Η Αννα είναι λίγο πριν τα τριάντα και νιώθει πως τώρα είναι η τελευταία ευκαιρία να πετύχει το όνειρό της, να κυνηγήσει μια μουσική καριέρα στο Παρίσι. Η επιτυχία δεν θα έμοιαζε άπιαστη, αν ο αυτοκαταστροφικός αλκοολικός πατέρας της δεν στεκόταν εμπόδιο στον δρόμο της.
Αυτή είναι η σύντομη περιγραφή της ταινίας του Νίκου Κολιούκου, «Το Χάος που Αφησε Πίσω της», όμως η αισθητική της, η ουσία της και ο δυναμισμός με τον οποίο έφερε το όνομα του δημιουργού της στις συζητήσεις μας είναι πολύ πιο σύνθετα - και πολύ πιο θαυμαστά, μια και πρόκειται για μια σπουδαστική ταινία (από το ΑΠΘ), που στο 46ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας κέρδισε τα βραβεία Σκηνοθεσίας για τον Κολιούκο και Γυναικείας Ερμηνείας για τη Μαρίνα Σιώτου.
Ο Νίκος Κολιούκος είναι απόφοιτος της Σχολής Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το «Χάος που Αφησε Πίσω της» είναι το κινηματογραφικό του ντεμπούτο αποφοίτησης. Τώρα ετοιμάζει την επόμενή του ταινία, «Το Θηρίο που Περπατά σαν Ανθρωπος», που απέσπασε το βραβείο ΕΡΤ στο Olympia IFF Pitching Lab και χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Στο FLIX ο Νίκος Κολιούκος μιλά για την εμπειρία του «Χάους», για τις ιστορίες βαθιάς αγάπης κι εξοργιστικής απέχθειας που είναι, συχνά, ταυτόσημες, για τους πολύτιμους συνεργάτες του και για το σινεμά που πάντα θα βρίσκει ιστορίες άξιες να γίνουν ταινία.
Πώς επιλέξατε το θέμα της ταινίας σας, ποια ήταν η αρχική ιδέα, ποια η ανάγκη να αφηγηθείτε αυτή την ιστορία;
«Το Χάος Που Αφησε Πίσω της» μιλά για τη σχέση της Αννας (Μαρίνα Σιώτου) με τον αλκοολικό πατέρα της, Δημήτρη (Γιάννης Τσορτέκης). Είναι μια ταινία για την εξάρτηση και την αγάπη. Εξάρτηση, όχι μόνο από το αλκοόλ, αλλά και του ενός από τον άλλον. Η ταινία μιλά για τη σύγκρουση δύο αντίθετων δυνάμεων: εκείνη τη δύναμη που σε ωθεί να φύγεις μακριά και, από την άλλη, εκείνη που σε κρατά πίσω. Πώς μπορείς να φύγεις ενώ αγαπάς, και πώς μπορείς να μένεις φεύγοντας;
Η ιστορία ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2019, όταν έπαιξε τυχαία στα αυτιά μου ένα rock n roll κομμάτι του Elvis Presley. Ξαφνικά φαντάστηκα μια εικόνα που εν τέλει αποτέλεσε την τελευταία σκηνή της ταινίας. Δεν θα αποκαλύψω πολλά, για ευνόητους λόγους. Δεν ήξερα ποιοι ήταν αυτοί οι δύο άνθρωποι σε αυτή τη σκηνή, ή τι μπορεί να έχει συμβεί μεταξύ τους, άλλα σίγουρα αυτό που συνέβαινε ήταν κάτι πολύ ισχυρό και ζωτικό. Ηξερα πως, κατά πάσα πιθανότητα, την επόμενη μέρα τίποτα απολύτως να μην έχει αλλάξει, αλλά σίγουρα όλα θα είναι αλλιώς.
