Ο 20χρονος Τζον οδηγεί κατάκοπος τη νυχτερινή βάρδια ταξί για να συντηρεί την αλκοολική μητέρα του, η οποία δεν έχει καμία διάθεση να αλλάξει τη ζωή της: συνεχίζει να πίνει μέχρι να πνίγεται από τον εμετό της, συνεχίζει να απορρίπτει τον έγκλειστο σε ίδρυμα μικρό της γιο που γεννήθηκε με σύνδρομο Down, συνεχίζει να στηρίζεται ανεύθυνα και εγωιστικά στον πιο ενήλικο από εκείνη, Τζον. Η απελπισία κάνει τους ανθρώπους να ζουν αυτοκαταστροφικές ζωές, ή οι αυτοκαταστροφικοί άνθρωποι πετούν πέτρες στα γυάλινα σπίτια του; Ο Τζον πρέπει να σπάσει τον κύκλο. Πόσα είναι διατεθειμένος να θυσιάσει ακόμα για να σώσει την μητέρα του;
Η δεύτερη ταινία του Τζέραρντ Μπάρετ, μετά το «Pilgrim Hill», ακολουθεί ξανά τη θεματική που ο σκηνοθέτης μοιάζει να ενδιαφέρεται να εξερευνήσει: το ανεπίστρεπτο χάσιμο της αθωότητας όταν παιδιά και γονείς αλλάζουν ρόλους. Οταν τα παιδιά αναγκάζονται να γίνουν κηδεμόνες και το κάνουν με συγκινητική στιβαρότητα και ευθύνη, όσο οι γονείς κρεμιούνται άδικα από πάνω τους. Ισορροπίες ανατρέπονται, το αίσθημα της προστασίας και της ασφάλειας εξαφανίζεται, μία απροσπέλαστη μοναξιά φωλιάζει μέσα σου και η ενηλικίωσή σου θα έχει για πάντα ρίζα στην τραυματισμένη κι απούσα παιδική σου ηλικία.
Ο Τζον, ένας βουβός στην απελπισία του, στωικός αντιήρωας, κουβαλά το άκαμπτο, βαρύ, μη-συνεργάσιμο κορμί της αναίσθητης από το ποτό μητέρας του από το κρεβάτι στο ταξί του κι από εκεί στην εντατική. Η σκηνή σου ματώνει την καρδιά. Ξέρεις ότι αυτό ζει χρόνια, από παιδί. Ξέρεις ότι κανένα παιδί δε θα έπρεπε να αναγκαστεί να το κάνει ούτε μία φορά.
Ο Μπάρετ δεν φλυαρεί, αλλά δε μασάει και τα λόγια του. Με την ένταση του κοινωνικού ρεαλισμού να χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά, το σινεμά παρατήρησής του, η κάμερα που καταγράφει τη φτώχια, τα άπλυτα πιάτα, το παγωμένο σπίτι σού λένε όσα πρέπει να ξέρεις. Ο τρόπος που κοιτά τους ήρωές του όμως είναι το δυνατό του χαρτί.
Η Τόνι Κολέτ είναι, όπως πάντα, αριστουργηματική. Δεν δειλιάζει μπροστά σ' έναν αντιπαθή ρόλο, φορά την εγωπάθεια του αυτοκαταστροφικού ανθρώπου παράσημο, παρελαύνει την κακομαθημένη της αυτοκτονική ηρωίδα με σαδισμό μπροστά από τα πληγωμένα μάτια του γιου της και τα σοκαρισμένα δικά μας. Ομως δεν την κάνει ποτέ καρικατούρα. Η θλίψη στα μάτια της, τα μελαγχολικά της, κλεφτά, βουρκωμένα χαμόγελα, όλα υπόσχονται ότι κάποτε θα μεγαλώσουμε και θα καταλάβουμε.
Την παράσταση όμως κλέβει ο Τζακ Ρέινορ (ο οποίος με αυτό το ρόλο κέρδισε και το βραβείο ερμηνείας στο Sundance). Ο Τζον του με ένα πρώτο βλέμμα είναι ένας γίγαντας - ένα νέο, ψηλό, γεροδεμένο παλικάρι. Ο Ρέινορ όμως τον κουβαλά με μία στωική, σιωπηλή απελπισία - σαν εύθραυστο κρύσταλο. Κινείται, παίρνει αποφάσεις, φροντίζει κι έτσι επιβιώνει τις μέρες του. Νιώθεις ότι αν τον σταματούσες στο δρόμο, τον κοιτούσες με νόημα, αν τον αγκάλιαζες με κατανόηση, θα κατέρρεε με λυγμούς.
Μόνο που αυτό το οικογενειακό δράμα δεν σταματά στους τοίχους της μικρής του ιστορίας. Η ερώτηση κρέμεται μετέωρη από τα ταβάνια των σπιτιών της εργατικής συνοικίας. Από το σκέτο τσάι που ζεσταίνει τα κόκκαλα, από το καλάθι του σούπερ μάρκετ που περιέχει μία πατάτα, ένα καρότο κι ένα κρεμμύδι, αρκετά για την μεσημεριανή σούπα. Από την ερώτηση της μητέρας του συμμαθητή σου: «από πότε έχεις να φας παιδί μου;» Αν ο Τζον ζούσε σε ένα σπίτι που θα μπορούσε να παρέχει φροντίδα στην μητέρα του, εκείνος θα μπορούσε να κοιτάξει το μέλλον του. Και το κυριότερο: αν ο Τζον ζούσε σε μία Ευρώπη που η κρίση δεν είχε γονατίσει την κοινωνική φροντίδα των κρατών και των πολιτών της, ο Τζον θα είχε μέλλον. Τώρα πρέπει να καταφύγει εκτός συστήματος για να στηρίξει την μητέρα του. Τώρα πρέπει να θυσιάσει την προσωπική του ηθική.
Υπάρχουν κάτι μικρές τρυφερές λεπτομέρειες που μόνο σκηνοθέτες με μεγάλη καρδιά εντάσσουν στις σκηνές τους - κι ας μην τις προσέξει, ας μην τις καταλάβει κανείς. Κύριε Μπάρετ σας ευχαριστούμε για τα ακουστικά που μας φορέσατε. Η τρυφερότητά σας έσπασε το τζάμι και το μύνημα ανθρωπιάς και καλοσύνης πέρασε ακέραιο κι αλώβητο.
.
Περισσότερες κριτικές από το 56ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης:
- Η Γη και η Σκιά του Σέσαρ Ασεβέδο
- Silent του Γιώργου Γκικαπέππα
- Cemetery of Splendour του Απιτσατπόνγκ Βιρασετάκουν
- Εύα Νόβα του Μάρκο Σκοπ
- Interruption του Γιώργου Ζώη
- Diary of a Teenage Girl της Μάριελ Χέλερ
- Ορκισμένη Παρθένα της Λάουρα Μπισπούρι
- Φρενίτιδα του Εμίν Αλπέρ
- Box του Φλορίν Σερμπάν
- Κισσός του Τόλγκα Καρατσελίκ
- Το Ξύπνημα της Ανοιξης του Κωνσταντίνου Γιάνναρη
- Rams του Γκριμούρ Χακόναρσον
- Mustang της Ντενίζ Γκαμζέ Εργκιουβέν
- Chronic του Μισέλ Φράνκο
- Καυτός Ηλιος του Ντάλιμπορ Μάτανιτς
- 600 Μίλια του Γκάμπριελ Ριπστάιν
- «Απο Μακριά» του Λορένσο Βίγας
- «Ο Γιος του Σαούλ» του Λάζλο Νέμες
