Η νέα ταινία του Πολ Σρέιντερ, «Oh Canada», βρίσκεται στο διαγωνιστικό τμήμα των Καννών - κάτι που μοιάζει να κάνει έναν πλήρη κύκλο στην καριέρα του σεναριογράφου του «Ταξιτζή» και του «Οργισμένου Ειδώλου», του σκηνοθέτη του «Επάγγελμα: Ζιγκολό», του «Μίσιμα» και πιο πρόσφατα του come-back του, με το το «First Reformed», το «The Card Counter» και τον «Master Gardener»,
Με πρωταγωνιστή τον 74χρονο Ρίτσαρντ Γκιρ, τον Τζέικομπ Ελόντι και την Ούμα Θέρμαν, ο Σρέιντερ εμπνέεται μία ταινία για το τέλος της ζωής ενός καλλιτέχνη, για την αρρώστια, τα γηρατειά, τις επιλεκτικές μνήμες, τις δύσκολες αλήθειες. Ενιωσε την ανάγκη να κάνει αυτή την ταινία γιατί διάβασα το βιβλίο «Foregone» του Ράσελ Μπανκς (φίλου του συγγραφέα από τότε που συνεργάστηκαν για το «Affliction»), όταν ο Μπανκς αρρώστησε με καρκίνο και ήξερε ότι δε θα ζήσει πολύ. Μάλιστα, του αφιερώνει την ταινία, καθώς πέρσει τελικά έφυγε από τη ζωή.
«Είχα αρρωστήσει κι εγώ, αλλά τη γλίτωσα» μάς είπε στη Συνέντευξη Τύπου του «Oh Canada», με το γνωστό κυνικό ύφος του και τον σήμα-κατατεθέν σαρκαστικό βρυχηθμό που χρησιμοποιεί στην προφορά κάθε λέξης. «Είπα αν είναι να κάνω την ταινία θανάτου μου, ας είναι αυτή».
Είπε κι άλλα, πλαισιωμένος από τον πάλαι ποτέ ζεν πρεμιέ του, που μεγάλωσε αλλά δε γέρασε ποτέ, και την Θέρμαν που κοιτούσε τους δύο άντρες λαμπερά, με ταπεινή ευγνωμοσύνη που δούλεψε με «θρύλους».
Πώς αισθάνονται οι Πολ Σρέιντερ και Ρίτσαρντ Γκιρ που συναντιούνται 44 χρόνια μετά το «American Gigolo»; «Εγώ δεν έχω αλλάξει καθόλου όπως βλέπετε» γελάει ο Γκιρ. «Ο Πολ λίγο ψήθηκε, αλλά έχει κερδίσει κάθε του ρυτίδα (γέλια). Κοιτάξτε, όλα μοιάζουν σαν χθες, και ταυτόχρονα σαν μνήμες από μία προηγούμενη ζωή. Αυτό που θυμάμαι είναι το πόσο ξεάθαρο όραμα είχε ο Πολ για τον ήρωα τότε. Μου έδειχνε ταινίες με τον Αλέν Ντελόν - μου έλεγε "όταν ο Ντελόν μπαίνει στο δωμάτιο, μπαίνει μαζί του κι ο ήλιος" και τέτοια. Εγώ δεν είχα ξαναπαίξει κάτι τέτοιο ποτέ. Με τρόμαξε και για αυτό θέλησα να το κάνω.
Ο Ρίτσαρντ Γκιρ εμπνεύστηκε τον ήρωα από τον πατέρα του: «Ο πατέρας μου πέθανε πριν λίγο καιρό - σχεδόν 101 ετών. Εφτασε σε βαθιά γεράματα. Τον είχαμε σπίτι, με τη γυναίκα και τα παιδιά μου. Ηταν σε αναπηρική καρέκλα, ήταν ξεκάθαρο ότι ήταν στα τελευταία του. Ο τρόπος που το μυαλό του έσβηνε και επανερχόταν, όχι γραμμικά, αλλά σε κύκλους. Σαν μουσική που μπαίνει στο χώρο - η μία νότα πάνω στην άλλη, έτσι και οι μνήμες, η μία πάνω στην άλλη. Ηταν πολύ ενδιαφέρον να παρατηρείς έναν άνθρωπο στα τελευταία του. Γιατί φυσικά, ξέρεις, ότι με μαθηματικά βήματα βαδίζεις κι εσύ προς τα εκεί.
Τρόμαξε ο Ρίτσαρντ Γκιρ, ένα σύμβολο του σεξ, με το μακιγιάζ γήρανσης και έναν ρόλο που τον φέρνει αντιμέτωπο με το θάνατο; Οχι. Μοιάζω με τον πατέρα μου και το μακιγιάζ με βοήθησε να κοιτάξω μπροστά στο μέλλον. Αν θα είμαι τόσο τυχερός να ζήσω όσο ο πατέρας μου. Είναι πολύ περίεργο πράγμα να μεγαλώνεις δημόσια, μπροστά στο φακό. Είμαι σίγουρος ότι αυτή η ταινία μίλησε και στον Πολ, τον έκανε να κοιτάξει πίσω, αλλά η δουλειά του ηθοποιού είναι περίεργη. Γιατί κάθε ταινία αποτελεί μία κάψουλα της ηλικίας σου, του πώς ήσουν όταν τη γύριζες. Οταν καμιά φορά στα φεστιβάλ με καλούν κι έχουν ετοιμάσει ένα μοντάζ με τις ταινίες μου παθαίνω σοκ - σε δύο λεπτά περνάει όλη η ζωή μου μπροστά από τα μάτια μου. Κάνουμε μία πολύ παράξενη δουλειά.
