Ηταν μόλις δύο χρόνια πριν, όταν στο 67ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, ο Γιώργος Ζώης συμμετείχε στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα των ταινιών μικρού μήκους με το «Casus Belli», την ταινία που λίγο αργότερα θα γινόταν μια από τις πιο διάσημες ελληνικές ταινίες μικρού μήκους των τελευταίων χρόνων, ταξίδεψε και βραβεύθηκε σε διεθνή φεστιβάλ και έκανε το όνομα του δημιουργού της ένα από τα πλέον υποσχόμενα, εντός και εκτός Ελλάδας (δείτε εδώ ολόκληρο το «Casus Belli»).
Τώρα, δύο χρόνια μετά, και ενώ ο Γιώργος Ζώης ετοιμάζει την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του με τίτλο «Stage Fright» (διαβάστε περισσότερα εδώ), στο 69ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας προβάλλονται αύριο Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου οι «Τίτλοι Τέλους», η μοναδική συμμετοχή της Ελλάδας στη φετινή Μόσταρ, διεκδικώντας με αξιώσεις ένα βραβείο στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα ταινιών μικρού μήκους του Φεστιβάλ.
To Flix μίλήσε στο Γιώργο Ζώη για την ιδέα των «Τίτλων Τέλους», τη σημασία της εμπιστοσύνης που του έχει δείξει το Φεστιβάλ Βενετίας και την κρίση που ελπίζει να μην μετατρέψει τους Ελληνες κινηματογραφιστές σε κερδοσκόπους.
Τι είναι οι «Τίτλοι Τέλους»;
Οι «Τίτλοι Τέλους» είναι μια ταινία. Μια ταινία για μια άγνωστη πόλη που κάτι απροσδιόριστο της έχει συμβεί. Μια ταινία για άγνωστους ανθρώπους που όλο και μικραίνουν σε κλίμακα. Μια ταινία για την κατάρρευση, την απώλεια και το τέλος που πρώτα έρχεται και μετά το βλέπουμε. Είναι μια ταινία για αυτό που ζούμε έξω και βιώνουμε μέσα μας. Είναι μια ταινία που τελειώνει με τους τίτλους τέλους της. Σαν όλες τις άλλες.
Ποια ήταν η κεντρική ιδέα της ταινίας και πώς ακριβώς υλοποιήθηκε;
Η κεντρική ιδέα της ταινίας είναι μια εικόνα: η εικόνα των άδειων διαφημιστικών πινακίδων. Η ταινία ξεκίνησε από τις συζητήσεις με την Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου πάνω στα άδεια κάδρα που μας στοίχειωσαν ταυτόχρονα και τους δυο, συνεχίστηκε με τον διευθυντή φωτογραφίας Γιάννη Κανάκη σε ένα αμάξι όπου τα κινηματογραφούσαμε σαν ανθρώπινα πορτραίτα παραπάνω από μισό χρόνο και ολοκληρώθηκε με τον Γιάννη Χαλκιαδάκη τον μοντέρ και ηχητικό σχεδιαστή όπου κρατήσαμε και συνδυάσαμε μόνο εκείνα τα πλάνα και τους φυσικούς ήχους που μας χτυπούσαν υπαρξιακά. Στο τέλος ο μουσικός της ταινίας Novi_sad πρόσθεσε εκείνη την μουσική γλώσσα που έδεσε όλα τα πλάνα σε μια ενιαία ακολουθία.
Ποια διάσταση της κρίσης στην Ελλάδα σε ενέπνευσε για να κάνεις τους «Τίτλους Τέλους»;
Καμία διάσταση της κρίσης. Οι υπαίθριες πινακίδες απαγορεύονται να περιέχουν διαφημίσεις εξαιτίας του Νόμου ΥΠ' ΑΡΙΘ 2946/2001 επειδή αποδείχτηκε ότι αρκετά οδικά ατυχήματα συνέβαιναν εξαιτίας τους. Αυτό που με ενέπνευσε ήταν τα άδεια κάδρα που δεν περιέχουν πια κανένα μήνυμα. Αυτά τα άδεια κάδρα που τα βλέπεις με το που προσγειώνεσαι σε αυτή την χώρα, σε ακολουθούν κατά μήκος του δρόμου της επιστροφής και σε οδηγούν κατευθείαν στο κέντρο της πρωτεύουσας. Νομίζω ότι αυτά τα άδεια κάδρα σηματοδοτούν την ύπαρξη μας με έναν άμεσο και υπόγειο τρόπο. Για μένα οι άδειες διαφημιστικές πινακίδες είναι τα σύγχρονα μνημεία μας.
Τι σημαίνει για σένα η δεύτερη συμμετοχή σου στο Φεστιβάλ Βενετίας και τι για την πορεία της ταινίας, ειδικά μετά την διεθνή επιτυχία του «Casus Belli»;
Παρόλο που νόμιζα ότι αν επέλεγαν την ταινία αυτή την φορά, θα ήμουν κάπως πιο συγκρατημένος, τελικά ένιωσα διπλή χαρά από την προηγούμενη. Ίσως επειδή την κάναμε μόνοι μας, ίσως επειδή τραβούσαμε χωρίς να ξέρουμε καν αν θα βγει μια ταινία από αυτό το υλικό, ίσως επειδή ήταν ένα δικό μας προσωπικό στοίχημα να κάνουμε μια ταινία τελείως διαφορετική και με διαφορετικό τρόπο από την προηγούμενη. Η ταινία ξεκινάει με μια διαφημιστική πινακίδα που πάνω της γράφει το όνομα της εταιρείας των ταμπελών: REMEDY (θεραπεία). Η δημιουργία αυτής της ταινίας για μένα λειτούργησε ακριβώς με αυτό τον τρόπο: θεραπευτικά.
Τι έχει αλλάξει από την εποχή που γύριζες το «Casus Belli» μέχρι και την ολοκλήρωση των «Τίτλων Τέλους»; Πόσο έχεις αλλάξει ως δημιουργός και ως πολίτης της Ελλάδας;
Δεν μπορώ ακριβώς να γνωρίζω αλλά σίγουρα νιώθω ότι αναθεωρώ συνέχεια τις απόψεις μου για το σινεμά και χαίρομαι που ακόμη νιώθω αυτή την χαρά του μαθητή που εξερευνά και εκπλήσσεται με νέα είδη κινηματογράφου που τον απασχολούν όλο και περισσότερο. Αυτό που με ενδιαφέρει τον τελευταίο καιρό είναι εκείνο το σινεμά που δεν σου φυτεύει νοήματα και ούτε καθοδηγεί εκβιαστικά την σκέψη σου αλλά ένα σινεμά που σε αφήνει ελεύθερο να κάνεις τις δικές σου αναγωγές, που σε κρατάει σε μια διαρκή άβολη ανησυχία, που βιώνεις παρά εξηγείς. Και ως πολίτης σε αυτή την χώρα αλλάζω απότομα, προσπαθώντας να σκληραγωγηθώ για να αντιμετωπίζω μαζί με όποιους, τον φασισμό που βλέπω να έρχεται πρώτα για τους άλλους και μετά για εμάς.
Προετοιμάζεις παράλληλα και την πρώτη μεγάλου μήκους σου ταινία. Πόσο εύκολο είναι αυτό σε μια χώρα σε κρίση;
Η δημιουργία είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση είτε η χώρα βρίσκεται σε οικονομική κρίση είτε όχι. Στην τέχνη η αποτυχία είναι ο κανόνας και για αυτό είναι και διπλά τραγική η απόπειρα μας να δημιουργήσουμε θέλοντας να γίνουμε οι νέες εξαιρέσεις που τον επιβεβαιώνουν. Απεχθάνομαι το ρητό η κρίση είναι ευκαιρία. Η κρίση είναι ευκαιρία μόνο για τους κερδοσκόπους. Και ως κινηματογραφιστές ελπίζω να μην κερδοσκοπήσουμε με τα βλέμματα μας πάνω στην φωτογένεια της φρίκης.
Δείτε παρακάτω ένα τρέιλερ από το «Τίτλοι Τέλους» και διαβάστε περισσότερα για την ταινία στο επίσημο site της.
