Κάθε χρόνο, στις 31 Ιουλίου, οι «δεκαπεντάρηδες» επιστρέφουν στα κελιά της ανενεργής Μονής της Κοίμησης, στο νότιο άκρο της Θηρασιάς. Για δύο βδομάδες προσεύχονται υπέρ αναπαύσεως των νεκρών και υπέρ υγείας των ζωντανών. Τον υπόλοιπο χρόνο αναπολούν το παρελθόν αγναντεύοντας την κοσμοπολίτικη Σαντορίνη στην άλλη μεριά του ηφαιστείου.
Μαζί τους, παρατηρητής και εξομολογητής, ο Ζαχαρίας Μαυροειδής αποτυπώνει τη νοσταλγία τους, τις προσευχές τους, την αγάπη τους για ένα τόπο που δεν υπάρχει πια και την πίστη που δεν χάνεται ποτέ. Στο Flix ο σκηνοθέτης του «Ξεναγού» που βρίσκεται ήδη στα γυρίσματα της δεύτερης μεγάλου μήκους ταινίας του μυθοπλασίας, τον «Απόστρατο», μιλάει για την εμπειρία σε ένα άκρο της Ελλάδας όπου κανείς δεν θα πίστευε ποτέ ότι βρίσκεται μερικά βήματα από τον τουριστικό οργασμό της Σαντορίνης.
Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου 2018. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα του «Στο Σώμα της»;
Το ντοκιμαντέρ εκκολάφθηκε μέσα από μια άλλη δουλειά χάρη στην οποία βρέθηκα να κινηματογραφώ στην Θηρασιά μαζί με τη Ζωή Μαντά, την διευθύντρια φωτογραφίας της ταινίας. Το γύρισμα ξεκίνησε σχεδόν τυχαία, όταν βρεθήκαμε στη Μονή της Κοίμησης όπου μερικοί ντόπιοι «δεκαπεντίζανε» - περνάγανε δηλαδή δεκαπέντε μέρες στα κελιά της ανενεργής Μονής τιμώντας το δια βίου τάμα τους στην Παναγία. Η φωτογένεια του μέρους, η αντίστιξη με την Σαντορίνη και κυρίως τα πρόσωπα που συναντήσαμε μας κάνανε να επιστρέψουμε για να καλύψουμε το «Δεκαπέντε» από την αρχή του.
Τι σημαίνει «Στο Σώμα της»;
Ο τίτλος παραπέμπει σε τρία διαφορετικά σώματα: το γυναικείο σώμα, το σώμα της Παναγίας και το σώμα της Θηρασιάς. Τα τρία αυτά σώματα αποτελούν αφηγηματικούς πόλους της ταινίας.
Τι σε ενδιέφερε πιο πολύ στην ιστορία αυτής της παράδοσης;
Αυτό που με κέντρισε περισσότερο στο «Δεκαπέντε» ήταν το ότι αντέχει στον χρόνο παρά την ασφυκτική γειτνίασή του με την τουριστική βιομηχανία της Σαντορίνης. Η ζωή στην Κοίμηση κατά τις δεκαπέντε μέρες του τάματος αποτελεί ένα ταξίδι στην μεταπολεμική Ελλάδα. Αυτός ο αναχρονισμός, σε αντιπαραβολή με την ασύδοτη ανάπτυξη στην άλλη πλευρά του ηφαιστείου συνθέτουν έναν συγκρουσιακό αφηγηματικό καμβά.
Η αντίθεση με την καρδιά της τουριστικής Σαντορίνης ήταν κεντρική στην ατμόσφαιρα που θέλησες να δώσεις στο γύρισμα, την εικόνα και την αφήγηση;
Η αντίστιξη με την Σαντορίνη πολύ σύντομα εξελίχθηκε σε δευτερεύον στοιχείο. Μέσα από την παρατήρηση την εφήμερης καθημερινότητας των δεκαπεντάρισσων οδηγηθήκαμε σε διαφορετικές θεματικές.
Ολοι οι άνθρωποι κάνουμε απίστευτες εκπτώσεις στην κοινή λογική προκειμένου να νοηματοδοτήσουμε συνεκτικά τη ζωή μας.
Είναι διάχυτη μια νοσταλγία για ένα πιο ζωντανό, πλούσιο παρελθόν σε σχέση με το ερημωμένο σήμερα. Είναι το «Στο Σώμα της» μια παραβολή για όλη την Ελλάδα σήμερα;
Η νοσταλγία είναι διάχυτη στις αφηγήσεις των ηλικιωμένων γυναικών που πρωταγωνιστούν στο ντοκιμαντέρ. Ως ένα βαθμό κάθε ηλικιωμένος άνθρωπος νοσταλγεί το παρελθόν. Προσωπικά, φτιάχνοντας αυτό το ντοκιμαντέρ νοστάλγησα κάποια πρόσωπα που πλέον απουσιάζουν από τη ζωή μου. Από εκεί και πέρα, κάθε καταγραφή του ποιοι ήμασταν αποτελεί και ένα σχόλιο για το ποιοι είμαστε.