Πώς συνεργάστηκε ο Ρίτσαρντ Γκιρ με τον Τζέικομπ Eλόρντι Μου θύμισε το γιο μου, που είναι κι ο ίδιος ηθοποιός πια. Είναι ένα εξαιρετικά ζεστό και ταπεινό παιδί. Μπαίνει στο σετ και δουλεύει πολύ σκληρά. Ενιωθα ότι με παρατηρούσε, ξεσήκωνε τις κινήσεις μου, με μελετούσε - κάτι που θα έκανα κι εγώ. Ομως, όπως όλοι ξέρετε, είμαι πολύ ψηλότερος (γέλια). [Πετάγεται η Ούμα Θέρμαν: «αν παρατηρήσετε προσεκτικά την ταινία, ο Τζέικομπ έχει ξεσηκώσει το σέξι περπάτημα του Ρίτσαρντ»].
Ο Σρέιντερ έγραψε Peace & Love στο εσώρουχο του Ελόρντι Η σκηνή της ιατρικής εξέτασης του νεαρού ήρωα για την κατάταξη του στο στρατό και την αποστολή στο Βιετνάμ, είχε ένα έμμεσο μήνυμα κι ένα πιο κρυφό παρασκήνιο. Ο Τζέικομπ Eλόρντι όταν γδύνεται εμφανίζεται με λευκό Jockstrap που πάνω του είναι ζωγραφισμένα λουλούδια, πεταλούδες και η φράση «Peace & Love» - ένδειξη χίπικης φύσης και -εμμέσως πλην σαφώς, καθώς ο Eλόρντι λικνίζεται, τραβάει τα φωνέηντά του και πετάρει τις βλεφαρίδες του- ομοφυλοφιλίας. «Εγώ ο ίδιος το έγραψα με μαρκαδόρο. Νομίζω ότι οι ενδυματολόγοι τρόμαξαν λίγο με την ιδέα κι είπα να τους ελαφρύνω και το έκανα ο ίδιος...» (γέλια)
Ολοι έπρεπε να πάρουμε μία απόφαση: να καταταγούμε ή να το σκάσουμε Κοιτάξτε, δεν ξέρω τι θα συμβούλευα έναν νέο άνθρωπο να κάνει σήμερα - στην Ουκρανία πχ που ο κόσμος πολεμάει για το δίκαιο. Αλλά εμείς τότε, που μάς έστελναν σ' έναν άδικο πόλεμο, κάτι που μάς έμπλεξε ο Κίσινγκερ, θα κάναμε τα πάντα για να μην πάμε. Εγώ αποκλείστηκα για ιατρικούς λόγους. Ο καλύτερος φίλος μου το έσκασε στο Αμστερνταμ. Αλλοι φίλοι δραπέτευαν από Πολιτεία σε Πολιτεία, αποφεύγοντας τον Θείο Σαμ. Και είχαμε και τον Ολιβερ Στόουν που πήγε, τραυματίστηκε δύο φορές, πήρε την εμπειρία και κέρδισε Οσκαρ. Ολοι όμως, κάποια στιγμή, έπρεπε να πάρουμε μια απόφαση.
Πιστεύει ο Σρέιντερ ότι μαζί με την παρέα των Σκορσέζε, Κόπολα κλπ, άλλαξαν την Ιστορία του σινεμά; «Ναι» είπε μονολεκτικά κι όλη η αίθουσα έσκασε και σε γέλια και σε χειροκροτήματα. «Κοιτάξτε, εγώ έγραφα χωρίς σχέδιο. Μόνος μου - δεν υπήρχε ένας παραγωγός από πίσω να με πληρώνει. Αυτό δεν ήταν κάτι κανονικό. Συνήθως οι σεναριογράφοι έγραφαν με ανάθεση. Ο πρώτος που το έκανε, ελεύθερα, ανεξάρτητα ήταν ο Κασαβέτης και μετά εγώ. Και υπήρξε μία περίοδος που φυσικά δεν μάς έδιναν σημασία γιατί δεν τους φέρναμε πίσω κέρδη. Ομως στα τέλη της δεκαετίας του 60 εμφανίζεται το "Easy Rider" και κόβει εισιτήρια και βγάζει χρήματα. Για 5-6 χρόνια μετά, βρίσκαμε όλες τις πόρτες ανοιχτές. Μάς άκουγαν. Κι αυτό άνοιξε το δρόμο για πολλούς αναρχικούς σκηνοθέτες να κάνουν τα αριστουργήματά τους...»
Εχει στα σκαριά το νέο του πρότζεκ «Non Compos Mentis»: Ο Πολ Σρέιντερ αποκάλυψε ότι ετοιμάζει την επόμενη ταινία του με τίτλο «Non Compos Mentis», «Εγραψα ένα noir, μία ιστορία σεξουαλικών εμμονών και καταπίεσης, όλα τα γελοία πράγματα που κάνουν οι άνθρωποι για τον έρωτα. Η ταινία θα έχει και πάλι για παραγωγό του τον Ντέιβιντ Γκονζάλες, ο οποίος καθόταν δίπλα του και χαμογελαστά ίδρωνε: «δεν είμαστε έτοιμοι ακόμα να σας πούμε πολλά». Ο Σρέιντερ όμως είχε όρεξη για αποκαλύψεις: ο Ντέιβιντ έχει συγκεντρώσει τα χρήματα και πάμε για καστ. Για αυτή εδώ την ταινία δεν είχαμε επενδυτές, πριν το καστ. Τώρα ξεκινάμε!
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 77ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
