«Ο Πατέρας» (The Father) του Φλόριαν Ζέλερ
«Θυμάσαι;» Ενα ρήμα που χρησιμοποιούμε με ανάλαφρη βεβαιότητα στον καθημερινό μας λόγο. Κι όμως, για τους ανθρώπους που παλεύουν με τον εκφυλισμό του μυαλού και της ταυτότητάς τους, ένα ρήμα εχθρικό, επιθετικό, τραυματικό. «Ναι, φυσικά» απαντά με σπαρακτική αμηχανία ο Πατέρας, ενώ τα υγρά του μάτια προδίδουν πόσο πιο άγρια είναι η αλήθεια του. Και η κόρη; Που νιώθει ότι ο πατέρας της δεν την αναγνωρίζει πια; Πόσο πιο τραυματικός τρόπος να τον πενθήσει... ζωντανό;
Πώς μπορείς να συλλάβεις, να καταγράψεις, να αποτυπώσεις αυτή την άδικη, εκφυλιστική μέθη του μυαλού σε μια ταινία; Ο Φλόριαν Ζέλερ (μέσα από την μεταφορά του θεατρικού του έργου «La Père»), επιλέγει τον πιο δύσκολο και συνάμα τον πιο συγκινητικό, επώδυνο τρόπο: να μάς βάλει στον λαβύρινθο του μυαλού ενός ηλικιωμένου άντρα, εκεί που η συνεχής σύγχισή του δεν του επιτρέπει να αναγνωρίζει πια τι είναι αλήθεια και τι φαντασία.
Η ψηφοφορία των αναγνωστών: Εσύ ψήφισες για την καλύτερη ταινία του 2021;
Power Points
Η κινηματογραφική γλώσσα: από τη σκηνογραφία του Πίτερ Φράνσις, η οποία μεταβάλλεται διακριτικά, μετακομίζοντας έπιπλα κι αντικείμενα από σκηνή σε σκηνή, για να αμφιβάλλουμε κι εμείς για το πού βρισκόμαστε, μέχρι το βραβευμένο μοντάζ του Γιώργου Λαμπρινού, ο οποίος καταφέρνει να θολώσει τις βεβαιότητές μας, χωρίς να μάς χάσει, να μάς αποκόψει συναισθηματικά από την ιστορία - όλα λειτουργούν με αβρότητα, σωστό τόνο και ισορροπίες. Ο Ζελέρ ενορχηστρώνει μία τρικυμία του μυαλού, κρατώντας ταυτόχρονα με αυτοπεποίθηση το χαλινάρι. Τίποτα δεν ξεφεύγει στο εύκολο, το σχηματικό, το μελό.
Ο Sir Αντονι Χόπκινς. Ενα masterclass καλοζυγισμένου μεγαλείου. Η ερμηνεία του έχει τόσες υφές, όσες και οι διακλαδώσεις ενός αναλυτικού εγκεφάλου. Εκνευρισμό, ταραχή, αφέλεια, αξιοπρέπεια, οργή, σκληρότητα, ανάγκη, ανασφάλεια, φόβο. Ο Χόπκινς πάντα δούλευε το σώμα με μία σχεδόν απειλητική ακινησία, συγκεντρώνοντας όλη του την ενέργεια από τους ώμους και πάνω. Το εκφραστικό του πρόσωπο, το διαπεραστικό του βλέμμα, η αλάνθαστα τονισμένη εκφορά του λόγου. Εδώ, μοιάζει να θέλει να παίξει με όλο του το καρμί, για να επιδείξει το ολοκληρωτικό σβήσιμο της ταυτότητας ενός ανθρώπου.
Θα μείνει κλασικό
Γιατί κατάφερε το ακατόρθωτο. Είναι πολύ διαφορετικό να κοιτάς με τα μάτια της λογικής, απ' έξω, τη γεροντική άνοια. Οταν όμως, χωρίς να το καταλάβεις, η κινηματογραφική κάμερα σε βάζει μέσα στη δαιδαλώδη "πραγματικότητα" του Πατέρα, η συναισθηματική σύνδεση με τον ήρωα είναι καταλυτική. Για 97 λεπτά, κοιτάς με το χαμένο βλέμμα του Πατέρα το παζλ της κατακερματισμένης αντίληψής του, βιώνεις τη μη-γραμμική εξέλιξη της μέρας του, τη λούπα της σύγχυσής του.Εγκλωβίζεσαι σε κάτι για πρώτη φορά καταλαβαίνεις, νιώθεις μέχρι το κόκκαλο.
Η σκηνή που δεν θα ξεχάσουμε
Το τέλος της ταινίας (spoiler - μη διαβάσετε, αν δεν την έχετε δει ακόμα) Μας είναι δύσκολο να γράψουμε για αυτή τη σκηνή, χωρίς να καταρρεύσουμε μαζί με τον ήρωα. Η κάμερα του Ζέλερ τον αφήνει να πέσει, να ξεγυμνωθεί, κοιτώντας τον όμως με την ίδια αμέριστη συμπόνια που τον κοιτά και η νοσοκόμα του στον οίκο ευγηρίας. Χρησιμοποιούμε επιπόλαια τη λέξη συμπόνια. Γιατί για να τη νιώσεις, πρέπει να νιώσεις πόνο. Και η τελευταία σκηνή του «Πατέρα» είναι αυτό ακριβώς. Ωμός πόνος - μαχαιριά στην καρδιά. Ενας άνθρωπος καταρρέει γιατί δεν καταλαβαίνει τίποτα πια. Κι αυτή η αγωνία τον κάνει να αναζητήσει απεγνωσμένα την ασφάλεια - την μήτρα. Την μαμά του. «Θέλω τη μαμά μου» κλαίει ένας γέροντας, κι ο Χόπκινς τον ερμηνεύει συγκλονιστικά μαζεύοντας τα άκρα του σε εβρυακή στάση. Κι απογειώνεται σε κάτι επώδυνο να κοιτάς, ενώ ταυτόχρονα δεν μπορείς να πάρεις το βλέμμα σου από πάνω του.
Γράψαμε στο Flix
Ο ωμός πόνος στο σινεμά πολλές φορές λειτουργεί ως βάλσαμο για να αποδεχθείς τον πόνο της δικής σου ζωής. Κι αυτή η ταινία θα σε ξεναγήσει σε όλα τα σκοτεινά, καλοκλειδωμένα αμπάρια του μυαλού σου, για να σε κάνει να νιώσεις πόσο τυχερός είσαι που το έχεις ακόμα. Διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Και κάτι ακόμη
Είναι Χριστούγεννα. Ας μείνουμε στο φως. Στο φως ενός ταλέντου που στα 80+ χρόνια του μπορεί να καταδύεται στα σκοτάδια της ανθρώπινης φύσης και μετά να αναοσύρεται ξανά στο φως και διακριτικά να αποσύρεται - στην ιδιωτική ζωή του, στη φάρμα του στην Ουαλία. Με την οικογένεια και τους φίλους του, το χιούμορ του και την αγάπη του για τη ζωή.
Sir Anthony, σηκώνουμε το ποτήρι με το κρασί μας και πίνουμε στην υγειά σου και στους επόμενους, είμαστε βέβαιοι, συγκλονιστικούς ρόλους που θα μάς χαρίσεις.
Χρόνια πολλά!
Το Top 10 του Flix για το 2021:
