«Το "Για να Δει τη Θάλασσα" ήταν για μένα μια άσκηση επανόδου στην κανονική ζωή. Είχα περάσει μια σοβαρή περιπέτεια υγείας και γι’ αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο στους γιατρούς μου. Τα αυτοβιογραφικά στοιχεία είναι ενταγμένα μυθιστορηματικά, και χρειάστηκα τη βοήθεια αγαπημένων μου ηρώων (είτε από προηγούμενα βιβλία μου, είτε από την πραγματική ζωή) σαν "σωσίβιο" με το σκοινί του να με συνδέει πάλι με την κανονικότητα. Σήμερα είναι ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία και το σκέπτομαι με τρυφερότητα.»
Λίγα χρόνια μετά από την κυκλοφορία του βιβλίου της Ευγενίας Φακίνου «Για να Δει τη Θάλασσα» το 2008, η σκηνοθέτης Αγγελική Αντωνίου θα το ξεφύλλιζε σε ένα βιβλιοπωλείο και θα ανακάλυπτε μια ενδιαφέρουσα ταινία μέσα στην ιστορία μιας γυναίκας που έχει χάσει τη μνήμη της και βρίσκεται να μαγειρεύει για μάστορες και φορτηγατζήδες στη μέση του πουθενά.
Μου άρεσε πολύ η ιδέα μιας γυναίκας χωρίς μνήμη που βρίσκεται στη μέση του πουθενά, σε ένα τόπο όπου μπορούν να συμβούν τα πάντα.» - Αγγελική Αντωνίου
«Μου άρεσε ότι αυτή η γυναίκα βρίσκει μια οικογένεια που δεν είναι μια συμβατική οικογένεια, όπως τη γνωρίζουμε. Μου άρεσε επίσης ότι προσφέρει στους ανθρώπους τη μαγειρική της τέχνη, τους θεραπεύει από τη μοναξιά χωρίς να σκέφτεται τι θα πάρει πίσω.»
Αγγελική Παπούλια
Γιάννης Τσορτέκης
Και κάπως έτσι ξεκίνησε η περιπέτεια της «Πράσινης Θάλασσας» που βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες στις 25 Νοεμβρίου, με την Αγγελική Αντωνίου να εμπνέεται από το μυθιστόρημα της Ευγενίας Φακίνου και τη συγγραφέα να επιμένει στη βασική της αρχή κάθε φορά που κάποιος θέλει να μεταφέρει τα βιβλία της στο θεάτρο, την τηλεόραση ή το σινεμά.
Εχω ως αρχή να μην εμπλέκομαι σ’ οποιαδήποτε μεταφορά των βιβλίων μου. Πιστεύω ότι κάθε τέχνη έχει τα δικά της εργαλεία κι εμπιστεύομαι όσους εμπνέονται από τα έργα μου. Εκείνοι θα κριθούν για το αποτέλεσμα, εγώ έχω κριθεί για τα βιβλία μου.» - Ευγενία Φακίνου
«Μέχρι τώρα από τα βιβλία μου έχουν μεταφερθεί στο θέατρο "Το Έβδομο Ρούχο" το 2001 από τον Δημήτρη Μαυρίκιο. "Το Τρένο των Νεφών" το 2014 από την Τατιάνα Λύγαρη. Στην τηλεόραση η "Τυφλόμυγα" το 2007 από τον Κώστα Κουτσομύτη. Στον κινηματογράφο το "Για να Δει τη Θάλασσα", με τίτλο "Πράσινη Θάλασσα" το 2020 από την Αγγελική Αντωνίου. Εμπιστεύθηκα την Αγγελική Αντωνίου, που με αγάπη, ταλέντο, υπομονή, επιμονή και πίστη πάλεψε χρόνια για την ταινία της», εξομολογείται η Ευγενία Φακίνου.
«Το σενάριο εμπνέεται από το βιβλίο», μας λέει η Αγγελική Αντωνίου, «από την αρχή όμως ζήτησα από την Ευγενία Φακίνου, η οποία προς τιμήν της δέχθηκε ότι θα μου δώσει το πνευματικό της παιδί να το κάνω ένα κινηματογραφικό παιδί δικό μου. Το πρόβλημα που αντιμετώπισα ήταν ότι για ένα ολόκληρο χρόνο προσπαθούσα να ακολουθήσω τα χνάρια του βιβλίου και να αφηγηθώ την ιστορία όπως είχε γραφτεί. Μετά από ένα χρόνο αποφάσισα να αφήσω πολλά πράγματα έξω και να γράψω ένα σενάριο όπως ήθελα εγώ να το γράψω. Κράτησα τη βασική ιστορία της γυναίκας με την αμνησία, κράτησα το χαρακτήρα του ιδιοκτήτα, του Ρούλα, κράτησα και μερικές φιγούρες, αλλά άλλαξα πολλά πράγματα γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει κάτι που να μπορώ να το υποστηρίξω και να το αφηγηθώ όπως θέλω εγώ.»
Η Αννα, Αγγελική Παπούλια και ο Ρούλα, Γιάννης Τσορτέκης
Αγγελική Παπούλια
Η Αννα είναι μια χαμένη γυναίκα που προσπαθεί να βρει ξανά την ταυτότητά της μέσα από τις συνταγές - το μόνο πράγμα που θυμάται. Για λίγο η ζωή της θα γίνει το μαγαζί του Ρούλα, ενός παραιτημένου άνδρα με ένα σκοτεινό παρελθόν και, τουλάχιστον τη στιγμή που τον συναντάμε, χωρίς μέλλον. Για λίγο.- ίσως και για πάντα - η ζωή του θα γίνει η Αννα.
«Πολύ συχνά οι σκηνοθέτες έχουν κοινά στοιχεία με τους πρωταγωνιστές των ταινιών τους», εξηγεί η Αγγελική Αντωνίου. «Αυτό που με ενδιέφερε και βρίσκω να έχω κοινό με την Αννα είναι ότι είναι μια γυναίκα αρκετά μοναχική, μια γυναίκα διανοούμενη κι αυτό είναι κάτι που το γνωρίζω. Γιατί όλοι όσοι γράφουμε περνάμε μοναχικές φάσεις και είμαστε τόσο αφοσιωμένοι σε αυτό που φτιάχνουμε που ξεχνάμε όλον τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό γίνεται εις βάρος φίλων, σχέσεων, οικογενειών. Με τον Ρούλα το κοινό που έχω είναι - εκτός και από τη δική του μοναξιά - ότι πάντοτε με γοήτευαν άνθρωποι που είναι bisexual, ασεξουαλ ή γκέι, που αρνούνται ή κρύβουν τη σεξουαλικότητά τους ή που βρίσκονται κάπου ανάμεσα χωρίς να αποφασίζουν. Υπάρχουν τέτοιοι χαρακτήρες σε όλες μου τις ταινίες, στο "Eduart", στις "Χαμένες Νύχτες".»
Κυρίως γιατί με φοβίζουν οι άνθρωποι που είναι αδέκαστοι στη ζωή τους, απόλυτοι, είτε αφορά την επαγγελματική ή την ερωτική τους ζωή. Μου άρεσε πάντα τα όρια να είναι πιο ανοιχτά.» - Αγγελική Αντωνίου
Από τα γυρίσματα της ταινίας
Σκηνή από την ταινία
Οταν έχεις ξε-χάσει τα πάντα, υπάρχει κάτι που μπορεί να επαναφέρει τον κόσμο στην σωστή του, ή τουλάχιστον σε μια πιο σωστή, θέση. Αυτή είναι η βιωματική μνήμη. Το γνωρίζουν οι άνθρωποι που έχουν πάθει αμνησία: μια γεύση, ένα άρωμα, ένα αντικείμενο, μια φευγαλέα στιγμή στο χρόνο που σε γυρίζει εκεί όπου κάτι αρχίζεις να θυμάσαι, εκεί όπου κάποτε, κάπως «είσαι» ο εαυτός σου.
Για την Ευγενία Φακίνου θα μπορούσε να είναι η θάλασσα που επανέρχεται συχνά στο συγγραφικό της έργο («Η θάλασσα είναι για μένα πάντα σύμβολο ελευθερίας») γνωρίζει τη σημασία της και τη χρησιμοποιεί για να επαναφέρει την Αννα στην πραγματικότητα. Γνωρίζει όμως πως κάποιοι άνθρωποι τρομάζουν μπροστά στο ενδεχόμενο μιας επιστροφής σε κάτι οικείο.
Ο καθένας μας έχει διαφορετικό τρόπο να διαχειρίζεται τη βιωματική του μνήμη. Πολλοί από εμάς την απωθούν άλλοι την αξιοποιούν δημιουργικά». - Ευγενία Φακίνου
Η Αγγελική Αντωνίου επιστρέφει ακόμη και σήμερα στα παιδικά της χρόνια, στη Λιβαδειά.
«Η δική μου βιωματική μνήμη έχει να κάνει με τα παιδικά μου χρόνια που με έστελναν οι γονείς μου στη Λιβαδειά στον παππού και τη γιαγιά. Κι εκεί πήγαινα και έτρωγα σουβλάκια και αρνιά στους δρόμους. Δεν θα ξεχάσω ποτέ είκοσι οικογένειες να στήνουν από το πουθενά μια τεράστια γιορτή, να σουβλίζουν, σούβλιζα κι εγώ με τα μικρά μου τα χεράκια, τα ζουμιά και οι πέτσες να πέφτουν στη μέση του δρόμου, περνούσε κόσμος και χόρευε... Για μένα αυτό ήταν μια αποκάλυψη. Ολο αυτό, αλλά και η ίδια η Λιβαδειά είναι οι λόγοι για τους οποίους κάνω σινεμά. Ο παππούς μου με έπαιρνε με το άλογο από το σταθμό και με πήγαινε σε ένα υπαίθριο σινεμά στο Αρμονία. Εκεί είδα τα πάντα, ελλήνικές ταινίες και ξένες. Ξαφνικά από τους μπετοναρισμένους Αμπελόκηπους πήγαινα σε ένα μέρος που μύριζαν πασχαλιές, φλέρταρα η «Αθηναία» με τα αγόρια του χωριού, έτρωγα ωραία, άκουγα τις ιστορίες της γιαγιάς που ήταν κομμουνίστρια και θρήσκα για τον Αγιο Γεώργιο και το Καταραμένο Φίδι.»
Ο διευθυντής φωτογραφίας Διονύσης Ευθυμιόπουλος με την Αγγελική Αντωνίου
Σκηνή από τα γυρίσματα της «Πράσινης Θάλασσας»
Με δύο ταινίες στις αποσκευές της, το ντοκιμαντέρ «Οι Αγνωστοι Αθηναίοι» και την «Πράσινη Θάλασσα», η Αγγελική Αντωνίου έζησε τα απανωτά lockdowns και την πανδημία σαν μια εμπειρία... όχι και τόσο κινηματογραφική.
«Το πρώτο σοκ ήταν όταν πήραν το ντοκιμαντέρ στο Διεθνές Διαγωνιστικό του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και το φεστιβάλ έγινε τελικά online. Εγώ είχα συνηθίσει να παρουσιάζω τις ταινίες μου σε κοινό, να συμφωνώ να διαφωνώ με τους κριτικούς, τους δημοσιογράφους. Αργότερα καταφέρνει το ντοκιμαντέρ να βγει στις αίθουσες, τέσσερις μέρες μετά κλείνουν τα σινεμά. Σηκωνόταν κι έπεφτε, σηκωνόταν κι έπεφτε. Κατάφερε με κάποιο τρόπο να μείνει όρθιο μέσα σε όλη αυτήν την κατάσταση. Και τώρα που η «Πράσινη Θάλασα» γυρίζει τον κόσμο στα φεστιβάλ δεν μπορώ να τη συνοδεύσω. Θα βγει στις αίθουσες μαζί με έναν όγκο ταινιών που περιμένουν στην ουρά. Δεν ξέρω. Ολη αυτή η συνθήκη έχει αλλάξει τα δεδομένα. Στην αρχή ήμουν αρνητική, αλλά έβαλα μπροστά τη λογική και προσπάθησα να δω τι είναι καλύτερο για τις ίδιες τις ταινίες. Και αυτό που είναι πάντα καλύτερο για μια ταινία είναι να μπορέσει να τη δει περισσότερος κόσμος. Η «Πράσινη Θάλασσα» θα βγει σε video on demand στη Γερμανία, στην Γαλλία θα κάνει μια προβολή στη Μασσαλία και θα δώσω κι ένα masterclass, σε όσα online φεστιβάλ συμμετείχε ήταν από τις πρώτες ταινίες σε προτίμηση των θεατών. Οποιος ζητάει την ταινία εγώ θα τη δώσω».
Αγγελική Αντωνίου, Αγγελική Παπούλια
Αγγελική Αντωνίου, Τάσος Παλαντζίδης
Αγγελική Αντωνίου, Γιάννης Τσορτέκης
«Επιμένω ότι εμένα μου αρέσει πάρα πολύ να βλέπουμε τις ταινίες στην αίθουσα όλοι μαζί, γιατί αλλιώς απομονωνόμαστε. Και η Αννα στην ταινία πηγαίνει στην ταβέρνα και εκεί συναντά ανθρώπους. Μέσα από αυτούς αρχίζει να θυμάται».
Αν δεν έρθουμε σε επαφή με ανθρώπους δεν μπορούμε να ικανοποιήσουμε τις βασικές μας ανάγκες. Την αγάπη πώς θα τη βρεις; Online δεν την βρίσκεις. Αντε να κάνεις ένα chat κι ένα dating. Αλλά την αγάπη, τη σχέση την κάνεις με την επαφή.» - Αγγελική Αντωνίου
«Δεν διαφωνώ να βλέπονται οι ταινίες με εναλλακτικούς τρόπους, αλλά δεν θα έπρεπε να είναι ο μόνος τρόπος. Να μην γίνει ο μόνος τρόπος. Στο σινεμά με τον άλλο συνομωτείς. Το χτύπημα ήταν μεγάλο και ο κόσμος θα αργήσει να εμπιστευτεί την αίθουσα ξανά, αλλά το μόνο που αλλάζει είναι η συνθήκη, όχι το σινεμά».
Η «Πράσινη Θάλασσα» της Αγγελικής Αντωνίου θα βγει στις ελληνικές αίθουσες την Πέμπτη 25 Νοεμβρίου σε διανομή της FilmTrade.
Πράσινη Θάλασσα | Σκηνοθεσία: Αγγελική Αντωνίου | Σενάριο: Αγγελική Αντωνίου (εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα «Για να Δει τη Θάλασσα» της Ευγενίας Φακίνου | Σύμβουλος σεναρίου: Χριστίνα Λαζαρίδη | Παραγωγοί: Λιλέτ Μπόταση, Αγγελική Αντωνίου | Συμπαραγωγοί: Jost Hering | Παραγωγή: Inkas Films (Αθήνα) | Συμπαραγωγή: Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ΕΡΤ, Angeliki Antoniou Filmproduktion (Βερολίνο), Jost Hering Filme (Βερολίνο) | Υποστήριξη παραγωγής από: ΕΚΟΜΕ ΑΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας) | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Διονύσης Ευθυμιόπουλος | Καλλιτεχνική διεύθυνση: Μιχάλης Σαμιώτης | Κοστούμια: Χρύσα Δαπόντε | Μοντάζ: Δημήτρης Πεπονής | Ήχος: Νίκος Παπαδημητρίου | Μιξάζ: Κώστας Φυλακτίδης | Μοντέρ ήχου: Ιωάννης Γιαννακόπουλος | Sound design: Nils Gradlowski | Μουσική: Μίνως Μάτσας | Διανομή ρόλων: Σωτηρία Μαρίνη, Ακης Γουρζουλίδης | Μακιγιάζ: Βίκυ Τατάκη | Διεθνης διανομή Iuvitmedia sales | Ηθοποιοί: Αγγελική Παπούλια, Γιάννης Τσορτέκης, Τάσος Παλαντζίδης, Χρήστος Κοντογιώργης, Μελέτης Γεωργιάδης, Στέφανος Κοσμίδης, Βάσω Ιατροπούλου, Αναστασία Δένδια, Φοίβος Παπακώστας, Αννέτα Παπαθανασίου
