«Κάθε σκυλί είναι λιοντάρι στο δικό του σπίτι» λέει μια παλιά Ουκρανική παροιμία, πίσω από την οποία η γιαγιά δύο νεαρών αγοριών προσπαθεί να κρύψει τον δικό της φόβο και την ανασφάλεια για το μέλλον, προβάλλοντας μια ψευδή αυτοπεποίθηση που σταδιακά αποκαλύπτεται πως στόχο έχει απλά την προστασία των εγγονών της.
Οι τρεις τους αποτελούν μία από τις λιγοστές οικογένειες που έχουν παραμείνει στο Χνούτοβε, ένα χωριό του Ντονέτσκ της ανατολικής Ουκρανίας, παρά τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει στην περιοχή από το 2014 ανάμεσα στην ουκρανική κυβέρνηση και τους ρωσόφονους αυτονομιστές. Κατά την διάρκεια της ημέρας, οι πυροβολισμοί, οι εκρήξεις και ο απόηχος των αντιαεροπορικών βλημάτων παύουν, δίνοντας μια ψευδή επίφαση ειρήνης και ησυχίας στην περιοχή. Μόλις όμως δύσει ο ήλιος, το μακρινό γάβγισμα των σκύλων αντικαθιστάται κατευθείαν από τους ήχους του πολέμου αποκαλύπτοντας το πραγματικό πρόσωπο της φρίκης και την ανάγκη μιας απότομης ενηλικίωσης που δεν αφήνει περιθώριο για καμία παιδική αφέλεια ή αθωότητα.
Γιατί στο Χνούτοβε οι γονείς προειδοποιούν τα παιδιά τους για τους κινδύνους των διασταυρωμένων πυρών, οι δάσκαλοι εντάσσουν στη διδακτέα ύλη ό,τι έχει σχέση με το υλικό πολέμου και την κατάλληλη αναγνώρισή του, οι γιαγιάδες κάνουν δουλειές του σπιτιού μέσα στη νύχτα για να μην φανεί το χέρι τους που τρέμει από τον φόβο και οι γείτονες εξαφανίζονται εν μία νυκτί, είτε επειδή αποφασίζουν να φύγουν ξαφνικά, είτε επειδή το θραύσμα κάποιας οβίδας τερματίζει οριστικά όλα τους τα πλάνα.
Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου 2018. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
Ο Σίμον Λέρεν Βίλμοντ ωστόσο δεν ενδιαφέρεται για την ενήλικη οπτική απέναντι στον πόλεμο, παρά προσπαθεί να ανακαλύψει τον τρόπο με τον οποίο οι νεαροί πρωταγωνιστές του επεξεργάζονται τον θανάσιμο κίνδυνο που τους περιβάλλει, ακολουθώντας τους επί ένα χρόνο στην καθημερινότητά τους και κινηματογραφώντας με φυσικότητα τις σιωπές τους, τα βλέμματά τους, τους περίπατούς τους στη νεκρή φύση και την αναπόφευκτη συνάντησή τους με τη βία και τα όπλα.
«Είμαστε άνδρες και πρέπει να αντέχουμε στα πάντα, όπως τον φόβο» δηλώνει κάποια στιγμή ο δεκάχρονος Ολεγκ, όταν αποφασίζει με προτροπή ενός λίγο μεγαλύτερου γείτονα να παραμείνει εκτός σπιτιού και μετά την δύση του ήλιου. Ο Βίλμοντ δε χρειάζεται να κάνει τίποτε περισσότερο από το να εστιάσει στο πρόσωπο του αγοριού για να αποτυπώσει όλο το εύρος της παιδικής ψυχολογίας του και να δει το ψύχραιμο προσωπείο να καταρρέει και τον τρόμο να διαβρώνει κάθε φαινομενικό αυτοέλεγχο όταν οι πυροβολισμοί γίνονται όλο και πιο έντονοι. Ο πόλεμος είναι ήδη εδώ.
Διαβάστε ακόμη: 20ό ΦΝΘ: Η Τέχνη ως καταφύγιο στο «Αληθινή Εκρηξη: Η Υστερη Εφηβεία του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά»
Η διαχείριση του φόβου άλλωστε είναι και η πιο ενδιαφέρουσα θεματική της ταινίας, ειδικά όταν χρησιμοποιείται ως ένδειξη ενηλικίωσης και ωριμότητας στα μάτια ενός παιδιού. Ο Ολεγκ πειράζει τον ξάδερφό του, Γιάρικ, όταν αναπηδά στο άκουσμα της κάθε έκρηξης και τον κοροϊδεύει επειδή θεωρεί ότι θα λερώσει τα σεντόνια του από τον τρόμο. Ο ίδιος αντιθέτως όχι απλά προσπαθεί να κρύψει κάθε ένδειξη ανησυχίας αλλά αγωνίζεται να κυριαρχήσει επάνω στην ίδια την αίσθηση του φόβου καταφεύγοντας στα όπλα και την αναίτια βία. Ο Βίλμοντ διακριτικά τονίζει την επικινδυνότητα αλλά δεν είναι αυστηρός. Αντιλαμβάνεται ότι όλα αυτά είναι απλά στάδια ενός άτσαλου αλλά μάλλον απαραίτητου αμυντικού μηχανισμού.
Για αυτό και ταυτόχρονα τονίζει την ευαίσθητη στάση του παιδιού απέναντι στη γιαγιά του, επαινεί την επαφή του με την φύση (η φωτογραφία προσδίδει μια αιθέρια αίσθηση σε μερικές βουκολικές σκηνές – ειδικά στο πρώτο μέρος της ταινίας), υπογραμμίζει την αντίθεσή του σε οποιαδήποτε μετακίνηση και αποκαλύπτει την αισιόδοξή στάση του απέναντι στη ζωή, ως ύστατη νίκη της παιδικής ηλικίας απέναντι σε μία σκληρή πραγματικότητα.
Διαβάστε ακόμη: 20ό ΦΝΘ: Το «Faithfull» είναι ένα πορτρέτο της Μαριάν Φέιθφουλ υπό τον δικό της, απόλυτο έλεγχο
Το «Μακρινό γάβγισμα των σκυλιών» δεν απομυθοποιεί τον πόλεμο αλλά ούτε και επιχειρεί να κάνει κάποιου είδους πολιτική δήλωση. Απλά ο Σίμον Λέρεν Βίλμοντ πιστεύει με πάθος στη δύναμη αυτών των ανθρώπων που αρνούνται να γίνουν πρόσφυγες και τιμά τόσο τον δεσμό μεταξύ τους όσο και με τον τόπο τους. Αυτό είναι έκδηλο άλλωστε και στα κοντινά κάδρα που τους αφιερώνει: όλοι τους βιώνουν την ίδια ανησυχία, και οι τρείς όμως αναζητούν τον δικό τους τρόπο για να την αντιμετωπίσουν.
Ισως ο υπερβολικός καλωπισμός των κάδρων να στερεί από την ταινία την αμεσότητα που υπόσχεται το αρχικό πλάνο του φιλμ, όπου ένα αυτοκίνητο ανατινάζεται ξαφνικά μπροστά από την κάμερα. Ομως το «Μακρινό γάβγισμα των σκυλιών» δεν είναι μια ταινία για τον ίδιο τον πόλεμο, αλλά για όλες εκείνες τις διαβρωτικές ενέργειες που ο πόλεμος επιφέρει σε όσους τελικά αγγίζει. Και υπάρχει μια βαθιά αισιοδοξία και μια ανεξάντλητη δύναμη κρυμμένη πίσω από όλη τη θλίψη της καταστροφής. Αυτή είναι τελικά η μεγαλύτερη επιτυχία του φιλμ.
Το «Μακρινό γάβγισμα των σκυλιών» προβάλλεται ξανά την Τετάρτη, 7 Μαρτίου στις 15:45 στην αίθουσα Σταύρος Τορνές.
Διαβάστε περισσότερα για το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- 20ό ΦΝΘ: Το «Faithfull» είναι ένα πορτρέτο της Μαριάν Φέιθφουλ υπό τον δικό της, απόλυτο έλεγχο
- 20ό ΦΝΘ: Η Τέχνη ως καταφύγιο στο «Αληθινή Εκρηξη: Η Υστερη Εφηβεία του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά»
- 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Η «Φαουέγια» στη χώρα των θαυμάτων
- 20ό ΦΝΘ: «Ο βιασμός της Ρέσι Τέιλορ» παραδίδει ένα σκληρό, διαχρονικό μάθημα ιστορίας
- 20ό ΦΝΘ: Το «Tarzan's Testicles» δεν έχει τον Θεό του! (με την καλή έννοια)
- 20ό ΦΝΘ: Στην «Baronesa», οι φαβέλες είναι γένους θηλυκού
- 20ό ΦΝΘ: Το «Spielberg» είναι ένας ύμνος στον αδιαφιλονίκητο βασιλιά του Χόλιγουντ
- 20ό ΦΝΘ: «Ryuichi Sakamoto: Coda» - Ετσι θέλουμε να «ακούμε» τον κόσμο!
- 20ό ΦΝΘ: «These Are my Hours», η επανάσταση αρχίζει από τη μήτρα
- 20ό ΦΝΘ: To «Πρόσωπα & Ιστορίες» είναι το πορτρέτο που αρμόζει στην Ανιές Βαρντά
- 20ό ΦΝΘ: «Ο Πρίγκιπας και το Ντιμπούκ», μια θαυμαστή ιστορία σινέ-επαναπροσδιορισμού ταυτότητας
- 20ό ΦΝΘ: Τελετή Εναρξης με απενοχοποιημένη διάθεση και Ανιές Βαρντά
- Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μας δίνει «οδηγίες χρήσης» για το διεθνές διαγωνιστικό του
- To 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κοιτάζει «το ’68 πέρα από το ’68»
- Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αφιερώνει στην Ανιές Βαρντά
- 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Η Σάρα Ντράιβερ παρουσιάζει 11 αγαπημένες της ταινίες
- Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κλείνει τα 20 και το γιορτάζει
- Ολα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το πρόγραμμα του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου 2018. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
