Αν ένα τμήμα του Φεστιβάλ Δράμας, ή όποιου Φεστιβάλ, οπουδήποτε στον κόσμο, έχει στ' αλήθεια σήμερα κάτι να πει, αυτό είναι το Short and Green, το Διεθνές Διαγωνιστικό πρόγραμμα ταινιών περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Με επικεφαλής τον Βασίλη Τερζόπουλο, στην τρίτη χρονιά της διεξαγωγής του φέτος, το τμήμα φέρνει θεατές, κριτική επιτροπή, δημιουργούς, απέναντι σε ζητήματα που αφορούν, άμεσα ή έμμεσα, τίποτε λιγότερο από το μέλλον του πλανήτη μας.
Από τις δεκαπέντε ταινίες που συγκροτούν το πρόγραμμα, η μία είναι ελληνική συμμετοχή - γνωρίζουμε καλύτερα την ταινία και τη δημιουργό της παρακάτω.
H ταινία
23 Ιουλίου 2018. Στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής ξεσπά η δεύτερη πιο φονική πυρκαγιά στην Ιστορία του 21ου αιώνα. H προσωπική απώλεια συντίθεται με τη συλλογική καταστροφή, σε ένα ημερολόγιο εξαϋλωμένων τοπίων, θραυσματικών μαρτυριών και εικόνων που αναζητούν μετατραυματικά λίγο φως…
Η σκηνοθέτης
Η Ειρήνη Τζούλια σπούδασε Θέατρο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σκηνοθεσία στη Σχολή Σταυράκου και Θεωρία του Κινηματογράφου στο Université Paris 3 (Master) και Université Paris 10 (PhD), με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών και του Ιδρύματος Ωνάση. Το «Lumen» είναι η πρώτη της μικρού μήκους ταινία.
5 ερωτήσεις για το «Lumen»
Πώς επιλέξατε το θέμα της ταινίας σας, ποια ήταν η αρχική ιδέα, ποια η ανάγκη να αφηγηθείτε αυτή την ιστορία;
Το «Lumen» γεννήθηκε από μια επιτακτική ανάγκη να διαχειριστώ το προσωπικό μου τραύμα αλλά και να τοποθετηθώ μέσα σε αυτό το εξαϋλωμένο σύμπαν της καταστροφής ως μέλος μιας πληγείσας κοινότητας. Αποφάσισα να ξεκινήσω τα γυρίσματα της ταινίας περίπου ένα μήνα μετά τον θάνατο του πατέρα μου, ενός από τους 104 επίσημα ταυτοποιημένους νεκρούς από την πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2018. Κύρια επιδίωξή μου: η σύντηξη της προσωπικής μου απώλειας με τη συλλογική καταστροφή, μέσα από τη χρήση αρχειακού υλικού, πλάνων τραβηγμένων επί τόπου λίγες μέρες μετά την καταστροφή, καθώς και μαρτυρίες επιζώντων, εθελοντών και συγγενών των θυμάτων.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση του να είσαι σκηνοθέτης στην Ελλάδα σήμερα; Τι σας δυσκόλεψε στην πραγματοποίηση της ταινίας, τι σας έφερε μεγάλη χαρά, ή τι σας εξέπληξε - θετικά ή αρνητικά;
Θα έλεγα ότι ένας σκηνοθέτης στην Ελλάδα σήμερα βρίσκεται διαρκώς σε μια οριακή κατάσταση. Το να είσαι δημιουργός που αναζητά τη δική του προσωπική αισθητική κάτω από την πίεση που προκύπτει από την ανάγκη βιοπορισμού και τους συμβιβασμούς στο πλαίσιο χρηματοδότησης και φεστιβαλικής πολιτικής, είναι, νομίζω, μια τεράστια πρόκληση.
Η δυσκολία της ταινίας μου εκκινεί ήδη από το θέμα της: την ταύτισή μου με αυτό και την ανάγκη μου να δώσω την αίσθηση της προσωπικής και συλλογικής καταστροφής, χωρίς συναισθηματικούς εκβιασμούς και με τιμιότητα προς τα μέσα μου.
Ο προϋπολογισμός της ταινίας ήταν ελάχιστος, με δύο το πολύ τρία άτομα συνεργείο κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και δανεικό εξοπλισμό. Το τοπίο άλλαζε μέρα με τη μέρα καθώς τα συνεργεία καθαρισμού απομάκραιναν την καμένη ύλη. Ετσι, τα εξωτερικά πλάνα ήταν κατά βάση ένα στοίχημα με το χρόνο, πέρα από ένα στοίχημα με την υγεία μας. Ομοίως και για τα εσωτερικά πλάνα. Ηταν λοιπόν παραπάνω από συγκινητική η προσφορά του συνεργείου στα γυρίσματα μέσα σε τέτοιες συνθήκες. Το ίδιο ισχύει και για όλους τους συντελεστές του post production, καθώς η ταινία δουλεύτηκε πολλές φορές ξανά από την αρχή.
Είναι οι πλατφόρμες και η νέα πραγματικότητα του streaming μια ευκαιρία για τη διανομή και προβολή της μικρού μήκους ταινίας; Πού στέκεστε στο δίλημμα αίθουσες ή πλατφόρμες;
Σίγουρα η διανομή και η προβολή μιας μικρού μήκους ταινίας γίνεται «ευκολότερη» πλέον. Ομως η επίδραση και η πρόσληψη της ταινίας είναι αλληλένδετη με το μέσο προβολής της, για πάρα πολλούς λόγους. Πέρα από το μέγεθος της οθόνης, έχει να κάνει και με μια κοινή παρουσία, ένα κοινό βίωμα, στο χώρο και στο χρόνο της σκοτεινής κινηματογραφικής αίθουσας. Σε τελική ανάλυση, η ταινία πραγματώνει το σκοπό της μέσα στην κινηματογραφική αίθουσα, γιατί πολύ απλά δημιουργήθηκε για εκεί. Αν η κινηματογραφική αίθουσα «πεθάνει», τότε ίσως οι δημιουργοί να αναθεωρήσουν τον τρόπο με τον οποίο κάνουν ταινίες, να ξανασκεφτούν το «μέσο» τους με άλλους όρους. Προς το παρόν συνεχίζουμε να κάνουμε ταινίες για την κινηματογραφική αίθουσα.
Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για σας, αλλά και για το σημερινό ελληνικό κινηματογραφικό τοπίο; Τι σημαίνουν οι συνεχείς επιτυχίες της ελληνικής ταινίας μικρού μήκους στο διεθνές τοπίο;
Χαίρομαι πολύ για τη συμμετοχή της πρώτης μου ταινίας μικρού μήκους στο διαγωνιστικό Short and Green του φεστιβάλ της Δράμας. Πρόκειται μάλιστα για τη μόνη ελληνική ταινία που διαγωνίζεται στη συγκεκριμένη κατηγορία και με τιμάει ιδιαιτέρως αυτή η φιλοξενία. Το φεστιβάλ της Δράμας είναι άλλωστε ένας κοινός τόπος για τους περισσότερους Ελληνες δημιουργούς μικρού μήκους ταινιών. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχει δώσει ακόμα μεγαλύτερο βάρος στην εξωστρέφεια και μοιάζει να συντονίζεται πλήρως με τη διεθνή αναγνωρισιμότητα της ελληνικής μικρού μήκους στο εξωτερικό. Ανυπομονώ λοιπόν να παρευρεθώ σε έναν τόπο κοινής δράσης και καλλιτεχνικής παραγωγικότητας.
Ο,τι κι αν γίνει το σινεμά θα επιβιώσει γιατί...
...(κάποιοι) το έχουμε (ακόμα) ανάγκη.
Δείτε εδώ το τρέιλερ του «Lumen»:
«Lumen» Σκηνοθεσία, Σενάριο: Ειρήνη Τζούλια | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιάννης Καραμπάτσος | Μοντάζ: Σμαρώ Παπαευαγγέλου, Δημήτρης Αναγνώστου | Σχεδιασμός, μίξη ήχου: Περσεφόνη Μήλιου | Color grading: Μάνθος Σάρδης | Παραγωγή: Δημήτρης Αναγνώστου
