Οι «120 Χτύποι το Λεπτό» στον τίτλο της νέας ταινίας του Ρομπέν Καμπιγιό αναφέρονται στο σημείο εκείνο που η καρδιά χτυπάει πλέον σε επικίνδυνα σημεία: όταν η επιθυμία γίνεται εμμονή, η χαρά ελευθερώνει ενέργεια, ο θυμός μετατρέπεται σε βία και το μόνο που έχει σημασία είναι να καταφέρεις να μην περάσεις το όριο - για να μην χάσεις τη στιγμή αλλά κυρίως την ίδια σου τη ζωή.
Δεν είναι τυχαίο ότι στους ίδιους χτύπους μετράνε και τα beats της house μουσικής που εμφανίστηκε ως μια (όχι μόνο μουσική) επανάσταση στις αρχές της δεκαετίας του '80, ακριβώς, δηλαδή την ίδια εποχή που ένα ιός άρχισε να εξαπλώνεται στην γκέι κοινότητα σκορπώντας το θάνατο, πρώτα στην Αμερική και στη συνέχεια στην Ευρώπη.
Η ταινία του Ρομπέν Καμπιγιό (είναι ο σεναριογράφος της αριστουργηματικής «Τάξης» του Λoράν Καντέ που είχε κερδίσει το Χρυσό Φοίνικα το 2008 και σκηνοθέτης του υπέροχου «Eastern Boys») διαδραματίζεται στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν η γαλλική Act Up, στα πρώτα μόλις χρόνια της δημιουργίας της, κορυφώνει τις δράσεις της, ενημερώνοντας για τον ιό του AIDS και απαιτώντας από την κυβέρνηση και τις φαρμακευτικές εταιρίες να επισπεύσουν τις δοκιμές για τα φάρμακα που θα μπορούσαν να σταματήσουν την ιλιγγιώδη θανατηφόρα διαδρομή του ιού όχι μόνο στην γκέι κοινότητα, αλλά και ανάμεσα στους τοξικομανείς, τις ιερόδουλες και τους φυλακισμένους.
Ο,τι ξεκινάει σαν μια (κυριολεκτικά) αιματηρή βουτιά στα άδυτα της ακτιβιστικής οργάνωσης και τη γνωριμία με τους κανόνες με τους οποίους λειτούργησε και έκανε έντονη αίσθηση το πρώτο μισό της δεκαετίας του '90 στη Γαλλία, γίνεται γρήγορα η ιστορία νέων ανθρώπων που έρχονται αντιμέτωποι με το θάνατο και βρίσκουν νόημα στο να αντισταθούν απαιτώντας κάτι ακόμη περισσότερο σημαντικό και από ορατότητα, ασφάλιση, σεβασμό ή φάρμακα: λίγο περισσότερο χρόνο.
Ο Καμπιγιό σκηνοθετεί την ταινία σε κεφάλαια, επιλέγοντας να αναπαραστήσει μερικές από τις πιο θρυλικές δράσεις της Act Up και χτίζει πάνω στην κάθε μια από αυτές όλες τις πιθανές πλευρές μιας επιδημίας που υπήρξε ταυτόχρονα μια ανείπωτη (ακόμη και σήμερα) τραγωδία, αλλά και μια από τις πιο σημαντικές στιγμές στην ιστορία του ακτιβισμού και της σημασίας του εν γένει ως όπλο απέναντι στη διεκδίκηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της προστασίας των μειονοτήτων, της αποκάλυψης της υποκρισίας και του συντηρητισμού ενός κατεστημένου που δεν λυγίζει ακόμη και μπροστά στο θάνατο αθώων ανθρώπων.
Καθώς οι δράσεις της Act Up κορυφώνονται (για να φτάσουν στον κατακόκκινο Σηκουάνα σαν βαμμένο από αίμα σε μια εικόνα που είπε περισσότερα από αμέτρητες δεκαετίες ακτιβισμού) και τα αιτήματα γύρω από τον ιό, την ενημέρωση και την αντιμετώπισή του φτάνουν στο απόγειό τους, το «120 Βattements par Minute» αφήνει χώρο στο κάδρο του για την ιστορία του Σον, ιδρυτικού και από τα πιο ενεργά και «επιθετικά» μέλη της γαλλικής Αct Up και του Νατάν, νέου εθελοντή που θα δει το αγόρι που αγαπάει να πεθαίνει μέρα με τη μέρα, δυναμώνοντας έτσι την ένταση στον ακτιβισμό του, τον έρωτά του, τον τρόπο με τον οποίο θα αποφασίσει να οδήγήσει με ασφάλεια στο θάνατο το σύντροφό του και κυρίως τον τρόπο με τον οποίο θα φροντίσει για την υστεροφημία του.
Η ιστορία τους φέρει όλη την αλήθεια δύο νέων που θα προτιμούσαν να χορεύουν κάθε βράδυ στα κλαμπ παρά να φτιάχνουν ψεύτικο αίμα στις μπανιέρες των σπιτιών τους για να το πετάξουν στη συνέχεια μέσα στα πολυτελή γραφεία των φαρμακευτικών εταιριών και ταυτόχρονα συμπληρώνει ιδανικά όλη την ιστορία μιας κουλτούρας που έμαθε στο ελεύθερο σεξ για να το πληρώσει όχι μόνο με το ρατσισμό και την άνιση κοινωνική μεταχείριση αλλά με το θάνατο και το στιγματισμό.
