Φεστιβάλ / Βραβεία

20ό ΦΝΘ: «Ο Πρίγκιπας και το Ντιμπούκ», μια θαυμαστή ιστορία σινέ-επαναπροσδιορισμού ταυτότητας

στα 10

Το ντοκιμαντέρ των Ροσολόφσκι και Νιβιέρα αποκαλύπτει πως το πιο σημαντικό έργο του Μιχάου Βασίνσκι, ήταν η ταυτότητα του.

20ό ΦΝΘ: «Ο Πρίγκιπας και το Ντιμπούκ», μια θαυμαστή ιστορία σινέ-επαναπροσδιορισμού ταυτότητας

Μίσα, Μάικ, Μίχαου, Μικέλε. Από το Κόβελ της Ουκρανίας μέχρι το Τελ Αβίβ κι από την Βαρσοβία της Πολωνίας μέχρι τα ιταλικά στούντιο της Cinecittà, η ζωή του Μίχαου Βασίνσκι ήταν μόνιμα γεμάτη αλλαγές, μεταμφιέσεις, νέες ταυτότητες και μια εντυπωσιακή μεταβλητότητα που, αν δεν ήταν αντίστοιχη των κανόνων του ίδιου του σινεμά, ήταν τουλάχιστον ταιριαστή σε έναν άνθρωπο που έζησε μέσα στον κινηματογράφο και αποθεώθηκε μέσα από τις διαφορετικές εκφάνσεις του.

Το 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου 2018. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.

Ο Μίχαου Βασίνσκι φωτογραφήθηκε δίπλα στην Κλαούντια Καρντινάλε, την Οντρεϊ Χέπμπορν και την Σοφία Λόρεν, υπήρξε επιδραστικός παράγοντας σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή κινηματογραφική βιομηχανία του 1950 και του 1960, ονόμασε τον εαυτό του ο «Πολωνός Πρίγκιπας», αναπτύχθηκε μαζί με την Ρώμη του Dolce Vita και έφυγε από το προσκήνιο την κατάλληλη στιγμή, όχι από επιλογή (καθώς ο θάνατός του ήταν ξαφνικός) αλλά, ειρωνικά, τιμώντας το μόνιμα θαυμαστό του timing.

Διαβάστε περισσότερα για το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

The Prince and the Dybbuk 607

«Ηταν τόσο μυστηριώδης και ενδιαφέρων. Βρισκόταν μόνιμα στο δικό του κόσμο» αναφέρουν για τον Βασίνσκι τα μέλη της οικογένειας Ντίκμαν που αποτέλεσαν και την δεύτερη οικογένειά του, με αποτέλεσμα ο ίδιος να ταφεί μετά τον θάνατό του στον οικογενειακό τάφο της οικογένειας. Τον περιγράφουν ως «καλό άνθρωπο, όμορφο, φινετσάτο και… καθολικό». Μόνο που είναι εμφανές ότι πίσω από την λαμπερή επιφάνεια, εκείνος που περιγράφουν με τέτοιο πάθος και ενθουσιασμό είναι ένας άνθρωπος δίχως παρελθόν ή τουλάχιστον ένας άνθρωπος που προσπάθησε πολύ για να διατηρήσει κάθε αναφορά στο προηγούμενο της ζωής του κρυφή.

Για αυτό και με αφετηρία μια παλιά φωτογραφία όπου ο Βασίνσκι απεικονίζεται μαζί με μία γυναίκα, η οποία πιθανολογείται ότι είναι η μητέρα του, οι σκηνοθέτες Πιοτρ Ροσολόφσκι και Ελβίρα Νιβιέρα ξεκινούν την προσπάθεια της αποκάλυψης αυτού του παρελθόντος σε μία διαδρομή που τους πηγαίνει αρχικά στο Κόβελ της Ουκρανίας («Σίγουρα είναι Ουκρανός, όλοι οι άνδρες εδώ έχουν αυτά τα στρογγυλά πρόσωπα» συμπεραίνει εύθυμα μια ηλικιωμένη Ουκρανή της πόλης), στη συνέχεια στο Τελ Αβίβ, όπου παλιοί Εβραίοι κάτοικοι του Κόβελ τον αναγνωρίζουν ως «Βακς» και τελικά στην Βαρσοβία του 1937, όπου, ήδη ως φτασμένος σκηνοθέτης ανάλαφρων ταινιών, ο Βασίνσκι αποφασίζει να γυρίζει το «Ντιμπούκ» του, μια τραγική ιστορία αγάπης βασισμένης στους εβραϊκούς θρύλους και τα δικά του ανομολόγητα βάρη.

