Η συνάντηση με τους αδερφούς Ταβιάνι τον περασμένο Φεβρουάριο στο πλαίσιο του 62ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου ήταν αποκαλυπτική.
Στην ένατη δεκατία της ζωής τους (ο Πάολο είναι 81 και ο Βιτόριο 83 ετών), είναι γεμάτοι ενεργητικότητα, χιούμορ και μια κατασταλλαγμένη άποψη για τη ζωή και το σινεμά. Σαν να μην πέρασαν ποτέ έξι δεκαετίες από τότε που ξεκίνησαν να κάνουν σινεμά στις αρχές της δεκαετίας του '60. Σαν να μην υπήρξαν ποτέ αυτοί που έσωσαν το ιταλικό σινεμά, μετά το αναπόφευκτο τέλος του νεορεαλισμού με μια σειρά κλασικών και πολυβραβευμένων στα Φεστιβάλ του κόσμου ταινιών. Σαν το «Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει», που λίγες μέρες μετά τη συνάντηση μας θα δικαίωνε τον τίτλο του αδιαφιλονίκητου φαβορί για τη Χρυσή Αρκτο, να ήταν η πρώτη τους ταινία.
Και συμπληρώνοντας ο ένας τις φράσεις του άλλου, μίλησαν στο Flix για για το πώς ξεκίνησε η ιδέα μιας κινηματογραφημένης παράστασης του «Ιουλίου Καίσαρα» από τους τρόφιμους μιας φυλακής υψίστης ασφαλείας, για την πολιτική κατάσταση της Ιταλίας σήμερα, για τους άλλους «αδερφούς» του παγκόσμιου σινεμά, για το πώς μετά από τόσα χρόνια παραμένουν φίλοι, συνεργάτες και συνοδοιπόροι στη μεγάλη περιπέτεια του σινεμά.
Σίγουροι πως το σινεμά και η Τέχνη δεν μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά μπορούν να βοηθήσουν να κάνουμε τη ζωή μας καλύτερη.
Οι Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι στα γυρίσματα του «Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει»
Για τη σχέση της ταινίας με την πολιτική κατάσταση στην Ιταλία σήμερα
Πάολο Ταβιάνι: Είμαστε πολύ λιγότερο «πολιτικοί» απ' όσο οι κριτικοί θέλουν να πιστεύουν για το έργο μας. Οταν ξεκίνησαμε αυτό το πρότζεκτ και αρχίσαμε την παραγωγή του, το πολιτικό σκηνικό στην Ιταλία δεν είχε αλλάξει. Πρωθυπουργός ήταν ακόμη ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Δεν σκεφτήκαμε τη νέα κατάσταση, απλά ελπίζαμε να αλλάξει κάποια στιγμή το σκηνικό στην διακυβέρνηση της Ιταλίας. Δεν κάνουμε ταινίες με σκοπό να αποδείξουμε μια θέση ή να διαδώσουμε πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα. Πιστεύουμε ότι όλοι μας είμαστε πολιτικά όντα και πως κάθε ταινία είναι αποτέλεσμα τύχης. Σε αυτήν την περίπτωση αυτό που συνέβη ήταν ότι ένα φίλος μας πρότεινε να πάμε στις φυλακές Ρεμπίμπια, στα προάστια της Ρώμης, για να παρακολουθήσουμε τη θεατρική παράσταση μιας ομάδας φυλακισμένων της πτέρυγας υψίστης ασφαλείας των φυλακών. Αποφασίσαμε να πάμε, και παρόλο που ήμασταν σκεπτικοί για το τι θα αντιμετωπίσουμε. συγκλονιστήκαμε από το θέαμα. Ενας σαραντάχρονος φυλακισμένος απήγγειλε αποσπάσματα από την «Κόλαση» του Δάντη και πριν ξεκινήσει δήλωσε πως «εμείς οι κρατούμενοι μπορούμε να καταλάβουν καλύτερα τι σημαίνει να υποφέρεις για την αγάπη και την απελπισία του να μην μπορείς να ζήσεις τον έρωτα σου. Βρισκόμαστε μακριά από τις γυναίκες μας, τις αρραβωνιαστικές μας, τους ανθρώπους που αγαπάμε και δεν ξέρουμε αν θα μας περιμένουν όταν βγούμε από δω». Οταν ξεκίνησε να απαγγέλει με τη ναπολιτάνικη προφορά του, συνειδητοποιήσαμε ότι μέσα από τη διάλεκτο του οι στίχοι του Δάντη έπαιρναν ένα καινούριο νόημα. Αυτό μας βοήθησε να καταλάβουμε ότι αν θέλαμε να κάνουμε μια ταινία για αυτούς τους κρατούμενους να ανεβάζουν μια παράσταση του «Ιούλιου Καίσαρα» του Γουίλιαμ Σαίξπηρ θα έπρεπε να τους αφήναμε ελεύθερους να μιλάει ο καθένας στη δική του διάλεκτο. Γι' αυτό το λόγο άλλωστε διαλέξαμε και τον «Ιούλιο Καίσαρα», γιατί μέσα του βρίσκονται με κάποιο τρόπο συγκεντρωμένα όλα τα θέματα που αφορούν έναν φυλακισμένο.
Για την αρμονική σχέση και συνεργασία τους και το χρόνο που περνάει
Βιτόριο Ταβιάνι: Εκτός από τις μέρες που είμαστε σε γύρισμα, συναντιόμαστε τα πρωινά και συζητάμε για όσα μας απασχολούν, τι διαβάσαμε στις εφημερίδες και τα επόμενα μας σχέδια. Το απόγευμα δεν τηλεφωνιόμαστε ποτέ. Το καλοκαίρι κάνουμε χωριστές διακοπές, μοιραζόμαστε το εξοχικό μας στη Σικελία, ο ένας πηγαίνει με την οικογένεια του τον Ιούλιο και ο άλλος τον Αύγουστο. Χρειαζόμαστε να είμαστε χωριστά. Αλλά το σινεμά είναι πάντοτε μια υπέροχη περιπέτεια και δεν υπάρχει πιο ωραίος τρόπος από το να το μοιράζεσαι με κάποιον. Υπάρχουν πολλές ιστορίες που θέλουμε να πούμε και δεν μπορεί παρά να είναι ευτυχία να έχεις δίπλα σου έναν συνοδοιπόρο που εκτιμάς και σέβεσαι. Για εμάς το να κάνουμε ταινίες έχει νόημα όταν ανακαλύπτουμε κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί στη μεγάλη οθόνη. Τι άλλο να προσθέσω; Το σινεμά ξεκίνησε με τους αδερφούς Λιμιέρ και μετά από εμάς υπήρξαν πολλά αδέρφια που μας μιμήθηκαν: οι αδερφοί Νταρντέν, οι αδερφοί Κοέν... Με κάποιο τρόπο γίναμε το παράδειγμα!
Οι Βιτόριο και Πάολο Ταβιάνι στα γυρίσματα του «Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει»
Για το αν το σινεμά και η Τέχνη μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο
Πάολο Ταβιάνι: Οχι, αλλά είναι σίγουρα ο κόσμος που αλλάζει το σινεμά. Ο κινηματογράφος μετράει μόνο 100 χρόνια ζωής και ήδη γίνεται κάτι διαφορετικό από αυτό που ξέραμε. Δεν είναι κάτι που πρέπει να μας τρομάζει. Τόσο οι νέοι κινηματογραφιστές, όσο και οι παλιότεροι, σαν εμάς, που νιώθουν νέοι πρέπει να μάθουν τη νέα γλώσσα του σινεμά. Αλλά πιστεύουμε πως η Τέχνη είναι μια ανάγκη του ανθρώπινου είδους. Ο άνθρωπος έχει την ανάγκη να αναπαριστά την πραγματικότητα του, να προσπαθεί να βελτιώσει τη ζωή του και με αυτήν την έννοια ναι η Τέχνη μπορεί να βοηθήσει να κάνουμε τις ζωές μας καλύτερες.
Για το ποια είναι η αγαπημένη ταινία από τη φιλμογραφία τους
Βιτόριο Ταβιάνι: Η πιο «άσχημη» που έχουμε κάνει.
Πάολο Ταβιάνι: Αυτή που δεν έχουμε κάνει ακόμη...
Διαβάστε ακόμη:
