Ο Τονί Γκατλίφ έχει αφήσει για πάντα τη σφραγίδα του στο ευρωπαϊκό σινεμά, αποτυπώνοντας στο φιλμ την κουλτούρα και το πηγαίο αίσθημα ανεξαρτησίας των τσιγγάνων. Αγαπημένος σκηνοθέτης και διπλά βραβευμένος του Φεστιβάλ Καννών (Βραβείο Σκηνοθεσίας για το «Exils», Βραβείο στο τμήμα «Ενα Κάποιο Βλέμμα» με το «Latcho Drom»), παρουσιάζει τώρα, με πανηγυρική υπαίθρια προβολή στην παραλία των Καννών, τη νέα του ταινία, «Djam», γαλλοελληνική συμπαραγωγή (η Blonde και η Φένια Κοσοβίτσα, αλλά και το ελληνογαλλικό ταμείο συμπαραγωγών), που καταπιάνεται με την ελληνική πραγματικότητα και ιδιοσυγκρασία και με τη σημασία του ρεμπέτικου.
Ο τίτλος της ταινίας είναι το όνομα της ηρωίδας: η Ντζαμ (υποδύεται μαγνητικά η Δάφνη Πατακιά), είναι μια 25χρονη κοπέλα που ζει στη Λέσβο, μαζί με τον Κακούργο (ο θαυμάσιος Σιμόν Αμπκαριάν στο ρόλο), τον σύντροφο της μητέρας της που έχει πεθάνει. Η Ντζαμ είναι ελεύθερο πνεύμα, αυτό το καταλαβαίνουμε γιατί ως επί το πλείστον δεν φοράει βρακί κι επίσης συχνά-πυκνά ακούει στο μυαλό της μουσική και χορεύει. Ο Κακούργος έχει μια βάρκα, ένα παλιό σκαρί, που χρειάζεται ανταλλακτικό για τη μηχανή του. Θα στείλει την Ντζαμ να το βρει στην Κωνσταντινούπολη και το κορίτσι θα διανύσει τη διαδρομή από το νησί στην Τουρκία και πίσω, μέσω Καβάλας και Κομοτηνής, παρέα με την καινούρια της φίλη, την Αβρίλ, αποτυπώνοντας τη σημερινή Ελλάδα, το στίγμα του τόπου, αλλά φυσικά, μέσα από τα μάτια του Γκατλίφ.
Δείτε ακόμη: H Δάφνη Πατακιά είναι η καρδιά και ο ρυθμός του «Djam» του Τόνι Γκάτλιφ
Εάν κάτι χαρακτηρίζει όλες τις ταινίες του Τονί Γκατλίφ, είναι αυτή η ανεβαστική ενέργεια, μια αγάπη για τη ζωή και τη χαρά, ακόμα και στις αντίξοες συνθήκες. Κι αυτό το στοιχείο διαποτίζει και το «Djam», ειδικά με τη βοήθεια και της ηλιόλουστης φωτογραφίας του Πατρίκ Γκιρινγκελί, ενός διάχυτου ερωτισμού και της άφθονης μουσικής. Η οποία, αυτή τη φορά και καθόλου τυχαία, είναι το ρεμπέτικο, η πρώτη μουσική της προσφυγιάς, μελωδίες λάγνες γεμάτες ουσία, που κάνουν το ζητούμενο πέρασμα από το τότε στο τώρα, της προσφυγικής δυστυχίας.
Ωστόσο, ο Γκατλίφ καταπιάνεται με τα θέματα που τον απασχολούν με μια εξίσου χαρωπή αφέλεια: τα κουφάρια από βάρκες στην παραλία της Λέσβου και τα προσεκτικά τοποθετημένα ξεβρασμένα σωσίβια καλύπτουν το προσφυγικό, η ανάμνηση του παππού της Ντζαμ καλύπτει και τη χούντα, οι τραπεζίτες είναι κακοί και φορούν κοστούμια και κλείνουν τις δουλειές των απλών ανθρώπων, ο Κίμων Κουρής είναι το θύμα της κρίσης που πρώτα σκάβει λάκκο να θαφτεί, αλλά μετά πνίγει τη λύπη του στο ούζο. Σχηματικοί ήρωες για ένα εύκολο πολιτικό σχόλιο. Κι οι ηρωίδες που εξακολουθούν να μην φορούν βρακί και να πετούν κάθε τόσο τα ρούχα τους, για να καλύψουν την επιθυμία του Γκατλίφ για ζουμερή, σφιχτή νεανική σάρκα.
