Πόσο μακριά θα φτάνατε για να ανακαλύψετε την αλήθεια; Μέχρι την κοντινή σας κινηματογραφική αίθουσα φτάνει. Εκεί θα μάθετε ότι ο «Προμηθέας» είναι ό,τι πιο κοντινό στην απόλυτη ψυχαγωγία μπορεί να κυκλοφορήσει αυτήν την εποχή.
Ο Προμηθέας έφτιαξε τον πρώτο άνθρωπο, από πηλό και φωτιά, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των Θεών. Στη νέα ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ, ο Προμηθέας είναι ένα διαστημικό σκάφος, επανδρωμένο από μια ομάδα επιστημόνων που αναζητούν τα ίχνη της πρώτης δημιουργίας του ανθρώπου. Σε μια όχι πολύ μακρινή αναλογία, ο Ρίντλεϊ Σκοτ ακολουθεί προς τα πίσω τα ίχνη που θα τον οδηγήσουν στη σημαντικότερη δική του δημιουργία, μια από τις κλασικότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας όλων των εποχών, το «Αλιεν». Το ότι τα βρίσκει δεν έχει τόση σημασία. Σημασία έχει το… ταξίδι!
Η επιτυχία της ταινίας είναι διπλή: από τη μία πλευρά, πατά γερά στο σημειολογικό πηγάδι της μυθολογίας που ο ίδιος ο Ρίντλεϊ Σκοτ έχει δημιουργήσει και το διευρύνει, το εκσυγχρονίζει. Από την άλλη πλευρά, δεν ξεχνά τους φανς που ανέδειξαν τη δουλειά του, αποδίδοντας σεμνό φόρο τιμής στη απλή, λαϊκή, εμπορική ταινία τρόμου, στο σπλάτερ και στην b επιστημονική φαντασία, ανατρέχοντας στις ρίζες του είδους. Σα να λέμε ότι ένας σπουδαίος σεφ δεν πρέπει να ξεχνά πόσο νόστιμες είναι οι τηγανητές πατάτες. Ενας μετρ του στυλ, όπως ο Σκοτ, δεν πρέπει να ξεχνά τον αντίκτυπο του μυστηριακού, του αίματος που ρέει, του σκοταδιού. Και δεν το κάνει.
Ως θεμέλια λίθος της φιλοσοφίας της ταινίας, επιλέγεται το ζήτημα της προέλευσης του ανθρώπου που, παρά τις προσπάθειες του Δαρβίνου, παραμένει ένα λιγουρευτό αντικείμενο θεωριών και συνομωσιών. Κανείς δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στις νέες ιδέες για το πώς δημιουργήθηκε ο άνθρωπος και ποιοι ήταν οι πρόγονοί του: μια γενιά λευκών, διανοητικά εξελιγμένων γιγάντων οπωσδήποτε κερδίζει τους πιθήκους!
Επειτα, η αισθητική της ταινίας διατηρεί το ύφος του «Αλιεν», με την αυστηρή αρχιτεκτονική, τα επιβλητικά κατασκευάσματα, γεννημένα από μια σκοτεινή δημιουργική φαντασία, τη δυσοίωνη μουσική, την αίσθηση της απομόνωσης, τη βεβαιότητα ότι κάτι μεγαλύτερο από εμάς υπάρχει εκεί έξω και καραδοκεί. Ο Ρίντλεϊ Σκοτ, όμως, παρά την ηλικία του, προσαρμόζει το στυλ του στο σήμερα, διατηρεί την ίδια λογική στις επιλογές του αλλά τις εκμοντερνίζει, όχι απλώς με το, πραγματικά εντυπωσιακό, 3D, αλλά κυρίως με τη φουτουριστική, αφαιρετική του άποψη για τα άλματα της τεχνολογίας. Ενας κόσμος κοιτάζει πίσω, χρησιμοποιώντας τα μέσα του κοντινού μέλλοντος. Ο συνδυασμός είναι ακαταμάχητος.
Η επιλογή της Νούμι Ραπάς για το ρόλο της κεντρικής ηρωίδας, της αρχαιολόγου – κλειδί για την έρευνα των γονιών του ανθρώπινου είδους, είναι μάλλον αδιάφορη, μια και η ηθοποιός, εκτός από ένα πανέμορφο κορμί, μοιάζει υπερβολικά με το κορίτσι της διπλανής πόρτας για να αφήσει ένα δυνατό στίγμα. Τα αυστηρά χαρακτηριστικά της και το ανδρόγυνο στιλ της κάνουν προφανές ότι ο Σκοτ αναζητούσε μια διάδοχο της Ρίπλεϊ της Σιγκούρνι Γουίβερ, αλλά μακράν απέχει. Αντίθετα η Σαρλίζ Θερόν, ως αυταρχική επικεφαλής της αποστολής σε κάνει να θέλεις να σε πειθαρχήσει, ο Μάικλ Φασμπέντερ, ακόμα και σε ρόλο ενός ρομπότ χωρίς συναισθήματα, δίνει μια εκπληκτικά ευαίσθητη ερμηνεία και ο καπετάνιος Ιντρις Ελμπα προσθέτει στους ταξιδιώτες του διαστήματος μια ευπρόσδεκτα γήινη διάσταση.
Ο «Προμηθέας» είναι ακριβώς αυτό που εύχεται ο σημερινός θεατής να δει σε μια εγκεφαλική αλλά και απολαυστικά θεαματική ταινία φαντασίας. Η ιστορία είναι νέα – τόσο νέα που ωραιότατα θα αποτελέσει αφορμή για τα δικά της σίκουελ – αλλά και αγκιστρωμένη απαλά στο «Αλιεν», με την τελευταία της σκηνή ένα προσωπικό, συγκινητικό δώρο από τον δημιουργό της στους θαυμαστές. Το ίδιο το σενάριο, βέβαια, με μετέωρες σκηνές, με τους δεύτερους ρόλους απλώς σχηματικούς, με τα κίνητρα και τους στόχους των ηρώων να απαντιούνται μονολεκτικά, δημιουργεί μια απόσταση ανάμεσα στον «Προμηθέα» και τη μυθολογία του των ‘70ς – ‘80ς. Εκεί που οι πρώτες ταινίες αποκτούσαν με τη δύναμή τους έναν πολιτικό και φιλοσοφικό διάλογο με το κοινό, ο «Προμηθέας» είναι ικανά εντυπωσιακός για να καλύψει το σύγχρονο σκεπτόμενο, απαιτητικό κοινό του σινεμά της επιστημονικής φαντασίας. Όχι περισσότερο. Αλλά γι’ αυτό δε φέρει ευθύνη μόνο ο Ρίντλεϊ Σκοτ. Οι καιροί αλλάζουν και οι απαιτήσεις μαζί τους. Κι αν η απαίτηση είναι για μια αγωνιώδη, κατάμαυρη, έτοιμη να γίνει κλασική ταινία επιστημονικής φαντασίας που θα θελήσετε να δείτε τουλάχιστον δύο φορές, ο «Προμηθέας» την καλύπτει και με το παραπάνω. Για υψηλότερα επίπεδα τελειότητας, ξαναδείτε το «Αλιεν».
