Αν υπάρχει μία κυρίαρχη εικόνα που κάποιος συνταιριάζει άμεσα με το Halloween, είναι η στιγμή που μία γερασμένη μάγισσα (η μαύρη γάτα είναι προαιρετική) ανακατεύει ένα μαγικό φίλτρο, έχοντας αράξει κάπου στην γωνία του δωματίου την μαγική της σκούπα.
Μετρήστε αντίστροφα ως το Halloween - με δική σας ευθύνη:
«Η Mάγισσα» του Ρόμπερτ Eγκερς, λοιπόν, από το πρώτο ήδη δεκάλεπτο αποκαλύπτει πως όντως υπάρχει μία (τουλάχιστον) μάγισσα στην ταινία που ειδικεύεται στα μαγικά φίλτρα (με δώρο μάλιστα επιπλέον επίπεδα γραφικών λεπτομερειών σχετικά με την παρασκευή τους), κάνει όμως την διαφορά αποκαλύπτοντας σταδιακά πως, πέρα από μία τυπική ιστορία μαγείας, κρύβει μια ακόμα πιο τρομακτική μεταφορά που άνετα απευθύνεται σε κάθε εποχή και, κυρίως, στο σήμερα. Αν κάποιος δε κοιτάξει αρκετά προσεκτικά, θα βρει και μερικές ξύλινες μαγικές σκούπες κρυμμένες μέσα στις εικόνες του φιλμ.
(προσοχή: ακολουθούν spoilers για όσους δεν έχουν δει την ταινία)
Και τι εικόνες! Κάνοντας έξοχη χρήση του μινιμαλιστικού περιβάλλοντος, ο Eγκερς ανάγει σε απειλή τα πάντα: το δάσος και τα μυστικά που κρύβει, τα ζώα της αυτοσχέδιας φάρμας και τους ψιθύρους που δείχνουν να μοιράζονται με τα δίδυμα της οικογένειας, την πατριαρχική καταπίεση και το – απολύτως φυσιολογικό αλλά όχι σε αυτό τον κόσμο – ξύπνημα της γυναικείας φύσης, το απλό κλείσιμο των ματιών που μετατρέπει ένα παιδικό παιχνίδι σε εφιάλτη, το παιδικό γέλιο που υπό τις κατάλληλες συνθήκες συνεπάγεται με τον τρόμο. Σε αυτή την οικογένεια της Νέας Αγγλίας του 1630, δεν είναι ξεκάθαρο ποια είναι η μεγαλύτερη απειλή. Τα πλάσματα που ίσως κρύβει το δάσος, οι ίδιοι τους οι εαυτοί ή, στην τελική, ολόκληρη η δομή και η νοοτροπία μιας πατριαρχικής κοινωνίας;
Ο πιο αποτελεσματικός τρόμος είναι εκείνος που τελικά αποκαλύπτει την αλήθεια, εκείνος που προτιμά την εσωτερική από την εξωτερική απειλή και εκείνος που κοιτάει μεν γύρω του αλλά τελικά αποκαλύπτει τις πιο κρυφές εσωτερικές πτυχές του ανθρώπου.
Στην «Μάγισσα», ο τρόμος δεν προέρχεται από ξαφνικά τρομάγματα, δεν προκαλείται από την γραφική βία, δεν βρίσκεται εκεί μπροστά στα μάτια σου. Και ακριβώς για αυτό τον τρόπο είναι τόσο αποτελεσματικός. Αυτός που νιώθει γνήσια τρομαγμένος από την ταινία, δεν το κάνει ως άμεση αντίδραση σε αυτό που ορμάει πάνω του μέσα στο σκοτάδι, αλλά επειδή σταδιακά νιώθει να πνίγεται όλο και περισσότερο από το χτίσιμο της ιστορίας και της ατμόσφαιρας, νιώθοντας πως δεν υπάρχει καν διαφυγή. Σε αυτό το κλίμα, ακόμα και η ανάγκη μιας μητέρας να θηλάσει το μωρό της ανάγεται σε εικονογραφία ποιητικού τρόμου.
Μια δεύτερη ειδικά προβολή, μπορεί πιο εύκολα να αποκαλύψει από την αρχή την ουσιαστική θεματική της ταινίας αλλά και να κάνει εμφανές πόσο καλά στημένη ήταν ήδη από το πρώτο λεπτό και ποια είναι η πραγματική σημασία της «μάγισσας» στην ιστορία. Ο πιο αποτελεσματικός τρόμος είναι εκείνος που τελικά αποκαλύπτει την αλήθεια, εκείνος που προτιμά την εσωτερική από την εξωτερική απειλή και εκείνος που κοιτάει μεν γύρω του αλλά τελικά αποκαλύπτει τις πιο κρυφές εσωτερικές πτυχές του ανθρώπου. Θα θέλεις να χειροκροτήσεις αλλά φοβάμαι ότι δε θα σε αφήσουν οι αγωνιώδεις χτύποι της καρδιάς σου.
Bloody bonus: Στα credits της ταινίας αναφέρεται ότι ένα μεγάλο κομμάτι των διαλόγων έχουν παρθεί από κείμενα και καταγραφές της εποχής. Αυτό μπορεί μεν να χτυπάει ως υπερβολικό (και κάπως πομπώδες), όμως περιέχει κομμάτι της αλήθειας καθώς η ιστορία της «Μάγισσας» όντως εμπνεύστηκε από την πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση μαζικής υστερίας σχετικά με την ύπαρξη μαγισσών, σχεδόν 60 χρόνια πριν από την σαφώς πιο αναγνωρίσιμη περίπτωση των δικών του Σάλεμ στο Κόμονγουελθ της Μασαχουσέτης. Επιπλέον, ο σκηνοθέτης επιμένει ότι ο υπερφυσικός τρόμος ήταν όντως η ουσιαστική πρόθεσή του. Παρόλα αυτά, υπάρχουν στην ταινία «παραθυράκια» που μπορεί να προσφέρουν στους πιο λογικούς περιθώρια εξηγήσεων, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι οι μύκητες που προσβάλλουν την σοδειά των καλαμποκιών έχουν αναγνωριστεί ως παραισθησιογόνα μανιτάρια. Στην τελική, όμως, μια ταινία τρόμου δεν ζει μέσα από τα μάτια του σκηνοθέτη της αλλά μέσα στο μυαλό και της ερμηνείες του κοινού της. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα που μπορεί να κατακτήσει.
Δείτε εδώ το τρέιλερ του «The Witch» (2016):
Διαβάστε ακόμη:
- Ολη η ιστορία του κινηματογραφικού τρόμου σε 12 λεπτά: Δείτε το εξαιρετικό βίντεο!
- Οι 10 καλύτερες ταινίες τρόμου κατά τον Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο
- Αδυνατίστε, τρομάζοντας! Βλέποντας horror films καις θερμίδες!
- O Μάρτιν Σκορσέζε ψηφίζει τις 11 αγαπημένες του ταινίες τρόμου