Κατά τη συγγραφή του σεναρίου, αναζητώντας απαντήσεις, πέρασα ένα εξάμηνο ακούγοντας προσωπικές αφηγήσεις και εξομολογήσεις σε συναντήσεις των Ανώνυμων Αλκοολικών Θεσσαλονίκης. Είδα πως οι ενοχές είναι αλληλένδετες με την εξάρτηση, πως το ένα ανατροφοδοτεί το άλλο σε έναν φαύλο κύκλο. Είδα όμως πως μέσα σε αυτό το σκοτάδι κρύβεται πολύ φως και χιούμορ. Γράφοντας, έβρισκα κοινά σημεία με εμένα στις ιστορίες αυτών των ανθρώπων που με έκαναν να συνειδητοποιήσω πως η ιστορία αυτή για να είναι ειλικρινής και να αφορά άλλους, θα έπρεπε να είναι προσωπική.
Επιλέξαμε δυναμική κίνηση κάμερας, χορογραφημένη πάνω στην κίνηση των ηθοποιών. Σκοπός ήταν να επιτευχθεί η αίσθηση του αυθορμητισμού που υπάρχει στις ταινίες τεκμηρίωσης, δημιουργώντας την αίσθηση πως αυτό που συμβαίνει μπροστά μας είναι κάτι πραγματικό, συμβαίνει τώρα για πρώτη φορά και η κάμερα προσπαθεί να το απαθανατίσει.»
Γιατί επιλέξατε το τετράγωνο κάδρο; Πώς συνεργαστήκατε με την Αλεξάνδρα Ρίμπα στη διεύθυνησ φωτογραφίας και τι αποφάσεις πήρατε μαζί;
Το τετράγωνο κάδρο 1:1 ήταν η πρώτη αισθητική επιλογή που πήραμε με την φωτογράφο Αλεξάνδρα Ρίμπα. Το 1:1 προσδίδει στην ταινία μια κλειστοφοβική - ασφυκτική αίσθηση και τονίζει τις μικρές λεπτομέρειες, μια ανεπαίσθητη κίνηση ή ένα μειδίαμα. Επίσης είναι ένα πολύ χαρακτηροκεντρικό φορμά και αναδεικνύει τη σχέση, τα βλέμματα και τις ερμηνείες. Επιλέξαμε δυναμική κίνηση κάμερας, χορογραφημένη πάνω στην κίνηση των ηθοποιών. Σκοπός ήταν να επιτευχθεί η αίσθηση του αυθορμητισμού που υπάρχει στις ταινίες τεκμηρίωσης, δημιουργώντας την αίσθηση πως αυτό που συμβαίνει μπροστά μας είναι κάτι πραγματικό, συμβαίνει τώρα για πρώτη φορά και η κάμερα προσπαθεί να το απαθανατίσει. Η Αλεξάνδρα Ρίμπα ήταν από την αρχή μαζί μου σε αυτό το ταξίδι, από τη γραφή ακόμα του σεναρίου. Είχαμε αποκτήσει μια μοναδική σύνδεση και τις περισσότερες φορές δεν χρειαζόταν ούτε να μιλάμε.
Γιατί η ηρωίδα έχει ως αγάπη και φιλοδοξία το κλασικό πιάνο, πώς προέκυψε αυτή η επιλογή;
Για την Αννα χρειαζόμουν ένα απτό μέσο διαφυγής από την πραγματικότητα στην οποία ζει. Ηθελα αυτό το μέσο να σχετίζεται με το παρελθόν, να είναι κάτι που έκανε από μικρή, κάτι που ξεκίνησε ως μια όμορφη παιδική ασχολία τότε που τα πράγματα ήταν ακόμη καλά. Ισως να είχε σχέση και με την μητέρα της. Ηθελα επίσης αυτό το μέσο διαφυγής να είναι κάτι που στο σήμερα απαιτεί τρομερή ενέργεια, αφοσίωση και πειθαρχία, τόση που να σε εξαντλεί και να καταλήγει να χάνει κάθε ομορφιά και λυρικότητα. Απλοί, ξεροί ήχοι πλαστικών πλήκτρων που χτυπούν ξανά και ξανά ήταν η κατευθυντήρια γραμμή που επιλέξαμε μαζί με την μουσικό και sound designer της ταινίας, Πελαγία Χατζηνικήτα, με την οποία συνεργαζόμαστε από το πρώτο έτος της σχολής και έγραψε αυτό το υπέροχο πρωτότυπο soundtrack.
Δυο λόγια για την πρωταγωνίστριά σας.
