Ενα φεστιβάλ, ένας στόχος / Δύο χρόνια μετά την επιλογή του Δημήτρη Εϊπίδη στη θέση του Διευθυντή, το Φεστιβάλ απέκτησε ταυτότητα (ανεξάρτητη), χαρακτήρα (ανήσυχο) και συμπεριφορά (χαμηλών τόνων). Η έλλειψη χρημάτων αντισταθμίστηκε από πληθώρα τίτλων και για πρώτη φορά μετά από χρόνια το Φεστιβάλ μοιάζει να αποκτά το μέγεθος που του αναλογεί ανάμεσα στα υπόλοιπα διεθνή φεστιβάλ. Με το ελληνικό σινεμά να παρουσιάζεται αλλά και να μην πρωταγωνιστεί με το «παρασκήνιό» του, με το σινεμά των Βαλκανίων να βρίσκει επιτέλους ένα χώρο για να αναδειχθεί και τους θεατές να νιώθουν για 10 ολόκληρες μέρες πως το Φεστιβάλ που παρακολουθούν εκπληρώνει απόλυτα το στόχο του που δεν είναι άλλος από το να συστήσει νέους δημιουργούς, νέες εικόνες, νέες αφορμές για συζήτηση.
Οι 10 ταινίες που θα θυμόμαστε ότι είδαμε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
«Twilight Portrait / Πορτρέτο στο Λυκόφως», Αγγελίνα Νικόνοβα, Ρωσία, Διεθνές Διαγωνιστικό
«Le Vendeur / Ο Πωλητής», Σεμπαστιέν Πιλότ, Καναδάς, Διεθνές Διαγωνιστικό
«Osmdesat dopisu / Ογδόντα Γράμματα», Βάσλαβ Κάντρινκα, Τσεχία, Διεθνές Διαγωνιστικό
«Din Dragoste cu Cele mai Buni Intentii / Με τις Καλύτερες Προθέσεις», Αντριαν Σιτάρου, Ρουμανία / Ουγγαρία, Ματιές στα Βαλκάνια
«Without / Χωρίς», Μαρκ Τζάκσον, Η.Π.Α., Διεθνές Διαγωνιστικό
«Elena / Ελένα», Αντρέι Σβιάγκιντσεφ, Ρωσία, Ανοιχτοί Ορίζοντες
«Behold the Lamb / Ιδού ο Αμνός», Τζον ΜακΙλνταφ, Μεγάλη Βρετανία, Διεθνές Διαγωνιστικό
«Alois Nebel», Τόμας Λούνιακ, Τσεχία / Σλοβακία / Γερμανία, Διεθνές Διαγωνιστικό
«Weekend / Σαββατοκύριακο», Αντριου Χέιγκ, Μεγάλη Βρετανία, Ανοιχτοί Ορίζοντες
Εχει κανείς ένα εισιτήριο; / Με 90% πληρότητα στις προβολές του, το Φεστιβάλ φέτος οπωσδήποτε τράβηξε το ενδιαφέρον του κοινού, το οποίο, άρα, μάλλον εκτίμησε την επιλογή του προγράμματος. Παρά την πολυκοσμία, το servicing ήταν επίσης καλό: δεν παρατηρήσαμε «διπλοκρατήσεις», τσαλαπάτημα στις ουρές ή αγενείς υπαλλήλους.
Λόγια που ακούγονται ακόμη
«Οσο διαρκέσω στο Φεστιβάλ, δεν ξέρω πόσο θα είναι, δε θα δείτε τέτοια πράγματα, ούτε αστέρες Χολιγουντιανούς. Οι αστέρες στο δικό μου Φεστιβάλ είναι οι ταινίες.» - Δημήτρης Εϊπίδης, διευθυντής του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (Διαβάστε όλη τη συνέντευξη του Δημήτρη Εϊπίδη στο Flix)
«Εμείς οι Ελληνες της διασποράς, διαβάζουμε κάθε μέρα τα νέα στην εφημερίδα, ξύνουμε το κεφάλι μας πληγωμένοι, αλλά νιώθουμε αλληλεγγύη. Και μπορεί να είμαι Αμερικανός, να έχω μια διαφορετική ζωή - δεν λέω καλύτερη ή χειρότερη - , αλλά σε περιπτώσεις σαν αυτές το ελληνικό DNA μου και η ελληνική μου καρδιά, ξυπνούν. Χτυπούν πιο δυνατά.» Αλεξάντερ Πέιν, σκηνοθέτης (Διαβάστε όσα είπαν ο Αλεξάντερ Πέιν και ο διευθυντής φωτογραφίας Φαίδων Παπαμιχαήλ στη συνέντευξη Τύπου κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ)
«Ελπίζω ότι μπορώ να αλλάξω τους ανθρώπους, διότι η τεχνολογία εξελίσσεται, αλλά δυστυχώς η Τέχνη δεν εξελίσσεται. Εγώ κάνω ταινίες για τον εαυτό μου. Κάνω ταινίες για να καταλάβω τη ζωή και να πλουτίσω τον εαυτό μου». Ερντέν Κιράλ, σκηνοθέτης (Διαβάστε όσα είπε ο Ερντέν Κιράλ στη συνέντευξη Τύπου κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ)
«Αποτελεί φαντασίωσή μου, πραγματικό μου όνειρο, να γυρίσω μία ταινία για την αρχαία Ελλάδα. Εχω έτοιμο ακόμα και το σενάριο. Πρόκειται για αγγλόφωνο πρότζεκτ και διαδραματίζεται στον 4ο αιώνα π.Χ. Θα είναι μία επική παραγωγή, με μεγαλεπίβολα σκηνικά, αναπαράσταση του λιμανιού του Πειραιά.» Αντρέι Σβιάγκιντσεφ, σκηνοθέτης (Διαβάστε τη συνέντευξη του Αντρέι Σβιάγκιντσεφ στο Flix)
«Θα περιέγραφα την Ελλάδα, πολλά πράγματα της Ελλάδας ως κάποια νούμερα ενός τσίρκου. Ενός τσίρκου που βασανίζει ζώα, αγαπάει ζώα, δίνει καταφύγιο σε ανθρώπους που δεν έχουν πατρίδα και ταυτότητα. Ενα τσίρκο είναι πάρα πολύ σκληρό και συγχρόνως πάρα πολύ τρυφερό.»Μενέλαος Καραμαγγιώλης, σκηνοθέτης (Δείτε εδώ όλη τη βιντεοσυνέντευξη του Μενέλαου Καραμαγγιώλη στο Flix)
«Είμαστε όλοι άνθρωποι στη θάλασσα.» Κωνσταντίνος Γιάνναρης, σκηνοθέτης (Δείτε τη βιντεοσυνέντευξη του Κωνσταντίνου Γιάνναρη στο Flix)
«Πρέπει να γίνουμε περισσότερο τρελλοί. Πολλές ευρωπαϊκές ταινίες είναι υπερβολικά λογικές, ευαίσθητες και ηθικοπλαστικές. Πρέπει να γίνουμε λίγο πιο τρελλοί.» Ολε Κρίστιαν Μάντσεν, σκηνοθέτης (Διαβάστε τη συνέντευξη του Ολε Κρίστιαν Μάντσεν στο Flix)
«Για μένα αυτή η ταινία υπήρξε η σανίδα σωτηρίας μου σε μια από τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής μου. Ελπίζω να μπορώ να συνεχίσω να κάνω ταινίες και ίσως να είμαι ικανός να ενθαρρύνω και τη χώρα μου να ελπίζει σε μια αλλαγή.» Μοχάμαντ Ρασούλοφ, σκηνοθέτης (Διαβάστε όλη τη συνέντευξη του Μοχάμαντ Ρασούλοφ στο Flix)
«Εσείς παραδειγματίζεστε από εμάς; Αυτό είναι εκπληκτικό. Και άκρως συγκινητικό. Εχω μεγαλώσει με τον ελληνικό πολιτισμό ως σύμβολο, κι αν το νέο κύμα στο ρουμανικό σινεμά δίνει μία ελπίδα για την ελληνική κινηματογραφική αναγέννηση... συγκινούμαι βαθιά. Θα πάω πίσω να το πω στους υπόλοιπους.» Καταλίν Μιτουλέσκου, σκηνοθέτης
«Ο μόνος λόγος που δέχτηκα να αναλάβω τη θέση του Προέδρου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ήταν ακριβώς επειδή με διαβεβαίωσαν πως ο ρόλος μου δεν θα ήταν διακοσμητικός, αλλά ότι από τη θέση του Δημάρχου Θεσσαλονίκης θα μπορούσα να συνεισφέρω στην εξυπηρέτηση των αναγκών του Φεστιβάλ.» Γιάννης Μπουτάρης, δήμαρχος Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος του Δ.Σ. του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (Διαβάστε τη συνέντευξη του Γιάννη Μπουτάρη στο Flix)
Αφιερώματα που θα μπορέσουμε να ξεχάσουμε / Δεν είναι ότι ήταν κακές επιλογές, απλώς δεν ήταν και ιδιαίτερες προτάσεις. Ως προς τον Ούλριχ Ζάιντλ και τη Σάρα Ντράιβερ, όσο ενδιαφέρον κι αν παρουσιάζει το έργο τους, ήταν παράξενο που δεν είχαν νέα ταινία να παρουσιάσουν στο Φεστιβάλ. Ο Ολε Κρίστιαν Μάντσεν θα κερδίσει πόντους αν πράγματι είναι υποψήφιος φέτος, την ίδια χρονιά, για το ξενόγλωσσο Οσκαρ, αλλά το «Superclasico» ήταν η πιο αδιάφορη από τις ταινίες του. Η εξαίρεση στα παραπάνω ακούει στο όνομα Κωνσταντίνος Γιάνναρης. Το αφιέρωμα στο έργο του ήταν με διαφορά το καλύτερο ολόκληρου του Φεστιβάλ, μια κίνηση-κλειδί προς την αναγνώριση μιας νεότερης γενιάς που καθορίζει το παρόν και το μέλλον του ελληνικού σινεμά, ένα έργο που συστήθηκε στους σημερινούς εικοσάρηδες και δύο προγράμματα μικρού μήκους με ανέκδοτο υλικό του σκηνοθέτη που αποτέλεσαν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες στιγμές όλης της διοργάνωσης.
Η έκθεση φωτογραφίας του Σπύρου Στάβερη «Ενας Κόσμος Χωρίς Περιθώρια» έμοιαζε με αναπόσπαστο τμήμα του φεστιβάλ. Η αναδρομή στο έργο ενός από τους μεγαλύτερους Ελληνες φωτογράφους είχε την ευτυχία να φιλοξενείται στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, να αποτελεί μια από τις πιο διαυγείς αντανακλάσεις της ελληνικής πραγματικότητας των τελευταίων δεκαετιών και να μεταφέρει σε ισχυρές δόσεις την έμφυτη ευγένεια, τη διεισδυτική ματιά του ηδονοβλεψία και την κοσμική μελαγχολία του δημιουργού της. (Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη του Σπύρου Στάβερη στο Flix)
Πώς θα βγει η μέρα χωρίς το Πρώτο Πλάνο; / Η καθημερινή εφημερίδα του Φεστιβάλ του έδινε πραγματικά μια ζωντάνια, ανασυγκροτούσε κι ενημέρωνε το θεατή και χάριζε και μια εικόνα διαρκούς κίνησης στο δεκαεήμερο. Φέτος που, για εξοικονόμηση προφανώς, βγήκαν μόνο τέσσερα τεύχη, η απουσία του ήταν αισθητή και ο χαρακτήρας του άλλαξε. Δεν μπορείς να είσαι επίκαιρος κάθε τρεις μέρες. Να επανέλθει καθημερινά του χρόνου παρακαλούμε.
