Αναγνωρισμένος ως πρωτοπόρος του ελληνικού ντοκιμαντέρ, αλλά με ένα έργο που έχουν δει ελάχιστοι, όχι στις καλύτερες συνθήκες και με κίνδυνο την εξαφάνισή του, ο Ρούσσος Κούνδουρος είναι ο ιδανικός δημιουργός για να τροφοδοτήσει περιστάσεις όπως η Διεθνής Ημέρας Αρχείων που γιορτάζεται από την ΕΡΤ, σήμερα 9 Ιουνίου.
Με αυτή την αφορμή μπορεί να δει κανείς την «Ελληνική Βιομηχανία», ένα, τεκμήριο παραγωγής 1961, το οποίο γυρίστηκε σε ασπρόμαυρο φιλμ 16mm και καταγράφει την ανάπτυξη της βιομηχανίας στην Ελλάδα, αλλά και την επίδρασή της στη γεωργία και στις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες. Ακόμη και ο πιο ανυποψίαστος θεατής μπορεί να αντιληφθεί την προσωπική γραφή του Ρούσσου Κούνδουρου, που ενώ κινηματογραφεί με σκοπό την ενημέρωση και την τεκμηρίωση, εστιάζει σε αναπάντεχες στιγμές μιας «τεχνικής» διαδικασίας.
Λίγα λόγια για το ντοκιμαντέρ «Ελληνική Βιομηχανία» από το αρχείο της ΕΡΤ:
Το ντοκιμαντέρ, παραγωγής 1961, πολύτιμo ιστορικό τεκμήριο και εξαιρετικό δείγμα ταινίας τεκμηρίωσης επιστημονικού και βιομηχανικού περιεχομένου στην Ελλάδα, γυρίστηκε σε ασπρόμαυρο φιλμ 16mm και παρουσιάζει την ανάπτυξη της βιομηχανίας στη χώρα μας, αλλά και την επίδρασή της στη γεωργία και στις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες. Παράλληλα, αναφέρεται στον σχεδιασμό και στις προσπάθειες εκσυγχρονισμού της βιομηχανίας στη χώρα.
Στο πρώτο μέρος, παρουσιάζεται το πρόγραμμα βιομηχανικού εκσυγχρονισμού της γεωργικής βιομηχανίας. Παρακολουθούμε εικόνες από τη συγκομιδή οπωροκηπευτικών και τη μεταφορά τους σε βιομηχανικές μονάδες όπου παράγονται και συσκευάζονται χυμοί και κομπόστες φρούτων. Επίσης, παρουσιάζονται πλάνα από άλλες γεωργικές βιομηχανίες συσκευασίας και παρασκευής γεωργικών υποπροϊόντων, όπως τα ζαχαρότευτλα. Παρακολουθούμε πανοραμικά πλάνα περιοχών στις οποίες εφαρμόζονται τα σχέδια βιομηχανικής ανάπτυξης, καθώς και εντυπωσιακές λήψεις από αέρος με τις νέες βιομηχανικές μονάδες.
Στη συνέχεια, παρουσιάζονται το έργο και τα σχέδια για την κατασκευή της Βιομηχανίας Αζωτούχων Λιπασμάτων της Πτολεμαΐδας, το οποίο θα εξοικονομήσει χρήματα από τις εισαγωγές αντίστοιχων προϊόντων, ενώ ταυτόχρονα θα καλύψει σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες σε εθνικό επίπεδο. Αναφέρονται, επίσης, οι προοπτικές της συγκεκριμένης βιομηχανικής μονάδας σε συνδυασμό και με το εργοστάσιο λιγνίτη, που τροφοδοτεί το θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα.
Ακόμη, παρουσιάζεται η τσιμεντοβιομηχανία με τα εργοστάσια του Βόλου και της Χαλκίδας, με πλάνα από τις εγκαταστάσεις τους και τη διαδικασία της παραγωγής. Ακολούθως παρουσιάζεται η ανάπτυξη των μεταλλωρυχείων και της μεταλλουργικής βιομηχανίας, με πλάνα από τις εκτενείς σήραγγες με τα βαγόνια, τους εργαζόμενους στα ορυχεία και τη διαδικασία εξόρυξης και παραγωγής οικοδομικών υλικών στη Λάρυμνα.
Στο τελευταίο μέρος, γίνεται αναφορά στην ανάπτυξη της ναυπηγικής βιομηχανίας με πλάνα από τις εγκαταστάσεις των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά και των εκεί μηχανημάτων σε λειτουργία. Παρουσιάζονται, επίσης, η ανάπτυξη των Ελληνικών Διυλιστηρίων Ασπροπύργου και οι προοπτικές τους με εικόνες από τις σύγχρονες εγκαταστάσεις και τους εργαζόμενους στα κέντρα ελέγχου των διυλιστηρίων.
Ελληνική Βιομηχανία | Παραγωγή: ΓΥΣ (Γενική Διεύθυνσις Τύπου και Πληροφοριών) | Σκηνοθεσία: Ρούσσος Κούνδουρος | Συνεργάτες: Βασίλης Βασιλικός, Λέων Λοΐσιος, Γιάννης Μπακογιαννόπουλος | Ετος παραγωγής: 1961
Δείτε εδώ την «Ελληνική Βιομηχανία» του Ρούσσου Κούνδουρου.
Το 1953 ο Ρούσσος Κούνδουρος ίδρυσε το Ινστιτούτο Μορφωτικού και Επιστημονικού Κινηματογράφου και γύρισε μια σειρά από επιστημονικές ταινίες σε έγχρωμο φιλμ 16mm και με θέμα τη χειρουργική, καθώς και μια σειρά ντοκιμαντέρ με θέματα ανάπτυξης και προβολής της Ελλάδας σε τομείς πολιτισμού, τουρισμού και υποδομών (βιομηχανία, ενέργεια, πρωτογενής τομέας). Το 1958, θα τεθεί επικεφαλής μιας ομάδας επίλεκτων συνεργατών όπως ο Ροβήρος Μανθούλης, ο Φώτης Μεσθεναίος, ο Γιάννης Μπακογιαννόπουλος και ο Ηρακλής Παπαδάκης με στόχο τη διάδοση και ανάπτυξη του ντοκιμαντέρ. Ο Ροβήρος Μανθούλης το 1960 ιδρύει με τους προαναφερθέντες την «Ομάδα των 5» και έθεσαν ως αποστολή τους τη διάδοση του ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα. Την ίδια χρονιά ο Ρούσσος Κούνδουρος θα αναλάβει ως ειδικός σύμβουλος στον τομέα του κινηματογράφου στο Υπουργείο Προεδρίας Κυβερνήσεως και θα οργανώσει την Υπηρεσία Κινηματογραφικών Επικαίρων και Ντοκιμαντέρ, της οποίας η λειτουργία θα διακοπεί το 1967 από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Οι ταινίες του Ρ. Κούνδουρου και των συνεργατών του στο ΙΜΕΚ ξεχωρίζουν ως πολύτιμα ιστορικά τεκμήρια τα οποία καταγράφουν μια σημαντική περίοδο της μεταπολεμικής Ελλάδας και της ανάπτυξης που σημειώθηκε σε διάφορους τομείς, αλλά και ως εξαιρετικά δείγματα δημιουργίας ταινιών τεκμηρίωσης επιστημονικού και βιομηχανικού περιεχομένου στην Ελλάδα.
Η 9η Ιουνίου καθιερώθηκε ως Διεθνής Ημέρα Αρχείων από το Διεθνές Συμβούλιο των Αρχείων τον Νοέμβριο του 2007, τιμώντας έτσι την ημέρα ίδρυσής του, υπό την αιγίδα της UNESCO στις 9 Ιουνίου 1948. Ο εορτασμός της συγκεκριμένης ημέρας στοχεύει από τη μια στην ευαισθητοποίηση του κοινού, των ιθυνόντων και των εκάστοτε φορέων που διατηρούν αρχεία αναφορικά με την πολιτισμική σπουδαιότητα των αρχείων, την προστιθέμενη αξία που αποφέρει στους θησαυρούς των αρχείων η φύλαξη, οργάνωση, προβολή, ανάπτυξη και συγκροτημένη διαχείριση τους και την ανάγκη ύπαρξης αρχείων και πρόσβασης σε αυτά από κάθε ενδιαφερόμενο. Ταυτόχρονα, στην διευκόλυνση της πρόσβασης για το ευρύτερο κοινό τους μοναδικούς και σπάνιους θησαυρούς που φυλάσσονται στα αρχεία, αλλά και στην προώθηση και προβολή των αρχείων και των συλλογών τους σε διεθνές επίπεδο.
