«Ασπρο Πάτο» (Druk) του Τόμας Βίντεμπεργκ
Είσαι καλά, φίλε;
Δεν ξέρω. Δεν κάνω πια πολλά. Δεν νοιάζομαι για πολλά. Δεν βλέπω φίλους. Δεν ξέρω πώς κατάντησα έτσι...
Πολλοί αγαπήσαμε αυτή την ταινία. Για άλλους λόγους ο καθένας. Οπως και είχε πολύ ενδιαφέρον πώς ερμήνευσε ο κάθε θεατής το τέλος της. Ηταν αισιόδοξο, δοξαστικό, αφρώδες ή πικρό, καυστικό, σου έκαιγε τα σωθικά σαν malt whiskey; «Oh what a life». Ισως το πιο ωμά ειλικρινές είναι ότι η ζωή είναι και αισιόδοξη, και αφρώδης και πικρή και καυστική και όλα μαζί. Και βγάλτα πέρα, όπως μπορείς. Αποδέξου τα λάθη, εκτίμησε όσους σε αγαπούν (αν μπορείς, ας είσαι ανάμεσά τους) και παραμένουν δίπλα σου, κι όλα τα υπόλοιπα που σου ροκανίζουν το μυαλό, ας πάνε στην ευχή - στροβίλισέ τα με τα χέρια ανοιχτά, ζάλισέ τα με ένα ποτηράκι. Κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει αύριο. Κάνε το άλμα, ελεύθερος. «Oh what a life». Και δεύτερη, δεν έχει.
Ο Τόμας Βίντεμπεργκ επέστρεψε, στην πιο δύσκολη στιγμή της δικής του ζωής, κι έκανε ταινία όσα μας πονάνε, όσα μας απογοητεύουν, όσα, όσο μεγαλώνουμε, δεν μπορούμε πια να αγνοήσουμε. Οχι, η ζωή δεν είναι αυτό που μάς υποσχέθηκαν όταν ήμασταν μικροί. Αυτό που θα ερχόταν "αν ήμασταν καλά παιδιά". Οχι, η ζωή δεν είναι ό,τι ονειρευόμασταν. Και πάνω από όλα, όχι, εμείς δεν γίναμε ποτέ, αυτό που ονειρευόμασταν. [Για δυνατούς λύτες: «Is it a dream a lie, if it don't come true / or is it something worse?»)
Ο Βίντεμπεργκ όμως καταφέρνει, με τον μαγικό τρόπο που έχει το μεγάλο σινεμά των μικρών στιγμών, να σε παρηγορήσει. Η μεγάλη εικόνα της ζωής σου στερεί τον έλεγχο - κι αυτό είναι λύτρωση. Ζήσε την αληθινά. Θαρραλέα. Με αγάπη, φιλίες και άσπρο πάτο.
Η ψηφοφορία των αναγνωστών: Εσύ ψήφισες για την καλύτερη ταινία του 2021;
Power Points
Πρώτα από όλα τα σενάριο. Τολμηρό, ειλικρινές, καθηλωτικό. Η ιδέα μιας αντροπαρέας που φτάνουν τα 40 και -ο καθένας για διαφορετικούς λόγους- πίνει για να ξεχάσει που τον έβγαλε το μονοπάτι της ζωής, λειτουργεί με το αλκοόλ ως Δούρειο Ιππο, ως McGuffin. Δεν είναι μια ταινία για την μέθη. Είναι μια ταινία για όλα όσα θέλουμε να μεθύσουμε, να μην τα σκεπτόμαστε, να μην μάς πονάνε. Ρίχνουμε αλκοόλ στις πληγές για να τις απολυμάνουμε. Μετά όμως πρέπει να αναμετρηθούμε με τις ουλές. Αυτός ο κύκλος (της ζωής) δεν τελειώνει απλά. Οι Βίντεμπεργκ και Λίντχολμ που σκιαγράφησαν τους χαρακτήρες ήταν πολύ προσεχτικοί. Απέφυγαν ευκολίες, κλισέ, διδακτισμούς. Εβαλαν και χαρά και λύπη στις επιλογές όλων. Εκαναν την ταινία βαθιά ανθρώπινη και συγκινητική και σκληρή και γεμάτη ενσυναίσθηση. Μοιάζει αδύνατον στις μέρες μας να γράψεις κάτι που να μπορεί να περπατήσει στο τεντωμένο σχοινί της βαθιάς συγκίνησης και να μην υποκύψει στο μελό. Κι όμως τα κατάφεραν. Με ειλικρίνεια και μία κάθαρση ανοιχτή - όπως τα χέρια ενός ανθρώπου που χορεύει σαν να μην είναι κανείς άλλος γύρω του.
Και φυσικά, ο Μαντς Μίκελσεν. Ο ηθοποιός-αστέρι του ευρωπαϊκού σινεμά της δεκαετίας του 90, είχε δώσει ό,τι είχε να δώσει. Πέρασε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, έκανε blockbusters, δημοφιλείς σειρές, παρέμεινε πιστός σε σκανδιναβικά φεστιβάλ art house φιλμ. Το ξέραμε, ήταν σπουδαίος. Κι όμως. Του πήρε μισή σκηνή - εκείνο το χαμόγελο που άλλαξε σε αυθεντικό βούρκωμα στο γενέθλιο τραπέζι των φίλων- για να μάς αποδείξει ότι δεν έχουμε δει τίποτα ακόμα. Ενα σενάριο που του ταιριάζει, ένας σκηνοθέτης καρδιακός φίλος μπορεί να τον εμπνεύσουν σε μαγικές μικροστιγμές. Οπου κλαίει και γελάει στον ίδιο ήχο.
Θα μείνει κλασικό
Υπάρχουν ταινίες που είναι καλλιτεχνικά πεντάστερες - και για αυτό μένουν κλασικές. Υπάρχουν όμως και οι ταινίες που δεν περνούν τόσο από το λογικό σου κριτήριο (μόνο). Αλλά γλιστρούν ενστικτωδώς κάτω από το δέρμα, μπαίνουν αβίαστα στο αίμα, κάνουν την καρδιά να χτυπά. Σχεδόν όπως και το αλκοόλ. Αυτό το μεθύσι των παραδοχών, των χαστουκιών, των αγκαλιών που μάς έκανε ο Βίντεμπεργκ είναι η αιτία που, για εμάς τουλάχιστον, η ταινία έγινε κομμάτι των αποσκευών μας και θα παραμείνει βαθιά μέσα μας - όσα χρόνια κι αν περάσουν. Σαν κάτι προσωπικό και πολύ αγαπημένο.
Η σκηνή που δεν θα ξεχάσουμε
Ε, την αναγνωρίζετε όλοι. Την αγαπήσαμε όλοι. Κι ακόμα κι αν την ερμηνεύσαμε όλοι διαφορετικά, αυτή είναι η μαγεία του σινεμά. Και της ζωής.
Χορεύουμε;
Γράψαμε στο Flix
Αυτή δεν είναι μια ταινία για το αλκοόλ, ούτε για την ανδρική συνείδηση, τους ανδρικούς «κώδικες». Είναι μια ταινία για τη γοητεία του να σπας τα όρια. Για το πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη γι' αυτό σε μια ζωή που τρέχει χωρίς απόλαυση, αλλά και για το πόσο μπορεί η απώλεια ελέγχου να ξεγελάσει, να θεωρηθεί ανάσα, λύση, ενώ αφήνει το χάος της προσωπικής ζωής ανεπηρέαστο. Διαβάστε ολόκληρη την κριτική εδώ
Και κάτι ακόμη
Οταν διαβάσει κανείς την τραγική ιστορία που συνόδευσε τα γυρίσματα της ταινίας, παθαίνει σοκ. Ο Βίντεμπεργκ είχε γράψει ένα πολύ διαφορετικό σενάριο, όπου θα πρωταγωνιστούσε η κόρη του, ως μαθήτρια στο σχολείο των ηρώων. Μόνο που την πρώτη μέρα των γυρισμάτων, η κόρη του σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ο Βίντεμπεργκ κατέρρευσε. Μέσα στο απόλυτο σκοτάδι όμως, δεν άναψε μόνο ο κινηματογραφικός προβολέας που προσφέρει βάλσαμο στις τραγωδίες της ζωής. Αλλά και το φως της πραγματικής φιλίας (όπως και στην ταινία). Ο συνεργάτης του Τομπίας Λίντχολμ ανέλαβε να τον σηκώσει από το πάτωμα. Να κάτσουν να γράψουν ένα νέο σενάριο. Κάτι που ανέβλυζε τον πόνο της πραγματικής ζωής, αλλά και το κουράγιο που πάντα βρίσκει ο άνθρωπος για να συνεχίσει. Μάλιστα λέγεται ότι ο Τομπίας είχε κάνει συμφωνία με τον Βίντεμπεργκ. Ολοι ξέρουμε ότι το πένθος κάνει κύκλους, δεν το ξεπερνάς γραμμικά. Υπάρχουν καλές και κακές μέρες. Ο Λίντχολμ, στις δεύτερες, κρατούσε την κάμερα και έδινε την ευκαιρία στον φίλο του να μείνει στο κρεβάτι. Μετά τον σήκωνε και πάλι. Και η ζωή έτσι συνεχίστηκε. Μέχρι τα Ευρωπαϊκά Βραβεία και τα Οσκαρ. Μέχρι την επόμενη φορά που θα μεθύσεις - από αδυναμία, πόνο ή μεγάλη χαρά.
Το Top 10 του Flix για το 2021:
