Κάποιοι πίσω από την κάμερα, κάποιοι να λάμπουν μπροστά στο φακό. Κάποιοι κινηματογραφικοί μύθοι και κάποιοι μυθικά πρόσωπα της μεγάλης οθόνης. Το 2012 πιτσιρικάδες δημιουργοί, υπερήλικες αλλά αγέραστοι σκηνοθέτες, blockbuster φιγούρες μαζικής λατρείας, μικροί εξερευνητές του ανεξάρτητου τοπίου, πραγματικοί αντιπρόσωποι του σινεμά του κόσμου έκλεψαν δικαίως τους προβολείς και τις καρδιές μας.
Τι λέτε; Ξεκινάμε; Αυτή είναι μία δική μας λίστα, από την οποία λείπουν... οι δικές σας επιλογές και παρεμβάσεις! Στο τέλος του κειμένου περιμένουμε με χαρά τα σχόλιά σας! Ποιους θα προτείνατε επιπλέον;
Μίκαελ Χάνεκε
Μπορεί μία ταινία γυρισμένη στους τέσσερις τοίχους ενός διαμερίσματος, με θέμα τα γηρατειά, την αρρώστια και το θάνατο, να ανατινάξει το μυαλό του παγκόσμιου κοινού και να χρίσει τον Αυστριακό δημιουργό της ως το πρόσωπο της κινηματογραφικής χρονιάς; Μόνο «Αγάπη» για το δάσκαλο Μίκαελ Χάνεκε - νικητή Χρυσού Φοίνικα, κυρίαρχο των πρόσφατων Ευρωπαϊκών Βραβείων, και όπως διαφαίνεται και οσκαρικού παντοκράτορα.
Μπεν Αφλεκ
Επί δεκαπέντε χρόνια μετά την οσκαρική τους επικράτηση στο πρωτότυπο σενάριο, θεωρούσαμε τον Ματ Ντέιμον το ταλαντούχο πλάσμα εκείνου του δημιουργικού διδύμου. Ο Αφλεκ δεν μας είχε πείσει ούτε για τις επιλογές, ούτε για την υποκριτική του δεινότητα. Μέχρι που πέρασε πίσω από την κάμερα. Μπορεί με το «Gone Baby Gone», την πρώτη σκηνοθετική του απόπειρα, να έκανε την ευχάριστη έκπληξη και με το «The Town» να έδειξε ότι δεν είναι πυροτέχνημα, όμως έπρεπε να έρθει το 2012 για να τον στέψει απόλυτο θριαμβευτή. Το «Argo» (το οποίο ξεπέρασε τα 100 εκατομμύρια δολάρια και προβλέπεται να κυριαρχήσει στις οσκαρικές υποψηφιότητες) τον τοποθετεί στις μεγάλες δυνάμεις του σύγχρονου αμερικανικού σινεμά, διάδοχο όσων ηθοποιών πέρασαν πίσω από την κάμερα για να μείνουν για πάντα εκεί.
Χοακίν Φίνιξ / Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν / Πολ Τόμας Αντερσον
Πίσω από δύο συγκλονιστικές ερμηνείες κρύβεται πάντα ένας συγκλονιστικός σκηνοθέτης. Θα θυμόμαστε το 2012 ως τη χρονιά που ο Πολ Τόμας Αντερσον επέστρεψε, πιο ερωτευμένος με το σινεμά από ποτέ, για να αφήσει το ανεξίτηλο στίγμα του. Και το έκανε χωρίς συμβιβασμούς στο ιδιοσυγκρασιακό όραμά του. Με το «The Master» μας χάρισε μία ταινία αυτόματα μοναδική, σαν παράξενο εξωτικό αγρίμι, που θα μείνει κλασική. Οι δε δύο πρωταγωνιστές του, κάτοχοι του βραβείου ανδρικής ερμηνείας στο φεστιβάλ Βενετίας και σίγουρα οσκαρικοί διεκδικητές, κάνουν τον κόσμο να παραμιλά και να αναφέρεται, ιερόσυλα (;), στο όνομα του Μάρλον Μπράντο. Master(s), υποκλινόμαστε!
