Οι 31ες Νύχτες Πρεμιέρας άνοιξαν χθες αυλαία για το ευρύ κοινό με ένα πρόγραμμα που έδειξε από την πρώτη στιγμή τον διεθνή χαρακτήρα του φεστιβάλ.
Στο επίκεντρο βρέθηκαν δύο φιλμ που συζητήθηκαν έντονα: το «Μόνο στη Θύελλα Ξαποσταίνω» του Πέντρο Πίνιου, μια εσωτερική, ποιητική εξερεύνηση ταυτότητας και ανθρώπινων σχέσεων μέσα από ένα ταξίδι στη Γουινέα-Μπισάου, και το «Μυστικός Πράκτορας» του Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιο, μια πιο πολιτική και αιχμηρή ματιά γύρω από την έννοια της προδοσίας και της πίστης, αλλά κι η ταινία που έφυγε φέτος από το Φεστιβάλ Καννών έχοντας κερδίσει το Βραβείο Σκηνοθεσίας και Α' Ανδρικού ρόλου.
Βρείτε εδώ το πλήρες πρόγραμμα του 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας - Νύχτες Πρεμίερας.
«Ο Μυστικός Πράκτορος (The Secret Agent/O Agente Secreto)» του Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου
Ολα είναι πληθωρικά στη νέα ταινία του Βραζιλιάνου Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου, σε άλλο πλαίσιο αλλά στην ίδια φόρμα με το «Bacurau» που επίσης έκανε την πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Καννών πριν λίγα χρόνια και με το «Aquarius» ακόμα νωρίτερα.
Ολα είναι «πολύ». Η Βραζιλία του '77 και της χούντας είναι πολύ διεφθαρμένη. Οι μαζικές εξαφανίσεις αντικαθεστωτικών είναι πολύ φρικιαστικές. Το καρναβάλι, στη διάρκεια του οποίου εκτυλίσσεται η ταινία είναι πολύ οργιαστικό. Η υγρασία και η ζέστη είναι πολύ βαριές για το σώμα και το μυαλό. Η κεντρική πλοκή μπολιάζεται, εξαντλητικά, από πολλές υποπλοκές. Τα πρόσωπα είναι πολλά και ανατρέπονται πολύ συχνά. Ο πρωταγωνιστής Βάγκνερ Μούρα είναι πολύ, πολύ σέξι.
Κεντρικός ήρωας ο Μαρσέλο, ένας γοητευτικός, μυστηριώδης και μαζί έξτρα γήινος άντρας, που επιστρέφει, εν καιρώ προετοιμασίας καρναβαλιού, στο χωριό του, αναζητώντας από τη μια καταφύγιο από την αστυνομία, από την άλλη την ευκαιρία για μια νέα ζωή. Αυτό που τελικά θα συναντήσει εκεί, εκτός από τον μικρό, αξιολάτρευτο γιο του (που θέλει εμμονικά, ενώ απαγορεύεται, να δει στο σινεμά του παππού του αυτή τη νέα ταινία, «Τα Σαγόνια του Καρχαρία»), είναι η συνειδητοποίηση ότι η χώρα του είναι τόσο διαβρωμένη που η προσδοκία σωτηρίας πεθαίνει πριν καν γεννηθεί. Παράλληλα ο Μαρσέλο θα βρει στο χωριό ένα πτώμα που σαπίζει στο δρόμο, τις Αρχές που περιμένουν φακελάκια ή άλλη πληρωμή, μια σοφή, ανατρεπτική γιαγιά, μια σέξι οδοντίατρο, παλιούς φίλους, νέους εχθρούς. Ακόμα και οι πληρωμένοι δολοφόνοι που έχουν ως στόχο τους τον Μαρσέλο θα φωνάξουν άλλο πληρωμένο δολοφόνο για να προσπαθήσει να ολοκληρώσει τη δουλειά. Την περιπέτειά του τη ζούμε και σύγχρονα, αλλά και μέσα από την έρευνα δυο γυναικών το 2025 που ακούνε καταγραφή συζητήσεων σε κασέτες. Σ' ένα άλλο, φαντασιακό side story, ένα κομμένο πόδι ανακαλύπτεται στην κοιλιά ενός καρχαρία, αλλά στην πορεία ζωντανεύει και αστυνομεύει βίαια το πάρκο όπου συνευρίσκονται οι γκέι άντρες της περιοχής. Κι ως κερασάκι, την επίλυση της ιστορίας (εν μέρει) θα δώσει... ο Ούντο Κίερ.
Σ' αυτόν τον γοητευτικό αχταρμά, ο Φίλιου επανέρχεται στη σταθερή θεματική του, την αποτύπωση του αγώνα των «μικρών» ανθρώπων ενάντια στο σύστημα, για την επιβίωσή τους. Το κάνει με αισθητική χάρη, αξιοποιώντας την τοποθεσία, την αναπαράσταση της εποχής και, κυρίως, ένα χορταστικό σινεμασκόπ - η ταινία του ξεχειλίζει αισθησιασμό. Είναι, όμως, τόσο μαξιμαλιστική που, θέλοντας ή μη, παύεις να παρακολουθείς και, σίγουρα, να αισθάνεσαι οποιοδήποτε ενδιαφέρον για την ιστορία, πριν τη μέση των 158 λεπτών της και μένεις να χαζεύεις όμορφα σπίτια που καταρρέουν και ιδρωμένα σώματα που αναζητούν καλοκαιρινό αεράκι.
Λήδα Γαλανού
«Μόνο στη Θύελλα Ξαποσταίνω (I Only Rest in the Storm/O Riso e a Faca)» του Πέδρο Πίνιου
Ο Πέδρο Πίνιου επιστρέφει με ένα έργο-μαμούθ, διάρκειας τρεισήμισι ωρών, που δοκιμάζει την υπομονή του θεατή αλλά και την αντοχή της ίδιας της κινηματογραφικής αφήγησης. Το «Μόνο στη Θύελλα Ξαποσταίνω» δεν είναι μια ταινία που παρακολουθείται εύκολα, απαιτεί συγκέντρωση και διάθεση να χαθείς μέσα στον λαβύρινθο των θεμάτων που θέτει. Στην καρδιά της βρίσκεται η σχέση της Δύσης με την Αφρική, όχι όμως μέσα από απλοϊκή καταγγελία, αλλά μέσα από την ανάδειξη ενός πολύπλοκου πλέγματος εξουσιών, συμφερόντων και αντιφάσεων.
Ο Σέρζιο, μηχανικός που ταξιδεύει για να κάνει μια περιβαλλοντική μελέτη γύρω από την κατασκευή ενός δρόμου, λειτουργεί ως το πρόσωπο που δίνει αφορμή να ξετυλιχτεί αυτή η πραγματικότητα. Στην πορεία συναντά ανθρώπους που άλλοτε τον εμπιστεύονται και άλλοτε τον απορρίπτουν, καθώς όλοι μοιάζουν μπλεγμένοι σε μια διαδικασία όπου οι καλές προθέσεις συχνά καταλήγουν να αναπαράγουν τις ίδιες μορφές εξουσίας που υποτίθεται ότι πολεμούν. Μια φράση που επανέρχεται — η δυσπιστία απέναντι στους «καλούς ανθρώπους» — συνοψίζει με ακρίβεια το κεντρικό ερώτημα: πόσο αθώα μπορεί να είναι η βοήθεια όταν κρύβει πίσω της ανάγκη επιβεβαίωσης ή κυριαρχίας;
Η σκηνοθεσία του Πίνιου συνδυάζει το ντοκιμαντερίστικο βλέμμα με τη μυθοπλασία, αφήνοντας χώρο σε μακρές λήψεις και αργούς ρυθμούς που δημιουργούν μια αίσθηση αμεσότητας. Σε κάποιες στιγμές, αυτή η επιλογή λειτουργεί υπέροχα, δίνοντας στον θεατή την αίσθηση ότι «ζει» τον χώρο και την ατμόσφαιρα. Ωστόσο, η ίδια αυτή τεχνική οδηγεί και στις μεγαλύτερες αδυναμίες: η υπερβολική διάρκεια, οι εκτεταμένοι διάλογοι και οι σκηνές που μοιάζουν να χάνουν τον κεντρικό άξονα αποδυναμώνουν το τελικό αποτέλεσμα. Η ταινία δείχνει συχνά να θέλει να καλύψει υπερβολικά πολλά, με αποτέλεσμα να μην τα εμβαθύνει όλα όσο θα άξιζε.
Παρόλα αυτά, το φιλμ δεν στερείται δυνατών στιγμών. Η φωτογραφία, με το φυσικό φως και τα τοπία να κυριαρχούν, δημιουργεί εικόνες που αποτυπώνονται στη μνήμη, ενώ υπάρχουν επίσης σκηνές που, μέσα από το χιούμορ ή την αμηχανία των χαρακτήρων, αποκαλύπτουν με αμεσότητα την αλήθεια μιας κοινωνίας που προσπαθεί να διαχειριστεί την εξωτερική επιρροή χωρίς να χάσει την ταυτότητά της.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο πορτογαλικός τίτλος «O Riso e a Faca» («Το γέλιο και το μαχαίρι»), που συμπυκνώνει την αντίφαση που διαπερνά την ιστορία. Το γέλιο συμβολίζει την ελαφρότητα, την προσπάθεια να αντέξεις μέσα από το χιούμορ ή την ψευδαίσθηση της καλοσύνης, ενώ το μαχαίρι παραπέμπει στη βία και στην αθέατη πλευρά της εξουσίας. Ο συνδυασμός τους εκφράζει τον διπλό χαρακτήρα των σχέσεων που εξερευνά η ταινία: πίσω από κάθε χαμόγελο μπορεί να κρύβεται μια μαχαιριά η οποία, μπορεί να έρθει πισώπλατα εκεί που δεν το περιμένεις, όταν έχεις ρίξει όλες τις άμυνές σου.
Το «Μόνο στη Θύελλα Ξαποσταίνω» είναι μια ταινία που δεν χαρίζεται εύκολα. Με τις αδυναμίες και τις αρετές του, το αποτέλεσμα είναι μια απαιτητική αλλά ουσιαστική εμπειρία που βγαίνοντας από την αίθουσα σε αφήνει να στοχαστείς για το τι σημαίνει πραγματική βοήθεια και ποιος τελικά την προσφέρει.
Χρήστος Μπακατσέλος
Ελληνικές Μικρές Ιστορίες - Μέρος Α
Ξεκίνησε χθες στις 17.00 το απόγευμα στο ΑΣΤΟΡ και το Διαγωνιστικό Τμήμα «Ελληνικές Μικρές Ιστορίες», με την προβολή των πρώτων 4 μικρού μήκους ταινιών από το σύνολο των 51 που διαγωνίζονται για τα φετινά βραβεία.
Οι 4 μικρού μήκους που προβλήθηκαν ήταν το «Προικοσύμφωνο» των Ελένα Γαζή, Ντόλαν Μπέιλι, Λεονάρντο Νταλ Φάμπρο, Αλεχάνδρα Ντίαζ, οι «Ρίζες» του Κωνσταντίνου Δοξιάδη , τα «Ηλύσια Πεδία» της Αννα-Μαρίας Ντουτουά και το «Last Tropics» του Θανάση Τρουμπούκη.
Την έναρξη των προβολών των «Ελληνικών Μικρών Ιστοριών» προλόγισε ο Διευθυντής του Τμήματος, Πάνος Γκένας, ο οποίος καλωσόρισε κοινό και δημιουργούς, τονίζοντας ότι «είναι πολύ περήφανος για το φετινό πρόγραμμα» και ευχαριστώντας τους σκηνοθέτες που «του έκαναν την επιλογή πολύ δύσκολη με την υπέροχη δουλειά τους».
Στη συνέχεια παρουσίασε τους δημιουργούς που ήταν εκεί για να παρουσιάσουν τις ταινίες τους και να συνομιλήσουν με τον κόσμο, αμέσως μετά την προβολή τους στο παραδοσιακό q n' a.
Το Φεστιβάλ ζητά επισήμως συγγνώμη για την αναστάτωση της επίσημης πρεμιέρας
Μία ανακοίνωση αναρτήθηκε χθες στα social media των 31ων Νυχτών Πρεμιέρας, ζητώντας συγγνώμη από το κοινό που ταλαιπωρήθηκε κι εξηγώντας τι προκάλεσε την αναστάτωση στην επίσημη πρεμιέρα στο Μέγαρο Μουσικής.
Είναι αλήθεια ότι ο κανόνας του «overbooking» ενός επίσημου event, καθώς πάντα υπάρχουν ακυρώσεις και απώλειες, προχθές έδειξε πόσο έξω μπορεί να πέσει ένας διοργανωτής αν τελικά έρθει αντιμέτωπος με την ολότητα των προσκλήσεων που έστειλε και τις συγκεκριμένες όμως θέσεις του χώρου.
Απέναντι στη δικαιολογημένη απογοήτευση και δυσαρέσκεια του κοινού το φεστιβάλ απολογείται και εξηγεί τι πρέπει να κάνετε αν ήσασταν ανάμεσα σε όσους δεν κατάφεραν τελικά να μπουν στην αίθουσα.
Διαβάστε την ανακοίνωση εδώ:
Το 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας διεξάγεται φέτος από την 1η έως και τις 12 Οκτωβρίου στους κινηματογράφους Cinobo Οπερα, Αστορ, Αστυ, Δαναός και στο Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
