Ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδρύτρια του Πολύχρωμου Πλανήτη (εκδότρια υπέροχων εκδόσεων από το μεγάλο φάσμα της ελληνικής queer κουλτούρας - ενδεικτικά, το σενάριο της «Στρέλλας» των Πάνου Χ, Κούτρα; και του Παναγιώτη Ευαγγελίδη, το «Πόσο Πάει» της Μπέτυς Βακαλίδου, βιβλία των Τζένη Χειλουδάκη, Εύας Κουμαριανού, μελέτες και δοκίμια πάνω σε θέματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και πολλά άλλα) και δημιουργός του site t-zine.gr, η Μαρίνα Γαλανού ξεκίνησε δυναμικά από το 1997 να αγωνίζεται στο πεδίο των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων, ενώ υπήρξε ιδρυτικό μέλος και Γενική Γραμματέας στο ΣΑΤΤΕ, την πρώτη τρανς οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών έως το 2004.
Ήταν, επίσης, εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης σε θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, καθώς επίσης τακτικό μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ΕΣΡΜ). Διατέλεσε, ακόμη, μέλος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για τη νομοθεσία για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, καθώς επίσης μέλος της Επιτροπής για τη χάραξη Εθνικής Στρατηγικής για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα. Ήταν συγγραφέας δύο βιβλίων, «Ταυτότητα και έκφραση φύλου. Ορισμοί, στερεότυπα, μύθοι και διακρίσεις» και «Είμαι τρανς – ξέρω τα δικαιώματά μου», αρθρογράφος στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, ενώ είχε αναπτύξει έντονη δραστηριότητα σε όλους τους τομείς θεμάτων θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Κυρίως ήταν μια σπουδαία γυναίκα πρότυπο για κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται να διεκδικήσει το δικαίωμα στη διαφορετικότητα του. Ο θάνατός της αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στην ελληνική κοινωνία - τόσο στο πεδίο των αγώνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και στη σύγχρονη ελληνική queer.κουλτούρα. Τη θυμόμαστε αναδημοσιεύοντας τη συνέντευξή που έδωσε στην Δήμητρα Νικολοπούλου το 2017, για το Πρώτο Πλάνο, με αφορμή το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
«Είμαι τρανς – ξέρω τα δικαιώματά μου». Αυτός είναι ο τίτλος του οδηγού που έχει εκδώσει το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ) για όλους τους τρανς. Δεν χρειάζεται φυσικά να είσαι τρανς για να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου ότι βασικό δικαίωμα όλων είναι η ελευθερία σκέψης και έκφρασης. Ο σεβασμός της διαφορετικότητας. Ο κόσμος τείνει να ξεχνά. Φέτος στο 19ο ΦΝΘ προβάλλουμε τρία ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστές, τρανς: Το «Woman on Fire» (ΗΠΑ) της Τζούλι Σόκολοου, το «Transitioning: Transgender Children» (Ισπανία) των ρ.Ολιβέλα & Λουίς Σατόρε και το «The Pearl» (ΗΠΑ) των Τζέσικα Ντίμοκ και Κρίστοφερ ΛαΜάρκα. Πριν την προβολή τους, ζητήσαμε από την Μαρίνα Γαλανού, ιδιοκτήτρια των εκδόσεων Πολύχρωμος Πλανήτης και πρόεδρο του ΣΥΔ να μας λύσει απορίες. Τι σημαίνει τρανς; Τι διεκδικούν οι τρανς από την πολιτεία; Μιλήσαμε αρκετές φορές στο τηλέφωνο με τη Μαρίνα Γαλανού. Η συνέντευξη έγινε τελικά μέσω email. Όχι γιατί δεν προσπαθήσαμε να φιξάρουμε μια συνάντηση, αλλά γιατί είναι ένας άνθρωπος που τρέχει νυχθημερόν κοντά σε όσους τρανς χρειάζονται βοήθεια. Και είναι πολλοί: παιδιά και ενήλικες που ζουν καθημερινά σε καθεστώς εκφοβισμού, μόνο και μόνο επειδή είναι ο εαυτός τους. Πόσοι από εσάς έχετε πέσειθύματα bullying επειδή είστε ο εαυτός σας;
Στη λέξη τρανς, οι περισσότεροι φέρνουν στο μυαλό τους το περιθώριο, ανθρώπους που κάνουν πεζοδρόμιο. Πως σπάει ένα τέτοιο κλισέ;
Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να κάνουμε σαφές ότι μιλώντας για τρανς ανθρώπους, αναφερόμαστε σε τρανς γυναίκες, σε τρανς άντρες, και σε ανθρώπους που δεν ταυτίζονται με το δίπολο του φύλου (non binary, genderqueer άνθρωποι). Γενικότερα, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η λέξη τρανς σχετίζεται με έναν σημαντικό αριθμό ανθρώπων που η ταυτότητα ή έκφραση του φύλου τους (δηλαδή ο εσωτερικός ατομικός τρόπος που ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται το φύλο του), δεν βρίσκεται σε αντιστοιχία με το φύλο που καταγράφηκαν κατά τη γέννηση. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις ΗΠΑ, οι άνθρωποι που στο φάσμα του φύλου δεν αυτοπροσδιορίζονται στο κυρίαρχο δίπολο, ξεπερνούν το 1% και σύμφωνα με άλλους υπολογισμούς είναι κοντά στο 1,5 plus τοις εκατό. Θα ήταν αστείο να πούμε ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι σχετίζονται με την σεξουαλική εργασία. Κατ’ αρχήν οι τρανς άντρες (άνθρωποι δηλαδή που καταγράφηκαν κατά τη γέννηση με το θηλυκό γένος, όμως αυτοπροσδιορίζονται ως άντρες), δεν έχουν καμία σχέση με τη σεξουαλική εργασία. Επίσης, το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τους non binary ή genderqueer ανθρώπους. Από όλο το φάσμα των τρανς ανθρώπων, οι τρανς γυναίκες είναι αυτές που συχνά σχετίζονται με την σεξουαλική εργασία. Η λανθασμένη, λοιπόν, αντίληψη σχετίζεται πιο πολύ με το γεγονός ότι από όλη την τρανς κοινότητα, οι τρανς γυναίκες είναι οι πιο ορατές στην κοινωνία. Υπάρχουν πολλές τρανς γυναίκες, ιδιαίτερα τα νεότερα τρανς παιδιά, που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση.
Για πολλά χρόνια η λέξη τρανς αναφερόταν στο transsexual. Τώρα ο δόκιμος όρος είναι transgender. Επίσης υπάρχει ο όρος τραβεστί. Ποιες οι διαφορές τους;
Συχνά μπερδεύεται ο κόσμος από τις πολλές ορολογίες, και να σας πω την αλήθεια δεν τον αδικώ. Αυτό που θα μπορούσα να σας πω ότι η πιο επιθυμητή ορολογία, και η πιο απλή, είναι τρανς. Η λέξη τρανς προσδιορίζει την μετάβαση και νομίζω σε μεγάλο βαθμό το στάτους των ανθρώπων που η ταυτότητα ή έκφραση φύλου δεν ταυτίζεται με το φύλο που καταγράφηκαν κατά τη γέννηση. Χρησιμοποιείται ως όρος ομπρέλα που νομίζω καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της κοινότητάς μας. Τώρα μέσα στο φάσμα των ταυτοτήτων και εκφράσεων φύλου σαφώς υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Υπάρχουν οι τρανς άνθρωποι που προχωρούν σε χειρουργικές επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου, άλλοι που δεν προχωρούν αλλά προχωρούν σε άλλες ιατρικές παρεμβάσεις, υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που είτε αργούν σε αυτά τα βήματα, είτε προχωρούν σε μέρος τους, ή και καθόλου. Είναι ιδιαίτερα ευρύ το φάσμα των διαφοροποιήσεων. Η λέξη τρανσέξουαλ σχετίζεται με το sex, το ανατομικό φύλο, και προσωπικά προτιμώ να μην την χρησιμοποιώ για δύο λόγους: αφενός μεν ακόμη και για τους ανθρώπους που προχωρούν σε χειρουργικές επεμβάσεις, δεν πιστεύω ότι το γεγονός αυτότους χαρακτηρίζει αποκλειστικά καθώς η ταυτότητα φύλου παραμένει το κυρίως ζητούμενο,αφετέρου είναι αρκετά ψυχιατρικοποιημένος(σας υπενθυμίζω ότι για χρόνια χρησιμοποιούνταν για χαρακτηρισμό ως ψυχική διαταραχήο ονομαζόμενος «τρανσεξουαλισμός»). Ο όροςtransgender (ελληνική μετάφραση: διεμφυλική/-ός) αναφέρεται στο gender, δηλαδή τοκοινωνικό φύλο. Σίγουρα είναι πιο δόκιμοςόρος, και αντικατοπτρίζει καλύτερα την τρανςκατάσταση. Ο όρος τραβεστί, δεν είναι καθόλουεπιθυμητός, παλιότερα χρησιμοποιούνταν πιοπολύ για τους παρενδυτικούς ανθρώπους, καιδεν είναι επιθυμητός διότι χρησιμοποιείταικακοποιητικά και είναι ο πλέον ψυχιατρικοποιημένος. Γενικά θα σας έλεγα ότι προτιμώνα χρησιμοποιώ τον γενικότερο όρο τρανς,για όλους τους παραπάνω λόγους.
Δεν βρίσκω ότι έχει νόημα να μιλήσω προσωπικά, αυτό που όμως προσωπικά με έσωσε πολλές φορές είναι ότι από μικρό παιδί είχα πάντα κοντά μου την οικογένειά μου. Είναι πολύ σημαντικό αυτό, ίσως το σπουδαιότερο. Ξέρω παιδιά που δεν είχαν κοντά τους την οικογένεια, που εκτός της απόρριψης από την κοινωνία, είχαν αντιμετωπίσει τοίχο στην ίδια τους την οικογένεια, ή ακόμη και εκδιώχθηκαν στην εφηβική ηλικία, ή αντιμετώπισαν ενδοοικογενειακή βία. Είναι τραγικό αυτό. Είναι το μεγαλύτερο λάθος.»
Μπορούν εύκολα οι τρανς π.χ. με πτυχίο ναβρουν δουλειά που αντιστοιχεί στο επίπεδοσπουδών τους;
Όταν έχεις μία ταυτότητα, και γενικότεραέγγραφα που δεν αντικατοπτρίζουν την εξωτερική εμφάνιση του φύλου, επί παραδείγματιεάν είσαι τρανς γυναίκα, όμως έχει ταυτότηταμε αντρικά στοιχεία, καταλαβαίνετε ότι είναιδύσκολο ένας εργοδότης να σας προσλάβει.Αυτό δημιουργεί δυσκολίες, περιορισμένηπρόσβαση ή και αποκλεισμούς από τον χώροτης εργασίας και της απασχόλησης. Έχουνόμως γίνει βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση:πρόσφατα, το καλοκαίρι του 2016, σε προσφυγήτρανς άντρα που δεν είχε κάνει χειρουργικήεπέμβαση στα γεννητικά όργανα, το ΕιρηνοδικείοΑθηνών σε υπόθεση που ανέλαβε ο δικηγόροςΒασίλης Σωτηρόπουλος, αποφάσισε ότι ηπρακτική της προαπαίτησης για ένα πρόσωπονα έχει κάνει χειρουργικές επεμβάσεις σταγεννητικά όργανα, είναι όχι μόνο υπερβολική,αλλά παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματατου προσώπου και συγκεκριμένα το Άρθρο8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτωντου Ανθρώπου που αναφέρεται στην παραβίασης της ιδιωτικής ζωής του ανθρώπου.Σε νεότερη απόφαση, επίσης, το Ειρηνοδικείοαποφάσισε ότι είναι γενικότερα υπερβολικέςοι απαιτήσεις για ιατρικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της ορμονοληψίας. Καιήδη έχουμε τρανς ανθρώπους που δεν έχουνκάνει χειρουργικές επεμβάσεις, που έχουναλλάξει τα έγγραφά τους.
Τι ζητούν οι τρανς πρώτον από τους διπλανούςτους και δεύτερον από την πολιτική εξουσίαή τη νομοθεσία;
Κυρίως αυτό που ζητούν είναι σεβασμό καισυνειδητότητα ότι είμαστε άνθρωποι, όπωςόλοι οι άνθρωποι. Άνθρωποι που πρέπει ναέχουμε ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες μεόλους τους συνανθρώπους μας, παντού: στηνεκπαίδευση, στην εργασία, στην κοινωνικήασφάλιση, στην υγεία, σε όλους τους τομείςτης ιδιωτικής και κοινωνικής ζωής. Στην νομοθεσία το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνειείναι να ψηφιστεί νομοθεσία για την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου που θαδίνει τη δυνατότητα αλλαγής των εγγράφωντων τρανς ανθρώπων, χωρίς προϋποθέσειςπου παραβιάζουν τα δικαιώματα των τρανςανθρώπων, αλλά θα είναι με μία απλή, σύντομηκαι πλήρως προσβάσιμη διαδικασία, χωρίςιατρικές προϋποθέσεις ή γνωματεύσεις, αλλάμε βάση τον αυτοπροσδιορισμό σε σχέσημε το φύλο, όπως ήδη συμβαίνει σε πολλέςχώρες της Ευρώπης, και όπως έχει καλέσειτο Συμβούλιο της Ευρώπης τα κράτη μέλη ναπράξουν, ακριβώς επειδή όπως σας είπα έναμεγάλο μέρος των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι τρανς άνθρωποι, οφείλονται σεαυτήν την αναντιστοιχία.
Έχετε υποστεί ρατσισμό; Αν ναι, θα μπορούσατενα μοιραστείτε κάποιο περιστατικό;
Ναι, βεβαίως. Από πολύ απλά περιστατικά,όπως επί παραδείγματι να με σταματήσει γιαέλεγχο αστυνομικός της τροχαίας, όταν τουέδειξα τα έγγραφα ταυτότητάς μου που είχαναντρικά στοιχεία που μου δημιούργησε τεράστιοπρόβλημα, έως του να χάσω δουλειά που είχανεπενδυθεί πολλά χρήματα και εργασία και μετάνα φτάσω στο χείλος της πλήρους οικονομικήςκαταστροφής επειδή δεν διανοούνταν ότι θαείχε συνεργάτη τρανς. Δεν βρίσκω ότι έχεινόημα να μιλήσω προσωπικά, αυτό που όμωςπροσωπικά με έσωσε πολλές φορές είναι ότιαπό μικρό παιδί είχα πάντα κοντά μου τηνοικογένειά μου. Είναι πολύ σημαντικό αυτό,ίσως το σπουδαιότερο. Ξέρω παιδιά που δενείχαν κοντά τους την οικογένεια, που εκτόςτης απόρριψης από την κοινωνία, είχαν αντιμετωπίσει τοίχο στην ίδια τους την οικογένεια, ήακόμη και εκδιώχθηκαν στην εφηβική ηλικία,ή αντιμετώπισαν ενδοοικογενειακή βία. Είναιτραγικό αυτό. Είναι το μεγαλύτερο λάθος.
Ένα μικρό παιδί που αντιλαμβάνεται απόνωρίς ότι το προσδιορίζουν με λάθος φύλοαπό αυτό που νιώθει, ποια είναι τα πρώταβήματα που μπορεί να κάνει;
Κοιτάξτε, είναι δύσκολο να δώσει οδηγίεςσε ναυτιλλομένους, που λένε, καθώς κάθεάνθρωπος είναι διαφορετικός, μεγαλώνουμεσε διαφορετικά περιβάλλοντα και οικογένειες.Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα είναι τοκάμινγκ-άουτ, αν και ξέρετε πολλές φορές δενχρειάζεται να πεις πολλά πράγματα. Οι γονείς,και ιδιαίτερα η μητέρα, καταλαβαίνουν. Μπορείνα μην εντοπίσουν το γεγονός αυτό καθαυτό,αλλά καταλαβαίνουν ότι κάτι διαφορετικόσυμβαίνει. Δεν μπορώ να σας δώσω συγκεκριμένη απάντηση, και δεν ξέρω τις επιλογέςπου μπορεί να έχει το ίδιο το παιδί. Αυτό που θαμπορούσα να πω είναι για τους γονείς: πρέπεινα αντιμετωπίσουν το παιδί τους, με αγκαλιάκαι με αγάπη. Με κατανόηση, να προσπαθήσουννα το νιώσουν, να του δώσουν αγάπη και έναασφαλές περιβάλλον, ότι είναι μαζί του ότι κιαν συμβαίνει. Η παιδική και η εφηβική ηλικίαείναι η πιο κρίσιμη. Πρέπει το παιδί να νιώσειασφαλές πρώτιστα, ότι μπορεί να πατήσει σταπόδια του. Τον τελευταίο καιρό έχω συναντήσει στο γραφείο μας πολλούς γονείς, κι αυτόείναι το πιο ελπιδοφόρο, που στέκονται κοντάτα παιδιά τους, που μας ζητούν να μάθουνπερισσότερα για να βοηθήσουν το παιδί τους.
Και με τους ενήλικες τι γίνεται; Αν πέσουνπχ θύματα βίας;
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθείσημαντικά τα ποσοστά της ρατσιστικής βίας,και ιδιαίτερα των περιστατικών κατά τρανςανθρώπων. Για να σας δώσω ένα μέτρο, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Δικτύουκατά της Ρατσιστικής Βίας που δόθηκε στηδημοσιότητα τον Μάιο του 2016, το 2015 καταγράφηκαν περίπου 300 συνολικά περιστατικάρατσιστικής βίας, από τα οποία τα 54 ήτανκατά τρανς ανθρώπων. Προσπαθούμε με τιςδυνάμεις μας να υποστηρίξουμε τα θύματακαι να είμαστε κοντά τους. ‘Eχουμε εκδώσειέναν μικρό οδηγό, το «Είμαι τρανς – ξέρω ταδικαιώματά μου», που αναφέρει όλο το νομικόπλαίσιο που οι τρανς άνθρωποι μπορούν ναπροστατευθούν έναντι της ρατσιστικής βίας,των διακρίσεων, του μισαλλόδοξου λόγου,και καταλήγει με τρόπους που το πρόσωπομπορεί να προστατευθεί και να διεκδικήσειτα δικαιώματά του. Δίνουμε ιδιαίτερη σημασίαστην ενημέρωση και εκτός του οδηγού που σαςανέφερα, έχουμε εκδώσει ένα μικρό βιβλίο μετίτλο «Ταυτότητα και έκφραση φύλου: ορισμοί,στερεότυπα, διακρίσεις και μύθοι» που έγραψαεγώ όπως και τον οδηγό, που έγινε με σκοπόνα ενημερωθεί η κοινωνία για θέματα ταυτότητας και έκφρασης φύλου, καθώς επίσηςέχουμε εκδώσει στα ελληνικά την έκθεση τουΕπιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα τουΣυμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο: «ΑνθρώπιναΔικαιώματα και Ταυτότητα Φύλου» που δίνειστο ευρωπαϊκό επίπεδο τα στάνταρντς για τηντήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τωντρανς ανθρώπων, ενώ τέλος έχουμε βγάλειένα τρίγλωσσο (αγγλικά-γαλλικά-αραβικά)φυλλάδιο για τα δικαιώματα των τρανς καιγενικότερα λοατ προσφύγων, καθώς έχουμεέντονη δραστηριοποίηση στην υπεράσπισητων δικαιωμάτων των λοατ προσφύγων καιαιτούντων άσυλο για λόγους σεξουαλικούπροσανατολισμού και ιδίως ταυτότητας φύλου.Ένα σημαντικό κομμάτι της δράσης μας, πληντης διεκδίκησης των δικαιωμάτων από τηνΠολιτεία, είναι και η ενημέρωση.
Eίμαστε άνθρωποι όπως όλες και όλοι, με τις ίδιες ανησυχίες, τις ίδιες αγωνίες για το αύριο, τις ίδιες ανάγκες συναισθηματικές, κοινωνικές, προσωπικές. H διαφορετικότητα και η ποικιλία είναι πλούτος, και όχι πρόβλημα. Eίμαστε όλες και όλοι διαφορετικοί, αλλά πρέπει να έχουμε τις ίδιες ευκαιρίες και μεταχείριση.»
Μίνα Ορφανού, Εύα Κουμαριανού. Έζησαν τορατσισμό, βρήκαν τον δρόμο τους, κέρδισαναναγνωρισιμότητα ως καλλιτέχνιδες. Δίνουνελπίδα οι ιστορίες τους;
Βεβαίως δίνουν ελπίδα. Κάθε παράδειγμα αποδοχής και καταξίωσης σε κάθε τομέα βοηθάει.Επίσης, δεν υπάρχει μόνο ο καλλιτεχνικός χώρος, που πάντα είναι πιο ανεκτικός, υπάρχουντρανς που μπορεί να μην είναι αναγνωρίσιμεςή αναγνωρίσιμοι στο ευρύ κοινό αλλά έχουνκαταφέρει πολλά στον τομέα τους. Γνωρίζωτρανς που είναι δικηγόροι, τρανς που έχουνσπουδάσει και έχουν καταξιωθεί, αλλά δενείναι στα φώτα της δημοσιότητας. Άλλωστεπολλές φορές μπορεί να μη το θέλουν – μηξεχνάτε ότι τα ΜΜΕ στη χώρα μας είναιαδηφάγα και πολλές φορές, για να μη πω τιςπερισσότερες, περιβάλλουν τη ζωή των τρανςείτε με διάθεση κουτσομπολιού είτε με ροζχρώματα, στην καλύτερη περίπτωση, ενώ σεάλλες με κακοποιητικό τρόπο. Δεν μπορείςνα ζητάς απ’ όλους τους ανθρώπους να είναιδιατεθειμένοι να εκτεθούν και να παραβιαστείη ιδιωτικότητά τους.
Η ILGA ( International Lesbian, Gay, Bisexual,Trans and Intersex Association) αγωνίζεταιγια τα δικαιώματα της κοινότητας LGBTI.Ταυτόχρονα καταγράφει την κατάσταση ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο γιατους LGBTI. Που βρίσκεται η Ελλάδα;
Σύμφωνα με τον ετήσιο χάρτη του 2016 τηςILGA-Europe, η Ελλάδα, αν δεν κάνω λάθοςβρίσκεται στην 15η θέση, και σε κλίμακα απότο 1 έως το 100, η Ελλάδα είναι στο 58%, γενικάστα LGBTI δικαιώματα, αλλά ειδικότερα στατρανς δικαιώματα η χώρα μας βρίσκεται πολύπιο χαμηλά, νομίζω στο 23%, πολύ χαμηλά.Μπορεί να έχει συμπεριληφθεί η ταυτότηταφύλου σε αρκετές νομοθεσίες, όπως λ.χ. γιατα εγκλήματα μίσους, για την υποκίνηση σεμίσος ή διακρίσεις, σε κάποιες νομοθεσίες κατάτων διακρίσεων, ωστόσο δεν υπάρχει νομικήαναγνώριση της ταυτότητας φύλου, όπως συμβαίνει σε άλλες 16 χώρες της Ευρώπης, ενώυπάρχουν πολλά ακόμη πεδία νομοθεσίας πουπρέπει να συμπληρωθεί η ταυτότητα φύλου,ώστε οι τρανς άνθρωποι να έχουν, τουλάχιστοννομικά, ίσες ευκαιρίες. Το 58 διαμορφώθηκεκυρίως από την ψήφιση πριν από ενάμισι περίπου χρόνο του συμφώνου συμβίωσης, πουσίγουρα ήταν κάτι που έπρεπε να είχε γίνειπολύ πιο πριν, καθυστέρησε, αλλά ωστόσοπαραμένει σημαντικό. Νομίζω ότι η χώρα μαςσιγά-σιγά προχωράει, πρόσφατα ψηφίστηκενομοθεσία για την ίση μεταχείριση στον χώροτης εργασίας, έχει ανακοινωθεί ότι σύντομαθα κατατεθεί σε διαβούλευση σχέδιο νόμουγια την νομική αναγνώριση της ταυτότηταςφύλου (και εκεί έχουμε καθυστερήσει), ωστόσογίνονται βήματα. Με αργό τρόπο, αλλά γίνονται.
Τι θα λέγατε στους τρανς ανθρώπους πουκρύβονται;
Θα μπορούσα να μιλήσω με ευκολία γιαθάρρος, πως η ορατότητα είναι σπουδαία,και πολλά ακόμη, όμως δεν είμαι εύκοληστα λόγια τα σπουδαία τα μεγάλα. Αυτό πουθα έλεγα είναι πρώτιστα να νιώσουν οι ίδιεςκαι ίδιοι ότι πατούν καλά στα πόδια τους νααπευθυνθούν σε ανθρώπους που μπορούννα καταλάβουν και αφού δημιουργήσουν έναπεριβάλλον ασφαλές γύρω τους, να μιλήσουνκαι η ζωή είναι μπροστά τους. Πρώτα απ’όλα να καταλάβουν ότι δεν είναι μόνες καιμόνοι τους, ότι τον ίδιο δρόμο περπατήσαμεπολλές και πολλοί, και άλλοι λιγότερο, άλλοιπερισσότερο τα καταφέραμε. Επίσης, κάπουεκεί έξω βρίσκεται και μία συλλογικότητα,το ΣΥΔ, που προσπαθεί με τις λίγες δυνάμειςτης, αλλά με σοβαρότητα και με υπομονή καιεπιμονή αγωνίζεται ώστε η τρανς κοινότητανα έχει ένα καλύτερο αύριο και περισσότεραδικαιώματα. Όσο περισσότερες και περισσότεροιείμαστε, τόσο πιο πολλές ελπίδες υπάρχουνγια το μέλλον μας.
Και τέλος τι θα λέγατε στον κόσμο που φοβάται;
Ότι είμαστε άνθρωποι όπως όλες και όλοι,με τις ίδιες ανησυχίες, τις ίδιες αγωνίες γιατο αύριο, τις ίδιες ανάγκες συναισθηματικές,κοινωνικές, προσωπικές. Ότι η διαφορετικότητακαι η ποικιλία είναι πλούτος, και όχι πρόβλημα. Ότι είμαστε όλες και όλοι διαφορετικοί,αλλά πρέπει να έχουμε τις ίδιες ευκαιρίεςκαι μεταχείριση.
