«Tar» του Τοντ Φιλντ
H Λίντια Ταρ είναι στην κορυφή του κόσμου. Περιζήτητη μαέστρος κλασικής μουσικής που εξαργυρώνει αδιάκοπα το ταλέντο που καλλιέργησε και την διαίσθηση που τελειοποίησε υπό την καθοδήγηση Λέοναρντ Μπερνστάιν. Διευθύντρια της Φιλαρμονικής του Βερολίνου, όπου και συζεί με την πρώτη βιολίστρια της ορχήστρας και το κοριτσάκι που υιοθέτησαν, σχεδιάζει να ηχογραφήσει ζωντανά την Πέμπτη Συμφωνία του Γκούσταβ Μάλερ, τη μεγάλη της αγάπη, ενώ ετοιμάζεται να εκδώσει μια πολυαναμενόμενη αυτοβιογραφία. Καταξιωμένη μουσικός, δηλωμένη λεσβία, απαιτητική μέντορας, άριστη διαπραγματεύτρια. Η ζωή της, που δε γνωρίζει όρια μεταξύ προσωπικού και επαγγελματικού, μοιάζει άψογα οχυρωμένη. Ή μήπως όχι;
Η ψηφοφορία των αναγνωστών: Εσύ ψήφισες για την καλύτερη ταινία του 2023;
Power Points
Φυσικά και όχι, και ο, τι παρακολουθούμε στο 2,5ωρο «θρίλερ» ηθών του Τοντ Φιλντ, πρώην πιανίστα του Κιούμπρικ στα «Μάτια Ερμητικά Κλειστά» και μετέπειτα σεναριογράφου και σκηνοθέτη των «Μυστικών της Κρεβατοκάμαρας» και των «Κρυφών Επιθυμιών», είναι αυτή ακριβώς η κατρακύλα από τον αυτοκρατορικό θρόνο, το επώδυνο ξεχρέωμα των λογαριασμών που σωρεύτηκαν από την ποικίλων μορφών άσκηση της εξουσίας που ναι μεν κέρδισε με την αξία της, όμως έκανε το λάθος να καταχραστεί για τη συντήρηση της θέσης της, επαγγελματικής και βιολογικής. Που πας, κυρία μου, σε καιρούς ακαριαίου social ξεμπροστιάσματος, απερίσκεπτου cancel culture και ανηλεούς πολιτικής ορθότητας; Ποιος θα κάτσει να σκεφθεί και να αποσυνδέσει το προσωπικό σου ήθος από το καλλιτεχνικό; Κανένας, λέει ο Φιλντ, και το «Tar» είναι μια αποδεικτική διαδικασία αυτού ακριβώς, μια ταινία που μετρά με την ψυχρή, άτεγκτη ακρίβεια του μετρονόμου τις λακούβες του υποκειμένου του και το βάθος τους.
Θα μείνει κλασικό
Ναι, γιατί παρότι χρησιμοποιεί ως αφορμή το πολύ σημερινό #MeToo, το φιλμ κινείται ιδιοφυώς πέρα από φύλα, κατευθύνσεις και προσδιορισμούς, υπογραμμίζοντας το non binary της αλαζονείας της εξουσίας. Και ναι, γιατί έχει μια βασίλισσα… Λιρ που ενδύεται με ανατριχιαστική ακρίβεια τούτη την υπεροψία, αμετανόητη και στην πιο εύθραυστη στιγμή της. Τόσο αληθινή είναι η Κέιτ Μπλάνσετ εδώ που νομίζεις πως η Λίντια Ταρ, πρόσωπο απολύτως μυθοπλαστικό, θα εμφανιστεί ξαφνικά σε συναυλία στο Μέγαρο, αφού κάνει δηλώσεις στο Τρίτο Πρόγραμμα.
Η σκηνή που δεν θα ξεχάσουμε | SPOILER ALERT: Μην την δείτε αν δεν έχετε δει την ταινία
Είναι πολλές, αλλά θα προτιμήσουμε μια από τις αρχικές σεκάνς, που προμηνύει ήδη τον κατήφορο της Λίντια Ταρ. Σε ένα masterclass για εκκολαπτόμενους διευθυντές ορχήστρας στο Τζούλιαρντ, η Ταρ λογοφέρνει με ένα μαθητή που ομολογεί πως, ως πάμφυλο BIPOC άτομο, αδυνατεί να πάρει στα σοβαρά τη μουσική ενός πολύτεκνου μισογύνη σαν τον Μπαχ. Η Ταρ επιμένει να τον τσιγκλάει μέχρι λεκτικού bullying και ο μαθητής, ντροπιασμένος, φεύγει από την αίθουσα βρίζοντάς την. Εκείνη καταλήγει: «Φαίνεται πως αρχιτέκτονας της ψυχής σου είναι η κοινωνική δικτύωση». Το εκπληκτικό, 10λεπτο μονοπλάνο θα «ακυρωθεί» καίρια στη συνέχεια από τα ίδια τα social από τα οποία η Ταρ θεωρούσε εαυτόν λανθασμένα άθικτο: θα περιοριστεί σε ένα επιλεκτικών στιγμιοτύπων κλιπάκι καθώς ταξιδεύει στο διαδίκτυο διασύροντάς την!
Γράψαμε στο Flix
«...Τίποτα δεν μοιάζει πρόχειρο, εύκολο ή προφανές σε αυτή την μαγνητική μελέτη μιας προσωπικότητας που είναι τόσο αληθινή και πειστική όσο και ο κόσμος στον οποίο κινείται και την οποία η Μπλάνσετ ενσαρκώνει δίχως κανένα λάθος βήμα, εκτός από όσα είναι απαραίτητο να κάνει. Και με τον ίδιο τρόπο που η ηρωίδα της υπάρχει δίχως να απολογείται ή να επιζητά κανένα ίχνος συμπάθειας, έτσι και το φιλμ του Φιλντ δεν ενδιαφέρεται να την επικρίνει ή να την συγχωρήσει, όπως και δεν ενδιαφέρεται να διαλέξει πλευρά ανάμεσα σε «καλούς» και «κακούς», απλώς γιατί κάθε τέτοιο πρόσημο μπορεί να είναι, συχνά, απόλυτα ρευστό και διαπραγματεύσιμο.....»
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική του Flix για την ταινία.
Και κάτι ακόμα
Ο Τοντ Φιλντ έγραψε το σενάριο -στο lockdown των αρχών της πανδημίας- αποκλειστικά για την Κέιτ Μπλάσετ και δε θα την είχε γυρίσει χωρίς την εμπλοκή της.
Ο Ανταμ Γκόπνικ, ο δημοσιογράφος που παίρνει συνέντευξη την Λίντια Ταρ στην εναρκτήρια σεκάνς της ταινίας, είναι πραγματικός ρεπόρτερ του περιοδικού The New Yorker και η σκηνή στήθηκε σαν να επρόκειτο για κάποιο από τα αυθεντικά events του New Yorker Festival που διοργανώνει ετησίως το περιοδικό.
Η Κέιτ Μπλάνσετ προετοιμάστηκε για τον ρόλο, φρεσκάροντας και τις γνώσεις της στο πιάνο, υπό την καθοδήγηση της Ουγγαρέζας πιανίστα Εμεσέ Βιράγκ. Ακόμα, έμαθε πώς να διευθύνει ορχήστρα και να μιλά Γερμανικά.
Οι 10 καλύτερες ταινίες του 2023 για το Flix
Νούμερο 10: Περασμένες Ζωές (Past Lives) της Σελίν Σονγκ
