Η Κούβα είναι κάτι παραπάνω από μια χώρα. Είναι ένα έμβλημα της σύγχρονης ιστορίας, η φιγούρα του Φιντέλ Κάστρο, η λαϊκή επανάσταση, τα γεμάτα χρώματα κτίρια, η θάλασσα, τα παλιά αυτοκίνητα, το πάθος, η μουσική. Ή μήπως όχι μόνο; Ο Τσάρλι Πέτερσμαν, στο ελβετικό ντοκιμαντέρ «Cantos», με το λυρικό υπότιτλο «Τέσσερα Τραγούδια για την Κούβα» και executive producer τον Μπέλα Ταρ, κρατά την κάμερά του μπροστά από τη ζωή στη σημερινή Κούβα, έναν κόσμο βυθισμένο στη φτώχια, αν και όχι στην απόγνωση. Οι ήρωές του έχουν δει την πορεία τους να πέφτει θύμα μιας ιδεολογίας που πια εκπνέει και, απλώς, κάνουν ό,τι μπορούν για να επιβιώσουν, καταφέρνοντάς τα οριακά.
Ενας ηλικιωμένος άντρας προσπαθεί να βρει χρήματα για ν’ αγοράσει παυσίπονα για το φίλο του, τον Λάζαρο, που έχει καρκίνο αλλά όχι τρόπο ν’ αναζητήσει θεραπεία. «Για τους τουρίστες, η θάλασσα της Κούβας είναι μαγική,» μας λέει. «Εμένα μου φέρνει θλίψη. Εχω δει τόσους να φεύγουν, σε βάρκες φτιαγμένες από τραπέζια και να πνίγονται στη θάλασσα προσπαθώντας ν’ απομακρυνθούν από την Κούβα.» Ψαρεύει ψάρια για να τα πουλήσει για λίγα πέσος. Αλλά οι κυρίες δεν τ’ αγοράζουν: δεν έχουν λάδι να τα τηγανίσουν.
Ενα μικρό, άταχτο αγοράκι προσπαθεί να εξασφαλίσει αυτό που θέλει, ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια. «Δεν είμαστε φτωχοί,» εξηγεί, «απλώς τα λεφτά είναι λίγα». Θέλει ν’ ανταλλάξει μια μπάλα με τα παπούτσια του φίλου του, αλλά εκείνος θα του ζητήσει επιπλέον και 50 πέσος. Μπορεί, αντί για πέσος, να του δώσει ένα περιστέρι;
Μια κοπέλα, στα 30, blogger, οργανώνεται σε μια ακτιβιστική, αντικαθεστωτική ομάδα. Ευτυχώς υπάρχουν κάποιοι που της δίνουν ελεύθερη πρόσβαση στο ίντερνετ, περιορισμένο από το κράτος. «Δεν καταλαβαίνω γιατί οι γονείς μου ήταν τόσο απαθείς,» συλλογίζεται. «Εγώ παλεύω για να δώσω στην κόρη μου κάτι άλλο από έναν γκρίζο ορίζοντα.»
Ενας άντρας νέος, πανέμορφος, έχει αποτραβηχτεί σ’ ένα έρημο χωράφι μαζί με τους γονείς του. Είναι αγρότης, καλλιεργεί καπνό. Εχει στα χέρια του ένα πτυχία, έχει κάνει και 10 χρόνια φυλακή αλλά τώρα είναι έξω, απλώς δεν έχει τίποτα και τα μάτια του όλο βουρκώνουν καθώς μιλά. «Αν μπορούσα να έχω ό,τι θέλω,» λέει, «θα ήθελα να έχω μια δουλειά που να μου επιτρέπει να ζω κανονικά και να κάνω ταξίδια, να γυρίζω τον κόσμο. Οπως κάνετε εσείς.»
Με την κάμερα να πλησιάζει τους ανθρώπους της Κούβας σε απόσταση αναπνοής, η ταινία γεμίζει ομορφιά, θάλασσα, χρώμα, πάθος, ρυθμό και ένταση. Γιατί, όπως φαίνεται, όπου και να κοιτάξεις η χώρα είναι μαγική κι οι άνθρωποί της επίσης – απλώς μοιάζουν εξαντλημένοι και βυθισμένοι στη θλίψη. Ναι, το «Cantos» είναι ένα ντοκιμαντέρ που, διαλέγοντας πλευρά, διαλέγοντας επίσης ένα παράξενο «μελόδραμα του ρεαλισμού», καταδεικνύει τη σκοτεινότερη, πιο αδιέξοδη πτυχή της Κούβας, όπως πραγματικά είναι σήμερα. Μόνο που αυτήν την πλευρά, δε συνηθίζουμε να βλέπουμε μπροστά στ’ ανοιχτά μας μάτια στην οθόνη.
Το «Cantos» θα προβληθεί στο 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, την Πέμπτη 20 Μαρτίου, στις 15.30 στην αίθουσα Σταύρος Τορνές και την Κυριακή, 23 Μαρτίου, στις 19.30, στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα
Διαβάστε περισσότερα για το 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που διεξάγεται φέτος από τις 14 έως και τις 23 Μαρτίου:
- 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα που περιμένουμε - Η έκθεση φωτογραφίας «Ενρί Τσανάι: Στην κόψη του κάδρου»
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα που περιμένουμε - «Life Sentences»
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα που περιμένουμε - Το «A Fragile Trust»
- Το «Δεύτερο Τέλος» του Νίκου Λυγγούρη
- O Στέλιος Κούλογλου μιλάει στο Flix για τη «Νονά» - κατά κόσμον Αγγελα Μέρκελ
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα που περιμένουμε - Το «The Forest of the Dancing Spirits»
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης; Τα 10 πράγματα που περιμένουμε - Η Αγορά
- 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα του περιμένουμε - Tim's Vermer
- 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα του περιμένουμε - Το αφιέρωμα στον Νικολά Φιλιμπέρ
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Ελληνικά ντοκιμαντέρ στο επίκεντρο της κρίσης
- Βραβευμένα ντοκιμαντέρ στο 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2014: Αφιερώματα στον Πίτερ Ουιντόνικ και τον Νικολά Φιλιμπέρ
