Φεστιβάλ / Βραβεία

Βερολίνο 2013. «It's all So Quiet», της Νανούκ Λέοπολντ: βαθύ λυπημένο, υπέροχο.

στα 10

Μια χαμηλότονη, ήσυχη, βαθιά θλιμμένη ταινία για έναν μεσήλικα άντρα ανίκανο να δεχτεί ή να εκφράσει αγάπη, που ξετυλίγεται με ποιητική μελαγχολία και καταλήγει σε έναν υπέροχο ψίθυρο ελπίδας.

Βερολίνο 2013. «It's all So Quiet», της Νανούκ Λέοπολντ: βαθύ λυπημένο, υπέροχο.

Το επίπεδο, αδιάφορο τοπίο ενός ολλανδικού χωραφιού, ένα πρωινό του χειμώνα. Μερικά καλάμια από καλαμποκιές, ότι έχει απομείνει καιρό μετά τη συγκομιδή, θροΐζουν στον άνεμο. Το μόνο που ακούγεται είναι ο ήχος από τα νεκρά φύλλα τους, τα πουλιά που κελαηδούν καθώς ξυπνάνε. Το φιλμ της Νανούκ Λέοπολντ κάνει σαφές ήδη από το πρώτο πλάνο, ότι παίρνει τον τίτλο του κυριολεκτικά.

Στον ίδιο χαμηλό τόνο θα αφηγηθεί την ιστορία του. Ξεκινώντας από την στιγμή που ο Χέλμερ, ένας πενηντάρης αγρότης θα μεταφέρει τον γερασμένο, κατάκοιτο πατέρα του από το ισόγειο του σπιτιού στον πάνω όροφο. Ο καιρός για να αρχίσει τη ζωή έχει έρθει εδώ και πολύ πολύ καιρό, όμως αυτός ο εσωστρεφής, υπερβολικά κλειστός άντρας, με τα σφιγμένα χείλη και την ακόμη πιο κλειστή καρδιά, δεν δείχνει έτοιμος.

Η γειτόνισά του, τα παιδιά της οποίας παίζουν συχνά στην φάρμα του, προσφέρεται να τον βοηθήσει, όμως ο Χέλμερ δεν την αφήνει. Ο οδηγός του φορτηγού που παίρνει κάθε μέρα το γάλα που αρμέγει από τις αγελάδες του, ένας επίσης πενηντάρης λιγομίλητος άντρας, κάνει δειλά βήματα για να τον πλησιάσει. Ομως ο Χέλμερ δεν μπορεί να ανοιχτεί, δεν μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του, ακόμη κι αν τα πάντα πάνω του φωνάζουν ότι χρειάζεται κάτι παραπάνω, κάποιον άλλο.

Θα χρειαστεί η ενέργεια, η απροβλημάτιστη ευκολία με την οποία θα δοκιμάσει να τον προσεγγίσει συναισθηματικά ένα νεαρό αγόρι που θα προσλάβει για τις δουλείες της φάρμας, η μετακόμιση του οδηγού του φορτηγού από το χωριό του, μαζί με ένα ακόμη εξίσου σημαντικό γεγονός για να μπορέσει ο Χέλμερ να ψηλαφίσει, πρώτα στο μυαλό του, την πιθανότητα μιας προσωπικής ευτυχίας.

quiet

Η Νανούκ Λεόπολντ ακολουθεί την κλειστή, μελαγχολική ύπαρξή του με μια γαλήνια κινηματογραφική προσέγγιση, μέσα από σιωπές και μικρές λεπτομέρειες, μέσα από όσα επιλέγει να δείξει ή να μην δείξει. Κι ο τρόπος που το κάνει, αν κι ελλειπτικός, σε βοηθά να καταλάβεις όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις όχι μόνο για τον ήρωα και τη ζωή του, αλλά ακόμη και για τους δευτερεύοντες χαρακτήρες, για τη σχέση του με τον πατέρα του, για την ίδια την ανθρωπογεωγραφία της Ολλανδικής επαρχίας.

Πολύτιμος βοηθός της ο πρωταγωνιστής της Γερόεν Γουίλεμς, ένας κυρίως θεατρικός ηθοποιός που είναι απλά συγκλονιστικός στον ρόλο του Χέλμερ, ενός άντρα που μοιάζει με ένα μπερδεμένο κουβάρι από συναισθήματα που δεν τολμά να ξεκινήσει να ξεδιαλύνει.

Και το γεγονός ότι στους τίτλους τέλους του φιλμ, όταν η ήρεμη δύναμή του που σε όλη την διάρκειά του τεντώνει σαν την χορδή ενός τόξου, όχι για να αφεθεί με δύναμη μα για να χαλαρώσει τελικά ανακουφιστικά, διαβάζεις ότι το φιλμ είναι αφιερωμένο στη μνήμη του, ένα ακόμη επίπεδο συγκίνησης και βάθους προστίθεται στο φιλμ ακόμη κι αν δεν έχει να κάνει απόλυτα με την ίδια την ταινία.

Ο πενηντάχρονος Γουίλεμς πέθανε τον περασμένο Δεκέμβρη εντελώς ξαφνικά κι άκαιρα από καρδιακή προσβολή. Τουλάχιστον αυτή η ταινία θα μείνει για να θυμίζει με τον καλύτερο τρόπο τη δουλειά και το ταλέντο του.

Διαβάστε εδώ περισσότερα για το 63ο Διεθνές Φεστιβάλ Βερολίνου που ξεκίνησε στις 7 Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει έως τις 17 Φεβρουαρίου. Το Flix βρίσκεται εκεί με την υποστήριξη του Goethe Institut Athen προκειμένου να σας μεταφέρει όλα τα νέα από τη φετινή διοργάνωση στο ειδικό τμήμα του που ανανεώνεται συνεχώς.