Ο Γκοτζίλα, το διασημότερο πλάσμα που γέννησε ποτέ το ιαπωνικό κινηματογραφικό είδος kaiju, βρυχάται αυτές τις μέρες στις αίθουσες δια του «Γκοτζίλα ΙΙ: Ο Βασιλιάς των Τεράτων», τη συνέχεια στο δημοφιλές χολιγουντιανό ριμέικ του 2014. Ευκαιρία να θυμηθούμε την καταγωγή και την ανατροφή του ειδικευμένου σε… κατεδαφίσεις ερπετόμορφου κολοσσού που δεν έπαψε να εμπνέει γενιές μπιμουβάδων εδώ και 65 χρόνια.
1954
Εννέα χρόνια μετά την ισοπέδωση της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι από ατομική βόμβα, το ιαπωνικό σινεμά δίνει σάρκα και οστά (σωστότερα, λάτεξ και τον ηθοποιό/χειριστή Χαρούο Νακατζίμα) στον φόβο της πυρηνικής εποχής με το τέρας που τα ξεκίνησε όλα, τον πρώτο και αξεπέραστο «Gojira» («Γκοτζίλα: Το Τέρας του Αιώνος» κατά το ελληνικότερον). Υπερπαραγωγή των ανθούντων τότε στούντιο Toho, που ταυτόχρονα γύριζαν το εξίσου ακριβό «Επτά Σαμουράι» του Κουροσάoυα, το φιλμ του Ισίρο Χόντα συστήνει στο έντρομο κοινό μια μεταλλαγμένη από ραδιενέργεια σαύρα 164 ποδιών που ξυπνά από τη νησιωτική φωλιά της και επιτίθεται σε ιαπωνικές μητροπόλεις, ποδοβολώντας πλάι σε πανικόβλητους περαστικούς και αποτινάζοντας σφαίρες πυροβόλων σαν να’ ταν κουνουπάκια. Δύο χρόνια μετά, η ταινία θα διανεμηθεί στις ΗΠΑ με περικομμένες τις αντιαμερικανικές αναφορές της, πρόσθετες σκηνές με τον Ρέιμοντ Μπερ και τίτλο «Godzilla, King of the Monsters». Στο μεταξύ, η Toho θα έχει ήδη γυρίσει το σίκουελ «Gojira No Gyakushu» (1955, «Ο Γκοτζίλα Ξαναχτυπά»), που βρίσκει τη σαύρα να μάχεται τον πρώτο της αντίπαλο, τον αγκυλόσαυρο Anguirus, στους δρόμους της Οσάκα.
1962
Η πρώτη έγχρωμη περιπέτεια της μυθολογίας φέρνει τη μεταλλαγμένη σαύρα αντιμέτωπη με τον διασημότερο κινηματογραφικό πίθηκο. Το «Kingu Kongu Tai Gojira» («Κινγκ Κονγκ Εναντίον Γκοτζίλα») θέλει τον Κινγκ Κονγκ δραπέτη από την αιχμαλωσία ιαπωνικής φαρμακευτικής εταιρείας και… ηλεκτροφόρο, να επιδίδεται σε πάλες τύπου σούμο με τον Γκοτζίλα και να προσπαθεί να του χώσει στο στόμα δέντρο που ξερίζωσε! Μπορεί να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο κιτς ταινίες της σειράς, πάντως είναι αυτή που ήδη διασκευάζεται ως συνέχεια στο τρέχον φραντσάιζ των Warner/Legendary, με νέο τίτλο «Godzilla Vs. Kong», σκηνοθέτη τον Ανταμ Γουίγκαρντ και προβλεπόμενη πρεμιέρα τον Μάρτιο του 2020.
1968
Το «Kaiju Soshingeki» («Εισβολείς από το Διάστημα» ή «Εξοντώστε τα Τέρατα»), ένα από τα πιο ευφάνταστα υπερθεάματα της σειράς κι εκείνο που ενέπνευσε τον Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο στη δημιουργία του «Pacific Rim» (2013), είναι σωστό… συνέδριο. Στο φιλμ επιδεικνύουν συλλογικά τις δυνάμεις τους όλα όσα τέρατα υπήρξαν εναλλάξ αντίπαλοι ή σύμμαχοι του Γκοτζίλα στα 13 χρόνια παράδοσης kaiju της Toho, από τον αγκυλόσαυρο Anguirus και τη θεόρατη κάμπια Mothra (που ξεκίνησε από δική της ταινία το 1961) μέχρι τον πτερανόδοντα Rodan, τον θαλάσσιο δράκο Manda ή τη γιγαντιαία αράχνη Kumonga –πλην του Κινγκ Κονγκ, αλλά συν του Μινίλα, του γιου του Γκοτζίλα, που είχε πρωτοεμφανιστεί την αμέσως προηγούμενη χρονιά στο μάλλον παιδιάστικο «Kaijuto No Kessen: Gojira No Musuko» («Στη Ζούγκλα των Χαμένων Τεράτων»). Εδώ, τα τέρατα γίνονται υποχείρια μιας φυλής θηλυκών εξωγήινων και αρχίζουν να ισοπεδώνουν μητροπόλεις σε Δύση και Ανατολή, μέχρι που συνέρχονται για να αντιμετωπίσουν από κοινού τον τρικέφαλο εξωγήινο δράκο King Ghidorah!
1984
Μετά από ένα θριαμβικά επιτυχημένο γκοτζιλο-συνέδριο το 1983 και ενόψει της 30ης επετείου του πρώτου κλασικού φιλμ, η Toho αποφασίζει να αναστήσει τη θρυλική της σαύρα που είχε να εμφανιστεί στην οθόνη από το 1975 και το «Mekagojira No Gyakushu» («Ο Γκοτζίλα και οι Εξωγήινοι»), έχοντας ήδη ολοκληρώσει τον κύκλο των αναμετρήσεών της με ρομποτικά το πλείστον τέρατα (Gigan, Megalon, Mechagodzilla). Ο νέος «Godjira» («Γκοτζίλα 1985»), μια υπερπαραγωγή 2 εκατομμυρίων δολαρίων, συνιστά μια απευθείας συνέχεια στην ταινία του 1954 και βάζει το τέρας σε ψυχροπολεμικό σκηνικό, να πυροδοτεί εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης ύστερα από επίθεσή του σε σοβιετικό υποβρύχιο και να σκορπά ακολούθως τον τρόμο στο Τόκιο. Μόνο του, χωρίς αντιπάλους. Οι οποίοι, μετά τη μεγάλη διεθνή καριέρα του εν λόγω reboot, θα επανεμφανιστούν τα επόμενα χρόνια σε μια νέα ακολουθία σίκουελ, αρχής γενομένης με το «Gojira Vs. Biorante» («Γκοτζίλα εναντίον Μπιολάντε») το 1989.
1998
Η παρθενική, φιλόδοξη όσο και ατυχέστατη απόπειρα αμερικανοποίησης του μύθου από τα στούντιο της Sony και το δίδυμο Ρόλαντ Εμεριχ & Ντιν Ντέβλιν θέλει ένα (ψηφιακό) τέρας πιο κοντά στους δεινόσαυρους του Στίβεν Σπίλμπεργκ, χωρίς την πύρινη ανάσα και ευάλωτο σε πυρά. Προϊόν μετάλλαξης από πυρηνικές δοκιμές των Γάλλων στον Ειρηνικό, ο «Γκοτζίλα» φθάνει μέσω θαλάσσης στη Νέα Υόρκη προκαλώντας πανικό. Ένας επιστήμονας, ειδικός στην επίδραση της ραδιενέργειας σε ζώα, θα συνειδητοποιήσει βαθμιαία πως στόχος του επισκέπτη είναι να βρει την ιδανική φωλιά για τα μικρά του. Τα οποία με τα πολλά θα εμφανιστούν, ως εξίσου απειλητικοί κάτοικοι ενός άλλου Jurassic Park.
2014
16 χρόνια μετά το φιάσκο του ακριβού αμερικανικού ριμέικ, η αναβίωση που επιχειρούν οι Warner/Legendary φέρνει το πνεύμα του μύθου στη σύγχρονη εποχή τιμώντας τις b-movie καταβολές του. Μπορεί η πολυπρόσωπη δράση και τα ανθρώπινα δράματα να μην πείθουν πάντα, πάντως ο «Γκοτζίλα» του Γκάρεθ Εντουαρντς συνδέει καίρια το ιαπωνικό ολοκαύτωμα του '40 και τις πυρηνικές δοκιμές του '50 με τη θεωρία του Δαρβίνου για να εξηγήσει την ύπαρξη του Γκοτζίλα έως τους σημερινούς καιρούς των μεγάλων φυσικών καταστροφών και των τρομοκρατικών χτυπημάτων. Καθόλου τυχαία, η συμμετοχή της Toho στο στήσιμο της παραγωγής ήταν εκτεταμένη και ουσιαστική.
2016
Είναι η χρονιά του «Shin Gojira» των Χιντεάκι Άνο και Σίντζι Χιγκούτσι, ενός ιαπωνικού reboot αυθεντικού, που επικαιροποιεί τη μία και ορίτζιναλ δράση του έργου του 1954 θαρρείς εκ του μηδενός, σαν να μη μεσολάβησαν κανένα σίκουελ και καμία διασκευή στα 62 χρόνια της γκοτζιλικής σινε-μυθολογίας. Για τους φαν, πρόκειται για την καλύτερη ταινία Γκοτζίλα μαζί με την πρώτη του Ισίρο Χόντα.
