Συνέντευξη

Αλίντα Δημητρίου, Υπέρ Γυναικών!

στα 10

Η Αλίντα Δημητρίου, με τα «Κορίτσια της Βροχής», ολοκληρώνει την τριλογία ταινιών για τη γυναικεία αντίσταση στην Ελλάδα και μιλά στο Flix για της ηρωίδες της που έγιναν δικές μας.

Αλίντα Δημητρίου, Υπέρ Γυναικών!

Εδώ και χρόνια, η Αλίντα Δημητρίου έχει αφιερώσει ένα μέρος της ζωής και του έργου της στους αγώνες των γυναικών στις περιόδους πολιτικής τραγωδίας στην Ελλάδα.

Με τα «Πουλιά στο Βάλτο», το 2008, καταπιάστηκε με τη δράση των γυναικών στην Κατοχή. Η «Ζωή στους Βράχους», το 2009, κατέγραψε τους αγώνες των γυναικών στον εμφύλιο και την εξορία. Τώρα, με τα «Κορίτσια της Βροχής», η Αλίντα Δημητρίου παρουσιάζει ένα ολοζώντανο, μαρτυρικά αληθινό πορτρέτο των γυναικών που αντιστάθηκαν στη δικτατορία, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, εξεφτελίστηκαν και ζουν για να αφηγηθούν την ιστορία τους.

Η Αλίντα Δημητρίου, από το 1977 ως το 1994, έχει κάνει περισσότερα από 50 ντοκιμαντέρ για την τηλεόραση και το Υπουργείο Πολιτισμού (π.χ. «Το Θέατρο στο βουνό», «Ανθρώπινα Δικαιώματα» (10 ημίωρα), «Γυναίκες» (6 ημίωρα). Από το 1994 ως το 2003 ασχολήθηκε με το βιομηχανικό ντοκιμαντέρ κάνοντας 15 ταινίες για τη ΔΕΗ.

Ωστόσο, μιλώντας της λίγο, είσαι αμέσως σίγουρος ότι οι ταινίες της εκφράζουν με εικόνες αυτά που προβληματίζουν το μυαλό και την ψυχή της: το παραγνωρισμένο, το ηρωικό, το πώς τα ιδανικά περνούν στην καθημερινότητα χωρίς να λερωθούν. Γι’ αυτό μάλλον, άλλωστε, κάνει τις ταινίες της μόνη της, ανεξάρτητα, για να μπορεί να εκφράσει ακριβώς αυτό που θέλει χωρίς υποχρεώσεις και επιταγές.

Η ταινία «Τα Κορίτσια της Βροχής» αποτελείται από μαρτυρίες γυναικών, πολλών και ωραίων, διαφόρων ηλικιών, καταγωγών και τρόπων ζωής, που τις ενώνει το ένα πράγμα που δεν μπορεί να ξεχαστεί: ο κοινός αγώνας για κάτι που πίστεψαν, την απελευθέρωση της Ελλάδας από τη δικτατορία και η κοινή ανάμνηση της βίας και της περιφρόνησης που αντιμετώπισαν από την (ανδρική, άλλωστε), εξουσία.

Από την αρχή της ταινίας, κάνει εντύπωση η απλότητα, ευθύτητα με την οποία μιλούν οι «πρωταγωνίστριες» της ιστορίας. Η Αλίντα Δημητρίου εξηγεί ότι για να κερδίσει την εμπιστοσύνη αυτών των γυναικών χρειάστηκε όχι μόνο επιμονή αλλά και… αποδείξεις! Οι γυναίκες που θα μοιράζονταν τις εμπειρίες τους, ήταν αρχικά επιφυλακτικές, είδαν τις προηγούμενες ταινίες της σκηνοθέτιδας, διεκδίκησαν σταδιακά την εμπιστοσύνη της και όταν, πια, αισθάνθηκαν σίγουρες, άφησαν τις ιστορίες τους να αποτυπωθούν, με τη δραματικότητα όχι της υπερβολής, αλλά της αλήθειας. «Εδωσα διαπιστευτήρια πριν τις καταφέρω!», λέει γελώντας, με τη στεντόρια φωνή της η Αλίντα Δημητρίου.

Τώρα, βέβαια, όσες από τις γυναίκες έχουν δει υλικό της ταινίας – κι είναι διάσπαρτες σ’ όλη την Ελλάδα, πολλές από τη Θεσσαλονίκη – οργανώνονται για να προβληθεί το φιλμ όσο γίνεται περισσότερο.

Η επιμονή στο ρόλο της γυναίκας δεν είναι ένας θεωρητικός φεμινισμός. Είναι μια άποψη τεσταρισμένη στην ιστορία. «Ζούμε σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, δεν το αισθάνεσαι εσύ;», λέει η Αλίντα Δημητρίου. «Η γυναίκα μεγάλωσε κι έμαθε στην καταπίεση, αναγκάστηκε από τη ζωή της να αντιδράσει. Η φύση της, ο προορισμός της να γίνει μητέρα, την έχει σκληραγωγήσει.» Και συνεχίζει, χαριτωμένα, «σιγά, οι άντρες άχρηστοι είναι, όλοι. Εκτός από έναν. Που είναι μέσα τώρα και διαβάζει…»

Είναι ωραία αυτή η κωμική τρυφερότητα μαζί με το δράμα που απεικονίζει στις ταινίες της η Αλίντα Δημητρίου. Γιατί κάνει την τραγωδία πιο πραγματική. Oπως και οι γυναίκες της που μιλάνε στην κάμερα, κανονικές, γοητευτικές, συνηθισμένες γυναίκες που σου μιλούν για πράγματα που τους επέβαλλαν, απίστευτα. Αξιζε το όραμά τους τόση δυστυχία, τόσο σωματικό και ψυχικό πόνο; «Αξιζε!», λέει η Δημητρίου. «Και το λένε και μόνες τους, πολλές από αυτές, στην ταινία. Λένε, αν οι συνθήκες ήταν ίδιες, αν βρισκόμουν στην ίδια θέση, το ίδιο θα ξανάκανα. Και το εννοούν.»

Οι ηρωίδες της Αλίντας Δημητρίου εξηγούν, στη διάρκεια της ταινίας, ότι η αντίστασή τους ξεκίνησε για πολιτικούς λόγους και κατέληξε σε απεγνωσμένη προστασία της προσωπικής τους αξιοπρέπειας. Γιατί, λοιπόν, σήμερα, που, χωρίς βέβαια να συγκρίνουμε εποχές και συνθήκες, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια στην Ελλάδα βρίσκεται και πάλι στο στόχαστρο, γιατί ο κόσμος δεν αντιδρά με ένταση και σταθερότητα; «Γιατί δεν έχουμε πιάσει ακόμα κόκκινο! Περίμενε να χτυπήσει η κατάσταση κόκκινο και θα δεις την αντίδραση του κόσμου. Γιατί και για μένα, τώρα, είναι εύκολο να κάνω μια πολιτική ταινία, όταν έχω ένα πιάτο φαΐ να φάω, μια ασφάλεια. Αν δεν την είχα, δε θα έκανα ταινίες. Θα έκανα αντίσταση.»

Τα «Κορίτσια της Βροχής» προβάλλονται από την Πέμπτη 15 Ιανουαρίου αποκλειστικά στην Ταινιοθήκη