Το Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου ξεκίνησε με φιλοδοξία να συστήσει στους θεατές ένα σινεμά διαφορετικό, άγνωστο, ζωντανό, φτιαγμένο από τα σπάνια υλικά της παρατήρησης, της τεκμηρίωσης, του πειραματισμού και της ενδοσκόπησης στις πιο αφανείς πλευρές της ανθρώπινης κατάστασης. Δέκα χρόνια μετά, είναι περιττό να μιλήσει κανείς για «θεσμό», αφού το Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου συνεχίζει με την ίδια ανήσυχη διάθεση να εξερευνά άγνωστες πτυχές ενός (κινηματογραφικού) κόσμου που αλλάζει πιο γρήγορα από τα καρέ στη μεγάλη οθόνη.
Η φετινή του διοργάνωση είναι εορταστική, πλούσια, γεμάτη εικόνες και συναισθήματα που αγγίζουν ό,τι πιο άμεσο, επείγον και σημαντικό μπορεί να ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή τον πιο απαιτητικό θεατή. Από τις πιο ανεξερεύνητες ζούγκλες στην άκρη του κόσμου, μέχρι τις πιο ψηλές βουνοκορφές και από τη ζωή στις σύγχρονες πόλεις μέχρι τις έννοιες που ορίζουν την καθημερινότητα του πλανήτη σήμερα, δείτε τον κόσμο με άλλο βλέμμα και τον άνθρωπο στον πρωταγωνιστικό ρόλο που του αξίζει.
Το 10o Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας διεξάγεται φέτος από τις 27 Νοεμβρίου μέχρι τις 4 Δεκεμβρίου στον κινηματογράφος Αστορ. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ και στην επίσημη σελίδα του στο Facebook.
Το Φεστιβάλ ανοίγει με μια ταινία - γεγονός. Δέκα χρόνια γυρισμάτων - όσα και τα χρόνια του φεστιβάλ - μία ευτυχής σύμπτωση για την ταινία έναρξης «Προορισμός Καρδιά» (Heartbound) των Σίνε Πλάμπεχ και Γιάνους Μετζ. Η ταινία, που μελετά τις ζωές τεσσάρων οικογενειών και το ταξίδι που κάνουν γυναίκες από την Ταϊλάνδη στη Δανία για να παντρευτούν, αποτελεί ένα ανθρωπολογικό και κινηματογραφικό επίτευγμα.
Φοιτητικές Ταινίες
Κάθε χρόνο, το Φεστιβάλ παρουσιάζει μια επιλογή των πιο άρτιων δειγμάτων από τις δεκάδες ταινίες που παράγονται στο πλαίσιο μεταπτυχιακών προγραμμάτων στην Οπτική Ανθρωπολογία και σε συναφή πεδία. Αυτήν τη χρονιά, μαθαίνουμε πώς είναι να ζεις με μία δερματική πάθηση μέσα από την προσέγγιση της Λιντίτζα Μπούρσακ στο αναστοχαστικό «Σπασμένο Δέρμα» (Broken Skin). Πορτογαλικοί μύθοι, αφηγήσεις και μυστηριώδεις δολοφονίες ζωντανεύουν στην οθόνη μέσα από ένα μοντάζ που μας βυθίζει στον κόσμο της Αγνες Μενγκ και τις «Ιστορίες Λύκων» (Histories of Wolves), ενώ ο Πάβελ Μπορέκι μας τοποθετεί μέσα σε ένα παζάρι ζώων σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στην Αλγερία με το πειραματικό «Στον Κήπο του Διαβόλου» (In the Devil’s Garden). Κάτοικοι του Πακιστάν μας αφηγούνται τις ιστορίες του ορεινού χωριού τους που πλημμύρισε και εξαφάνισε τα σπίτια τους στην τρυφερή «Απουσία των Βερίκοκων» (Absence of Apricots) του Ντανιελ Ασάντι Φαέζι.
Πανόραμα
Ο σύγχρονος εθνογραφικός κινηματογράφος βρίσκει την πλατφόρμα προβολής του μέσα από το τμήμα του Πανοράματος. Τι σημαίνει αλήθεια, να είσαι «φυσιολογική/ος»; Η ταινία «Νορμάλ» (Normal) της Αντέλ Τούλι, επανεξετάζει τα έμφυλα στερεότυπα με μία υψηλής αισθητικής εικόνα που είναι σίγουρο ότι θα αποτελέσει αφορμή για ατέρμονες συζητήσεις. Η «Χόα» (Hoa), η ηρωίδα τη ταινίας του Marco Zuin, προσπαθεί να κρατήσει ζωντανή την αρχαία γνώση των θεραπευτικών φυτών και αντιστέκεται στο σύγχρονο Β. Βιετνάμ που συνεχώς μεταβάλλεται.
Κινηματογραφικοί Πειραματισμοί στην Εθνογραφία
Οταν οι δημιουργοί πειραματίζονται με τα όρια της κινηματογραφικής φόρμας, τις τεχνικές αφήγησης και την εθνογραφική έρευνα, τα αποτελέσματα διευρύνουν τα όρια του κινηματογραφικού είδους και των κοινωνικών επιστημών, προσφέροντάς μας νέες εμπειρίες θέασης. Το πειραματικό «Voices of the Rainforest» του Στίβεν Φελντ μας παρασύρει σε ένα πολυαισθητηριακό ταξίδι στις ρευστές σχέσεις της οικολογίας και της κοσμολογίας όπως αυτές καθορίζουν τη ζωή μίας κοινότητας στα τροπικά δάση της Παπούας Νέας Γουινέας. Τη βιογραφία του βουνού Τιντάγια μας αποκαλύπτει στις «Παραλλαγές του Ορους Tindaya» (Tindaya Variations) ο Αϊζακ Γκουγιαμόν, τον οποίο θα έχουμε την τύχη να παρακολουθήσουμε και σε ένα μοναδικό masterclass.
Ειδικές προβολές
Με την κλασική πλέον ταινία «Rivers of Sand» του σπουδαίου κινηματογραφιστή και ανθρωπολόγου Ρόμπερτ Γκάρντνερ, αντιλαμβανόμαστε τους περιορισμούς που δημιουργεί η παράδοση για τις γυναίκες της φυλής των Hamar, στη νοτιοδυτική Αιθιοπία. Με τους «Ρυθμούς» (Cadences) της Αλεξάντρα Τίλμαν και τις «Νέες Φωνές σε ένα Παλιό Λουλούδι» (New Voices in an Old Flower) του Κίνο Πινέρο, η κινηματογραφική αίθουσα γεμίζει με τέκνο μουσική από παράνομα πάρτυ στη Χάβρη και με τη σύγχρονη μουσική της Αντίς Αμπέμπα αντίστοιχα.
Initiations
Ο κινηματογράφος ως εργαλείο έρευνας διδάσκεται σε φοιτητές και ερευνητές ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών ολοένα και περισσότερο. Στην ενότητα αυτή, έχουμε την τύχη να δούμε αυτές τις πρώτες απόπειρες νέων δημιουργών στο εθνογραφικό ντοκιμαντέρ, οι οποίες έχουν προκύψει από summer schools, ακαδημαϊκά προγράμματα και εκπαιδευτικά σεμινάρια. Τη φετινή Θεματική Ενότητα «Εξευγενισμός υπό αμφισβήτηση σε καιρούς αλλαγών: από την κοινωνική οικονομία στην επιθετική αστική ανάπτυξη» επιμελείται η ομάδα του φεστιβάλ με συντονιστή τον επιστημονικό μας σύμβουλο, Παυσανία Καραθανάση και έχει ως στόχο να διερευνήσει τις διάφορες τοπικές εκφάνσεις του «εξευγενισμού» στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Επτά χρόνια γυρισμάτων έκανε ο Μπόρις Σβάρτζμαν στη «Νέα Εποχή» για να αποτυπώσει τον αγώνα μίας ομάδας χωρικών στην Κίνα ενάντια στην εκμετάλλευση της γης τους. Η Λόρα Αλβάρεζ στην «Πόλη προς Πώληση» (City For Sale), εξερευνά τη Βαρκελώνη ως τουριστικό προορισμό και τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή των κατοίκων
Η ενότητα με θέμα «Εξευγενισμός υπό αμφισβήτηση σε καιρούς αλλαγών: από την κοινωνική οικονομία στην επιθετική αστική ανάπτυξη» υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Πρόκειται ουσιαστικά για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ που ασχολείται με την εκπαίδευση και την απασχόληση. Μερικοί από τους στόχους της προσπάθειας αφορούν στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, στη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης, της Δια Βίου Μάθησης, στη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής ένταξης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων (ΕΚΟ). Η προβολή των ταινιών του αφιερώματος είναι δωρεάν για το κοινό, υποτιτλισμένη στα ελληνικά και εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε ΑμεΑ.
Με σταθερό ενδιαφέρον για τον ρόλο του ντοκιμαντέρ στο αναδυόμενο πεδίο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, το φεστιβάλ παρουσιάζει το ειδικό αφιέρωμα «Η Ηπειρος μέσα από το ντοκιμαντέρ. Μουσική, τραγούδι, χορός και μηχανισμοί διαχείρισης της "πολιτιστικής κληρονομιάς"». Πάνελ συζήτησης και ειδικές προβολές μας φέρνουν πιο κοντά στον άνθρωπο ως ενεργό υποκείμενο, φορέα πολιτισμού και πολλαπλών ταυτοτήτων, δίνοντας παράλληλα έμφαση στον τρόπο που η φύση και το περιβάλλον καθορίζουν την ύπαρξή του. Το αφιέρωμα έχει τη στήριξη του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής «Φοίβος Ανωγειανάκης».
Με αφορμή την επετειακή έκδοση του φεστιβάλ, η ενότητα με τον τίτλο 9+1 στιγμές / 10 χρόνια Ethnofest περιλαμβάνει μία επιλεγμένη ταινία από την κάθε χρονιά του φεστιβάλ για τον εορτασμό ενός θεσμού που η πόλη της Αθήνας έχει αγκαλιάσει!
Στο «Κατέρχεσθαι μετά των Αγγέλων» (Descending with Angels) του Κριστιάν Σουρ, παρακολουθούμε έναν Παλαιστίνιο πρόσφυγα στη Δανία ο οποίος πιστεύει πως έχει καταληφθεί από ένα πνεύμα. Μοντέρνα ιατρική και η θρησκεία αντιπαραβάλλονται ως δύο διαφορετικά συστήματα πίστης. Η προβολή του «Faux Vintage» αποτελεί ένα φόρο τιμής στον πρόωρα χαμένο Στίβεν Νιούτζεντ και στην τεράστια εκπαιδευτική προσφορά του στο πεδίο του εθνογραφικού κινηματογράφου, ενώ την ταινία θα προλογίσει ο Ρικάρντο Λεϊζαόλα, καθηγητής Οπτικής Ανθρωπολογίας στο Goldsmiths του Λονδίνου. Στο **«I'm Not Leaving Eldon» της Τζέσικα Μπόλαγκ οι κάτοικοι της μικρής επαρχίας της Iowa επιστρέφουν.
Εκπαιδευτικές Δράσεις
Στο διευρυμένο πλαίσιο των εκπαιδευτικών του δράσεων, το Ethnofest φιλοξενεί ξανά φέτος, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και συγκεκριμένα με τη Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, πρωινές προβολές για ομάδες μαθητών δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, με κύριο σκοπό την εξοικείωση των μαθητών με την έννοια της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από τον εθνογραφικό κινηματογράφο. Το εθνογραφικό ντοκιμαντέρ αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο οπτικού γραμματισμού και προσέγγισης της γνώσης. Ο Αϊζακ Μαρέρο θα συζητήσει με το κοινό σχετικά με τη διαδικασία παραγωγής μίας ανθρωπολογικής ταινίας σε ένα μοναδικό masterclass με τίτλο «Cine-inquiry: thinking through making anthropological films». Πάνελ συζητήσεων με θέμα τον Αστικό Εξευγενισμό στο Πάντειο και την Ηπειρο μέσα από το ντοκιμαντέρ στο Αστορ, δίνουν την ευκαιρία σε ακαδημαϊκούς και διακεκριμένους επαγγελματίες να μοιραστούν την εμπειρία τους με φοιτητές αλλά και με το ευρύτερο κοινό. Για πρώτη φορά φέτος, το φεστιβάλ στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος Erasmus+ με τίτλο, ENCOUNTERS through art, ethnography and pedagogy, μαζί με το Πανεπιστήμιο του Agder (Νορβηγία), το Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Ελλάδα), το Πανεπιστήμιο του Amsterdam (Ολλανδία), τον καλλιτεχνικό φορέα Arts Cabinet (Ηνωμένο Βασίλειο) και τον οργανισμό Raketa (Σουηδία) διοργανώνουν την εναρκτήρια δράση του προγράμματος με μία έκθεση φοιτητών που θα γίνει στον πολυχώρο TaF. Τέλος, δεν θα μπορούσε από τη φετινή επετειακή έκδοση του φεστιβάλ να λείπει το πρώτο του πάρτι, όπου θα σβήσει δέκα κεράκια στο Booze.
10o Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας | 27 Νοεμβρίου με 4 Δεκεμβρίου | Κινηματογράφος Αστορ (Σταδίου 28) | Εισιτήρια: € 3, € 2 (φοιτ.), € 10 (περιορισμένος αριθμός καρτών διαρκείας για 5 προβολές), € 15 (περιορισμένος αριθμός καρτών διαρκείας για 10 προβολές, € 20 (περιορισμένος αριθμός καρτών διαρκείας για 15 προβολές). | Η είσοδος στις προβολές του αφιερώματος «Εξευγενισμός υπό αμφισβήτηση σε καιρούς αλλαγών: από την κοινωνική οικονομία στην επιθετική αστική ανάπτυξη» είναι δωρεάν. | Είσοδος ελεύθερη για ανέργους και ΑμεΑ. | Είσοδος ελεύθερη στα masterclasses και τα πάνελ συζητήσεων. | Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ και στην επίσημη σελίδα του στο Facebook..
