Σε μια από τις πιο δύσκολες εποχές που έζησε τις τελευταίες δεκαετίες το ελληνικό σινεμά και με τον κινηματογράφο εν γένει (ως παραγωγή, προϊόν αλλά και διασκέδαση) να απαξιώνεται από κάθε πιθανή πλευρά, το 2018 ήταν ενδεικτικό των αλλαγών που έρχονται και αυτών που δυστυχώς δεν θα γίνουν ποτέ σε μια χώρα που ενεργεί - ακόμη και σε σχέση με τον πολιτισμό της - απρογραμμάτιστα, κομματικά, ευκαιριακά, ψηφοθηρικά. Ευτυχώς, υπάρχουν πάντα και κάποια πράγματα που αξίζει να κρατήσεις...
Κοίτα τα εισιτήρια όταν πέφτουν
Τον Μάιο του 2018 ρωτήσαμε όλους τους Ελληνες διανομείς να απαντήσουν στο καυτό ζήτημα της πτώσης των εισιτηρίων. Οι απαντήσεις τους δεν διέφεραν πολύ, καθώς όλοι θεωρούσαν ότι η πτώση είναι ανησυχητική και πρέπει να ληφθούν μέτρα από κάθε εμπλεκόμενο φορέα, αλλά πως το κυριότερο πρόβλημα είναι πως το σινεμά έχει σταματήσει να θεωρείται «έξοδος» για τον Ελληνα. Πολλοί επίσης υποστήριξαν πως η πτώση δεν είναι ανησυχητική. Η πτώση τελικά ήταν γύρω στο 1.5 εκατομμύριο εισιτήρια λιγότερα από περσι. Και με την έξοδο των ταινιών να συνεχίζεται αμείωτα και με ποσότητες που είναι φανερό ότι δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα, αλλά μόνο να το γιγαντώσουν.
Netflix GR
To Netflix μίλησε ελληνικά λίγο πριν αποχαιρετήσουμε το 2017. Και το 2018 ήταν δικό του. Οχι μόνο γιατί οι συνδρομητές του στην Ελλάδα αυξάνονται διαρκώς, αλλά κυρίως γιατί αυτό συνέβη και παγκόσμια, με πληθώρα σειρών και netflix originals που κατάφεραν να γίνουν «πρωταγωνιστές» της χρονιάς, να συζητηθούν όσο τίποτε άλλο και να διεκδικούν σήμερα το Οσκαρ Καλύτερης Ταινίας ως αδιαφιλονίκητα φαβορί. Το 2018 θα είναι πάντα η χρονιά που το «Ρόμα» του Αλφόνσο Κουαρόν ξεκίνησε από το Netflix για να κατακτήσει τα πάντα και να επιστρέψει εκεί - με ένα μικρό διάλειμμα στις αίθουσες, ευτυχώς και στην Ελλάδα - ως η μεγαλύτερη απόδειξη πως τελικά το σινεμά είναι ένα. Πρώτοι στο Flix αφιερώσαμε ήδη από τα μισά του 2017 ειδικό τμήμα στις ταινίες που κάνουν πρεμιέρα στο Netflix και μερικές από αυτές ήταν και από τις πιο αγαπημένες μας της χρονιάς.
Το ΕΚΟΜΕ
Μετά από χρόνια υποσχέσεων και ανώφελων προσπαθειών, έγιναν πραγματικότητα τα φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση οπτικοακουστικών παραγωγών στην Ελλάδα. Στο τιμόνι, ο νέος - πιο δραστήριος απ' ότιδήποτε έχουμε δει τις τελευταίες δεκαετίες - οργανισμός με τα αρχικά ΕΚΟΜΕ που σημαίνει Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας. Ανήκει στο Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, έχει ήδη αποτελέσματα και ήδη σχεδιάζει και προβλέπει για το μέλλον. Και κάπως έτσι η υπόθεση Filming in Greece έγινε πραγματικότητα, με αρκετές ήδη βελτιώσεις, αλλά και αρκετές ωστόσο ασάφειες γύρω από τις δύο ταχύτητες με τις οποίες τρέχουν από τη μία το ΕΚΟΜΕ και από την άλλη το σαν ξεχασμένο από καιρό, υπουργούς και λοιπους ιθύνοντες ελληνικό σινεμά.
H ΕΡΤ
Η ΕΡΤ ανήκει στο ίδιο Υπουργείο (Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης) με το ΕΚΟΜΕ. Αλλά το 2018 την βρήκε να μην λειτουργεί, με λάθος διοικήσεις, λάθος επιτροπές για το πρόγραμμα, λάθος επιτροπές για την κινηματογραφική πολιτική της, λάθος προσανατολισμό σε κάθε της τομέα. Χειρότερα κι από πριν δηλαδή.
Το αφιέρωμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στο Ελληνικό Queer Σινεμά
Ηταν μια ωραία ιδέα που εκτελέστηκε σωστά και απόκτησε την ατμόσφαιρα της γιορτής αλλά και της ορατότητας που της αξίζει. Το μεγαλύτερο κομμάτι του ελληνικού queer σινεμά από τη δεκαετία του '70 μέχρι και σήμερα προβλήθηκε παρουσία της πλειοψηφίας των δημιουργών του, άνοιξε ξανά με ευαισθησία, χιούμορ, τόλμη και κινηματογραφική δύναμη τη σημασία της διαφορετικότητας (και) στο σινεμά - τη χρονιά που η μνήμη του Ζακ Κωστόπουλου απαιτεί επαγρύπνηση από όλους - και έγινε δικαίως το centerpiece ολόκληρου του Φεστιβάλ με την ανταπόκριση του κόσμου να ξεπερνάει κάθε προσδοκία. Δεν συνέβη το ίδιο όταν το αφιέρωμα κατέβηκε στην Αθήνα, πράγμα ίσως ενδεικτικό για τον τρόπο που μερικά «δύσκολα» πράγματα μπορούν να αποκτήσουν το hype που τους αναλογεί. Στο Flix θα ευχαριστούμε για πάντα τον καθηγητή Κωνσταντίνο Κυριακό, επιμελητή του προγράμματος για αυτή εδώ τη συζήτηση.
Τα σινεμά που ανοίγουν (και τα άλλα που κινδυνεύουν να κλείσουν)
Τα ωραία νέα ήταν ότι μέσα στη χρονιά άνοιξε η Ανδόρα μετά από επτά χρόνια που ήταν κλειστή, ανοιξε και η Στέλλα στην Κυψέλη (με ωραία καθίσματα Flix), ανακαινίστηκε εξολοκλήρου το Cine Αλεξάνδρα, άνοιξε σαν καινούριο και το Cine Ανεσις Θερινός, έγινε διπλή και ανακαινίστηκη η Νιρβάνα στην Αλεξάνδρας, άνοιξε ξανά και το Cinepolis στη Γλυφάδα ως Town Cinemas με τέσσερις υπέροχες αίθουσες και άνοιξε και η πρώτη IMAX αίθουσα στη χώρα, στη Θεσσαλονίκη. Ταυτόχρονα ο Ατταλος στη Νέα Σμύρνη δεν βλέπει φως στην εκμετάλλευση του ως κινηματογράφος με μια σειρά από γραφειοκρατικά εμπόδια, ενώ η περίπτωση της (κλειστής αυτή τη στιγμή) Αλκυονίδας που κινητοποίησε μέχρι και το Υπουργείο Πολιτισμού θα λυθεί μόνο όταν κάποιος ασχοληθεί με σοβαρότητα με την περίπτωση του.
To τέλος της πειρατείας (όπως την ξέραμε;)
Τον Οκτώβριο, για πρώτη φορά μεθοδευμένα και με στρατηγική, η Επιτροπή για την Διαδικτυακή Προσβολή της Πνευματικής Ιδιοκτησίας διέταξε τους παρόχους internet στην Ελλάδα να προχωρήσουν στην άμεση διακοπή πρόσβασης σε 38 domain names, ανάμεσα στα οποία και το ιδιαίτερα δημοφιλές παγκοσμίως The Pirate Bay, αλλά και τα πιο «local» gamato και τα παρακλάδια του. Αυτή ήταν η πρώτη σημαντική κίνηση κατά της πειρατείας ταινιών, μουσικής και οπτικοακουστικών προϊόντων στη χώρα που μέχρι πρότινος ήταν το εντελώς ξέφραγο αμπέλι των torrents και του παράνομου κατεβάσματος. Τι αφήνει όμως πίσω της, παρά μονο τη διαπίστωση ότι όλα είναι θέμα ώριμης νοοτροπίας και νόμων - και τα δύο στη χώρα αυτή δεν χαίρουν μεγάλης εκτίμησης. Το Flix ρώτησε ανθρώπους του οπτικοακουστικού τομέα προκειμένου να διαλευκάνει τη σύνδεση της καταπολέμησης της πειρατείας με την πτώση των εισιτηρίων στους κινηματογράφους, αλλά και να ανακαλύψει κι άλλες - πιο αποτελεσματικούς - τρόπους για να μην «κατεβαίνει» δωρεάν ό,τι πρέπει να έχει το αντίτιμό του.
Η αγάπη για το ελληνικό σινεμά
Με το κλείσιμο του 2018, οι ενεργοί κινηματογραφιστές αποφάσισαν να οργανωθούν και να ζητήσουν λίγη... αγάπη για τον ελληνικό κινηματογράφο, δηλαδή μια εθνική πολιτική για το σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας όλα τα χρόνια της κρίσης. Μια ανοιχτή συνάντηση και 170 υπογραφές σε ένα κείμενο με τα ζητούμενα, είναι οι μέχρι στιγμής δράσεις που δεν έχουν αποφέρει την παραμικρή αντίδραση από τον κύριο υπεύθυνο που δεν είναι άλλος από το Υπουργείο Πολιτισμού. Σύμφωνα με το νόμο, είναι ο Υπουργός Πολιτισμού αυτός που οφείλει να χαράξει την κεντρική κυβερνητική πολιτική ανάπτυξης και στήριξης του ελληνικού σινεμά και της κινηματογραφίας στη χώρα εν γένει. Αντ' αυτού η κυρία Μυρσίνη Ζορμπά, σε μια αλληλουχία από ατυχείς επιλογές και... ατάκες που προσβάλλουν την κοινότητα και την κοινή νοημοσύνη, κλείνει τη χρονιά αφήνοντας το ελληνικό σινεμά στην απόλυτη μοναξιά του.
