώρα και την τιμή της μνήμης
- 21 ΦΝΘ | «Free Solo»: Το οσκαρικό ντοκιμαντέρ του National Geographic προκαλεί σωματικό και συναισθηματικό vertigo
- 21ο ΦΝΘ | «Film Catastrophe»: O Πολ Γρίβας εξηγεί στο Flix ότι σινεμά σημαίνει ελευθερία
- «What She Said» ή πώς η κριτικός κινηματογράφου Πολίν Κέιλ έκανε το Χόλιγουντ να την ακούσει
- 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Η Μόλυ κηρύσσει την έναρξη του φεστιβάλ!
- «Marianne & Leonard: Words of Love»: Η μεγάλη σκιά του Λέοναρντ Κοέν
- 21 (τουλάχιστον) λόγοι για να βρεθείτε στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσσαλονίκης
- Οσα δεν βλέπουμε με την πρώτη ματιά γύρω μας στις αφίσες του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και της Αγοράς
- Αυτές είναι οι ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Carte Blanche στον Λούι Ψυχογιό από το 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