Αλφρεντ Χίτσκοκ
Και από το «The Master» στον ένα και μοναδικό Master. Aν το 2011 δήλωσε από την αρχή ερωτευμένο με το σύμβολο Μέριλιν Μονρόε, το 2012 αναβίωσε έναν άλλο κινηματογραφικό μύθο: αυτόν του Αλφρεντ Χίτσκοκ. Οχι μία, αλλά δύο ταινίες επιχείρησαν να συλλάβουν την περίπλοκη προσωπικότητα του μεγαλύτερου κινηματογραφικού ανατόμου της ανθρώπινης ψυχής: το «The Girl» του Τζούλιαν Τζάρολντ με τον Τόμπι Τζόουνς να γλιστράει στα σκοτάδια του ρόλου και το «Hitchcok» του με τον Αντονι Χόπκινς να υπόσχεται μία ακόμα οσκαρική ερμηνεία. Πάντως, κάτι μας λέει ότι ο ίδιος το «Hitch» κοιτά από ψηλά με το γνωστό, ανεξερεύνητο μειδίαμά του. Για άλλη μια φορά, μας έχει κοροϊδέψει όλους...
Ομάρ Σι
Βλέποντας την ταινία, δεν μπορούσαμε να το αγνοήσουμε. Ενα μεγάλο κομμάτι της σαρωτικής επιτυχίας των «Αθικτων» οφείλεται σ' αυτόν. Στη μεταδοτική ενέργειά του, στην ηλεκτρισμένη ερμηνεία του, στο απολαυστικό γέλιο του. Το παραδέχτηκε ολόκληρη Γαλλική Ακαδημία, δίνοντάς του Σεζάρ και κάνοντας τη δυσάρεστη έκπληξη στον Ζαν Ντιζαρντέν («The Artist»). Εκτός του ότι με την γενναία politically incorrect ερμηνεία του διακωμώδησε και για αυτό εξανθρώπισε το φόβο της αρρώστιας, η παρουσία του έκανε την οθόνη να λάμπει. Γιατί; Είναι απλό: Ο Ομάρ Σι, είναι σταρ. Θυμηθείτε την αποκλειστική βινετοσυνέντευξη που παραχώρησε στο Flix.
Μπόντ. Τζέιμς Μποντ
Ο πιο γοητευτικός πράκτορας θα θυμάται για πάντα το 2012. Οχι μόνο γιατί έκλεισε τα 50 κινηματογραφικά του χρόνια. Αλλά γιατί πέθανε και γεννήθηκε από την αρχή. Με το «Skyfall» να καταρρίπτει όλα τα εμπορικά ρεκόρ, να αποκαλείται από τους κριτικούς «Best. Bond. Ever!» και τα οσκαρικά στοιχήματα να μην αποκλείουν ότι η Ακαδημία θα χαρίσει και μάλιστα απλόχερα υποψηφιότητες, ο Σαμ Μέντες, ο πολύς Ντάνιελ Κρεγκ, οι Τζον Λόγκαν, Νιλ Πέρβις, και Ρόμπερτ Γουέιντ (η σεναριακή ομάδα) αλλά και ο καλύτερος ίσως «κακός» του franchise, Χαβιέ Μπαρδέμ θα πρέπει να είναι περήφανοι. Το κοντέρ του 007 μηδενίζεται και όλα ξεκινούν από την αρχή!
Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι
Στην ένατη δεκατία της ζωής τους (ο Πάολο είναι 81 και ο Βιτόριο 83 ετών), είναι γεμάτοι ενεργητικότητα, χιούμορ και μια κατασταλλαγμένη άποψη για τη ζωή και το σινεμά. Σαν να μην πέρασαν ποτέ έξι δεκαετίες από τότε που ξεκίνησαν να κάνουν σινεμά στις αρχές της δεκαετίας του '60. Σαν να μην υπήρξαν ποτέ αυτοί που έσωσαν το ιταλικό σινεμά, μετά το αναπόφευκτο τέλος του νεορεαλισμού με μια σειρά κλασικών και πολυβραβευμένων στα Φεστιβάλ του κόσμου ταινιών. Σαν το «Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει», που δικαίως κέρδισε τη Χρυσή Αρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου, να ήταν η πρώτη τους ταινία. Για αυτό, το 2012 τους ανήκει! Θυμηθείτε την αποκλειστική συνέντευξη που έδωσαν στο Flix.
Μάθιου ΜακΚόναχι
«Δεν απορρίπτω τις επιλογές μου τα τελευταία χρόνια. Αυτές έβαλαν φαγητό στο τραπέζι μου, σκεπή πάνω από το κεφάλι μου και έδωσαν την οικονομική ασφάλεια σε μένα και την οικογένειά μου να μην ξανανησυχήσω ποτέ για το αν μπορώ να γεμίζω το ντεπόζιτο της βενζίνης μου. Ηρθε όμως τώρα η ώρα να επιστρέψω στους λόγους για τους οποίους έγινα ηθοποιός». Με αυτά τα λόγια απάντησε στο Flix στις Κάννες ο Μάθιου ΜακΚόναχι για τη στροφή στην καριέρα του και με πράξεις το 2012 το απέδειξε: «Killer Joe» του Γουίλιαμ Φρίντκιν, «Magic Mike» του Στίβεν Σόντερμπεργκ (για αυτά τα δύο μάλιστα κέρδισε δύο υποψηφιότητες στα Independent Spirit Awards) «The Paperboy» του Λι Ντάνιελς και «Mud» του Τζεφ Νίκολς («To Kαταφύγιο»). Κι αν δεν καταφέρει να αποδείξει φέτος ότι φόρεσε επιτέλους το πουκάμισό του και έβαλε μυαλό, υπάρχει και το 2013. Οπου μάλλον περιμένει να μας σοκάρει με το «The Dallas Buyers Club» για το οποίο έμεινε μισός.
Σαμ, ο πρόσκοπος
Απέδρασε από τον κόσμο των απογοητευτικών μεγάλων. Επλασε για αυτόν και την αγαπημένη του ένα κάστρο στην άμμο. Αντιστάθηκε, πάλεψε, ονειρεύτηκε, μας κοίταξε με μάτια που διαπέρασαν την μεγάλη οθόνη και με αποστομωτική παιδική αθωότητα μας ρώτησε: «εσύ τι είδους πουλί είσαι;» Για αυτό δεν επιλέγουμε απλά τον σκηνοθέτη Γουες Αντερσον, ή τον συνσεναριογράφο του «Moonrise Kingdom» Ρόμαν Κόπολα, αλλά ούτε τον χαρισματικό πιτσιρικά Τζάρεντ Γκίλμαν. Σαν έναν από τους άντρες του 2012, επιλέγουμε συνειδητά τον πρόσκοπο Σαμ γιατί αυτός μας ενέπνευσε, μας συγκίνησε, μας έκανε να χορεύουμε σε παραλίες του μυαλού μας όταν δεν κοιτά κανείς... (Θυμηθείτε τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Γουες Αντερσον στο Flix εδώ).
Μπρους Γουέιν / Μπάτμαν / Σκοτεινός Ιππότης
O Kρίστοφερ Νόλαν με το «Ο Σκοτεινός Ιππότης, Η Επιστροφή» κρεμάει τη μάσκα του Μπάτμαν έχοντας ολοκληρώσει το έργο του. Μία τριλογία που φώτισε τα σκοτάδια της Γκόθαμ Σίτι μ' ένα πολύ διαφορετικό φως τελειώνει μ' ένα αριστουργηματικό νεο-νουάρ που υπερβαίνει τη μυθολογία της και μιλά για το τέλος του υπαρκτού κόσμου. Το 2012 θα το θυμόμαστε ως τη χρονιά που «αυτός» ο Μπάτμαν μας αποχαιρέτησε, προειδοποιώντας μας με μια πολιτική ταινία μασκαρεμένη ως το απόλυτο κινηματογραφικό blockbuster. Μείναμε να ψάχνουμε με ελπίδα για τους Μπρους Γουέιν αυτού του κόσμου, όσους υπάρχουν, όσους πρέπει να κατασκευάσουμε, όσους οφείλουμε να βγάλουμε από μέσα μας.
Λεός Καράξ
To πάλαι ποτέ enfant terrible του γαλλικού σινεμά πρόσφερε όχι έναν αλλά 12 ιδιοσυγκρασιακούς τρόπους να δούμε στον κινηματογραφικό καθρέφτη τον εαυτό μας, τις μάσκες και τους ρόλους μας. Δίχασε το κοινό, με όσους τον χρίζουν ιδιοφυή να έχουν να απαντήσουν σε άλλους τόσους που τον θέλουν απατεώνα. Χάρισε στον Ντενί Λαβάν το ρόλο της καριέρας του και σε εμάς ένα ατόφιο κομμάτι σινεμά, φόρο – τιμής στην ίδια τη δύναμη του κινηματογράφου και σε όσα μας κάνουν να μένουμε ακόμη ζωντανοί. Το 2012 πήγαμε βόλτα με την λευκή λιμουζίνα του «Holy Motors» και θα τη θυμόμαστε για πάντα.
