Φεστιβάλ / Βραβεία

Κάννες 2017: Στο «A Gentle Creature», ο Σεργκέι Λόζνιτσα παρεκτρέπεται σ' ένα γκροτέσκο πορτρέτο της Ρωσίας

of 10

Μια ταινία που ξεκινά συναρπαστικά, προχωρά με επαναλήψεις και καταλήγει σ' ένα αφόρητο φινάλε, για το νέο πόνημα του Ουκρανού δημιουργού.

Κάννες 2017: Στο «A Gentle Creature», ο Σεργκέι Λόζνιτσα παρεκτρέπεται σ' ένα γκροτέσκο πορτρέτο της Ρωσίας

Ο Σεργκέι Λόζνιτσα, ειδικά μετά το «Πρόσωπο της Ομίχλης», είναι ο ένας από τους πιο ενδιαφέροντες, ουσιαστικούς και λυρικούς νεότερους Ρώσους (αν και Ουκρανός, για να είμαστε ακριβείς), κινηματογραφικούς δημιουργούς. Και, ως τέτοιος, επιτρέπεται να κάνει τα στραβοπατήματά του.

To 70ό Φεστιβάλ Καννών διεξάγεται φέτος από τις 17 μέχρι και τις 28 Μαΐου. Τo Flix θα βρίσκεται εκεί για ενημέρωση κάθε λεπτό για όσα θα συμβούν εντός και εκτός των σκοτεινών αιθουσών. Διαβάστε περισσότερα στο ειδικό του τμήμα, αφιερωμένο στο Φεστιβάλ Καννών, που ανανεώνεται συνεχώς.

a gentle creature 607

Η νέα του ταινία, με τίτλο «A Gentle Creature», ή ένα ευγενικό πλάσμα, εμπνέεται από το ομότιτλο διήγημα του Ντοστογιέφσκι και τάσσεται να περιγράψει, εικαστικά, διαλογικά και, κυρίως, εξπρεσιονιστικά, τη νοοτροπία και την ταλαιπωρημένη ύπαρξη του ρωσικού λαού. Η αρχή προετοιμάζει για ένα αριστούργημα. Η ηρωίδα, με το γαλήνιο, μελαγχολικό, ευγενικό πράγματι, πρόσωπο, ζει σ' ένα απομονωμένο σπιτάκι στη ρωσική ύπαιθρο, δουλεύει στο τοπικό βενζινάδικο που δεν έχει πελάτες, αγκαλιάζει το σκύλο της και περνά το χρόνο της μόνη: ο άντρας της είναι στη φυλακή, για ένα έγκλημα που ισχυρίζεται πως δεν έκανε. Η γυναίκα στέλνει στον άντρα της ένα δέμα με λίγα τρόφιμα και ρούχα, αλλά το πακέτο τής επιστρέφεται. Κι έτσι ξεκινά μια δαιδαλώδη διαδρομή, για να καταλάβει γιατί το δέμα δεν έφτασε στον παραλήπτη.

a gentle creature 607

Ηρεμη, μινιμαλιστική, ποιητική, η ταινία στο πρώτο της μέρος είναι, στην καρδιά της, διαπεραστική κι οξυδερκής. Οσο η ηρωίδα παγιδεύεται σ' ένα γραφειοκρατικό χάος που μπορεί να περιγραφεί μόνο με καφκικές αναφορές, ο Λόζνιτσα γεμίζει το κάθε του πλάνο με περιεχόμενο. Τα κάδρα του αποκαλύπτονται σε δύο και τρία επίπεδα, το καθένα με έμφαση σε μια άλλη πτυχή της λαϊκής δυστυχίας. Οι άνθρωποι που στελεχώνουν τις σκηνές του είναι πολύπαθοι, φτωχοί, μεθυσμένοι, απογοητευμένοι, στο χείλος της ανυπαρξίας. Πίσω από τον κάθε διάλογο, ακούγονται άλλοι, περαστικοί, χαμηλότερης έντασης και υψηλότερης δεικτικότητας. Αυτή η ιστορία εκτυλίσσεται σε μια χώρα που υποφέρει. Και, μαζί, αναφορές στη λογοτεχνία, τη φολκ μουσική, την ποίηση, την παράδοση, δεν αφήνουν αμφιβολία για το ποια είναι η χώρα των ανθρώπων αυτών.

a gentle creature 607

Στο δεύτερο μέρος της, η ταινία κυλά με επαναλήψεις. Καθώς η ηρωίδα ταλανίζεται ανάμεσα σε ανθρώπους, χώρους, γραφεία, κρασοπουλειά, λεωφορεία και δανεικά δωμάτια, η πρωτοτυπία των αρχικών συνθέσεων αρχίζει να κουράζει. Το νόημα είναι σαφές, οι συμβολισμοί ήδη ξεκάθαροι και η διάρκεια προχωρά προς το δίωρο χωρίς ανατροπές - παρά μόνο με μια αυξανόμενη ροπή στο φελινικό, ή απλώς γκροτέσκο, που προετοιμάζει για τα επόμενα.

a gentle creature 607

Για να έρθει η πράξη του φινάλε, φτιαγμένη για μια άλλη ταινία, που καθόλου δεν θα θέλαμε να δούμε. Η ηρωίδα ταξιδεύει ονειρικά σ' ένα επίσημο δείπνο, με επικεφαλής και συνδαιτυμόνες τους ήρωες που ήδη γνωρίσαμε, μεταμορφωμένους σε παράγοντες, που εντείνουν τον τόνο του παραλόγου εκφωνώντας λόγους σε διαδοχή. Μια σεκάνς που, όσο κι αν ανυπομονείς να τελειώσει, ξεπερνιέται σε υπερβολή από το ακόμα πιο αναίτιο και προφανές φινάλε της ταινίας. Εκεί όπου προδίδεται ο όποιος λυρισμός και ο Λόζνιτσα χάνει κάθε πνευματικότητα και αυτοσυγκράτηση. Ενώ το είχαμε καταλάβει από την αρχή: η Ρωσία είναι μια χώρα τόσο διαβρωμένη, που ένα ευγενικό πρόσωπο δεν μπορεί να επιβιώσει σώο. Κι ο Λόζνιτσα είναι σίγουρα ικανός να το εκφράσει με τρόπο συναρπαστικό, σε μια επόμενη ταινία.

Περισσότερες κριτικές από το 70ό Φεστιβάλ Καννών:

To 70ό Φεστιβάλ Καννών διεξάγεται φέτος από τις 17 μέχρι και τις 28 Μαΐου. Τo Flix θα βρίσκεται εκεί για ενημέρωση κάθε λεπτό για όσα θα συμβούν εντός και εκτός των σκοτεινών αιθουσών. Διαβάστε περισσότερα στο ειδικό του τμήμα, αφιερωμένο στο Φεστιβάλ Καννών, που ανανεώνεται συνεχώς.