Το ενδιαφέρον σου ως σκηνοθέτη επικεντρώνεται στις γυναίκες του νησιού. Τι ήταν πιο ενδιαφέρον στις ιστορίες τους;
Το ενδιαφέρον δεν έγκειται τόσο στις ιστορίες όσο στην οπτική γωνία. Το να μπεις στην θέση αυτών των γυναικών, να αναλογιστείς τις επιλογές τους και τις αποφάσεις τους είναι μια συναρπαστική αφηγηματική πρόκληση, αν θεωρήσουμε ως ζητούμενο της αφήγησης το να βάλει τον θεατή στην θέση ενός τρίτου. Μια ηλικιωμένη γυναίκα, από ένα φτωχό και μικρό νησί, γεννημένη λίγο πριν τον Πόλεμο, αποτελεί μια συγκλονιστική οπτική γωνία για να προβληματιστείς γύρω από θεματικές όπως η ταυτότητα, το φύλο, η πίστη, ο έρωτας, η φιλοδοξία, η εξουσία.
Η κάμερα μένει για ώρα στα προσωπικά αντικείμενα μέσα στα κελιά της Μονής στα οποία μένουν προσωρινά όσοι «δεκαπεντίζουν». Πόσο σημαντικά ήταν για να συμπληρώσουν τις ιστορίες και την ατμόσφαιρα της ταινίας;
Το να παρατηρώ τα αντικείμενα και τον χώρο των ανθρώπων είναι ένας άλλος τρόπος για να τους γνωρίζω, πιο ασυνείδητος, πιο ασαφής και, ταυτόχρονα, πιο γλαφυρός. Τα αντικείμενα, όπως και τα σώματα, αφηγούνται με μια ειλικρίνεια που δεν εκλογικεύεται.
Η εκκλησία, το θαύμα, η πίστη. Ποια γραμμή χωρίζει την πραγματική ζωή από το μεταφυσικό σε εκείνο το κομμάτι της Ελλάδας;
Οντας ένας Αθηναίος, αστός, καλλιτέχνης, η πρώτη μου επαφή με αυτό τον θρησκευόμενο μικρόκοσμο έμοιαζε σαν εξερεύνηση άγνωστης ηπείρου. Σίγουρα, οι άνθρωποι που πιστεύουν ζουν μέσα σε μια πραγματικότητα όπου το θείο εμφανίζεται τακτικά. Αν μη τι άλλο, αναζητούν την ερμηνεία των γεγονότων της ζωής τους μέσα από την παρέμβαση ή όχι του θείου. Μετά από τρία χρόνια γυρίσματος, συνειδητοποίησα ότι εξίσου «πιστός» είναι και ένας αθηναίος, αστός, καλλιτέχνης στα δικά του δόγματα, τις δικές του αξίες κ.ο.κ. Ολοι οι άνθρωποι κάνουμε απίστευτες εκπτώσεις στην κοινή λογική προκειμένου να νοηματοδοτήσουμε συνεκτικά τη ζωή μας.
Το «Στο Σώμα της» του Ζαχαρία Μαυροειδή προβάλλεται την Παρασκευή 9 Μαρτίου στις 17:30 στο Ολύμπιον και το Σάββατο 10 Μαρτίου στις 22:15 στον Σταύρο Τορνέ.
Διαβάστε περισσότερα για το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- 20ό ΦΝΘ: Το «Faithfull» είναι ένα πορτρέτο της Μαριάν Φέιθφουλ υπό τον δικό της, απόλυτο έλεγχο
- 20ό ΦΝΘ: Η Τέχνη ως καταφύγιο στο «Αληθινή Εκρηξη: Η Υστερη Εφηβεία του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά»
- 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Η «Φαουέγια» στη χώρα των θαυμάτων
- 20ό ΦΝΘ: «Ο βιασμός της Ρέσι Τέιλορ» παραδίδει ένα σκληρό, διαχρονικό μάθημα ιστορίας
- 20ό ΦΝΘ: Το «Tarzan's Testicles» δεν έχει τον Θεό του! (με την καλή έννοια)
- 20ό ΦΝΘ: Στην «Baronesa», οι φαβέλες είναι γένους θηλυκού
- 20ό ΦΝΘ: Το «Spielberg» είναι ένας ύμνος στον αδιαφιλονίκητο βασιλιά του Χόλιγουντ
- 20ό ΦΝΘ: «Ryuichi Sakamoto: Coda» - Ετσι θέλουμε να «ακούμε» τον κόσμο!
- 20ό ΦΝΘ: «These Are my Hours», η επανάσταση αρχίζει από τη μήτρα
- 20ό ΦΝΘ: To «Πρόσωπα & Ιστορίες» είναι το πορτρέτο που αρμόζει στην Ανιές Βαρντά
- 20ό ΦΝΘ: «Ο Πρίγκιπας και το Ντιμπούκ», μια θαυμαστή ιστορία σινέ-επαναπροσδιορισμού ταυτότητας
- 20ό ΦΝΘ: Τελετή Εναρξης με απενοχοποιημένη διάθεση και Ανιές Βαρντά
- Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μας δίνει «οδηγίες χρήσης» για το διεθνές διαγωνιστικό του
- To 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κοιτάζει «το ’68 πέρα από το ’68»
- Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αφιερώνει στην Ανιές Βαρντά
- 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Η Σάρα Ντράιβερ παρουσιάζει 11 αγαπημένες της ταινίες
- Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κλείνει τα 20 και το γιορτάζει
- Ολα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το πρόγραμμα του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου 2018. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
