Σε μία μικρή πόλη της βόρειας Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, οι μαθητές της Α’ Λυκείου ετοιμάζονται για την ετήσια τους εκδρομή. Υπάρχει η πρόταση να επισκεφθούν την Βενετία, κάτι που τους έχει ενθουσιάσει. Όμως οι γονείς και οι καθηγητές συνεδριάζουν στη διπλανή αίθουσα. Μία viral είδηση από σχολείο γειτονικής πόλης που ήθελε 7 μαθήτριες να μένουν έγκυες μετά από ένα τέτοιο ταξίδι έχει τρομάξει την μικρή τους κοινωνία.
To 64o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 2 μέχρι και τις 12 Νοεμβρίου. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
Όσο τα παιδιά τους περιμένουν, παίζουν «αλήθεια ή θάρρος» - με τον τρόπο που όλα τα 15χρονα, κάπου, κάποτε έχουν παίξει. Σεξουαλικά υπονοούμενα, άγαρμπα φιλιά, πρόκληση για να σπάσεις τα όρια σου. Ανάμεσά τους η Ιμάν - ένα κορίτσι χαμηλών τόνων, με σπορ ατημέλητη -οριακά ανδρόγυνη- εμφάνιση και κοντά ροζ μαλλιά. Την προκαλούν να ομολογήσει τη φήμη που έχει κυκλοφορήσει ένα από τα μεγαλύτερα και popular αγόρια - ότι «το έκαναν». Εκείνη ξαφνιάζεται, αλλά μπροστά στην επίθεση ερωτήσεων και την πίεση του παιχνιδιού, το ομολογεί. Με ένα παράξενο μειδίαμα. Όπως αργότερα ομολογεί στην κολλητή της Χάνα, η οποία γνωρίζει πολύ καλά ότι η Ιμάν είναι ακόμα παρθένα, «για να βγάλει μία τέτοια φήμη, σημαίνει ότι του αρέσω». Η πρόκληση του να είσαι ξαφνικά στο κέντρο του ενδιαφέροντος των συμμαθητών σου ξελογιάζει την Ιμάν και την παρασύρει σε μία σειρά ακόμα μεγαλύτερων ψεμάτων που θα βάλουν σε κίνδυνο, όχι μόνο το μέλλον της στο σχολείο, αλλά και το μέλλον της εκδρομής.
Στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο η Ούνα Γκούνιακ μάς επιστρέφει στην συναισθηματική, ορμονική και καθοριστική τρικυμία που είναι η εφηβεία. Όταν οι κομβικές στιγμές της διαμόρφωσης του χαρακτήρα σου συμβαίνουν ξαφνικά, σε ηλικία που δεν έχεις εργαλεία να τις επεξεργαστείς, και για θέματα ταμπού που οι παραδοσιακές βαλκανικές οικογένειες δεν σε έχουν προετοιμάσει. Όταν η ψυχή σου λαχταρά και σκιάζεται με την ίδια σκέψη: όλοι να ασχολούνται μαζί σου. Όταν το σεξ είναι μία αδιευκρίνιστη ιδέα - τα κορίτσια τη συνδυάζουν με έρωτα, τα αγόρια με κατόρθωμα. Όλοι τα παιδιά, κατά βάθος, τη φοβούνται. Όλοι οι γονείς την τρέμουν.
Όμως, σ’ αυτές τις Βαλκάνιες κοινωνίες (στις οποίες ανήκουμε κι εμείς) υπάρχει διαφορά αν είσαι αγόρι ή κορίτσι. Και η Γκούνιακ θέλει να το ανατρέψει αυτό. Ή, τουλάχιστον, να το αμφισβητήσει ως αξίωμα, να το προκαλέσει. Η Ιμάν δεν ντρέπεται για την φήμη που έβγαλε. Δεν θυμώνει, δεν ξεσπά. Απρόσμενα, την υιοθετεί (κι ας είναι ψέματα), τη φοράει στο πέτο. Η σεξουαλικότητα της της ανήκει, την καμαρώνει όπως θα έκανε κι ένας συμμαθητής της. Μόνο που η μικροκοινωνία της (από τις συμμαθήτριες της και το ίδιο το αγόρι, μέχρι τους δασκάλους και τους γονείς) δεν είναι έτοιμες για μία τέτοια κοπέλα. Αυτό που ακολουθεί είναι ένα κυνήγι μαγισσών που στρέφει ανθρώπους και θεσμούς εναντίον μίας 15χρονης που έβαλε σε κίνδυνο της ισορροπίες αυτής της κοινωνίας.
Η Γκούνιακ ακολουθεί το νήμα της ιστορίας της ψύχραιμα, χαμηλότονα. Το σινεμά της δεν έχει εκφραστικές κορώνες. Βασίζεται στην παρατήρηση μικρών στιγμών κι ακόμα μικρότερων εκφράσεων - ένα μειδίαμα, μία παύση, ένα βλέμμα. Περισσότερο την ενδιαφέρει η μελαγχολία του διαλόγου που έχει ξεκινήσει μέσα μας για την ανίκητη και βαθιά ριζωμένη πατριαρχία και για το πώς κανείς δεν βοηθάει ουσιαστικά, όπως πρέπει, τους έφηβους να μεγαλώσουν σωστά κι απαλλαγμένοι από συμπλέγματα και κόμπλεξ. Θέλει να μας αφήσει με θλίψη κι όχι επανάσταση.
Αυτό μπορεί να περάσει ως ατολμία, αλλά δεν είναι. Υπάρχει τόλμη στο να καταλύσει άλλα κλισέ - μία αγαπημένη οικογένεια, έναν τρυφερό παππού, μία όσο δυναμική της επιτρέπεται ώστε να αντισταθεί και να την υποστηρίξει μητέρα, έναν γλυκό πατέρα - απόντα λόγω σκληρής δουλειάς. Υπάρχει τόλμη στην διακριτική παρουσίαση της οικονομικής κρίσης - όλα είναι ταξικά. Ακόμα και τα ποια παιδιά μπορούν να συμμετέχουν σ’ αυτή την εκδρομή γιατί μπορούν να πληρώσουν το εισιτήριο.
Όλα τα παιδιά «ονειρεύονται μία εκδρομή», αλλά δεν έχουν όλα το δικαίωμα σ’ αυτήν.
To 64o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 2 μέχρι και τις 12 Νοεμβρίου. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
