Φεστιβάλ / Βραβεία

17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το Πέραμα, ο διάφανος καθρέφτης της Ελλάδας σήμερα

στα 10

Το ντοκιμαντέρ της Στρατούλας Θεοδωράτου «Το ψάρι στο βουνό – Πέραμα» είναι η απάντηση στο πως καταγράφεις την κρίση με τον πιο ζοφερό, αλλά και πιο ανεπιτήδευτα κινηματογραφικό τρόπο.

17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το Πέραμα, ο διάφανος καθρέφτης της Ελλάδας σήμερα

Σε μία από τις πιο χαρακτηριστικές, σκληρές και συγκινητικές στιγμές του ντοκιμαντέρ της Στρατούλας Θεοδωράτου, ένας από τους πολλούς άνεργους εργάτες των ναυπηγείων του Περάματος περιγράφει on camera τη στιγμή που τον φώναξαν στο νοσοκομείο για να αναγνωρίσει το πτώμα του αδερφού του, θύμα ενός εργατικού ατυχήματος από αυτά που εδώ και χρόνια έχουν μετατρέψει την περιοχή σε μια ζώνη υψηλού ανθρωπιστικού κινδύνου.

Μπαίνοντας μέσα στην αίθουσα του νοσοκομείου δηλώνει τόσο καίρια, αλλά τελικά και με τόση τραγική ειλικρίνεια: «Ηταν σαν ταινία επιστημονικής φαντασίας».

Το Ψάρι στο Βουνό - Πέραμα 607

Δεν υπάρχει καλύτερη περιγραφή για το σήμερα του Περάματος από αυτή τη φράση, έτσι όπως η Στρατούλα Θεοδωράτου ανοίγει έναν έναν τους ομόκεντρους κύκλους που προσπαθούν να εξηγήσουν πως μια ιστορική περιοχή που στην αρχαιότητα έκρινε το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού και στα νεότερα χρόνια υπήρξε μια από τις πιο ζωντανές πηγές της βιομηχανικής Ελλάδας κατέληξε σε ένα μέρος - φάντασμα κατοικημένο πλέον από χαμένες ελπίδες, χαμένες ζωές και χαμένο... μέλλον.

Διαβάστε ακόμη: 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Κι ο Ελβις τσιγγάνος ήταν

Το Ψάρι στο Βουνό - Πέραμα 607

Είναι τρομακτικός ο τρόπος με τον οποίο οι αφοπλιστικές αφηγήσεις των άνεργων εργατών στα ναυπηγεία ξετυλίγουν ταυτόχρονα με την λες καταραμένη ιστορία του Περάματος ολόκληρη την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας - όχι μόνο αυτής της πρόσφατης κρίσης αλλά αυτής που οδηγήθηκε στην κρίση με μαθηματικά υπολογισμένα βήματα.

Κάθε σελίδα στο μεγάλο βιβλίο που οδηγεί στο κλείσιμο των ναυπηγείων, έρχεται να θυμίσει τον τρόπο με τον οποίο χτίστηκε η σύγχρονη Ελλάδα, πάνω σε βιαστικές αποφάσεις, προσωπικά συμφέροντα, μικροπολιτικές, κομματικά παιχνίδια, το βλέμμα στραμμένο μόνο στο όφελος των πλοιοκτητών και μια συλλογική ευθύνη που οι άνθρωποι του Περάματος θυμίζουν επαναλαμβανόμενα σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ, κατηγορώντας εκτός από τους πολιτικούς και τον ίδιο τους τον εαυτό, τις λάθος πρακτικές του συνδικαλισμού, την αδυναμία τους να προλάβουν τα γεγονότα που τους οδήγησαν να μένουν σήμερα άπραγοι στο σκουριασμένο τοπίο μιας περιοχής που δεν είχε ποτέ τη διάθεση να γίνει το «σπίτι» τους.

Διαβάστε ακόμη: 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Η Πάολα έκανε τη λάλα της - και πολλά παραπάνω

Το Ψάρι στο Βουνό - Πέραμα 607

Το Πέραμα της Στρατούλας Θεοδωράτου είναι εγκαταλελειμμένο, ζοφερό, ένας νεκρός τόπος που μυρίζει θάνατο και ακινησία, ένα θύμα μιας ολόκληρης άνωθεν και ένθεν παγκοσμιοποιημένης διεργασίας που παρέσυρε στο άδοξο φινάλε του και κάθε ανθρώπινη αξιοπρέπεια, βυθίζοντας τους κατοίκους του στη φτώχεια. Οσο κι αν οι ίδιοι αντιμετωπίζουν με αρχέγονη σοφία το γεγονός πως η δουλειά τελείωσε, τα υποτυπώδη σπίτια τους απειλούνται από κατάσχεση και ο φταίχτης δεν θα πληρώσει ποτέ, οι μαρτυρίες τους είναι διάφανες σαν ένας καθρέφτης που αντικατοπτρίζει σε μικρογραφία το μεγαλύτερο τέλος μιας ολόκληρης χώρας που έχασε το παιχνίδι, πολύ απλά γιατί δεν ήξερε να το παίξει ή, το χειρότερο, πιστεύοντας ότι ξέρει να το παίξει.

