Αθήνα, 1991. Βγαίνοντας από τη λαίλαπα των 80ς, το ελληνικό ραδιόφωνο ήταν πολύ συγκεκριμμένο. Αν εξαιρέσεις τις κρατικές συχνότητες, κυριαρχούσε μία mainstream εμπορική ομοιογένεια, μία επέκταση της ιδιωτικής τηλεόρασης και των cool περιοδικών της εποχής, μία ανακύκλωση - προσώπων, απόψεων και φυσικά μουσικής. «Και μην ξεχνάτε, να περνάτε καλά».
Μέχρι που ένα βράδυ, κάτι το μαγικό ξεκίνησε σ' ένα υπόγειο του Βύρωνα - αρχικά στη νυχτερινή συχνότητα του ΗΧΩ Fm και μετά αυτοδύναμο και αυτόφωτο: στους 102.4 μπορούσες να ακούσεις τζαζ! Σε όλες της τις εκφάνσεις και σε όλες της τις παραλλαγές. Με αρχηγό την αυθεντία του είδους, τον Κώστα Γιαννουλόπουλο (ο οποίος έφυγε δυστυχώς πολύ νωρίς από τη ζωή) και ομάδα μερικούς από τους πιο παθιασμένους με το είδος μαθητές του (Ιλάν Σολομών, Λεωνίδα Αντωνόπουλο, Σταύρο Μούτσελο, Σάκη Τσιτομενέα, Ζακ Σαμουήλ, Βασίλη Σταματίου, Αννα Κουβαρά, Σπύρο Κατσιγιάννη, Ελενα Γαβρεσέα, και τον επίσης αδικοχαμένο Κώστα Γεωργίου), ο Jazz FM πρόσφερε εκλεκτή ψυχαγωγία, διαφορετικά ακούσματα από ό,τι άλλο υπήρχε στο ελληνικό ραδιόφωνο και πάνω από όλα παιδεία. Γιατί όσοι καθόντουσαν πίσω από τα μικρόφωνά του ήταν διαβασμένοι, ήταν γνώστες, ήταν τρελαμένοι, ήταν... τζαζ.
Διαβάστε τη συνέντευξη του Μελέτη Μοίρα στο Flix: Τζαζ για μένα σημαίνει μαγεία
Σήμερα ο Μελέτης Μοίρας, ένα από τα νεαρότερα μέλη εκείνης της ομάδας (πρόλαβε το σταθμό λίγο πριν κλείσει), σκηνοθετεί το ντοκιμαντέρ «Diamonds in the Night Sky» (επίσημη συμμετοχή στο 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης), κοιτώντας σχεδόν 30 χρόνια πριν: πώς ένας ραδιοφωνικός σταθμός γεννήθηκε από μία ξεκάθαρη ανάγκη, υπηρετήθηκε από ωμή αγάπη για την μουσική, εμπλούτισε το ηχόχρωμα των ερτζιανών και τις γνώσεις των ακροατών και, κατέληξε, να αλλάξει τον πολιτιστικό ιστό μιας πόλης.
Στην κάμερα του Μοίρα μιλούν οι περισσότεροι (όχι όλοι) ραδιοφωνικοί παραγωγοί του σταθμού, αλλά και δημοσιογράφοι, μουσικοκριτικοί (όπως οι Γιώργος Βουδικλάρης και Γιώργος Χαρωνίτης, ο οποίος εξέδωσε το 1994 το περιοδικό «Jazz&Τζαζ»), μουσικοί της τζαζ στην Ελλάδα (ανάμεσά τους, οι Σάκης Παπαδημητρίου, Γιώργος Κοντραφούρης, Ντέιβιντ Λιντς), λάτρεις της τζαζ όπως ο συγγραφέας Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης, αλλά κι υπεύθυνοι της τότε δισκογραφικής παραγωγής (όπως η Γεωργία Αλεβιζάκη κι ο Αλκης Βαφιάς).
Σε όλων των βλέμμα υπάρχει κάτι πολύ περισσότερο από νοσταλγία: αυτό το καμάρι που νιώθεις για κάτι που πέτυχε μέσα από την τρέλα, την άγνοια κινδύνου, την γνώση, την αφοσίωση, και ταυτόχρονα, η θλίψη που κάτι τόσο αυθεντικό δεν υπάρχει πια.
Ο Μοίρας πετυχαίνει κάτι πολύ περισσότερο από το να συνθέσει το αφήγημα που θα συστήσει στους νεότερους και θα θυμίσει στους παλιότερους τι σήμαινε ο Jazz Fm στην ελληνική ραδιοφωνία και στην ελληνική μουσική σκηνή γενικότερα. Μπροστά μας σχηματίζεται η αισιόδοξη Ελλάδα των 90ς, όταν όλα ήταν ανοιχτά για να τα κατακτήσεις, όταν οι παρέες έγραφαν ιστορία.
Οι ηλεκτρισμένες αυτές αφηγήσεις, ντύνονται με αρχειακό υλικό εκπομπών, άρθρων, αποκομμάτων, ενώ ο Μοίρας παίζει με το είδος επιστρατεύοντας τον Μάκη Μαλαφέκα να διαβάζει αποσπάσματα από το βιβλίο του «Miles Davis - Εκτός Κλίμακας» που ντύνουν τα πιο λυρικά ιντερλούδια.
Το αποτέλεσμα σε κάνει να θέλεις να χωθείς σε δισκάδικα και καπνισμένα υπόγεια - να ακούσεις, να μελετήσεις, να χαθείς σε σολαρίσματα. Οσα μαθαίνεις σε ξεσηκώνουν, σε συγκινούν - νοσταλγείς το ραδιόφωνο τις εποχές που δεν είχε ακόμα ηττηθεί από την κατάρα των playlist και είχε άποψη, φωνή, ιδιαιτερότητα, λόγο.
Δυστυχώς όμως, κάτι πολύ βασικό απουσιάζει. Η ίδια η τζαζ. Προφανώς λόγω ακριβών δικαιωμάτων, οι τζαζ μουσικές που θα έπρεπε να κατακλύζουν το λόγο, να ντύνουν τις εικόνες και να απογειώνουν το συναίσθημα δεν υπάρχουν στο ποσοστό και στην ισορροπία που θα τις θέλαμε. Τα talking heads κυριαρχούν, όχι η μουσική.
Αναμφισβήτητα όμως υπάρχει κάτι που ακούγεται ρυθμικά: η μεγάλη καρδιά ενός αυθεντικού μουσικόφιλου που χτυπά δυνατά. Θα ακούγαμε όποια ιστορία θα ήθελε να μας αφηγηθεί ο Μοίρας, αλλά πάνω από όλα θα ακούγαμε όποιο κομμάτι θα ήθελε να μας παίξει από τη δισκοθήκη του, με τυφλή εμπιστοσύνη.
«Diamonds in the Night Sky» | 3 παραστάσεις αποκλειστικά στον κινηματογράφο ΔΑΝΑΟ: Σάββατο 30 Νοεμβρίου & Κυριακή 1 Δεκεμβρίου στις 16.00, Τρίτη 3 Δεκεμβρίου στις 20.00.