Ρόμπερτ Πάτινσον
Το «Twilight Saga» τελείωσε αφήνοντας απαρηγόρητα εκατομμύρια κορίτσια ανά τον κόσμο. Ομως από φιλόδοξος πρωταγωνιστής του «Cosmopolis» του Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ, μέχρι απογοητευτικός ενσαρκωτής της αστικής μυθολογίας του Γκι Ντε Μοπασάν («Επικίνδυνο Πάθος») ο Ρόμπερτ Πάτινσον το 2012 επιχείρησε να αποδείξει ότι ο ίδιος θα παραμείνει. Για να δούμε...
Μαντς Μίκελσεν
Χρόνια καταθέτει αριστοτεχνικές ερμηνείες, αλλά φέτος με «Το Κυνήγι» του Τόμας Βίντερμπεργκ κατάφερε τον κόσμο να υποκλιθεί σ' έναν δύσκολο ρόλο που ανέδειξε ακροπατώντας στα όριά του. Με ψυχραιμία, ψύχρα, εκρήξεις. Νικητής ανδρικής ερμηνείας στο φεστιβάλ Καννών και με ανοιχτούς ορίζοντες πλέον και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Mατίας Σένερτς
Ο Βέλγος συμπρωταγωνιστής της Μαριόν Κοτιγιάρ στο «Σώμα με Σώμα» του Ζακ Οντιάρ το 2012 απέδειξε ότι δεν ήταν πυροτέχνημα (μας είχε εξίσου συγκλονίσει με το «Bullhead» του Μάικλ Ρόσκαμ). Είναι από τους ηθοποιούς που το ραντάρ μας οφείλει να παρακολουθεί πλέον. Ο Σένερτς διαθέτει έναν μαγικό συνδυασμό. Από την μία, μπαίνει ως οδοστρωτήρας στις σκηνές του. Νιώθεις τον όγκο, το εκτόπισμα, την απειλή του. Νιώθεις το σώμα που είναι αδίστακτο απέναντι σε πόνο, ντροπή, ενδοιασμό. Από την άλλη, δεν αποκαλύπτει τίποτα για τον ήρωά του εύκολα. Εισπράττεις το κλείδωμα, την εσωτερική πάλη, την «αναπηρία». Αφουγγράζεσαι ότι κάτι δυνατότερο χτυπά πίσω από την σάρκα και, κάποια στιγμή, ο Σένερτς θα στο αποκαλύψει βίαια ή καταρρακωμένα. Ή και τα δύο. (Διαβάστε τη συνέντευξη που παραχώρησε στο Flix).
Προμηθέας
Εχουν περάσει αρκετοί μήνες αλλά ένα είναι σίγουρο με τον «Προμηθέα»: το 2012 ήταν η χρονιά που ο Ρίντλεϊ Σκοτ επέστρεψε στο παρελθόν για να φτιάξει το «Αλιεν» του μέλλοντος! Και αυτό αρκεί.
Κιμ Κι Ντουκ
Η καινούρια του ταινία «Pieta» σηματοδοτεί την επιστροφή του στο «μεγάλο» σινεμά με το οποίο τον γνωρίσαμε, και τον αποθέωσε στο φεστιβάλ της Βενετίας δίνοντάς του το Χρυσό Λιοντάρι. Ο Κορεάτης σκηνοθέτης έμοιασε να έχασε την μπάλα για κάποια χρόνια της ζωής του (αυτό ήταν και το θέμα του αυτοβιογραφικού του ντοκιμαντέρ «Arirang»), αλλά το 2012 ζήτησε άφεση αμαρτιών. Και ξαναρχίζει από την αρχή.
Το Αγόρι
Στο «Αγόρι Τρώει το Φαγητό του Πουλιού» ένα αγόρι πίσω από την κάμερα δίνει τον τόνο και ένα αγόρι μπροστά από το φακό συνταράζει με μία αποστεωμένη, νατουραλιστική, λυρική ερμηνεία. Και στα δύο αυτά αγόρια που βραβεύτηκαν και βραβεύονται ακόμα στα φεστιβάλ του κόσμου (ενώ η ταινία δεν έχει βγει ακόμα στις ελληνικές αίθουσες) ευχόμαστε καλό δρόμο. Κι ο Εκτορας Λυγίζος έχει να μας δώσει πολλά ακόμα κινηματογραφικά αγόρια και κορίτσια, κι ο Γιάννης Παπαδόπουλος να ενσαρκώσει ρόλους που θα τον χειροκροτήσουμε εξίσου. (Θυμηθείτε τη συνέντευξη που έδωσαν στο φακό του Flix στο πρόσφατο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης).
Tags: best 2012, best of 2012
