Είμαστε κινηματογραφικές γενιές που αναγάγουμε κάθε νέα ταινία τρόμου που κυκλοφορεί σε ανάρπαστο blockbuster. Ειδικά το νεανικό κοινό αγαπά τον τρόμο, τα θρίλερ κάνουν εισιτήρια, διεκδικούν την Νο1 θέση στα παγκόσμια box office. Πόσα όμως ξέρουν οι νεότεροι (αλλά και παλιότεροι) θεατές για τις ταινίες τρόμου - έτσι όπως αυτές προέκυψαν από τα πρώτα βήματα του σινεμά, μέχρι την άνθισή τους την εποχή του μεσοπολέμου, ως την cult επιστροφή τους στα 60ς & 70ς, ή και την δυναμική εισβολή τους στις μέρες μας; Αν σύγχρονοι θεατές μας δώσουν τις δεκάδες των αγαπημένων ταινιών τρόμου τους μέχρι πόσο πίσω μπορούν να πάνε; Γνωρίζουν ποιες από αυτές είναι αυθεντικές, ποιες αποτελούν remake; Πολλοί ναι. Υπάρχουν hardcore σινεφίλ σε κάθε γενιά. Οι περισσότεροι όμως δεν έχουν ιδέα.
Κι έρχεται ο Μάρτιν Σκορσέζε να ρίξει φως σ' ένα genre που γνωρίζει πολύ καλά (όπως και πάρα πολλά ακόμα, καθώς είναι άρρωστος σινεφίλ). Το site του Daily Beast του ζητά να παραθέσει τη 10άδα των αγαπημένων ταινιών τρόμου κι εκείνος κάνει, όπως πάντα, και κάτι παραπάνω. Δεν εννοούμε ότι τελικά παραδίδει 11άδα. Αλλά ότι φροντίζει να πάει όσο πίσω χρειάζεται, να διασχίσει τον Ατλαντικό και να τιμήσει το ευρωπαϊκό σινεμά του είδους (και ειδικά τη Βρετανική σχολή), να δώσει το ερέθισμα με τη λίστα του στο σύγχρονο κοινό να ψάξει και να ανακαλύψει αριστουργήματα.
Ποια επέλεξε; Σας τα παρουσιάζουμε σε αντίστροφη μέτρηση - από το 11 στο νούμερο 1.
Psycho («Ψυχώ», 1960) του Αλφρεντ Χίτσκοκ
Μία γυναίκα δολοφονείται σε απομακρυσμένο μοτέλ, όπου ο ιδιοκτήτης του κρύβει ένα ανατριχιαστικό μυστικό. Λίγο ακόμα κι ο Χίτσκοκ δε θα χωρούσε στην λίστα! Καταλαμβάνοντας το, καταχρηστικό, νούμερο 11, το «Ψυχώ» δίνει το στίγμα του σε όσα έχουν στοιχειώσει τον Σκορσέζε μέσα τα χρόνια. Αλλωστε δε θα μπορούσε να αγνοήσει ότι οι ψυχαναλυτικές, θρησκευτικές και κοινωνικές διαστάσεις του έργου του Χίτσκοκ θα τον επηρεάσουν και τον ίδιο ως σκηνοθέτη - ισόποσα με την αριστοτεχνική μαεστρία της τεχνικής του.
The Innocents, 1961 του Τζακ Κλέιτον
Μία νεαρή άπειρη γκουβερνάντα (Ντέμπορα Κερ) νιώθει ότι τα δύο παιδιά που έχει αναλάβει να φροντίσει σ' αυτό το βικτωριανό αρχοντικό έχουν καταληφθεί από το πνεύμα της νεκρής προκατόχου της. Ή μήπως η φαντασία της τής παίζει βασανιστικά παιχνίδια; Ή, έστω, η καταπιεσμένη σεξουαλικότητά της βρήκε τρόπο να εκφραστεί μέσα από τους εφιάλτες του ασυνείδητού της; Ο Τζακ Κλέιτον αποτυπώνει τη δική του εκδοχή στο «Στρίψιμο της Βίδας» του Χένρι Τζέιμς σε μία από τις πιο μυστηριώδεις, γοητευτικές ταινίες τρόμου που έγιναν ποτέ.
Night of the Demon («Η Νύχτα του Δαίμονα», 1946) του Ζακ Τουρνέρ
Βασισμένο στο τρομαχτικό μυθιστόρημα του Μόνταγκ Ρ. Τζέιμς, «Ο Δράκος του Τσέστερ» και διασκευασμένο στο σινεμά από τον μόνιμο συνεργάτη του Αλφρεντ Χίτσκοκ, Τσαρλς Μπένετ, η ιστορία μας ξεναγεί στην προσπάθεια ενός ερευνητή-ψυχολόγου να ξεσκεπάσει και να αντιμετωπίσει μία μεταφυσική, δαιμονισμένη οντότητα που αποτελεί αντικείμενο λατρείας μίας cult αίρεσης. O Σκορσέζε το θεωρεί σπουδή στον ψυχολογικό τρόμο από τον μετρ Ζακ Τουρνέρ, με στιλιστική ατμόσφαιρα και αριστοτεχνική αξιοποίηση του chiaroscuro.
The Exorcist («Ο Εξορκιστής», 1973) του Γουίλιαμ Φρίντικιν
Eνα μικρό κοριτσάκι είναι στοιχειωμένο από μία διαβολική οντότητα κι ένας ιερέας καλείται στο σπίτι από την μητέρα του για να τελέσει εξορκισμό. Ο,τι ακολουθεί δε θα το ξεχάσει κανένας θεατής. Ποτέ. Με πρωταγωνιστές τον Μαξ Φον Σίντοφ, την Ελεν Μπέρστιν και την μικρούλα τότε Λίντα Μπλερ, η ταινία τρόμου του Φρίντκιν πάγωσε το αίμα εκατομμυρίων ανθρώπων κι έμεινε στην ιστορία ως κλασικό αριστούργημα. Οπώς λέει κι ο Μάρτι: «παραμένει τόσο απόλυτα τρομαχτικό, όσο και την μέρα που πρωτοκυκλοφόρησε...»
The Shining («Η Λάμψη», 1980) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Το μεταφυσικό θρίλερ του Κιούμπρικ έχει ανακυρηχτεί μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών και το παραδέχονται όλοι εκτός από το συγγραφέα του ομώνυμου βιβλίου, Στίβεν Κινγκ, και πρόσφατα τον Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ. Ο Σκορσέζε διαφωνεί κάθετα και με τους δύο. Δηλώνει ότι δεν έχει διαβάσει ποτέ το βιβλίο και δεν τον ενδιαφέρει πόσο πιστά το απέδωσε ο Κιούμπρικ. «Ο Κιούμπρικ έπλασε μία εντυπωσιακά τρομαχτική ταινία, όπου όσα δεν βλέπεις κι όσα δεν καταλαβαίνεις σκιάζουν κάθε κίνηση, κίνητρο, διάλογο των χαρακτήρων...»
The Changeling («Απόλυτος Τρόμος»,1980) του Πίτερ Μέντακ
Ο Τζορτζ Σι Σκοτ πρωταγωνιστεί στην ταινία τρόμου του Ουγγρικής καταγωγής σκηνοθέτη Πίτερ Μέντακ. Μετά το θάνατο της γυναίκας του και της κόρης του, ένας μουσικός μετακομίζει στο Σιάτλ και νοικιάζει ένα παλιό σπίτι. Περίεργοι ήχοι κινούν την προσοχή του. Λίγο αργότερα ανακαλύπτει ένα κρυφό δωμάτιο που ανήκε σε ανάπηρο παιδί. Τι συνέβη εκεί πριν από εβδομήντα χρόνια; Να θυμίσουμε ότι ο Αλεχάντρο Αμενάμπαρ έχει δηλώσει την ταινία ως πηγή έμπνευσης για το «The Others» θρίλερ του.