Μέσα σ' αυτό το συνδυασμό, η Δάφνη Πατακιά αποκαλύπτεται (κυριολεκτικά και μεταφορικά), ως μια φιγούρα ακαταμάχητη, ένα κορίτσι πανέμορφο και ακτινοβόλο, ικανό να στηρίξει το ενδιαφέρον για την ταινία και μόνο με την παρουσία της. Και να συμπληρώσει διαστάσεις στην αφήγηση, όσο ο Τονί Γκατλίφ ασχολείται με όμορφες εικόνες και ατίθασα πνεύματα.
Περισσότερες κριτικές από το 70ό Φεστιβάλ Καννών:
- Κάννες 2017: Το κύκνειο άσμα του Αμπάς Κιαροστάμι δεν είναι απλά μια ταινία γυρισμένη σε «24 Frames»
- Κάννες 2017: Στο «A Gentle Creature», ο Σεργκέι Λόζνιτσα παρεκτρέπεται σ' ένα γκροτέσκο πορτρέτο της Ρωσίας
- Κάννες 2017: Το «Good Time» των αδελφών Σάφντι με τον Ρομπερτ Πάτινσον είναι μια έκρηξη ενέργειας - κι όχι πολλά παραπάνω
- Ο Ρικάρντο Νταρίν για πρόεδρος στο «La Cordillera» του Σαντιάγο Μίτρε
- Στο «The Florida Project» ο Σον Μπέικερ βρίσκει τη Disneyworld που κρύβεται εκεί που δεν γράφονται πια παραμύθια
- «Beguiled»: Η Σοφία Κόπολα σε ένα πιο χειραφετημένο, αλλά λιγότερο αιχμηρό remake
- Κάννες 2017: Στο «L' Atelier» του Λοράν Καντέ η τέχνη συνομιλεί με τη ζωή (και το αντίθετο)
- Κάννες 2017: «The Day After» του Χονγκ Σανγκ-σου, σαν να μην πέρασε μια μέρα από τον Ρομέρ
- Κάννες 2017: Στο «Radiance», η Ναόμι Καβάσε «την είδε» ρομαντικό μελόδραμα
- «The Killing of a Sacred Deer»: Ενα θρίλερ εκδίκησης με τον τρόπο του Γιώργου Λάνθιμου
- Κάννες 2017: Στο «Happy End» του Μίκαελ Χάνεκε μην περιμένετε καμία κυριολεξία
- Κάννες 2017: Ο Τζον Κάμερον Μίτσελ λέει χαζομάρες, σε αγόρια και κορίτσια, σε πανκ πάρτι
- Κάννες 2017: Η Κλερ Ντενί εμπνέεται από τον Ρολάν Μπαρτ στο «Un Beau Soleil Intérieur»
- Κάννες 2017: Το «Le Redoutable» δεν είναι βλακεία, όπως το χαρακτήρισε ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ!
- Ο Μισέλ Φράνκο κάνει κάτι σαν μια βαρετή telenovela στο «April’s Daughter»
- To «Ava» της Λέα Μισιούς είναι ο «Τρελός Πιερό» για τη νουβέλ βαγκ των 2010s
- Κάννες 2017: Η ιστορία της Act Up στο ήδη κλασικό «120 Βattements par Μinute» του Ρομπέν Καμπιγιό
- Κάννες 2017: Το «The Square» του Ρούμπεν Οστλουντ, είναι ο πρώτος σοβαρός διεκδικητής του Χρυσού Φοίνικα για φέτος
- «Okja»: o Μπονγκ Τζουν-χο μαγεύει περπατώντας με αυτοπεποίθηση στα χνάρια του Μιγιαζάκι και του Σπίλμπεργκ
- Κάννες 2017: Tο «Jupiter's Moon» του Κορνέλ Μουντρούτσο δεν απογειώνεται ποτέ
- Κάννες 2017: Η ευρωπαϊκή ανατολή είναι η νέα Αγρια Δύση στο «Western»
- Κάννες 2017: Στο «Wonderstruck», ο Τοντ Χέινς μιλά για την αγάπη: με δυο εποχές, τρεις ταινίες και μια μακέτα
- Το τέλος ενός γάμου και μιας ολόκληρης χώρας στο «Χωρίς Αγάπη» του Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ
- Κάννες 2017: Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ κάνει το προσφυγικό προσωπική της υπόθεση στο «Sea Sorrow»
- Κάννες 2017: Τα «Φαντάσματα του Ισμαήλ» δεν είναι σίγουρα το «8 1/2» του Αρνό Ντεπλεσέν
