Περνάει αρκετή ώρα μέσα στο υποβλητικό, μελαγχολικό, αναπάντεχο σε κάθε του στιγμή φιλμ του Εμιν Αλπέρ - που βραβεύθηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας με το Μεγάλο Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής - μέχρι να συνειδητοποιήσεις πως ό,τι βλέπεις θα μπορούσε να είναι πραγματικότητα. Κι αυτό γιατί είναι λίγα εκείνα τα στοιχεία που κάνουν την Κωνσταντινούπολη της «Φρενίτιδας» να διαφέρει από την πόλη που τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στο κέντρο μιας Τουρκίας σε συνεχή κατάσταση... πριν και μετά την έκρηξη.
Η τηλεόραση παίζει συνεχώς ειδήσεις από συμπλοκές, συλλήψεις και κοινωνικές αναταραχές στο κέντρο και τα περίχωρα, βόμβες σκάνε από το πουθενά χωρίς προειδοποίηση κάνοντας τα σπίτια να τραντάζονται συθέμελα και ο τρομαγμένος πληθυσμός βρίσκεται χωρισμένος ανάμεσα σε αυτούς που ζουν απομονωμένοι σαν ήδη σε εμπόλεμη κατάσταση και τους άλλους που έχουν συνθηκολογήσει με την επανάσταση - δύο πλευρές που τους ενώνει ο φόβος και ο θάνατος.
Σε μια τέτοια πόλη ξεκινάει και η ιστορία του Καντίρ, ο οποίος αποφυλακίζεται μετά από 20 χρόνια με ένα δεσμευτικό όρο: να ενταχθεί σε μια μονάδα των μυστικών υπηρεσιών της οποίας τα μέλη εργάζονται ως σκουπιδιάρηδες. Ο Καντίρ δέχεται και ξεκινά να μαζεύει σκουπίδια από τις φτωχογειτονιές στα προάστια της Κωνσταντινούπολης, ελέγχοντας αν μέσα σ’ αυτά βρίσκονται υλικά που σχετίζονται με την κατασκευή βομβών. Σε μία απ’ αυτές τις γειτονιές, ο Καντίρ βρίσκει τον μικρό του αδελφό, Αχμέτ. Ο Αχμέτ δουλεύει στο δήμο, στην ομάδα που αναλαμβάνει την εξολόθρευση αδέσποτων σκύλων. Η απροθυμία του Αχμέτ να συνδεθεί αδελφικά με τον Καντίρ, παρά την επιμονή του τελευταίου, οδηγεί τον Καντίρ να πλάσει ιστορίες συνωμοσίας που εξηγούν την αποστασιοποίηση του αδελφού του.
Ο Εμιν Αλπέρ δεν χρειάζεται να περιμένει για να δει την Τουρκία να μεταμορφώνεται σε ένα μέρος όπου πλέον δεν μπορείς να εμπιστευτείς κανέναν, όπου η βία και ο παραλογισμός διατάσσονται σε επίσημες κυβερνητικές εντολές, όπου οικογένειες διαλύονται κάτω από ένα βαρύ πέπλο τρομοκρατίας και η κανονική ζωή έχει εγκαταλείψει προ πολλού την καθημερινότητα, αντικαθιστώντας την με την απόλυτη ερημιά.
Με φόντο μια χώρα στο απόλυτο σκοτάδι, η «Φρενίτιδα» ξεκινάει σαν μια διαπροσωπική ιστορία ανάμεσα σε δύο αδέλφια που τους χωρίζει ένα χάος, καθώς με αργά αλλά αποφασιστικά βήματα ο ρεαλισμός δίνει τη σκυτάλη στην παραβολή και από εκεί σε ένα μεταποκαλυπτικό σύμπαν όπου κανείς δεν είναι αυτός που φαίνεται, καμία πράξη δεν είναι άμοιρη τραγικών συνεπειών και οι άνθρωποι ζουν πατώντας μονίμως πάνω σε (προσωπικά και μη) ναρκοπέδια.
Με αυτοπεποίθηση, ρυθμό που υποβάλλει, μια φωτογραφία που διαγράφει κάθε ρωγμή πάνω στα πρόσωπα της ιστορίας, απροκάλυπτη κριτική στο πολυδιαφημισμένο νέο πρόσωπο της Τουρκίας και κυριώς αυτό το αίσθημα ουμανισμού που το μυστικό του μοιάζει να το γνωρίζει μόνο το σύγχρονο τούρκικο σινεμά - περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εθνική κινηματογραφία αυτή τη στιγμή, ο Εμίν Αλπέρ πιάνει τον θεατή απροετοίμαστο.
Τα απόκοσμα τοπία των φτωχικών προαστίων της Κωνσταντινούπολης που μοιάζουν με έρημο τοπίο, η διαρκής αίσθηση μιας απειλής που κάνει τη «Φρενίτιδα» ένα καλοκουρδισμένο πάνω στις σιωπές θρίλερ, οι περίτεχνα απέρριτες σκηνές με τα σκυλιά, το βλέμμα του Καντίρ (συγκλονιστικός ο Μεχμέτ Οζγκούρ που πρωταγωνιστούσε και στο «Πέρα απ' το Λόφο» του Εμίν Αλπέρ το 2012) που μοιάζει να διαπερνά την οθόνη και να καρφώνεται στον θεατή ως ένα μεγάλο «τι ακριβώς συνέβη σε αυτήν την χώρα» όλα αυτά τα χρόνια που έλειπε, η βία ως μόναδική λογική πράξη μέσα σε ένα κοσμικό παραλογισμό - όλα όσα κάνουν τη «Φρενίτιδα» να ισορροπεί τόσο επιδέξια ανάμεσα στο ρεαλισμό και τη φαντασία, ολοκληρώνουν μια ταινία που σε παίρνει από το λαιμό από την πρώτη της μέχρι την τελευταία σκηνή και δεν σε αφήνει παρά πολύ μετά το τέλος της. Οταν πια η λογική έχει χαθεί για πάντα και το απόλυτο χάος είναι η νέα τάξη πραγμάτων.
Περισσότερες κριτικές από το 56ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης:
- «Me and Earl and the Dying Girl» του Αλφόνσο Γκομέζ - Ρεχόν
- «Petting Zoo» της Μίκα Μαγκί
- «Queen of Earth» του Αλεξ Ρος - Περι
- Το Ξύπνημα της Ανοιξης του Κωνσταντίνου Γιάνναρη
- Rams του Γκριμούρ Χακόναρσον
- Mustang της Ντενίζ Γκαμζέ Εργκιουβέν
- Chronic του Μισέλ Φράνκο
- Καυτός Ηλιος του Ντάλιμπορ Μάτανιτς
- 600 Μίλια του Γκάμπριελ Ριπστάιν
- «Απο Μακριά» του Λορένσο Βίγας
- «Ο Γιος του Σαούλ» του Λάζλο Νέμες
