Ιορδανία, 2023. Οταν ο άντρας της 30χρονης Ναβάλ πεθαίνει άξαφνα, συγγενείς και γείτονες προσφέρουν στην ίδια και την μικρή της κόρη κούφια λόγια συμπαράστασης. Η πραγματικότητα είναι άλλη. Δεν έχει χάσει απλώς «τον σύντροφο, το στήριγμα, τον εραστή της», όπως της λέει μία γριά θεία.
Σύμφωνα με τους νόμους του ισλαμικού κράτους έχει χάσει τα πάντα. Το σπίτι τους (ειρωνικά, η προίκα της) περνά στον αδελφό του νεκρού - ο οποίος ήταν ο πρώτος που έτρεξε να συλλυπηθεί, κι ο πρώτος που την πιέζει και για κάποια απλήρωτα γραμμάτια του αυτοκινήτου του μακαρίτη. Και το χειρότερο: αν χάσει το σπίτι τους, κι αν δεν καταφέρει να αποδείξει στο Καθεστώς ότι έχει τους πόρους να θρέψει την κόρη της, τότε και αυτή περνά στην κηδεμονία του γαμπρού της.
Η Ναβάλ χρειάζεται ένα θαύμα. Ή ένα ψέμα: μόνο αν είναι έγκυος σε αγοράκι, μόνο αν γεννηθεί ένα αρσενικό στην οικογένεια, τότε όλα περνούν στο όνομα του.
To 64o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 2 μέχρι και τις 12 Νοεμβρίου. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
Ο Αμάντ Αλ Ρασίντ σκηνοθετεί ένα στιβαρό κοινωνικό δράμα για την συστημική καταπίεση της γυναίκας δίνοντας στην ταινία τον τόνο του κατεπείγοντος - η Ναβάλ ξυπνά σ’ έναν εφιάλτη. Μπλέκεται σ’ έναν λαβύρινθο γραφειοκρατίας, θρησκοπληξίας, πατριαρχίας από τον οποίο κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει. Όσο τον πολεμάς, τόσο πέφτεις σε αδιέξοδο.
Ο Αλ Ρασίντ όμως έχει στο πλευρό του δύο γυναίκες συν-σεναριογράφους (Ρούλα Νασάρ και Ντελφίν Αγκούτ) κι η ηρωίδα του δεν υποκύπτει σε κανένα κλισέ. Αντιθέτως. Ενώ πάνω στον πανικό της (και μην ξεχνάμε: και το πένθος της) δεν τα κάνει όλα σωστά, υπάρχει μία υγιής οργή που την παρακινεί να παλέψει για το δίκιο της. Ένα πείσμα να μην παραδώσει παθητικά τη ζωή της, τα βασικά της ανθρώπινα δικαιώματα, στους άντρες κληρονόμους. Δεν ξέρει να οδηγεί, αλλά όχι, δε θα πουλήσει το αυτοκίνητο που ακόμα χρωστούσε ο άντρας της. Είναι ό,τι τελευταίο της έχει απομείνει από εκείνον.
Όσο ο Αλ Ρασίντ (με την πολύτιμη βοήθεια του DP του, Κάναμε Ονογιάμα) συνθέτει μία ατμόσφαιρα θρίλερ, με ρυθμούς αντίστροφης μέτρησης καθώς ο χρόνος της Ναβάλ να αποδείξει ότι μπορεί να τα καταφέρει τελειώνει λεπτό προς λεπτό, το σενάριο υφαίνει στην πλοκή κι άλλες παραμέτρους. Η Ναβάλ δουλεύει σε ένα πλούσιο σπίτι, ως νοσοκόμα μίας υπερήλικης γυναίκας με άνοια. Η εγγονή της, παγιδευμένη σ’ έναν κακό γάμο από τον οποίο η καλή τους κοινωνική τάξη δεν της επιτρέπει να ξεφύγει, μένει έγκυος. Εκείνη, ειρωνικά, έχει αυτό που λαχταρά η Ναβάλ, αλλά δεν το θέλει. Έχει το δικαίωμα να μην το θέλει; Ή, η γυναικεία υποτίμηση σ’ αυτή την πλευρά του πλανήτη ξεπερνά κάστες, χρήματα, θρησκείες (η πλούσια οικογένεια είναι Χριστιανοί);
Όλα μοιάζουν μάταια, αλλά ο εξαιρετικός ρυθμός της ταινίας, η αναγκαιότητα στο βλέμμα και το σώμα της συγκλονιστικής πρωταγωνίστριας (της Παλαιστίνιας Μούνια Χάβα) και το καλογραμμένο σενάριο σε παρασύρουν να ακολουθήσεις τον δαιδαλώδη, πεισμωμένο αγώνα της. Περιμένεις κι εσύ λίγο φως, την έξοδο από την άδικη αυτή συστημική σκουλικότρυπα.
Δόξα τον Αλλάχ, δόξα τω Θεώ, δόξα και τιμή στο σινεμά της Ιορδανίας, που μια ταινία σαν αυτή στέκεται από μόνη της σαν αχτίδα. Και δικαίως γράφει ιστορία: η πρώτη ταινία της χώρας που προβάλλεται στο φεστιβάλ Καννών και η ταινία που θα εκπροσωπήσει την Ιορδανία στα Όσκαρ του 2024.
To 64o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 2 μέχρι και τις 12 Νοεμβρίου. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
