Μια μαυρόασπρη ταινία στα ρώσικα, με Ρώσους ηθοποιούς στην Ουκρανία, που μόλις είχε γίνει ανεξάρτητο κράτος.
Αυτό ήταν ο «Ανεμος στην Πόλη», το ντεμπούτο του Πέτρου Σεβαστίκογλου, που εν έτει 1996 σύστησε ένα σκηνοθέτη φιλόδοξο, ικανό για το πιο τολμηρό εγχείρημα, με αφετηρία την «άγνοια» της πρώτης φοράς και το πάθος για ένα σινεμά που μπορεί σε μια ταινία να μιλήσει για τα πάντα.
Δύο δεκαετίες μετά, ο Πέτρος Σεβαστίκογλου, δεν θα γύριζε ποτέ ξανά τον «Ανεμο στην Πόλη», αλλά δεν θα ήταν ο ίδιος άνθρωπος αν δεν είχε ζήσει την εμπειρία της δημιουργίας του.
Η δύναμη της άγνοιας. Αν είχα την πείρα να καταλάβω τι επιχειρούσα να κάνω στην πρώτη μου ταινία τον «Ανεμο στην Πόλη» απλά δεν θα την είχα κάνει. Μια μαυρόασπρη ταινία στα ρώσικα, με Ρώσους ηθοποιούς στην Ουκρανία, που μόλις είχε γίνει ανεξάρτητο κράτος.
Οι βασικοί Έλληνες συνεργάτες μου, ο Ηλίας Κωνσταντακόπουλος στη φωτογραφία και ο Αντώνης Δαγκλίδης στα σκηνικά με την ίδια ανύπαρκτη πείρα με εμένα σε μια ταινία μεγάλου μήκους. Ενα ρωσικό συνεργείο που καμιά φορά έφτανε τα 50 άτομα. Ο πρώτος Ρώσος συμπαραγωγός που κατέληξε στη φυλακή ένα μήνα πριν τα γυρίσματα. Τα υπέροχα κινηματογραφικά στούντιο της Οδησσού σε πτώχευση λόγω της κατάργησης των κρατικών κονδυλίων. Το κρύο, η έλλειψη βασικών υλικών εξ αιτίας της κατάρρευσης του κομμουνιστικού συστήματος και το κενό που είχε δημιουργηθεί...
Θα μπορούσα να γεμίσω σελίδες με τους λόγους που δεν θα έπρεπε να γυριστεί αυτή η ταινία. Αλλά μπορεί για όλους αυτούς ακριβώς τους λόγους η ταινία - πέρα από τα ελαττώματα μιας πρώτης ταινίας - να έχει μια εσωτερική δύναμη και αλήθεια που εν μέρει προέρχεται από τις συνθήκες που δημιουργήθηκε.
Το θέμα της ταινίας, η διάλυση ενός περιπλανώμενου θιάσου μαγείας, σε μια κοινωνία που καταρρέει, ήταν μια αλληγορία της κατάστασης που επικρατούσε στην πρώην Σοβιετική ένωση και νυν Ρωσία. Το Ελληνικό και το Ρωσικό συνεργείο, οι ηθοποιοί όλοι ζούσαμε καθημερινά στο γύρισμα αλλά και στην καθημερινότητα μας αυτή την κατάσταση.
Θα ξαναεπιχειρούσα ένα παρόμοιο εγχείρημα; Οχι. Ηταν νομίζω για όλους μας μια εμπειρία ζωής που δεν θα την αλλάζαμε με τίποτα, αλλά δεν θέλω να πω ξανά όταν τελείωσε το τελευταίο πλάνο: «Τα κατάφερα». Κατάφερα να φέρω σε πέρας μια «ακατόρθωτη» παραγωγή, να γυρίσουμε μια ταινία που είχε ελάχιστες πιθανότητες να ολοκληρωθεί. Η ουσία για μένα δεν είναι πια να τα καταφέρω, αλλά τι έχω καταφέρει.»
Παρόλα αυτά οι επόμενες μου ταινίες δεν γυρίστηκαν σ' ένα δωμάτιο: Στο Πήλιο, στην Αθήνα με Νιγηριανούς ερασιτέχνες ηθοποιούς, στη Σενεγάλη και η τελευταία στην Κίνα, στην Καλιφόρνια και σε άλλες χώρες που αναμένω να πάω για να την ολοκληρώσω. Η βασική διαφορά είναι ότι αυτές τις ταινίες τις γύρισα με ελάχιστο κόστος, μ' ένα μικρό συνεργείο και τελευταία μόνος μου με μια κάμερα και τους ηθοποιούς. Ο κινηματογράφος είναι μια βιομηχανία που προσωπικά δεν μου επιτρέπει πια να αφοσιωθώ στην ουσία της τέχνης. Το βάρος της παραγωγής, η ατελείωτη αναμονή των εγκρίσεων για τη χρηματοδότηση αφήνουν όλο και λιγότερη θέση στην δημιουργία. Τη δύναμη της άγνοιας που με επέτρεψε να κάνω τον «Ανεμο στην Πόλη», συνεχίζω όμως να την αναζητώ προσπαθώντας να πορευτώ σε μονοπάτια που δεν έχω βαδίσει ξανά. Η τέχνη έχει ανάγκη της άγνοιας, πρέπει να ξεχνάς για να αφήσεις χώρο στο παρόν και στο μέλλον. Η πείρα δεν πρέπει να είναι εμπόδιο στη λήψη καλλιτεχνικού κινδύνου. Ενα έργο τέχνης πρέπει να είναι τολμηρό στην κατασκευή του για να εμπεριέχει και μία ουσιαστική τόλμη.
Ενας Γάλλος διανομέας με είχε ρωτήσει για τον «Άνεμο στην πόλη», που δεν τον είχε δει, αν ήταν κωμωδία, αστυνομικό, δράμα, αν είχα κανένα γνωστό ηθοποιό. Του απάντησα ότι ήταν η πρώτη μου ταινία, ότι ήταν μία κοινωνική αλλά όχι ακριβώς ρεαλιστική ταινία, μαυρόασπρη, στα ρωσικά και χωρίς γνωστούς ηθοποιούς. Μου είπε χαριτολογώντας ότι μια τέτοια ταινία από την στιγμή που δεν πήρε Όσκαρ ή τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες δεν έχει καμιά πιθανότητα να βρει διανομή. Θα τον ενδιέφερε όμως να την αγοράσει για να τη δείξει σε σχολές κινηματογράφου σαν δείγμα προς αποφυγή, τι δεν πρέπει να κάνει ένας νέος σκηνοθέτης σε μια πρώτη του ταινία για να έχει μια πιθανότητα να την αγοράσουν. Από τότε ονειρεύομαι μια σχολή που να διδάσκει τους κανόνες και πως να τους ξεχνάς, τη «δύναμη της άγνοιας». Γιατί ο κινηματογράφος είναι εκ των προτέρων τέχνη.
Ανεμος στην Πόλη του Πέτρου Σεβαστίκογλου (1996)
Ενας περιοδεύων θίασος με επικεφαλής έναν ηλικιωμένο σκηνοθέτη φτάνει σε μια ρωσική κωμόπολη. Ενας νεαρός εργάτης, ο Νικίτα, καταγοητεύεται από την παράσταση, καθώς και από τη χάρη και τη φινέτσα της νεαρής ηθοποιού Αλίνας. Μια τρομερή καταιγίδα, όμως, πλήττει την περιοχή και καταστρέφει το θέατρο. Τα μέλη του θιάσου εγκαταλείπουν άρον-άρον την πόλη, ενώ ο Νικίτα τους ψάχνει απεγνωσμένα.
Ανεμος στην Πόλη του Πέτρου Σεβαστίκογλου | 110' | Παραγωγή: Mact Productions, ΣΤΕΦΙ Φιλμ, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Ελληνική Τηλεόραση 1, Lumiere Services | Σενάριο: Αλέξανδρος Κακαβάς, Πέτρος Σεβαστίκογλου, Olga Mikhaylova | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ηλίας Κωνσταντακόπουλος | Παίζουν οι: Zinoviy Gerdt, Sergei Desnitsky, Gennadi Nazarov, Anna Yanovskaya κ.α. | Βραβεία - Διακρίσεις: Βραβεία Καλύτερης Ταινίας, Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη, Σκηνογραφίας και Ηχοληψίας στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1996 | Η ταινία θα προβληθεί σε κόπια 35mm με ελληνικούς υπότιτλους. | Προλογίζουν η Νικολέτα Λεούση και ο Γιώργος Τελτζίδης