To Τμήμα της «Αγοράς» του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης υπήρξε πολλά υποσχόμενο πριν την έναρξη της διοργάνωσης και αποδείχτηκε το πιο ζωντανό κομμάτι του, ειδικά τις τελευταίες ημέρες πριν την ολοκλήρωσή του με την πλειοψηφεία της ελληνικής κινηματογραφίας (παραγωγοί, σκηνοθέτες, διανομείς) να δίνουν το παρών σε μια ζωογόνα συζήτηση γύρω από το ελληνικό σινεμά και τις προοπτικές του. Από το διαρκώς απασχολημένο video room (με τις 250 ταινίες που μπορούσε κανείς να παρακολουθήσει) στον όροφο του Ξενοδοχείου Ηλέκτρα, μέχρι το καθημερινό happy hour στο lobby του ξενοδοχείου και από το βραβείο του «Crossroads» που κέρδισε το καινούριο πρότζεκτ του Αγγελου Φραντζή μέχρι την προβολή των «Works in Progress», η ομάδα της «Αγοράς» απέδειξε πως υπάρχει απάντηση στον εφησυχασμό της κρατικής υποστήριξης για την ελληνική παραγωγή. (Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ για τις δράσεις της φετινής «Αγοράς» του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης)
Γιατί κάνατε αυτήν την ταινία που κάνατε; / Με το σταγονόμετρο ψάχνεις τα πετυχημένα Q & A στο Φεστιβάλ, εκείνα όπου δημιουργείται ατμόσφαιρα, γίνονται ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και ο προσκεκλημένος δημιουργός μοιράζεται ένα κομμάτι της εμπειρίας ή της σκέψης του. Δε φταίει το Φεστιβάλ σ' αυτό, κάθε άλλο, καλώς επιμένει στις ερωταποκρίσεις σκηνοθετών ή ηθοποιών και κοινού. Φταίει ο απαίδευτος θεατής που προσπαθεί με μια «ερώτηση» που θέτει, να προβάλλει τον εαυτό του, ή να κάνει τον έξυπνο. Οταν δεν έχεις κάτι να πεις, μη μιλάς, δεν είναι απαραίτητο...
Η Τελετή Λήξης του Φεστιβάλ πρόλαβε τελευταία στιγμή να χαλάσει την εικόνα μιας καλοκουρδισμένης διοργάνωσης και να φέρει στο νου μνήμες άλλων εποχών. Από την ομιλία του Προέδρου της Πανελλήνιας Ενωσης Κριτικών Κινηματογράφου που θύμιζε συνδικαλιστική γκρίνια για την γκρίνια, μέχρι τον «άκαιρο» γαστρονομικό λόγο του Γιάννη Μπουτάρη και από τα προβλήματα μετάφρασης μέχρι τα λάθη στα ονόματα των βραβευμένων, όλα απέδειξαν πως ακόμη και μια τελετή χωρίς σκηνοθεσία χρειαζόταν λίγη παραπάνω πρόβα. Αστοχη και η προβολή του σποτ για την διεκδίκηση του τίτλου της «Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας» από την πόλη της Θεσσαλονίκης. Kαταλαβαίνουμε ότι ήταν επιβεβλημένη, αλλά θα μπορούσε τουλάχιστον το σποτ να ήταν καλοσκηνοθετημενο, μονταρισμένο σωστά και μικρότερο σε διάρκεια. Οσο για το κοινό που φώναζε δυνατά - θέλοντας προφανώς να ακούει τη φωνή του - ήταν στην πλειοψηφία του άνθρωποι που δεν είχαν ιδέα όχι ποιοι είναι αυτοί που ανεβαίνουν στη σκηνή, αλλά ότι βρίσκονται σε κινηματογραφικό φεστιβάλ! (Διαβάστε εδώ όλο το ρεπορτάζ από την Τελετή Λήξης του Φεστιβάλ)
Φωτογραφία: Φανή Τρυψάνη, Motionteam
