Στο ντοκιμαντέρ «Joan Baez: I am Noise» η ιέρεια της φολκ και του ακτιβισμού αποδεικνύει ότι στα 79 της χρόνια περπατά ακόμα ξυπόλητη, δυναμική και πιο μελωδική από ποτέ.
Μέσα από το βλέμμα και την οικειότητα τριών γυναικών σκηνοθετών (Κάρεν Ο Κόνορ, Μίρι Ναβάσκι, Μιβ Ο' Μπόιλ), οι οποίες είναι φίλες της Τζόαν Μπαέζ, η μουσικός με την αγγελική φωνή και τη θλίψη στο βλέμμα, ανοίγει την καρδιά της και το προσωπικό της φωτογραφικό (κι όχι μόνο) αρχείο και αποκαλύπτει πολλά. Τρυφερά, πικρά, αληθινά.
Αφορμή, η οποία λειτουργεί ακριβώς ως αυτό, είναι η αποχαιρετιστήρια τουρ της Μπαέζ («Fare Thee Well») το 2018. Ομως η κάμερα δεν κάνει το προφανές: να την ακολουθεί από πόλη σε πόλη, στη σκηνή και στα καμαρίνια. Ή, τουλάχιστον, δεν κάνει μόνο αυτό - γιατί υπάρχει και τέτοιο υλικό.
Περισσότερο μένουμε στο «αντίο», στο στοιχείο του αποχαιρετισμού, το οποίο λειτουργεί υπαρξιακά, φιλοσοφικά και καθαρτικά. Η Μπαέζ έχει αποφασίσει να επιστρέψει σε κομμάτια του εαυτού της, της καριέρας, αλλά κυρίως της προσωπικής της ζωής, να μάς τα αποκαλύψει και να ελευθερωθεί για πάντα από αυτά.
Το 73ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου διεξάγεται φέτος από τις 16 μέχρι και τις 25 Φεβρουαρίου. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες στο ειδικό τμήμα του site που ανανεώνεται συνεχώς.
To ταξίδι στο Λονδίνο, ο Ντίλαν πλέον διάσημος, η αρχή του τέλους...
Μάς βάζει από την κλειδαρότρυπα στο παιδικό της δωμάτιο, τη σχέση με τις αδελφές της, τους γονείς της, τους συντρόφους της - προσωπικούς και πολιτικούς. Μέσα από Super 8 βιντεάκια, αμέτρητες φωτογραφίες, ηχογραφήσεις, γράμματα που κράτησε, αλλά και τις σελίδες του προσωπικού της ημερολογίου όπου σκιτσάριζε όσα ζούσε (κι αυτά τα σκίτσα ζωντανεύουν στην μεγάλη οθόνη σε animation), η Μπαέζ μάς εξομολογείται τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα κορίτσια (ειδικά όταν εκείνη έγινε διάσημη), τη σχέση με την μητέρα της με την οποία έμοιαζαν σαν δυο σταγόνες νερό (και θα γινόταν και η ίδια τραγουδίστρια, καθώς είχε εξαιρετική φωνή, αλλά τότε οι εποχές την ήθελαν σύζυγο και μητέρα), αλλά σοκάρει όταν αποκαλύπτει ότι υπήρχε αρκετή αγάπη και αρκετό σκοτάδι από την πλευρά του πατέρα της. Ακροπατά στις μνήμες της, άλλωστε τις έχει κι η ίδια βαθιά θαμμένες, αλλά μπορεί, ναι, να είναι θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Γιατί οι φλασιές που έρχονται στο μυαλό της δεν είναι ξεκάθαρες. Η κατάθλιψη της όμως ήταν πάντα.
«Οταν πέθαναν οι γονείς μου ένιωσα ελεύθερη να πω τα πράγματα που ήθελα χρόνια. Τους αγαπούσα τους γονείς μου. Αλλά υπήρχαν θέματα...»
Αυτό το κομμάτι, του κοριτσιού που δεν μπορούσε να γευτεί χαρά γιατί η υπερευαισθησία της («ανησυχούσα για τους ανθρώπους που ήταν λιγότερο προνομιούχοι, τα ζώα, την πολιτική κατάσταση..») την βύθιζε στη θλίψη, της γυναίκας που κατέβαινε στη σκηνή με κρίσεις πανικού, της ερωμένης που συνεχώς ένιωθε απόρριψη, είναι και το πιο λαμπερό κομμάτι της ταινίας. Γιατί τον πολιτικό ακτιβισμό της Μπαέζ τον γνωρίζουμε, τα τραγούδια της έχουν ριζώσει μέσα μας, και ότι ο Μπομπ Ντίλαν την εκμεταλλεύτηκε για να γίνει διάσημος (εκείνη τον ανέβαζε στη σκηνή και τον σύστηνε στο κοινό) και μετά την προσπέρασε, είναι επίσης γνωστό.
Ομως για πρώτη φορά βλέπουμε μία 79χρονη Μπαέζ (ακόμα κούκλα, ακόμα ανήσυχη) να κοιτά γελώντας την κάμερα και να λέει: «Ο Μπομπ Ντίλαν μού ράγισε την καρδιά. Αυτό ναι μπορώ πια να το πω. Γεια σου Μπόμπι!» και να ξεσπά σε γέλια. «Αυτό που ζήσαμε ήταν πολύ μεγάλα - ο έρωτάς μας, η κατανόηση των ανησυχιών μας, των πολιτικών μας πεποιθήσεων. Ηταν αδύνατον όταν τα πήρε όλα κι έφυγε να μην αφήσουν ένα τεράστιο κενό στην καρδιά μου».
Η Μπαέζ δεν λέει τίποτα καταγγελτικά. Υπάρχει μία αποδοχή, μία ηρεμία και μία αυτόφωτη τρέλα στο βλέμμα της. «Ημουν κι εγώ πάντα τρελή» παραδέχεται. Οπως και πάντα ανήσυχη. Με έναν υπέροχο τρόπο. Γιατί αυτό γεννούσε μουσική, πολιτικούς αγώνες, αφύπνιση - δώρα προς όλους εμάς. Για την ίδια βέβαια ήταν εφιάλτης.
Οι μικροστιγμές που συλλαμβάνει η κάμερα των σκηνοθετών είναι το δυνατό τους χαρτί. Οι βόλτες στον κήπο της στην Καλιφόρνια, τα μαθήματα φωνητικής που ακόμα κάνει για να μην ατροφήσουν οι φωνητικές της χορδές (και ο υπέροχος σκύλος της που αλυχτά δίπλα της στο πιάνο) οι χοροί που ρίχνει! Για παράδειγμα, σε μια στάση της περιοδείας στο Παρίσι αντιλαμβάνεται ότι κάτω από το ξενοδοχείο της έχουν έρθει περφόρμερς με τύμπανα και, χωρίς δεύτερη σκέψη, κατεβαίνει, ξυπόλητη, και χορεύει στο πεζοδρόμιο. Κάτι που έκανε συχνά πυκνά και στο παρελθόν, καθώς υπάρχει πολύ υλικό στο ντοκιμαντέρ με την Μπαέζ να χορεύει.
«Ολοι χορεύαμε τότε. Παντού. Οχι μόνο στη σκηνή, αλλά στα πούλμαν, στα ξενοδοχεία, στα πάρτι, στα live. Ναι, εγώ χορεύω πολύ. Στο σπίτι μου, στον κήπο μου...!»
Οταν έπεσαν οι τίτλοι τέλους κι ενώ περιμέναμε μόνο την σκηνοθέτη Κάρεν Ο' Κόνορ να ανέβει στη σκηνή για να δεχθεί ερωτήσεις από το κοινό, βρεθήκαμε μπροστά από μία έκπληξη! Την Ο' Κόνορ συνόδευε η ίδια η Μπαέζ, η οποία μάς χάρισε και ένα ρεφρέν, για να φύγουμε με την καρδιά ζεστή μέσα στο βερολινέζικο κρύο.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 73ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Το 73ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου διεξάγεται φέτος από τις 16 μέχρι και τις 25 Φεβρουαρίου. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες στο ειδικό τμήμα του site που ανανεώνεται συνεχώς.