Dead of Night («Μάντεψε Ποιον θα Σκοτώσουν Απόψε», 1945)
Σκηνοθετημένο από 4 διαφορετικούς σκηνοθέτες (ο καθένας έχει αναλάβει από μία βινιέται αυτής της σπονδυλωτής ιστορίς): Αλμπέρτο Καβαλκάντι, Τσαρλς Κράιτον, Μπέιζιλ Ντίρντεν και Ρόμπερτ Χάμερ πρόκειται για μία μπαμπούσκα τρόμου. Ενας αρχιτέκτονας καταφτάνει προσκεκλημένος για πρώτη φορά σε μια εξοχική έπαυλη, αλλά αμέσως έχει την αίσθηση ενός θανάσιμου deja vu: υποστηρίζει ότι έχει βιώσει ξανά και στην παραμικρή λεπτομέρεια την εξέλιξη της ημέρας, σε έναν εφιάλτη με θανατηφόρα κατάληξη. Ολοι οι υπόλοιποι προσκεκλημένοι ξεκινούν να αφηγούνται τις προσωπικές τους μεταφυσικές εμπειρίες... Ο Σκορσέζε απολαμβάνει κάθε φορά την κατασκευή αυτού του παιχνιδιάρικου εγκεφαλικού παζλ τρόμου, με αγαπημένο του κομμάτι αυτό του εγγαστρίμυθου ήρωα του Μάικλ Ρεντγκρέιβ και της κούκλας του.
The Entity («Ο Αόρατος Βιαστής», 1982) του Σίντνει Φιούρι
Βασιζόμενη εν μέρει σε αληθινή ιστορία, αυτή η ταινία τρόμου μας ξεναγεί στην μυστηριώδη ιστορία μίας γυναίκας που βασανίζει και σεξουαλικά κακοποιεί μία αόρατη οντότητα μέσα στο σπίτι της. O Σκορσέζε θεωρεί ότι είναι παράδειγμα του πώς οι φτηνές αξίες παραγωγής και η μπανάλ σκηνογραφία κάνουν τον θεατή πιο αμήχανο απέναντι στην ταινία κι εντείνουν τον τρόμο.
«The Uninvited», 1944 του Λιούις Αλεν
Ενας μουσικός συνθέτης και η αδελφή του επιτυγχάνουν την αγορά του αιώνα: είναι δικός τους ένας πανέμορφος, παραθαλάσσιος πύργος σε πολύ οικονομική τιμή. Σύντομα όμως θα ανακαλύψουν το λόγο. Και θα τους παγώσει το αίμα. Υποψήφιο για Οσκαρ Φωτογραφίας, το μυστηριώδες θρίλερ του Αλεν είναι για τον Σκορσέζε στο Νο3 για το σασπένς και την καλλιτεχνική του αρτιότητα.
Isle of the Dead («To Νησί των Βρικολάκων», 1945) του Βαλ Λιούτον
Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου ένα ελληνικό νησί βρίσκεται σε καραντίνα από τον υπόλοιπο κόσμο λόγω της πανούκλας που πλήττει τους κατοίκους του. Ομως εκείνοι δεν φοβούνται τόσο την επιδημία, όσο μία νεαρή γυναίκα που λέγεται ότι κουβαλά τον δαίμανα μέσα της και πίνει το αίμα των ανθρώπων. Ο Σκορσέζε ακόμα θεωρεί την σκηνή της κηδείας «ανατριχιαστική».
The Haunting («Ο Στοιχειωμένος Πύργος», 1963) του Ρόμπερτ Γουάιζ
Ενας πύργος, στην απομονωμένη επαρχία της Νέας Αγγλίας, είναι καταραμένος: όχι μόνο αφαιρεί τις ζωές από τους κατά καιρούς ιδιοκτήτες του, κρατά και τις ψυχές του εγκλωβισμένες στα αραχνιασμένα του τοιχώματα, μετά το θάνατό τους. Για να τρομοκρατούν και τους επόμενους που θα διασχίσουν τις πύλες του. Ή τουλάχιστον, έτσι λέει ο μύθος. Ο Γουάιζ, ανάμεσα στα «West Side Story» και «Η Μελωδία της Ευτυχίας» ενορχηστρώνει όλα τα στοιχεία ενός μεταφυσικού θρίλερ για να συνθέσει μία αλληγορία τρόμου που συνδέει μία εγκαταλειμμένη γυναίκα και ένα ερειπωμένο σπίτι. Ο Σκορσέζε τοποθετεί στο Νο1 αυτό το φιλμ που ακόμα του «παγώνει το αίμα».
Διαβάστε περισσότερα:
Tags: Μάρτιν Σκορσέζε
