Σαν Φρανσίσκο, 1976. Η 16χρονη Μίνι ζει με την μικρότερη αδελφή της και τη μητέρα της - μία χωρισμένη 35χρονη μεσοαστή που συνεχίζει απενοχοποιημένα τη ζωή της, σαν να μην είχε ποτέ παιδιά. Είναι άλλωστε η εποχή των μεγάλων επαναστάσεων, της γυναικείας χειραφέτησης, της sex, drugs & rock 'n' roll κουλτούρας, των φιλοσοφικών και πολιτικών συζητήσεων στις παρέες, της απόρριψης οτιδήποτε «μπουρζουά». Δορυφόρος στο σπίτι, ο τωρινός σύντροφος της μαμάς, ο Μονρό - ένας όμορφος τυχοδιωκτάκος που παρτάρει με την παρέα τους ή βλέπει τηλεόραση στον καναπέ με όλη την οικογένεια, με την ίδια φυσικότητα και απλότητα. Είναι μία χαρούμενη εναλλακτική οικογένεια, παρόλο τον εγωκεντρισμό της «μοντέρνας» μαμάς: τα κορίτσια μεγαλώνουν με αγκαλιές, χαμόγελα, συζητήσεις, ερεθίσματα. Τη μέρα που συναντάμε την Μίνι, ένα πνιχτό χαμόγελο κι ένα πονηρό βλέμμα φωτίζουν το πρόσωπό της. Εξομολογείται στο κασσετόφωνο/ημέρολόγιό της ότι «σήμερα έκανε για πρώτη φορά σεξ». Κι αμέσως μετά μαθαίνουμε ότι ήταν με τον Μονρό. Μία σχέση που συνεχίζεται και ξυπνά τη σεξουαλικότητά της κι όλα όσα αυτή κουβαλά μαζί της. Δεν είναι μόνο το ξύπνημα των ορμονών, αλλά και η εξερεύνηση του τι σημαίνει να μεγαλώνεις, να μαθαίνεις ποια είσαι και τι θέλεις από τη ζωή. Μόνο που για να το ανακαλύψεις, πρέπει να περάσεις από φωτιά και σίδηρο: να ανακαλύψεις όσα δε θέλεις.
Βασισμένη στο συναρπαστικό και ημι-βιογραφικό βιβλίο της (ένα υβρίδιο πρόζαν και comic book) Φίμπι Γκλέκνερ, η πρωτοεμφανιζόμενη Μάριελ Χέλερ γράφει και σκηνοθετεί μία γενναία, φρέσκια, τρυφερή και πάνω από όλα έξυπνη και ειλικρινή κομεντί για την πολυπλοκότητα της γυναικείας ενηλικίωσης. Η θεματική μοιάζει αρχικά σκανδαλώδης. Και είναι. Η φιγούρα ενός 35χρονου «πατριού» να κάνει σεξ με την 16χρονη κόρη της συντρόφου του είναι το αντικείμενο τσόντας (στις ανδρικές φαντασιώσεις) ή αστυνομικής καταγγελίας (στην πραγματικότητα). Ο τρόπος που η ιστορία γράφεται, σκηνοθετείται και παρουσιάζεται όμως ξεφεύγει από τη διάσταση της μη-νομιμότητας ή της απρέπειας και μας επαναφέρει στο τι σημαίνει να είσαι 15 χρονών.
Γιατί η Χέλερ, με συνέπεια, παραμένει προσηλωμένη μόνο σε ένα πράγμα: στο πώς βλέπει τη ζωή η Μίνι. Οχι εμείς. Οι δικές της φουντωμένες από τις ορμόνες αντιλήψεις, οι δικές της απορίες, η δική της χρωματιστή, καρτουνίστικη φαντασία, τα δικά της θέλω και όνειρα είναι σε πρώτη προβολή. Ποιος είπε ότι τα έφηβα κορίτσια δεν τρελαίνονται με το σεξ, δεν το σκέφτονται όλη την ώρα, δε θέλουν να εξερευνήσουν την ηδονή; Και ταυτόχρονα, ποιος ξεχνάει ότι στα 15 κανείς δεν ξέρει ποιος είναι, κανείς δεν αισθάνεται καλά με τον εαυτό του, κανείς δεν ανήκει πουθενά;
Η Χέλερ κρατά την κάμερα με ειλικρίνεια και, το σπουδαιότερο, χωρίς να ηθικολογεί - με χιούμορ, φλέγμα, γλύκα, κατανόηση. Ο Μονρό δεν είναι «παιδόφιλος», ένα μπερδεμένο αιώνια μωρό είναι κι ο ίδιος (και ο Αλεξάντερ Σκάρσγκααρντ τον σαρκάζει με γενναιοδωρία), η μαμά δεν είναι παρτάκιας, ανασφαλής γυναίκα παραμένει κι αυτή από τα νιάτα της (και η Κρίστεν Γουίγκ είναι εξαιρετική στην απενοχοποιημένη της προσέγγιση), η Μίνι (με την Μπελ Πάουλι να την ενσαρκώνει ως το κορίτσι που, πραγματικά, κρύβεις ακόμα μέσα σου) δεν είναι ούτε δυστυχισμένη, ούτε σε πραγματικό κίνδυνο. Τουλάχιστον όχι περισσότερο από κάθε κοπέλα κι αγόρι που πρέπει να επιβιώσουν την εφηβείας τους. Ολοι έχουν τρεις διαστάσεις, κανείς δεν είναι αναμάρτητος, αλλά δε θα τους κρίνει η ταινία. Η ταινία θα αποτυπώσει τη διαδρομή: πώς κοιτάς το γυμνό κορμί σου στον καθρέφτη γιατί πρέπει εσύ να το ανακαλύψεις και να πείσεις τον εαυτό σου ότι δεν είναι άσχημο, παχύ, κοκκαλιάρικο, κοντό, άχαρα ψηλό. Εκεί η Χέλερ θα απογυμνώσει την ηρωίδα της, όχι στο σεξ. Η Μίνι δε βγάζει τα ρούχα της για εμάς, αλλά για να κοιταχτεί η ίδια.
Αυτή η συνέπεια της Χέλερ να μην εκμεταλλεύεται τη σεξουαλικότητα, αλλά να την καταλαβαίνει ως απαραίτητο πέρασμα προς όλα όσα πρέπει να αναγνωρίσεις τελικά μέσα σου, κάνει την ταινία αξιολάτρευτη, δυνατή, πανανθρώπινη. Το εύρημα της αγάπης της μικρής για τα κόμικς (όχι της Disney, παρόλο που το όνομά της μπερδεύει) και ειδικότερα για την κουλτούρα του ζεύγους Ρόμπερτ Κραμπ - Αλίν Κομίνσκι είναι υπέροχο και ουσιαστικό. Πέρα από τη φόρμα (τα σκίτσα που ζωντανεύουν στην οθόνη δίνουν την πινελιά της παιδικότητας και ταυτόχρονα της σουρεαλιστικής εφηβικής έκρηξης) το ταλέντο του σκίτσου δίνει στην ηρωίδα έκφραση, φωνή και τελικά πραγματική ταυτότητα.
Το σεξ είναι απλώς το εύρημα. Η ενηλικίωση είναι απλώς μία κλισέ φράση. Η πραγματική ηδονή έρχεται σταδιακά, σε κύματα, όσο ανακαλύπτεις τον άξονά σου, τι αγαπάς, ποια είσαι. Και αυτή η πραγματικότητα είναι πολύπλοκη, ασπρόμαυρη, τρομαχτική, όμορφη, σε στιγμές ξεκάθαρη, στις γωνιές της μουτζουρωμένη - σα σκίτσο. Που όμως εσύ, και μόνο εσύ, κρατάς το μολύβι και σχεδιάζεις.
Περισσότερες κριτικές από το 56ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης:
- Φρενίτιδα του Εμίν Αλπέρ
- Κισσός του Τόλγκα Καρατσελίκ
- Το Ξύπνημα της Ανοιξης του Κωνσταντίνου Γιάνναρη
- Rams του Γκριμούρ Χακόναρσον
- Mustang της Ντενίζ Γκαμζέ Εργκιουβέν
- Chronic του Μισέλ Φράνκο
- Καυτός Ηλιος του Ντάλιμπορ Μάτανιτς
- 600 Μίλια του Γκάμπριελ Ριπστάιν
- «Απο Μακριά» του Λορένσο Βίγας
- «Ο Γιος του Σαούλ» του Λάζλο Νέμες