Και είναι τόσο συγκινητική, χωρίς ποτέ να γίνεται μελοδραματική και κυρίως «ακτιβιστική». Τρυφερή στις ερωτικές τους σκηνές (εκεί και μια από τις ωραιότερες σκηνές γκέι σεξ που είδαμε τελευταία στο σινεμά), σκληρή απέναντι στον τρόμο του θανάτου, λυτρωτικά νατουραλιστική στο σπαρακτικό της φινάλε.
Ηδη από τα πρώτα λεπτά της ταινίας βρίσκεσαι και εσύ, ο θεατής, ένας εθελοντής στο μεγάλο αμφιθέατρο όπου γίνονται οι συγκεντρώσεις της Act Up. Εκεί όπου συζητιούνται δημοκρατικά όλες οι απόψεις, εκεί που παίρνονται οι αποφάσεις, εκεί όπου θα ξεκινήσουν και οι πρώτες διαφωνίες ανάμεσα στους πιο μετριοπαθείς και τους πιο ακραίους ακτιβιστές. Εκεί όπου σιγά σιγά ξετυλίγεται η μεγάλη εικόνα μιας ταινίας που καταφέρνει με τον πιο ανεπιτήδευτο και σχεδόν σωματικό τρόπο να εναλασσεται συνεχώς ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό, ανάμεσα στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο στην οποία αναφέρεται και στο σήμερα, ανάμεσα σε ένα ακέραιο σινεμά που βρίσκεται εδώ - ακριβώς τη στιγμή που το χρειαζόμαστε - για να φυλάξει στα σπλάχνα του την ιστορική μνήμη και ταυτόχρονα ένα σινεμά τόσο προσωπικό και συγκινητικό σαν η ιστορία του Σον και του Νατάν να είναι η μοναδική που έπρεπε να ειπωθεί μέσα από τα εκατομμύρια των ιστοριών που γεννήθηκαν και... πέθαναν στα πρώτα εκείνα εφιαλτικά χρόνια του AIDS.
Σε μια ευθεία γραμμή που έρχεται να συναντήσει τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ πάνω στο θέμα του ακτιβισμού, του AIDS και της ιστορίας της LGBTQ κοινότητας (από το «Parting Glances» και τις «Αγριες Νύχτες» μέχρι το «Milk») και ήδη σημείο αναφοράς, το «120 Βattements par Minute» δεν είναι καθόλου τυχαίο πως έρχεται να προσγειωθεί στον κόσμο των βασανιστηρίων για τους γκέι στην Τσετσενία, στην ομοφοβική διακυβέρνηση του Πούτιν, στον ρατισμό του Τραμπ και την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και τη Γαλλία.
Καθαρίζοντας τα μάτια σου από τα δάκρυα στους σοφά βωβούς τίτλους τέλους της ταινίας, μπορείς πλέον να δεις με καθαρό βλέμμα πως οι τόσο ξεφτισμένες από την εύκολη και λαϊκίστικη χρήση των ημερών μας έννοιες της «αντίστασης», της «δράσης», του «ακτιβισμού» και της «αυτοοργάνωσης» έχουν νόημα μόνο όταν είσαι διατεθειμένος να φτάσεις σε εκείνο το σημείο όπου η καρδιά χτυπάει στο όριο των 120 χτύπων το λεπτό. Ισως γιατί μόνο σε εκείνο το σημείο κάθε μάχη, κάθε νίκη και κυρίως κάθε ήττα και κάθε θυσία αρχίζει να αποκτά πραγματικό νόημα.
Περισσότερες κριτικές από το 70ό Φεστιβάλ Καννών:
- Κάννες 2017: Το «The Square» του Ρούμπεν Οστλουντ, είναι ο πρώτος σοβαρός διεκδικητής του Χρυσού Φοίνικα για φέτος
- «Okja»: o Μπονγκ Τζουν-χο μαγεύει περπατώντας με αυτοπεποίθηση στα χνάρια του Μιγιαζάκι και του Σπίλμπεργκ
- Κάννες 2017: Tο «Jupiter's Moon» του Κορνέλ Μουντρούτσο δεν απογειώνεται ποτέ
- Κάννες 2017: Η ευρωπαϊκή ανατολή είναι η νέα Αγρια Δύση στο «Western»
- Κάννες 2017: Στο «Wonderstruck», ο Τοντ Χέινς μιλά για την αγάπη: με δυο εποχές, τρεις ταινίες και μια μακέτα
- Το τέλος ενός γάμου και μιας ολόκληρης χώρας στο «Χωρίς Αγάπη» του Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ
- Κάννες 2017: Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ κάνει το προσφυγικό προσωπική της υπόθεση στο «Sea Sorrow»
- Κάννες 2017: Τα «Φαντάσματα του Ισμαήλ» δεν είναι σίγουρα το «8 1/2» του Αρνό Ντεπλεσέν