Σε παράλληλη δράση, η Στρατούλα Θεοδωράτου διακόπτει τις μαρτυρίες και το ανακυκλούμενο χάος μιας ιστορίας που απ' όπου κι αν τη δεις δεν βγάζει την παραμικρή λογική (η επιστημονική φαντασία που λέγαμε...) για να αντιπαραβάλλει στο τέλος των ναυπηγείων και το τέλος των ανθρώπινων ζωών ως αποτέλεσμα της έκρηξης του υγραεριοφόρου Friendship Gas που κόστισε τη ζωή σε εφτά ελασματουργών και ενός ναυτικού του πληρώματος.

Χωρίς μελοδραματισμούς, αλλά με τη διαύγεια του αιτήματος μιας κοινωνικής δικαιοσύνης που απέχει πολύ από το να επουλώσει τις πληγές, η Θεοδωράτου αφηγείται τον κορμό της τραγικής μοίρας του Περάματος, στέλνοντας τα κατηγορώ μιας ολόκληρης κοινωνίας στους φυσικούς αποδέκτες τους που δεν είναι άλλοι από όλους όσους επέτρεψαν όλα αυτά τα χρόνια να κυβερνάται μια χώρα με το βλέμμα στραμμένο σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τον άνθρωπο.

Διαβάστε ακόμη: 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, 5 χρόνια μετά την «Αγέλαστο Πέτρα», ο Φίλιππος Κουτσαφτής κοιτάζει τον επίγειο παράδεισο

Το Ψάρι στο Βουνό - Πέραμα 607

Περισσότερο και από το «γουρούνι» τον Βενιζέλο, τον ανίκανο Γιωργάκη, τους Τούρκους που ήταν πιο έξυπνοι, τους Κινέζους που αγόρασαν τον Πειραιά, τους μετανάστες που πήραν τις δουλειές, τον Μαρινάκη στο ρόλο εθνοσωτήρα, τους χρυσαυγίτες που έκαναν κόμμα με τους εφοπλιστές και που «πρωταγωνιστούν» ακόμη και όταν δεν δηλώνονται ως τέτοιοι σε περισσότερες από μια σκηνές του φιλμ, τις απεργίες που αντί να ενδυναμώσουν πλήγωσαν ανεπανόρθωτα τα δίκαια αιτήματα των εργατών, τα χαμένα από τα ατυχήματα νεαρά παιδιά, τις εξώσεις της ΕΥΔΑΠ, τις γοητευτικά απόκοσμες εικόνες του μελαγχολικού δυτικού άκρου της πόλης και τις ιστορίες όσων μένουν ακόμη εκεί περιμένοντας ίσως ένα θαύμα, το «Ψάρι στο Βουνό» είναι αυτό που η ίδια η Στρατούλα Θεοδωράτου δηλώνει στην αφηγησή της, συνοψίζοντας ειρωνικά τις περισσότερες από μια πτυχές της ανεπιτήδευτα κινηματογραφικής καταγραφής του Περάματος και μιας ολόκληρης χώρας που κανείς πραγματικά θα ευχόταν να μην ήταν η σκληρή αλήθεια αλλά μια μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας: «Είναι αστείο. Με τον ελληνικό τρόπο.»

To «Ψάρι στο Βουνό - Πέραμα» προβάλλεται την Παρασκευή 20 Μαρτίου στις 22.30 στον Παύλο Ζάννα και την Κυριακή 22 Μαρτίου στις 17.30 στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη.


Αναλυτικά το πρόγραμμα του φεστιβάλ και η λίστα ταινιών κάθε τμήματος στο επίσημο site του 17ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Το 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα πραγματοποιείται από τις 13 έως τις 22 Μαρτίου 2015, στις αίθουσες Ολύμπιον, Παύλος Ζάννας, Τζον Κασσαβέτης, Σταύρος Τορνές, Φρίντα Λιάππα και Τώνια Μαρκετάκη. Το Flix βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και θα σας μεταφέρει καθημερινά την ατμόσφαιρα του Φεστιβάλ μέσα και έξω από τις αίθουσες

Διαβάστε περισσότερα: