Η ταινία
Ξένος προς τα πάντα, ένας άντρας περιπλανιέται προσπαθώντας να βρει έναν τρόπο να ανήκει.
Η σκηνοθέτης
Η Ευτυχία Ιωσηφίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αλλά ζει στην Αθήνα. Εχει κάνει σπουδές θεάτρου, κινηματογράφου και φιλοσοφίας. Από το 2013 κάνει ταινίες μικρού μήκους, οι οποίες έχουν προβληθεί σε διεθνή φεστιβάλ (Clermont-Ferrand ISFF, Athens International Film Festival, Biarritz Film Festival κ.α.). Είναι fellow των προγραμμάτων ARTWORKS και Berlinale Talents. Αυτή τη στιγμή ολοκληρώνει το πρώτο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ της και την επόμενη ταινία μικρού μήκους της.
Εξι ερωτήσεις για το «Παντάξενος»:
Πώς επιλέξατε το θέμα της ταινίας σας, ποια ήταν η αρχική ιδέα, ποια η ανάγκη να αφηγηθείτε αυτή την ιστορία;
Ολα ξεκίνησαν όταν ήμουν μαθήτρια και ήρθα σε επαφή με το διήγημα του Γιώργου Ιωάννου, Μες στους Προσφυγικούς Συνοικισμούς. Ενιωσα κάτι απρόσμενα οικείο - κάτι που ρίζωσε μέσα μου. Από την αρχή, αισθάνθηκα πως έβλεπα τον κόσμο, τη σκέψη και τους συνειρμούς του συγγραφέα. Ο λόγος του είχε ρυθμό· οι εικόνες του έμοιαζαν να έχουν μοντάζ. Χρόνια αργότερα, παρατηρώντας τους θαμώνες της πλατείας στη γειτονιά μου, συνειδητοποίησα πως καθόμουν εκεί με τον ίδιο τρόπο που καθόταν και ο ήρωας του διηγήματος. Τους κοίταζα - όχι από απόσταση, αλλά από έναν παράξενο ενδιάμεσο τόπο. Κατάλαβα πως πολλές φορές αισθάνομαι λιγότερο μόνη κοντά σε ανθρώπους ξένους προς εμένα. Με συγκινεί να τους χαζεύω, να τους παρατηρώ. Κι όμως, γνωρίζω ότι δεν ανήκω στον κόσμο τους. Αρχισα, λοιπόν, να παρατηρώ και να αυτοπαρατηρούμαι ταυτόχρονα. Αυτό το δίπολο του «ανήκειν» ως θέμα, καθώς και το «διπλό βλέμμα» ως βασικό αφηγηματικό εργαλείο υπάρχουν και στα προηγούμενα έργα μου, είναι στον πυρήνα των αναζητήσεων και των καλλιτεχνικών πρακτικών μου. Στο συγκεκριμένο έργο, οι λέξεις του Ιωάννου ηχούσαν πιο δυνατά από τις δικές μου. Θέλησα να διαλεχθώ με αυτό το αγαπημένο κείμενο, να του απαντήσω με τις δικές μου σύγχρονες εικόνες, μνήμες και φωνή. Το να δουλεύεις με λογοτεχνία στον κινηματογράφο, διατηρώντας τον λόγο, είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Αυτό που έκανα δεν πρόκειται για μεταφορά του διηγήματος· είναι ένας ανοιχτός στοχασμός κι ένας διάλογος με ένα «εγώ» κι ένα «εσύ». Τέλος, αν προσπαθούσα να απαντήσω στο γιατί ήθελα να αφηγηθώ αυτή την ιστορία: Οπως συμβαίνει με κάθε ταινία μου, δεν ξεκινώ με μια απάντηση αλλά με μια ανάγκη. Ο κινηματογράφος είναι για μένα τρόπος να πιστεύω. Στην συγκεκριμένη ταινία, μπορώ να απαντήσω ότι ήθελα να κρατήσω το «καντήλι» του διηγήματος αναμμένο.
Τι σας δυσκόλεψε στην πραγματοποίηση της ταινίας, τι σας έφερε μεγάλη χαρά, ή τι σας εξέπληξε - θετικά ή αρνητικά;
Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν να παρθεί η απόφαση να γίνει όλο με super 8mm φιλμ και σε δυο πόλεις, καθώς αυτό σήμαινε μια σειρά από δυσκολίες παραγωγικά. Και ειδικά, επειδή η ταινία έγινε στο πλαίσιο του MICRO-BUDGET, οπότε είχαμε λίγα χρήματα και συγκεκριμένη διορία για να παραδώσω την ταινία στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Αυτό ήταν πρόκληση. Αλλά πιο σημαντική πρόκληση ήταν το δημιουργικό μέρος, επομένως εστιάσαμε εκεί. Ακριβώς επειδή ήθελα η ταινία να είναι στο μεγαλύτερο μέρος της παρατηρητική, επέμεινα στο να κινηθώ αυθόρμητα, να εργαστώ με όρους ντοκιμαντέρ και να μην σκηνοθετήσω τίποτα πέραν του ηθοποιού. Ούτως ή άλλως, μου ταιριάζει το να δουλεύω με αυτόν τον τρόπο - ακροβατώ κάπου ανάμεσα στη μυθοπλασία και το ντοκιμαντέρ. Με εξέπληξε θετικά το ότι οι άνθρωποι της πλατείας, παρότι κλειστοί και διστακτικοί, με εμπιστεύτηκαν και με άφησαν τελικά να τους πλησιάσω και να τους εξερευνήσω από τόσο κοντά. Με χαροποίησε που γείτονες, φίλοι και γνωστοί βοήθησαν τόσο απλόχερα. Κάτι τέτοια είναι που με κάνουν και δεν εγκαταλείπω την ανθρωπότητα. Κάτι τέτοιο είναι νομίζω που είχε στην καρδιά του και ο Ιωάννου όταν έγραφε.
Η ελληνική κινηματογραφική κοινότητα βρίσκεται σε αναβρασμό την τελευταία περίοδο. Πόσο αφορά αυτό τους/τις σκηνοθέτες της δικής σας γενιάς και ποια βήματα θα θεωρούσατε ως βελτίωση;
Υπήρχε ποτέ κοινότητα - και δη η ελληνική κινηματογραφική - χωρίς αναβρασμό; Νομίζω ότι κάθε κοινότητα έχει τους λόγους της να διεκδικεί καλύτερες συνθήκες και όρους για το παρόν και το μέλλον της. Δεν αφορά μόνο σκηνοθέτες/τριες της δικής μου γενιάς, αλλά και της επόμενης. Το σημαντικότερο βήμα είναι να ακουστούν - πραγματικά - τα αιτήματα κι όχι απλώς να καταγραφούν.
Είναι οι πλατφόρμες και το streaming μια ευκαιρία για τη διανομή και προβολή της μικρού μήκους ταινίας; Ποιες άλλες λύσεις θα βλέπατε προκειμένου η μικρού μήκους ταινία να φτάσει σε περισσότερο κόσμο;
Φυσικά οι πλατφόρμες και το streaming είναι ευκαιρία για να φτάσουν ταινίες στους θεατές. Ομως κι αυτές επιλέγονται μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες. Δεν είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για να σκεφτώ τέτοιες λύσεις. Εχουν εφευρεθεί, νομίζω, πολλά επαγγέλματα στην βιομηχανία του κινηματογράφου για να βρίσκουν τέτοιες λύσεις. Εγώ είμαι ένας δημιουργικός άνθρωπος που έχω άλλες ανησυχίες. Πολλές φορές έχω τέτοιες ανησυχίες που προτιμώ να μη δει κανείς τις ταινίες μου. Οπότε σίγουρα είμαι το λάθος άτομο για αυτήν την ερώτηση.
Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για εσας, αλλά και για το σημερινό κινηματογραφικό τοπίο; Τι προσδοκίες έχετε από τη νέα καλλιτεχνική διεύθυνση;
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω ξαναπάει στο Φεστιβάλ Δράμας, οπότε κι εγώ έχω περιέργεια. Από κάθε καλλιτεχνική διεύθυνση έχω τις ίδιες προσδοκίες: επιλογές έργων που γίνονται από καρδιάς, ανοιχτότητα, αξιοκρατία, διαφάνεια και τόλμη.
Τι κάνει μία ταινία μικρού μήκους.... μεγάλη;
Αυτό που κάνει και μια μεγάλου μήκους ταινία «μεγάλη»: το αποτύπωμα που αφήνει στον θεατή μετά τη θέασή της.
Δείτε εδώ το τρέιλερ του «Παντάξενος»:
Δείτε εδώ την πρώτη ταινία μικρού μήκους της Ευτυχίας Ιωσηφίδου, «She»
Παντάξενος | Σενάριο, Σκηνοθεσία, Κάμερα, Μοντάζ: Ευτυχία Ιωσηφίδου | Βασισμένο στο διήγημα «Μες στους Προσφυγικούς Συνοικισμούς» του Γιώργου Ιωάννου | Cast: Πάνος Κρανιδιώτης | Αφήγηση: Νικόλας Τζιβελέκης, Ευτυχία Ιωσηφίδου | Παραγωγή: Γιάννης Κορρές, Δημήτρης Κατρανίδης | Διεύθυνση Παραγωγής: Τάσος Αλευράς | Μουσική: Dzingovic | Ηχητικός Σχεδιασμός & Μίξη Ήχου: Σταύρος Γεωργιόπουλος | Color: ΑN-MAR FILM LAB | Υπότιτλοι: Γιάννης Παπαχειμώνας | Εταιρείες Παραγωγής: MYOPIC, DK Rental House | Ευχαριστούμε θερμά: τους ανθρώπους της γειτονιάς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τις Εκδόσεις Κέδρος, την οικογένεια Ιωάννου & τους φίλους μας | Η ταινία έγινε με την υποστήριξη του προγράμματος MICRO-BUDGET του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.
Φεστιβάλ Δράμας 2025 | Γνωρίστε εδώ όλους τους δημιουργούς και τις ταινίες του Εθνικού Διαγωνιστικού Προγράμματος αλλά και τις ελληνικές ταινίες στα διεθνή προγράμματα του Φεστιβάλ.