Δύο λόγια δεν είναι αρκετά για τη Μαρίνα Σιώτου. Ηταν η πρώτη που προσέγγισα για το ρόλο της Αννας. Κάναμε μία δοκιμαστική πρόβα σπίτι της και ήταν υπέροχη. Είδα ότι η Μαρίνα μπορούσε να παίξει πολύ εύκολα μια δυναμικά παθητική συμπεριφορά που από κάτω σιγοβράζει ένα πολύ ισχυρό και αυθεντικό συναίσθημα. Οταν αυτό απελευθερώνεται, γίνεται μια έκρηξη. Με τον Γιάννη Τσορτέκη ανέπτυξαν μια ιδιαίτερη σύνδεση και τα βλέμματά τους έφεραν έναν απόλυτα ειλικρινή ηλεκτρισμό.
Η συγκεκριμένη ταινία ως πτυχιακή ταινία του Τμήματος Κινηματογράφου ΑΠΘ δεν είχε οικονομική βοήθεια όπως συμβαίνει σε ξένα πανεπιστήμια. Ολες οι παραγωγικές ανάγκες καλύφθηκαν από εμάς τους ίδιους, από πολλές μικρές χορηγίες καταστημάτων και από προσωπική δουλειά. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις σπουδαστικές ταινίες. Ωστόσο δεν κάναμε καμία έκπτωση στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.»
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση του να είσαι σκηνοθέτης στην Ελλάδα σήμερα; Τι σας δυσκόλεψε στην πραγματοποίηση της ταινίας, τι σας έφερε μεγάλη χαρά, ή τι σας εξέπληξε - θετικά ή αρνητικά;
Η βασικότερη πρόκληση είναι ότι δεν υπάρχουν χρήματα, οι χρηματοδοτικοί φορείς είναι περιορισμένοι και το ελληνικό σινεμά είναι υποχρηματοδοτούμενο. Η συγκεκριμένη ταινία ως πτυχιακή ταινία του Τμήματος Κινηματογράφου ΑΠΘ δεν είχε οικονομική βοήθεια όπως συμβαίνει σε ξένα πανεπιστήμια. Ολες οι παραγωγικές ανάγκες καλύφθηκαν από εμάς τους ίδιους, από πολλές μικρές χορηγίες καταστημάτων και από προσωπική δουλειά. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις σπουδαστικές ταινίες. Ωστόσο δεν κάναμε καμία έκπτωση στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα και αυτό γιατί είχαμε μια υπέροχη ομάδα παθιασμένων συμφοιτητών που έκαναν πράξη, πράγματα που έμοιαζαν αδύνατα. Η σκηνογράφος Ελενα Κουτσού χρειάστηκε να ανακαινίσει από την αρχή ένα ολόκληρο, κατεστραμμένο σπίτι και από ερείπιο το μετέτρεψε σε κινηματογραφικό σετ. Η Πελαγία Χατζηνικήτα (μουσική, ερμηνεία) και ο Βασίλης Σερβετάς (στίχοι) έγραψαν ένα πρωτότυπο rock n roll τραγούδι με οδηγία «guys γράψτε κάτι καλύτερο και πιο προσωπικό από τραγούδι του Elvis Presley». Η Αλεξάνδρα Ρίμπα με έναν αρκετά περιορισμένο κινηματογραφικό εξοπλισμό που παρείχε η σχολή, δημιούργησε υπέροχες εικόνες. Ο Στέφανος Ευαγγελόπουλος και η Σίλβα Τσουμάνα μαζί με όλα τα παιδιά της παραγωγής έφεραν εις πέρας ένα απαιτητικό δεκαήμερο γύρισμα με επαγγελματισμό και προσωπική φροντίδα.
Επίσης με συγκίνησε η συμμετοχή πολλών επαγγελματιών του χώρου, που χωρίς να με ξέρουν ή χωρίς να έχω μέχρι τότε κάποια προηγούμενη δουλειά, με εμπιστεύτηκαν και συμμετείχαν στην ταινία μόνο και μόνο επειδή τους άρεσε το σενάριο και τους κέρδισε η ιστορία που ήθελα να πω.
Είναι οι πλατφόρμες και η νέα πραγματικότητα του streaming μια ευκαιρία για τη διανομή και προβολή της μικρού μήκους ταινίας; Πού στέκεστε στο δίλημμα αίθουσες ή πλατφόρμες;
Φυσικά και η εμπειρία θέασης μιας ταινίας στην κινηματογραφική αίθουσα είναι ποιοτικά ανώτερη. Ωστόσο οι ταινίες φτιάχνονται για να επικοινωνηθούν με το κοινό και η πραγματικότητα του streaming ανοίγει περισσότερες διεξόδους και δίνει ευκαιρίες σε νέους δημιουργούς να προσεγγίσουν ένα ευρύτερο κοινό. Ειδικά για τις ταινίες μικρού ή μεσαίου μήκους που δυσκολεύονται να υπάρξουν στις αίθουσες, εξωφεστιβαλικά.
Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για σας, αλλά και για το σημερινό ελληνικό κινηματογραφικό τοπίο; Τι σημαίνουν οι συνεχείς επιτυχίες της ελληνικής ταινίας μικρού μήκους στο διεθνές τοπίο;
Το φεστιβάλ της Δράμας είναι μια από τις πιο όμορφες και πιο σημαντικές γιορτές του ελληνικού σινεμά. Φέρνει κοντά πολλούς καλλιτέχνες και ενισχύει την εξωστρέφεια των δημιουργών και των ταινιών τους. Είμαι πολύ χαρούμενος που θα συμμετέχω φέτος για πρώτη φορά ως διαγωνιζόμενος. Σχετικά με τις συνεχείς επιτυχίες των ελληνικών ταινιών στο διεθνές τοπίο, πιστεύω πως πέρα από τη σημαντική αναγνώριση του έργου των δημιουργών, είναι και μια απόδειξη πως η Πολιτεία οφείλει να ενισχύει και να υποστηρίζει τον εγχώριο κινηματογράφο που της προσφέρει διεθνή προβολή.
Πώς πιστεύετε και πώς θα θέλατε να εξελιχθεί η πορεία σας τα επόμενα χρόνια, τι προβλέπετε ως δυσκολίες;
Δεν μπορώ να προβλέψω πώς θα εξελιχθεί η πορεία μου, ωστόσο στόχος μου είναι να συνεχίσω να κάνω ταινίες και να αφηγηθώ τις ιστορίες που θέλω να μοιραστώ. Για το άμεσο μέλλον, στοχεύω να ολοκληρωθεί η χρηματοδότηση της επόμενης μικρού μήκους ταινίας, «Το Θηρίο που Περπατά σαν Ανθρωπος», η οποία έχει αποσπάσει χρηματοδότηση από το ΕΚΚ, αλλά και η ανάπτυξη της πρώτης μου μεγάλου μήκους ταινίας. Από τη λίγη εμπειρία μου μέχρι στιγμής στο σινεμά έχω καταλάβει πως πάντα θα υπάρχουν δυσκολίες διαφορετικής κλίμακας. Κάθε ταινία σε βρίσκει σε διαφορετική πίστα και αυτό που μένει από κάθε προηγούμενη, είναι όλα αυτά τα νέα άτομα, οι νέοι συνεργάτες με τους οποίους συνδέεστε, έχετε δοκιμαστεί και θα συνεχίσετε μαζί.
Για εσάς είναι εύκολο ή δύσκολο ν' αφήνετε πράγματα και ανθρώπους πίσω;
Πράγματα αφήνω πιο εύκολα απ’ ό,τι ανθρώπους. Εσείς;
Ό,τι κι αν γίνει το σινεμά θα επιβιώσει γιατί...
...ακόμα κι αν όλες οι ιστορίες ειπωθούν και καταλήξουν να γίνουν κλισέ, κάθε φορά θα υπάρχει ένας απρόβλεπτος προσωπικός τρόπος αντίδρασης στα πράγματα που θα αξίζει να τον κάνουμε ταινία.
info Το Χάος που Αφησε Πίσω της: Σκηνοθεσία: Νίκος Κολιούκος | Σενάριο: Νίκος Κολιούκος | Φωτογραφία: Αλεξάνδρα Ρίμπα | Μοντάζ: Γιώργος Ζαφείρης | Πρωτότυπη Μουσική: Πελαγία Χατζηνικήτα | Ηχοληψία: Μαρία Πασβάτη, Αγγελική Σαΐντ | Σχεδιασμός Ηχου: Πελαγία Χατζηνικήτα | Σκηνικά: Ελενα Κουτσού | Ενδυματολογία: Κωνσταντίνα Μαρδίκη | Μακιγιάζ: Βούλα Χουρτσίδου | Ερμηνευτές: Μαρίνα Σιώτου, Γιάννης Τσορτέκης, Ελένη Καραγιώργη, Δανάη Σκιάδη | Παραγωγοί: Νίκος Κολιούκος, Αλεξάνδρα Ρίμπα, Πελαγία Χατζηνικήτα | Εκπαιδευτικό Ιδρυμα: Τμήμα Κινηματογράφου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Official Trailer - Το Χάος που Άφησε Πίσω της / The Chaos She Left Behind from Nikos Kolioukos on Vimeo.
Διαβάστε ακόμη:
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: Οι Χρυσιάννα Παπαδάκη και Στέργιος Ντινόπουλος μιλούν στο Flix για τη Χρυσή «Αρκουδότρυπα»
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: Ο Μιχάλης Γαλανόπουλος σημαιοφόρος μιας «Παρέλασης» όχι σαν όλες τις άλλες
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: «Διεθνή» πειράματα που παράγουν κομψοτεχνήματα στο Διεθνές Διαγωνιστικό
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: Anima, animation και νεανικά άγχη στο Διεθνές Σπουδαστικό Τμήμα
Δράμα 2023: Τελετή έναρξης και... focus on ανάπτυξη, σε προεκλογικό κλίμα
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: Οδηγός επιβίωσης για το μεγαλύτερο «μικρό» φεστιβάλ της Ελλάδας
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: Γνωρίστε τους δημιουργούς και τις ταινίες του Εθνικού Διαγωνιστικού Προγράμματος
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: Οι Ελληνες του Διεθνούς Προγράμματος Animation συστήνονται στο Flix
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: Οι Ελληνες του Διεθνούς Σπουδαστικού Τμήματος συστήνονται στο Flix
- Φεστιβάλ Δράμας 2023: «Lumen» της Ειρήνης Τζούλια, η ελληνική συμμετοχή στο Short & Green
Φεστιβάλ Δράμας 2023 | Οι ταινίες: Ημέρα 1η
Φεστιβάλ Δράμας 2023 | Οι ταινίες: Ημέρα 2η
Φεστιβάλ Δράμας 2023 | Οι ταινίες: Ημέρα 3η
Φεστιβάλ Δράμας 2023 | Οι ταινίες: Ημέρα 4η
Φεστιβάλ Δράμας 2023 | Οι ταινίες: Ημέρα 5η
Φεστιβάλ Δράμας 2023 | Οι ταινίες: Ημέρα 6η
Το 46ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας διοργανώθηκε φέτος από τις 4 μέχρι και τις 10 Σεπτεμβρίου στη Δράμα, αλλά και online, από τη Δευτέρα, 4 Σεπτεμβρίου, στις 20.00, ελεύθερα για όλους.
Διαβάστε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το 46ο DSFF: Φεστιβάλ Δράμας 2023 | Οδηγός επιβίωσης για το μεγαλύτερο «μικρό» φεστιβάλ της Ελλάδας
Το Flix βρέθηκε στη Δράμα για να παρακολουθήσει όλες τις ταινίες του εθνικούς διαγωνιστικού προγράμματος και να γράψει γι' αυτές, αλλά και για να μεταφέρει την ατμόσφαιρα του Φεστιβάλ και εκτός των κινηματογραφικών αιθουσών.
Το Flix παρουσίασε, το προηγούμενο διάστημα, το σύνολο της ελληνικής συμμετοχής στο 46ο Φεστιβάλ Δράμας. Πατήστε εδώ και βρείτε τη λίστα με τις ταινίες που διαγωνίζονται και μάθετε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τους δημιουργούς και τις μικρές ιστορίες τους.
Δείτε εδώ το τρέιλερ του 46ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Δράμας:
Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Δράμας στο επίσημο site του, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook, στο κανάλι του στο YouTube και στον επίσημο λογαριασμό του στο Instagram.
