Εάν, όπως λέει ο Ρενουάρ «σκοπός της τέχνης δεν είναι παρά να κάνει καλό» τότε η «Φαουέγια» της Μύρνας Τσάπα είναι ένα από τα λίγα ευγενή παραδείγματα στον χώρο του ντοκιμαντέρ που ακολουθούν το πρόσταγμα της «επίθεσης του καλού».
Η Φαουέγια είναι μία γυναίκα από την Αίγυπτο που ζει στην Αθήνα μαζεύοντας αντικείμενα από τα σκουπίδια. Η λέξη ρακοσυλλέκτης δεν ταιριάζει τόσο στην Φαουέγια όσο η λέξη συλλέκτης. Κι αυτό γιατί η Φαουέγια αγαπά τα σκουπίδια με πάθος. Κάθε μέρα ψάχνει, μαζεύει, ξαναψάχνει, μπαίνει ολόκληρη μέσα σε κάδους για να βρει τι; Η Φαουέγια δεν είναι άστεγη, κι όμως οι σκουπιδοτενεκέδες είναι το παιχνίδι της και τα σκουπίδια οι θησαυροί της. Είναι σαν να θέλει να αναστήσει τα αντικείμενα αυτά από τον κόσμο των νεκρών και να τα ξαναφέρει πίσω στην ζωή. Κάθε «εύρημα» είναι για αυτήν ένα μικρό θαύμα. Οι «θησαυροί» της Φαουέγιας τοποθετούνται στο σπίτι της, εκεί όπου βασιλεύει η ακαταστασία ενός παιδιού. Μια νοσοκομειακή μπλούζα ένα μίκυ μάους, μια κρεμάστρα, όλα στοιβαγμένα μέσα σε ένα λόφο από «άχρηστα». Τα λάφυρα αυτά άλλοτε μεταποιούνται από τα επιδέξια χέρια της (μία φούστα γίνεται καπέλο, η ιατρική μπλούζα πανί για το πάτωμα) και άλλοτε παραμένουν άθικτα ως πολύτιμα στολίδια ενός κόσμου που δεν υπάρχει πια (ένα λιλιπούτειο κεντητό φορεματάκι μωρού).
Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου 2018. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
Η Φαουέγια περιπλανάται για ώρες από το Μοναστηράκι ως το Μεταξουργείο για να βρει φαί για τις γάτες της γειτονιάς. Σκύβει μέσα σε έναν κάδο, βρίσκει ένα κομμάτι κρέας ή λίγο ψάρι και χαμογελά ευχαριστημένη που και σήμερα τα ζώα θα έχουν τροφή. Στην πλατεία Κουμουνδούρου στέκεται και ταίζει ψωμί τα περιστέρια μουρμουρίζοντας ευχαριστημένη. Με τον ίδια τρυφερότητα φέρεται και στα φυτά που έχει στο σπίτι της. Τα ποτίζει σιγοτραγουδώντας τους εδάφια από το Κοράνι. Αν και ζει στα όρια της φτώχειας η Φαουέγια πάντα χαμογελά και είναι ευγνώμων για την κάθε μέρα. Σαν την Τζελσομίνα στο La Strada του Φελίνι , η Φαουέγια μοιάζει με επίγειο άγγελο που προσγειώθηκε στην Αθήνα.
Η Μύρνα Τσάπα, γνωστή στον χώρο του ντοκιμαντέρ από την «Κατινούλα» και το «Φαρμακείο», απεικονίζει με αφοπλιστική απλότητα, οικονομία και ακρίβεια την Φαουέγια στην καθημερινή της ρουτίνα. Αποφεύγει την σκόπελο του στερεότυπου (μια γυναίκα ρακοσυλλέκτρια= μια καλή γυναίκα ρακοσυλλέκτρια) και αναδεικνύει την Φαουέγια στην ολότητά της, σαν ένα πρόσωπο με μία λοξή ματιά πάνω στην πραγματικότητα. Κλονίζει την αστική μας υπεροψία για την σχέση καθαρού-βρώμικου, απαραίτητου-περιττού και μας εισάγει σε έναν κόσμο του παράδοξου και του παιγνιώδους. Κινηματογραφώντας την Φαουέγια η Τσάπα δεν γυρίζει ένα ντοκιμαντέρ για μία ρακοσυλλέκτρια αλλά μία ταινία για την δύναμη της αγάπης, της σαλότητας και της πίστης.
Η Τσάπα κατέγραψε την καθημερινή ζωή της Φαούεγια κάνοντας κάμερα και ήχο μόνη της, χωρίς φώτα, χωρίς τριπόδι με μόνη «πολυτέλεια» τον μακρό χρόνο παραμονής μαζί της. Στην ταινία δεν υπάρχουν συνεντεύξεις, σπικάζ, μουσική ή καθοδήγηση από την σκηνοθέτη. Η Τσάπα καταγράφει χωρίς να παρεμβαίνει με αξιοσημείωτη αφοσίωση στην καθημερινή ιεροτελεστία της Φαουέγια επί μήνες. Eνας φτωχός κινηματογράφος στο πρότυπο του Κινηματογράφου της Παρατήρησης της δεκαετίας του 70.
Εύχομαι αυτή η χαμηλόφωνη και σπάνιας λεπτότητας ταινία που προβάλλεται ανάμεσα σε πολλές άλλες στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης να μπορέσει να βρει το κοινό που της ταιριάζει. Και να υπενθυμίσει στους θεατές ότι στο ντοκιμαντέρ ελάχιστη σημασία έχει το θέμα αλλά ο τρόπος που αφηγείσαι μια ιστορία και η σχέση που αναπτύσσεις με τους ανθρώπους. Η θαυμαστή ικανότητα της Τσάπα να φωτίζει μέσα από το καθημερινό το ιερό μετατοπίζει το ντοκιμαντέρ από ένα υβρίδιο μεταξύ τέχνης και δημοσιογραφίας στον καθαρό κινηματογράφο. Το «μάθημα» έρχεται κατευθείαν από τον Νεορεαλισμό.
H «Φαουέγια» της Μύρνας Τσάπα προβάλλεται την Πέμπτη 8 Μαρτίου στις 18:00 στον κινηματογράφο Φρίντα Λιάππα.
Διαβάστε περισσότερα για το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- 20ό ΦΝΘ: Η Τέχνη προσφέρει καταφύγιο στην «Αληθινή έκρηξη: Η ύστερη εφηβεία του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά»
- 20ό ΦΝΘ: Το «Tarzan's Testicles» δεν έχει τον Θεό του! (με την καλή έννοια)
- 20ό ΦΝΘ: Στην «Baronesa», οι φαβέλες είναι γένους θηλυκού
- 20ό ΦΝΘ: Το «Spielberg» είναι ένας ύμνος στον αδιαφιλονίκητο βασιλιά του Χόλιγουντ
- 20ό ΦΝΘ: «Ryuichi Sakamoto: Coda» - Ετσι θέλουμε να «ακούμε» τον κόσμο!
- 20ό ΦΝΘ: «These Are my Hours», η επανάσταση αρχίζει από τη μήτρα
- 20ό ΦΝΘ: To «Πρόσωπα & Ιστορίες» είναι το πορτρέτο που αρμόζει στην Ανιές Βαρντά
- 20ό ΦΝΘ: «Ο Πρίγκιπας και το Ντιμπούκ», μια θαυμαστή ιστορία σινέ-επαναπροσδιορισμού ταυτότητας
- 20ό ΦΝΘ: Τελετή Εναρξης με απενοχοποιημένη διάθεση και Ανιές Βαρντά
- Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μας δίνει «οδηγίες χρήσης» για το διεθνές διαγωνιστικό του
- To 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κοιτάζει «το ’68 πέρα από το ’68»
- Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αφιερώνει στην Ανιές Βαρντά
- 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Η Σάρα Ντράιβερ παρουσιάζει 11 αγαπημένες της ταινίες
- Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κλείνει τα 20 και το γιορτάζει
- Ολα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το πρόγραμμα του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου 2018. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
