«Free Solo» στην ορολογία των αναρριχητών ονομάζονται οι επικίνδυνες μοναχικές αναβάσεις χωρίς σχοινί, ή άλλο εξοπλισμό ασφαλείας σε κατακόρυφους βραχώδεις μονόλιθους, όπου ένας λάθος μικροϋπολογισμός στην κατανομή της βαρύτητας του σώματός σου ισοδυναμεί με βουτιά στο θάνατο. Ο 30χρονος Αλεξ Χόνολντ έχει πάνω από 1000 τέτοιες αναρριχήσεις στο βιογραφικό του – μία εμπειρία που του έχει χαρίσει καταξίωση, φήμη και χρήματα από αθλητικούς σπόνσορες, ώστε να ζει όπως ακριβώς επιθυμεί: στο βανάκι που έχει μετατρέψει σε τροχόσπιτο, παρκάροντας στους πρόποδες του επόμενου πρότζεκτ.
Και το επόμενο πρότζεκτ για τον Αλεξ είναι όνειρο ζωής – άπιαστο, απάτητο, αχαρτογράφητο, ανατριχιαστικό. Η αναρρίχηση του «Ελ Καπιτάν», ενός επιβλητικού γρανιτένιου ογκόλιθου, ύψους 914 μέτρων, στο εθνικό πάρκο Γιοσέμιτι της Σιέρα Νεβάδα. Η κάθετη, λεία επιφάνειά του εγγυάται αποστολή αυτοκτονίας. Ακόμα και με σχοινιά, 112 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί επιχειρώντας να αναμετρηθούν με τον όγκο και τα όριά τους. Κανείς όμως, ποτέ στην ιστορία, δεν είχε επιχειρήσει μία free solo ανάβαση του Ελ Καπιτάν. «Γιατί; Κοίταξέ το. Είναι τρομαχτικό!» απορρίπτει την ιδέα με αμήχανο ξεκάρδισμα ο Αλεξ στην αρχή του ντοκιμαντέρ. Είναι η ίδια στιγμή που, μέσα του, εκείνος έχει πάρει τις αποφάσεις του.
Διαβάστε περισσότερες κριτικές από το 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «What She Said» ή πώς η κριτικός κινηματογράφου Πολίν Κέιλ έκανε το Χόλιγουντ να την ακούσει
Το γιατί ένας 30χρονος υγιής άνθρωπος παίρνει μία τέτοια απόφαση είναι κι η καρδιά του ντοκιμαντέρ. Κανείς μπορεί να δει το ντοκιμαντέρ των Ελίζαμπεθ Tσάι Βασαρχίλι και Τζίμι Τσιν («Meru») ως την καταγραφή ενός υπεράνθρωπου, αξιοθαύμαστου άθλου. Και είναι. Το δίδυμο των κινηματογραφιστών, που πριν λίγα χρόνια μάς έδωσε το επίσης αξιόλογο «Meru», είναι μάστερ στην καταγραφή πανοραμικών στιγμών αναμέτρησης του ανθρώπου με τη φύση – με τις κάμερες να κρέμονται από το διπλανό σχοινί, τα drones να προσφέρουν σινεμασκόπ πλάνα που βουτούν το θεατή στο κενό και με μοντάζ που σταματά για δευτερόλεπτα την καρδιά του. Το ριψοκίνδυνο σκηνοθετικό τους βλέμμα και η μαεστρία τους στο ρυθμό, κάνουν το «Free Solo» μία σωματική σχεδόν εμπειρία. Κάτι που δεν μπορείς να σταματήσεις να κοιτάς, ενώ ταυτόχρονα αποστρέφεις το βλέμμα - στο ίδιο δευτερόλεπτο.
Ο τόνος όμως του ντοκιμαντέρ δεν είναι ποτέ ξεκάθαρα δοξαστικός. Κοιτώντας τον Αλεξ να γαντζώνει τα ακροδάχτυλα του σε βαθουλώματα ελάχιστων χιλιοστών, προκαλώντας με κάθε κίνηση τους νόμους της βαρύτητας, αναρωτιέσαι αν στο έδαφος δεν βρέθηκε ποτέ τίποτα για να γαντζωθεί. Αν η συνεχής, εμμονική αναμέτρηση με το θάνατο, είναι το μοναδικό κίνητρο για ζωή. Αν, όπως ο ίδιος ομολογεί, «το σκοτεινό βαθύ πηγάδι της χαμηλής αυτοεκτίμησης» τον κάνει να κοιτά μόνο ψηλά. Οι μικρές χαραμάδες – μικρότερες κι από αυτές που πατά με αυτοπεποίθηση τα νύχια των ποδιών του- από τις οποίες μάς επιτρέπεται να κοιτάξουμε την προσωπική του ζωή, το θάνατο του πατέρα, την ψυχρή μητέρα, την πρώτη του εμπειρία με μόνιμη σχέση, είναι αποκαλυπτικές.
Οχι, η δραματουργική επιτυχία του ντοκιμαντέρ δεν είναι (μόνο) η ταυτόχρονη αναρρίχησή μας σε μια κορυφή. Είναι η ελεύθερη πτώση μας από το μελαγχολικό βλέμμα ενός «αιώνιου αγοριού». Οι Βασαρχίλι και Τσιν (ζευγάρι και στη ζωή) είναι οι κολλητοί του. Η ομάδα έμπειρων αλπινιστών κινηματογραφιστών που πλαισιώνουν το συνεργείο είναι επίσης φίλοι και συνεργάτες χρόνων. Κι αυτό θέτει και μία τρίτη διάσταση στο ντοκιμαντέρ: ποιος θα κρατά την κάμερα για να καταγράψει το θάνατο του φίλου του; Γιατί η επί μήνες προπόνηση – με σχοινιά- του Αλεξ καταλήγει πάντα, πάντα, σε πτώση.
Το τελευταίο 20λεπτο, το οποίο καταγράφει αυτό που οι Times αποκάλεσαν «τον μεγαλύτερο αθλητικό άθλο, σε οποιοδήποτε άθλημα στην Ιστορία», είναι μία άσκηση στο κυριολεκτικό και συναισθηματικό vertigo. Παρακολουθούμε έναν άνθρωπο που δεν τον έχουν ποτέ αγκαλιάσει να αγκαλιάζει με εμπιστοσύνη κι απόγνωση το βράχο, να χάνεται στο τρανς του για να βρει τον εαυτό του, να μην εκδηλώνει συναίσθημα, ενώ οι οπερατέρ δεν μπορούν ούτε να κοιτάζουν το μόνιτορ από την αγωνία.
Το ντοκιμαντέρ του National Geographic, που επάξια κέρδισε το Οσκαρ πριν από λίγες μέρες, είναι μία άσκηση σε κυριολεκτικό και συναισθηματικό vertigo. Μία μελέτη για τις κορυφές που ονειρευόμαστε με πάθος, εμμονή, ψυχική διαταραχή. Η πανοραμική καταγραφή ενός αναρριχητικού άθλου, αλλά και η ελεύθερη πτώση στο κενό που όλοι κουβαλάμε – και πρέπει συνεχώς να προκαλούμε για να αισθανόμαστε ζωντανοί.
To «Free Solo» κάνει πρεμιέρα την Τετάρτη 6 Μαρτίου στις 21.00 στο National Geographic. Το National Geographic είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα μέσω COSMOTE TV, Nova, Vodafone TV και WIND VISION. To «Free Solo» θα είναι διαθέσιμο και on demand μέσω National Geographic+
Το Flix βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και θα σας μεταφέρει όλα όσα θα συμβαίνουν εντός και εκτός των σκοτεινών αιθουσών του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Περισσότερα για το 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης:
- 21ο ΦΝΘ | «Film Catastrophe»: O Πολ Γρίβας εξηγεί στο Flix ότι σινεμά σημαίνει ελευθερία
- «What She Said» ή πώς η κριτικός κινηματογράφου Πολίν Κέιλ έκανε το Χόλιγουντ να την ακούσει
- 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Η Μόλυ κηρύσσει την έναρξη του φεστιβάλ!
- «Marianne & Leonard: Words of Love»: Η μεγάλη σκιά του Λέοναρντ Κοέν
- 21 (τουλάχιστον) λόγοι για να βρεθείτε στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσσαλονίκης
- Οσα δεν βλέπουμε με την πρώτη ματιά γύρω μας στις αφίσες του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και της Αγοράς
- Αυτές είναι οι ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Carte Blanche στον Λούι Ψυχογιό από το 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