The Prince and the Dybbuk 607

Ο Ροσολόφσκι και η Νιβιέρα υφαίνουν το παρελθόν καταγράφοντας τις μαρτυρίες αλλά και τις απορίες των ανθρώπων που συνάντησε ο Βασίνσκι στην σχεδόν κινηματογραφικής δύναμης πορεία του, δημιουργώντας σταδιακά ένα μύθο που φλερτάρει τόσο με την αλήθεια όσο και το παραμύθι. Ποια ήταν πραγματικά η γυναίκα μαζί με τον Βασίνσκι στην φωτογραφία; Πότε εγκατέλειψε τον Ιουδαϊσμό και επανεμφανίστηκε ως καθολικός; Υπήρξε όντως αιχμάλωτος στη Σιβηρία; Παντρεύτηκε στα αλήθεια μία ιταλίδα Κοντέσα; Ηταν στην πραγματικότητα Πρίγκηπας; Ποια μεγάλη αγάπη εγκατέλειψε πίσω στην Βαρσοβία; Και το κυριότερο, ποιος ήταν πραγματικά ο ίδιος;

«Ο Πρίγκιπας και το Ντιμπούκ» δεν προσφέρει σίγουρες απαντήσεις αλλά συμμερίζεται τον ενθουσιασμό της δεύτερης οικογένειας του Βασίνσκι, του σοφέρ του, της βαφτισιμιάς του. «Ηταν πολύ κομψός, θα μπορούσε να ήταν πρίγκιπας. Μάλλον ήταν πρίγκιπας» μονολογεί η χήρα του Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς, όσο παρακολουθεί τον Βασίνσκι να ξεχωρίζει στο σετ ανάμεσα στους κομπάρσους της «Ξυπόλυτης Κόμισσας». Το φιλμ των Ροσολόφσκι και Νιβιέρα αρέσκεται να εξερευνά την ιστορία με τους κανόνες του σινεμά, προσπαθώντας να αναλύσει τα στοιχεία που ανακαλύπτει σαν να μελετά μια κινηματογραφική δημιουργία. Για εκείνους ο Βασίνσκι δεν είναι τόσο μια ιστορική φιγούρα παρά ένας ζηλευτός, κινηματογραφικός ήρωας.

The Prince and the Dybbuk 607

Γιατί πέρα από τα ιστορικά κενά της βιογραφίας του, πέρα από την προσωπική τραγωδία και την δημιουργία μιας ολόκληρης ζωής από την αρχή, πέρα από τα λαμπερά πάρτι και την αινιγματική προσωπική ζωή, ο «Πρίγκιπας και το Ντιμπούκ» παρακολουθεί ουσιαστικά έναν άνθρωπο με θαυμαστή ικανότητα στον επαναπροσδιορισμό και την εκ νέου αυτοανακάλυψη, ικανό όχι απλά να επιβιώνει στις αλλαγές της εποχής αλλά και να επιβάλλεται σε κάθε νέο περιβάλλον, ορίζοντας τους κανόνες.

Το μελαγχολικό υπόβαθρο αυτής της λαμπερής επιφάνειας αποκαλύπτεται μόνο φευγαλέα και χωρίς να του δίνεται επαρκής έκταση, ακριβώς όπως επέλεξε να κάνει και ο ίδιος ο Βασίνσκι στη ζωή του. «Εμοιαζε να είναι απομονωμένος, ήταν πολύ μοναχικός» αναφέρει κάποια στιγμή ένας από τους εραστές του, υπογραμμίζοντας ενδεχομένως την αλήθεια. Μόνο που η πραγματική αλήθεια του Βασίνσκι μπορεί πλέον να ανακαλυφθεί μόνο στις μνήμες του «Ντιμπούκ» και στις υπόνοιες που προκαλεί η πιο προσωπική ταινία του και ταυτόχρονα το πιο μυστικιστικό φιλμ της Εβραϊκής κινηματογραφικής κληρονομιάς.

The Prince and the Dybbuk 607

Για αυτό και «Ο Πρίγκιπας και το Ντιμπούκ» δεν ενδιαφέρεται ουσιαστικά για το πόσο καλλιτεχνικά καθοριστικές ήταν οι ταινίες του Βασίνσκι στην ιστορία του σινεμά. Εξάλλου, η καλύτερη ταινία του και ταυτόχρονα η μεγαλύτερη δημιουργία του, ήταν η ίδια του η ταυτότητα. Τα υπόλοιπα είναι απλά γοητευτικές λεπτομέρειες.

Η ταινία προβάλλεται την Παρασκευή, 2 Μαρτίου στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης στις 20:00 και σε επανάληψη την Δευτέρα 5 Μαρτίου στις 13:00 στην ίδια αίθουσα.


Το 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου 2018. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.

Διαβάστε περισσότερα για το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης